I got 99 problems... palsy is just one | Maysoon Zayid

Maysoon Zayid: 99 tane sorunum var... palsi bunlardan yalnızca biri

Çeviri: Meric Aydonat Gözden geçirme: Firat S.

Merhaba TEDWomen, nasıl gidiyor?

Hello, TEDWomen, what's up.

(Cheering)

(Seyirci cevap veriyor)

Not good enough.

Yeterince iyi değil.

Hello, TEDWomen, what is up?

Merhaba TEDWomen, nasıl gidiyor?

(Loud cheering)

(Seyirci cevap veriyor)

My name is Maysoon Zayid,

Benim adım Maysoon Zayid,

sarhoş değilim,

and I am not drunk,

but the doctor who delivered me was.

ama beni doğurtan doktor öyleydi.

He cut my mom six different times

Annemi altı farklı yerden

in six different directions,

altı kere kesmiş,

suffocating poor little me in the process.

bu arada zavallı ben de boğulmuşum.

As a result, I have cerebral palsy,

Sonuç olarak serebral palsi olmuşum,

which means I shake all the time.

bunun anlamı sürekli titriyorum.

Look.

Bakın.

It's exhausting.

Bu çok yorucu, Shakira, Shakira'nın

I'm like Shakira, Shakira meets Muhammad Ali.

Muhammet Ali'yle birleşimi gibiyim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CP is not genetic.

SP genetik değil.

It's not a birth defect. You can't catch it.

Doğuştan gelmiyor. Ona yakalanamazsınız.

No one put a curse on my mother's uterus,

Kimse annemin rahmine büyü yapmadı,

and I didn't get it because my parents are first cousins,

annemler birinci dereceden kuzen oldukları için de olmadı,

which they are.

öyleler ama...

(Laughter)

(Gülüşmeler)

It only happens from accidents,

Sadece kazalardan oluyor,

like what happened to me on my birth day.

doğum günümde bana olduğu gibi.

Now, I must warn you,

Sizi uyarmalıyım, ilham verici değilim

I'm not inspirational.

(Laughter)

And I don't want anyone in this room to feel bad for me,

ve bu odadaki kimsenin

benim için üzülmesini istemiyorum,

because at some point in your life,

çünkü hayatınızın bir yerinde

you have dreamt of being disabled.

engelli olmayı siz de istediniz.

Come on a journey with me.

Haydi benimle bir yolculuğa çıkın.

It's Christmas Eve, you're at the mall,

Noel arifesi, alışveriş merkezindesiniz,

park yeri bulmak için çemberler çiziyorsunuz,

you're driving around in circles looking for parking,

and what do you see?

o sırada ne görüyorsunuz?

Sixteen empty handicapped spaces.

On altı boş engelli park yeri.

(Laughter)

Siz de "Keşke birazcık

And you're like, "God, can't I just be a little disabled?"

engelli olsaydım." diyorsunuz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Also, I've got to tell you,

Ayrıca şunu söylemek istiyorum,

99 sorunum var, palsi bunlardan sadece birisi.

I've got 99 problems, and palsy is just one.

(Laughter)

If there was an Oppression Olympics,

Baskı Olimpiyatları olsaydı,

I would win the gold medal.

altın madalyayı kazanmıştım.

I'm Palestinian, Muslim,

Filistinli'yim, Müslüman'ım, kadınım, engelliyim

I'm female, I'm disabled,

and I live in New Jersey.

ve New Jersey'de yaşıyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)(Alkış)

(Applause)

If you don't feel better about yourself, maybe you should.

Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, belki de hissetmelisiniz.

(Laughter)

Cliffside Park, New Jersey is my hometown.

Cliffside Park, New Jersey'liyim..

I have always loved the fact

Memeleketimin ve hastalığımın

that my hood and my affliction share the same initials.

aynı harflerle başlaması

hoşuma gidiyor.

I also love the fact

İstediğim zaman evimden

that if I wanted to walk from my house to New York City, I could.

