Andy Hobsbawm: Do the green thing

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: halo fariq

Great creativity. In times of need, we need great creativity.

بیری داهێنەرانە. لە کاتی پێویستیدا پێویستمان بە بیری داهێنەرانە هەیە.

Discuss. Great creativity is astonishingly, absurdly, rationally, irrationally powerful.

با بیری لێبکەینەوە، داهێنەری گەورە سەرسوڕهێنەرە و هۆشمەندیەکی بەهێزە.

Great creativity can spread tolerance, champion freedom,

داهێنەری گەورە یەکتر قبوڵ کردن، ئازادی و ئازایەتی بڵاودەکاتەوە

make education seem like a bright idea.

پەروەردە کردن بە شێوەیەکی گەشاوە دەخاتە ڕوو.

(Laughter)

(پێکەنین)

Great creativity can turn a spotlight on deprivation,

داهێنەری گەورە دەتوانێت تیشک بخات سەر نەبوونی،

or show that deprivation ain't necessarily so.

یان دەتوانێت بە لاوەکی ئاماژەیان پێ بکات.

Great creativity can make politicians electable,

داهێنەری گەورە دەتوانێت وابکات سیاسیەکان تا هەڵبژێردرێن،

or parties unelectable.

یاخود پارتەکان بدۆڕێن.

It can make war seem like tragedy or farce.

دەتوانن جەنگەکان خەمئاسا بخەنەبەرچاو.

Creativity is the meme-maker that puts slogans on our t-shirts

داهێنەر ئەو کەسەیە کە گوتە جوانەکان دەخاتە سەر تیشێرتەکان

and phrases on our lips.

و سەر زارمان

It's the pathfinder that shows us a simple road

پیادەیەکی شارەزایە کە ڕێگەی ئاسانمان پێشان دەدات

through an impenetrable moral maze.

لە ناو کەڵدەران و ڕیگە ئەستەمەکان.

Science is clever, but great creativity is something less knowable,

زانست زیرەکە، بەڵام داهێنەری گەورە کەمتر زانراوە،

more magical. And now we need that magic.

ئەفسوناویترە و ئێمە پێویستمان بە جادووە.

This is a time of need.

ئێستا کاتیەتی.

Our climate is changing quickly, too quickly.

گۆڕانی کەش و هەوا زۆر زۆر خێرایە.

پێویستمان بە داهێنەری گەورەیە تا ئەو کارە بکات کە تییادا کارامەیە

And great creativity is needed to do what it does so well:

to provoke us to think differently with dramatic creative statements.

تا هانمان بدات بە ووتارێکی داهێنەری خەمناک تا جیاواز بیر بکەینەوە.

To tempt us to act differently

تا تینمان پێ ببەخشێت کاردانەوەیەکی جیاوازمان هەبێت

with delightful creative scraps.

بە بەرکەوتنێکی داهێنەری دڵشاد.

Here is one such scrap from an initiative I'm involved in

ئەمە یەکێکە لە دەستپێشخەریەکانی خۆم

using creativity to inspire people to be greener.

بە کۆمەکی داهێنان سروش ببەخشینە خەڵک تا ژینگە دۆست بن.

(Video) Man: You know, rather than drive today, I'm going to walk.

ڤیدیۆ: ئەمڕۆ لە جیاتی لێخوڕینی ئۆتۆمبیل بە پیی دەڕۆم،

Narrator: And so he walked, and as he walked he saw things.

چیرۆک خوێنەر: دەستی بە ڕۆیشتن بە پێی کرد، لە کاتی ڕۆیشتندا شتگەلێکی بینی.

Strange and wonderful things he would not otherwise have seen.

شتگەلێکی سەیر و جوانی بینی کە لەوانەیە بە شێوازیتر بینینیان قورس با.

A deer with an itchy leg. A flying motorcycle.

مامزێکی قاچ پێککراو، مۆتۆرسایکلێکی فڕیوو.

A father and daughter separated from a bicycle by a mysterious wall.

باوک و کچێک بەهۆی دیوارێکی نهێنیەوە لە پایسکیلەکانیان دابڕاون.

And then he stopped. Walking in front of him was her.

دواتر وەستا. کچێک بەبەردەمیا تێپەڕی.

The woman who as a child had skipped with him through fields

کچێک کە لە تەمەنی مناڵی یاری خلێسکینەی لەگەڵ کردووە.

و دواتر دڵی کچەکەی شکاند.

and broken his heart.

Sure, she had aged a little.

کچەکە نەختێ پیر بووە

کچەکە بە دڵنیایەوە زۆرپیر بووە.

In fact, she had aged a lot.

But he felt all his old passion for her return.

بەڵام هەستی کرد هەستی جارانی بۆ کچەکە بۆ گەڕاوەتەوە.

"Ford," he called softly. For that was her name.

بانگی کچەکەی کرد: فۆرد، فۆڕد ناوی کچەکە بوو.

گەستی هیچ شتێک مەڵی، کچەکە گوتی.

"Don't say another word, Gusty," she said,

for that was his name.

گەستی ناوی کورەکە بوو.

"I know a tent next to a caravan, exactly 300 yards from here.

خێمەیەک لە تەنیشت کارەڤانەکە کە ٣٠٠ یارد لێمان دوورە هەیە.

Let's go there and make love. In the tent."

با بچین لە ناو خێمەکە بەیەکەوە بخەوین.

Ford undressed. She spread one leg, and then the other.

فۆرد تێگەیشت. قاچەکانی لێک کردەوە.

Gusty entered her boldly and made love to her rhythmically

گەستیش خۆی خستە سەر جەستەی کچەکە و ئیشی خۆییان کرد.

while she filmed him, because she was a keen amateur pornographer.

کچەکە وێنەگر بوو و کاتێک ڤیدیۆی گەستی تۆمار کرد.

The earth moved for both of them.

زەوی لە لەژ قاچییاندا دەستی بە جووڵە کرد.

And they lived together happily ever after.

بۆ هەمیشە بە دڵشادی ژیان.

And all because he decided to walk that day.

هۆکاری ئەم ڕووداوانە تەنها بەهۆی بڕیاری ڕۆیشتنی بە پێیان بوو.

(Applause)

(چەپڵە)

Andy Hobsbawm: We've got the science, we've had the debate.

ئێمە زانست و دەمەتەقێمان هەیە.

The moral imperative is on the table.

گفتوگۆ لە سەر لایەنە ئەخلاقیەکانی دەکرێت.

Great creativity is needed to take it all,

داهێنەری گەورە بۆ لە ئەستۆ گرتنی پێویستە،

make it simple and sharp.

تا ئاسان و تیژی بکات.

To make it connect. To make it make people want to act.

تاوەکو پەیوەندی بۆ دروست بکات. تا وا لە خەڵک بکات بجووڵێن

So this is a call, a plea,

ئەمە داوایە، تکایە،

to the incredibly talented TED community.

لە خێزانی TED.

Let's get creative against climate change.

با لە دژی گۆڕانی کەش و هەوا داهێنەر بین.

And let's do it soon. Thank you.

با زوو دەست بەکاربین. سوپاس

(Applause)

(چەپڵە)