New York'a yürüyebilmem de hoşuma gidiyor.

A lot of people with CP don't walk,

SP'li birçok insan yürüyemiyor,

but my parents didn't believe in "can't."

ama annemle babam "yapamama"ya inanmıyordu.

My father's mantra was,

Babamın inancı

"You can do it, yes you can can."

"Yapabilirsin, evet, yapabilirsin bilirsin"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Yani üç ablam yerleri siliyorsa

So, if my three older sisters were mopping,

I was mopping.

ben de siliyordum.

If my three older sisters went to public school,

Üç ablam devlet okulana gidiyorsa

annemler eğitim sistemine dava açardı

my parents would sue the school system

and guarantee that I went too,

ve benim de okula gitmemi sağlarlardı.

and if we didn't all get A's,

Hepimiz A almazsak da

we all got my mother's slipper.

hepimiz annemizin terliğini yerdik.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Babam 5 yaşımdayken yürümeyi öğretti,

My father taught me how to walk when I was five years old

ayaklarımı ayaklarının üstüne koyardı

by placing my heels on his feet

and just walking.

ve yürürdü.

Another tactic that he used

Kullandığı başka bir taktikse

is he would dangle a dollar bill in front of me

önümde bir dolar sallardı, ben de ona doğru giderdim.

and have me chase it.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

İçimdeki striptizci güçlüydü.

My inner stripper was very strong.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Yeah.

Evet. Anaokulunun ilk gününde

No, by the first day of kindergarten,

I was walking like a champ

dayak yemiş bir şampiyon gibi

yürüyordum.

who had been punched one too many times.

(Laughter)

Growing up, there were only six Arabs in my town,

Büyürken, yaşadığım yerde altı Arap vardı,

and they were all my family.

hepsi de benim ailemdi.

(Laughter)

Now there are 20 Arabs in town,

Şimdi yirmi Arap var,

and they are still all my family.

hala hepsi benim ailem. (Gülüşmeler)

(Laughter)

I don't think anyone even noticed we weren't Italian.

Kimsenin İtalyan olmadığımızın farkına vardığını sanmıyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler) (Alkış)

(Applause)

This was before 9/11

Bu 11 Eylül'den ve politikacıların

and before politicians thought it was appropriate

seçim kampanyalarında "Müslümanlar'dan nefret ediyorum"

to use "I hate Muslims" as a campaign slogan.

sloganını kullanmakta sakınca görmeden önceydi.

Birlikte büyüdüğüm insanların inanacımla bir sorunu yoktu.

The people that I grew up with had no problem with my faith.

They did, however, seem very concerned

Ama Ramazan'da açlıktan öleceğimden

that I would starve to death during Ramadan.

korkuyorlardı.

I would explain to them that I have enough fat

Onlara bana üç ay yetecek kadar

to live off of for three whole months,

yağım olduğunu açıklardım,

so fasting from sunrise to sunset is a piece of cake.

bu yüzden güneşin doğusundan batışına kadar oruç tutmak benim için çok kolaydı.

(Laughter)

I have tap-danced on Broadway.

Broadway'de dans ettim.

Yeah, on Broadway. It's crazy.

Evey Broadway'de. Çok çılgın. (Alkış)

(Applause)

My parents couldn't afford physical therapy,

Annemlerin fizik tedaviye yetecek parası yoktu,

so they sent me to dancing school.

o yüzden beni dans okuluna gönderdiler.

I learned how to dance in heels,

Topuklularla dans etmeyi öğrendim,

which means I can walk in heels.

yani topuklularla yürüyebiliyorum.

Jersey'liyim,

And I'm from Jersey,

and we are really concerned with being chic,

şık giyinmekten hoşlanırız,

yani arkadaşlarım topuklu giyiyorsa ben de giyiyordum.

so if my friends wore heels, so did I.

And when my friends went and spent their summer vacations

Arkadaşlarım yaz tatillerini

on the Jersey Shore, I did not.

Jersey Shore'de geçiriyorsa, ben geçirmezdim.

I spent my summers in a war zone,

Yazlarımı savaş bölgesinde geçirirdim,

because my parents were afraid

çünkü ailem her yaz

that if we didn't go back to Palestine every single summer,

Filistin'e gitmezsek,

Madonna gibi olacağımızdan

we'd grow up to be Madonna.

korkuyordu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Summer vacations often consisted of my father trying to heal me,

Yaz tatilleri genellikle

babamın beni tedavi etme çabalarıyla geçerdi,

geyik sütü içtim,

so I drank deer's milk,

I had hot cups on my back,

sırtımda kupa çekildi,

I was dunked in the Dead Sea,

Ölü Deniz'e daldırıldım,

and I remember the water burning my eyes

suyun gözlerimi yaktığını

and thinking, "It's working! It's working!"

ve "İşe yarıyor, işe yarıyor" diye düşündüğümü hatırlıyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But one miracle cure we did find was yoga.

Ama, bulduğumuz bir mucize tedavi yoga oldu.

I have to tell you, it's very boring,

Size şunu söylemeliyim, çok sıkıcı,

but before I did yoga,

ama yoga yapmadan önce,

I was a stand-up comedian who can't stand up.

ayağa kalkamayan bir stand-up komedyeniydim.

And now I can stand on my head.

Şimdiyse kafamın üzerinde durabiliyorum.

My parents reinforced this notion

Annemler her şeyi yapabileceğime

that I could do anything,

inanıyorlardı,

that no dream was impossible,

hiçbir hayal ulaşılamaz değildi

and my dream was to be

ve benim hayalim

on the daytime soap opera "General Hospital."

"General Hospital" pembe dizisinde oynamaktı.

(Laughter)

Pozitif ayrımcılık sırasında üniversiteye gittim

I went to college during affirmative action

and got a sweet scholarship to ASU,

ve Arizona Eyalet Üniversitesi,

Arizona State University,

ASU'ya harika bir burs aldım,

because I fit every single quota.

çünkü bütün kotalara uyuyordum.

(Laughter)

Tiyatro departmanının evcil hayvanı gibiydim.

I was like the pet lemur of the theater department.

Everybody loved me.

Herkes beni çok seviyordu.

I did all the less-than-intelligent kids' homework,

Ortalamanın altı her öğrencinin ödevini yaptım,

I got A's in all of my classes,

bütün derslerimden A aldım,

A's in all of their classes.

onların bütün derslerinden A aldım.

(Laughter)

"Sırça Kümes"ten

Every time I did a scene from "The Glass Menagerie,"

her sahne sergileyişimde

my professors would weep.

profesörlerim ağlardı.

But I never got cast.

Ama hiçbir zaman rol kapamadım.

Finally, my senior year,

Sonunda, son sınıfta

ASU decided to do a show called "They Dance Real Slow in Jackson."

ASU'da "They Dance Real Slow ın Jackson"

adlı oyunu sergilemeye karar verdiler.

It's a play about a girl with CP.

SP'li bir kızla ilgiliydi.

I was a girl with CP.

Ben SP'li bir kızdım.

So I start shouting from the rooftops,

Bağırıp çağırmaya başladım,

"I'm finally going to get a part!

"Sonunda bir rol kapıyorum!

I have cerebral palsy!

serebral palsim var!

Free at last! Free at last!

Sonunda özgürüm! Sonunda özgürüm!

Thank God almighty, I'm free at last!"

Allahıma şükürler olsun, sonunda özgürüm!"

I didn't get the part.

Rolü alamadım. (Gülüşmeler)

(Laughter)

Sherry Brown got the part.

Rolü Sherry Brown kaptı.

Tiyatro departmanı başkanına ağlayarak koştum,

I went racing to the head of the theater department

crying hysterically, like someone shot my cat,

sanki birisi kedimi vurmuştu,

neden olduğunu sordum,

to ask her why,

and she said it was because they didn't think I could do the stunts.

benim bazı numaraları

yapabileceğimden emin olamadıklarını söyledi.

I said, "Excuse me, if I can't do the stunts,

"Afedersiniz ama, numaraları ben yapamazsam,

neither can the character."

asıl karakter de yapamaz."

(Laughter)

(Gülüşmeler)(Alkış)

(Applause)

This was a part that I was literally born to play

Bu, kelimenin tam anlamıyla oynamak için doğduğum roldü

they gave it to a non-palsy actress.

ve onlar bu rolü palsisi olmayan bir oyuncuya vermişlerdi.

Üniversite hayatı taklit ediyordu.

College was imitating life.

Hollywood has a sordid history

Hollywood da perdede engelli

of casting able-bodied actors to play disabled onscreen.

karakterleri, engelsiz oyunculara

oynatır.

Upon graduating, I moved back home,

Mezun olduktan sonra evime geri döndüm,

and my first acting gig was as an extra on a daytime soap opera.

ilk rolüm

bir pembe dizide figüran olmak oldu.

My dream was coming true.

Hayalim gerçek oluyordu.

And I knew that I would be promoted

Biliyordum ki kısa zamanda

from "Diner Diner" to "Wacky Best Friend" in no time.

"restoranda yemek yiyen"den "çılgın en iyi arkadaş"a terfi edecektim.

(Laughter)

But instead, I remained a glorified piece of furniture

Ama bunun yerine, sadece başımın arkasından ben olduğumu anlayacağınız

that you could only recognize from the back of my head,

bir mobilya parçasından biraz fazlası olmaya devam ettim

and it became clear to me

ve anladım ki

that casting directors

oyuncu seçicileri

didn't hire fluffy, ethnic, disabled actors.

kilolu, etnik, engelli oyuncuları seçmiyor.

They only hired perfect people.

Sadece mükemmel insanları seçiyorlar.

But there were exceptions to the rule.

Ama bu kuralın bir istisnası vardı.

I grew up watching Whoopi Goldberg,

Büyürken Whoopi Goldberg,

Roseanne Barr, Ellen,

Roseanne Barr, Ellen

and all of these women had one thing in common:

gibileri izlerdim ve bunların bir ortak noktası vardı,

they were comedians.

komedyenlerdi.

So I became a comic.

Böylece ben de bir komedyen oldum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)(Alkış)

(Applause)

My first gig was driving famous comics

İlk rolüm ünlü komedyenleri

from New York City to shows in New Jersey,

New York'tan New Jersey'deki şovlara arabayla götürmek oldu.

and I'll never forget the face of the first comic I ever drove

Arabayla taşıdığım ilk komedyenin

New Jersey otabanında hız yaparken

when he realized that he was speeding down the New Jersey Turnpike

arabayı kullananın SP'li bir kız olduğunu fark ettiğinde

with a chick with CP driving him.

yüzünün halini unutmayacağım.

(Laughter)

I've performed in clubs all over America,

Amarika'nın her yerindeki kulüplerde sahne aldım,

and I've also performed in Arabic in the Middle East,

Orta Doğu'da sahne aldım, Arapça ve

uncensored and uncovered.

sansürsüz.

(Laughter)

Some people say I'm the first stand-up comic in the Arab world.

Bazıları Arap Dünyası'nın

ilk stand-up komedyeni olduğumu söylüyorlar.

I never like to claim first,

İlk olduğumu söylemeyi sevmem,

but I do know that they never heard

ama bildiğim şu ki

that nasty little rumor that women aren't funny,

kadınların komik olamayacağı dedikodusunu duymamışlar

and they find us hysterical.

ve bizi çok komik buluyorlar.

(Laughter)

In 2003, my brother from another mother and father

2003'te başka bir anne babadan ağabeyim

Dean Obeidallah and I started

Deam Obeidallah ile

the New York Arab-American Comedy Festival,

New York Arap-Amerikan Komedi Festivali'ni düzenlemeye başladık,

now in its 10th year.

şimdi 10. yılında.

Amacımız Arap Amerikanlar'ın

Our goal was to change the negative image of Arab-Americans in media,

medyadaki olumsuz imajını değiştirmek,

while also reminding casting directors

aynı zamanda kadro seçimi yapan yönetmenlere

that South Asian and Arab are not synonymous.

Güney Asyalı ile Arap'ın aynı şey olmadığını hatırlatmak.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Mainstreaming Arabs was much, much easier

Araplar'ı göz önüne çıkarmak,

engellilere bakışı değiştirmekten

than conquering the challenge against the stigma against disability.

çok daha kolay oldu.

My big break came in 2010.

Asıl çıkışım 2010 yılında oldu.

I was invited to be a guest on the cable news show

"Countdown with Keith Olberman"

adlı kablolu yayındaki haber şovuna

"Countdown with Keith Olbermann."

davet edildim.

I walked in looking like I was going to the prom,

Mezuniyet törenine gidiyormuş gibi giyinmiştim

and they shuffle me into a studio

ve beni hızlıca stüdyoya sokup

and seat me on a spinning, rolling chair.

dönen, tekerlekli bir sandalyeye oturttular.

(Laughter)

Sahne yönetmenine baktım ve

So I looked at the stage manager

and I'm like, "Excuse me, can I have another chair?"

"Afedersiniz, başka bir şandelye rica edebilir miyim" dedim.

And she looked at me and she went,

O bana baktı ve

"Beş, dört, üç, iki ..."

"Five, four, three, two ..."

And we were live, right?

Yayındayız.

So I had to grip onto the anchor's desk

Bölüm boyunca kaymamak için

so that I wouldn't roll off the screen during the segment,

masaya yapıştım.

and when the interview was over, I was livid.

Röportaj sona erdiğinde mosmor olmuştum.

I had finally gotten my chance and I blew it,

Şans sonunda bana gülmüştü ve bunu mahvetmiştim.

and I knew I would never get invited back.

Biliyordum ki ikinci bir şansım olmayacaktı.

But not only did Mr. Olbermann invite me back,

Ama Olbermann beni bir kez daha davet etmekle kalmadı,

he made me a full-time contributor,

beni tam zamanlı bir çalışan yaptı

and he taped down my chair.

ve sandalyemi yere bantladı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)(Alkış)

(Applause)

One fun fact I learned while on the air with Keith Olbermann

Keith Olbermann'la yayında öğrendiğim

hoş bir şey ise

was that humans on the Internet are scumbags.

internette insanların birer pislik olduğu oldu.

(Laughter)

İnsanlar çocukların acımasız olduğunu söyler,

People say children are cruel,

ama ne küçükken ne de yetişkinken kimse benimle dalga geçmedi.

but I was never made fun of as a child or an adult.

Suddenly, my disability on the world wide web is fair game.

Birdenbire, internette engelimle dalga geçmek normal oldu.

I would look at clips online and see comments like,

Videolara bakıp

bazı yorumlarda

"Yo, why's she tweakin'?"

"Yo, neden kıpraşıyor?"

"Yo, is she retarded?"

"Yo, gerizekalı mı?"

And my favorite, "Poor Gumby-mouth terrorist.

ve benim favorim "Zavallı cemcük ağızlı terörist.

What does she suffer from?

Derdi ne ki?

We should really pray for her."

Onun için dua etmeliyiz" gibi şeyler gördüm.

One commenter even suggested that I add my disability to my credits:

Hatta yorum yapan birisi

engelimi ünvanlarım arasına koymamı önerdi.

screenwriter, comedian, palsy.

senaryo yazarı, komedyen, palsi.

Engel, ırk kadar göz önünde.

Disability is as visual as race.

Tekerlekli sandalyedeki birisi nasıl Beyonce'yi oynayamazsa,

If a wheelchair user can't play Beyoncé,

then Beyoncé can't play a wheelchair user.

Beyonce de tekerlekli sandalyedeki birisini oynayamaz.

The disabled are the largest —

Engelliler en büyük --

Yeah, clap for that, man. Come on.

Evet, bunu alkışlayın.

(Applause)

(Alkış)

People with disabilities are the largest minority in the world,

Engelliler dünyadaki en büyük azınlık

ve eğlence dünyasında en az gösterilenler

and we are the most underrepresented in entertainment.

biziz.

Doktor yürüyemeyeceğimi söyledi,

The doctors said that I wouldn't walk,

but I am here in front of you.

ama burada karşınızdayım.

Ama, sosyal medya ile büyüseydim,

However, if I grew up with social media,

I don't think I would be.

burada olabileceğimi düşünmüyorum.

I hope that together,

Umarım birlikte

we can create more positive images

günlük hayattaki engelliler için

of disability in the media and in everyday life.

daha pozitif bir imaj yaratabiliriz.

Perhaps if there were more positive images,

Belki daha fazla pozitif imaj olursa

it would foster less hate on the Internet.

internette daha az nefret olur.

Belki de olmaz.

Or maybe not.

Maybe it still takes a village to teach our children well.

Belki de bir çocuğu eğitmek için

hala bir köy gerekiyor.

My crooked journey has taken me to some very spectacular places.

Sallantılı yolculuğum

beni bazı inanılmaz yerlere götürdü.

I got to walk the red carpet

Pembe dizi yıldızı Susan Lucci ve

flanked by soap diva Susan Lucci

ikonik Lorraine Arbus ile

and the iconic Loreen Arbus.

kırmızı halıda yürüdüm.

I got to act in a movie with Adam Sandler

Adam Sandler'la bir filmde oynadım

and work with my idol, the amazing Dave Matthews.

ve idolüm

muhteşem Dave Matthews'la çalıştım.

I toured the world as a headliner on Arabs Gone Wild.

Arabs Gone Wild (Çıldırmış Araplar)'ın

başı olarak dünyayı turladım.

I was a delegate representing the great state of New Jersey

2008 Ulusal Demokratlar Kongresi'nde

New Jersey eyaletini

at the 2008 DNC.

temsil ettim.

And I founded Maysoon's Kids,

Ve Maysoon'un Çocukları'nı kurdum,

a charity that hopes to give Palestinian refugee children

Filistinli göçmen çocuklara

benim ailemin bana verdiği şansın

birazcığını verebilmeyi amaçlayan bir hayır kurumu.

a sliver of the chance my parents gave me.

But the one moment that stands out the most

Ama şimdiye kadar en öne çıkan an

was when I got -- before this moment --

--bundan önce--

(Laughter)

(Gülüşmeler)(Alkış) --

(Applause)

But the one moment that stands out the most

ama en öne çıkan an

was when I got to perform

bir kelebek gibi uçan

bir arı gibi sokan

for the man who floats like a butterfly

and stings like a bee,

Parkinson hastalığına sahip

has Parkinson's and shakes just like me,

ve tıpkı beim gibi titreyen

Muhammad Ali.

Muhammet Ali'nin karşısında sahne almam oldu.

(Applause)

(Alkış)

(Applause ends)

It was the only time that my father ever saw me perform live,

Babanım beni canlı olarak

sahnede gördüğü tek zamandı

ve bunu ona adıyorum.

and I dedicate this talk to his memory.

(Arabic) Allah yerhamak yaba.

(Arapça) Rahmetler içinde uyu babacığım.

(English) My name is Maysoon Zayid,

Benim adım Maysoon Zayid

and if I can can, you can can.

ve ben bilirsem yapabildigimi, siz de yapabilirsiniz bilirsiniz.

(Cheering)

(Alkış)

(Applause)