Ziyah Gafić: Everyday objects, tragic histories

59,298 views ・ 2014-08-22

TED


Tafadhali bofya mara mbili manukuu ya Kiingereza hapa chini ili kucheza video.

Translator: Nelson Simfukwe Reviewer: Joachim Mangilima
00:12
These are simple objects:
0
12930
1455
Hivi ni vitu rahisi au vya kawaida
00:14
clocks, keys, combs, glasses.
1
14385
3795
saa,funguo,vitana,miwani.
00:18
They are the things the victims of genocide in Bosnia
2
18180
2340
Ni vitu ambavyo wahanga wa mauaji ya kimbari huko Bosnia
00:20
carried with them on their final journey.
3
20520
2997
walivibeba katika safari yao ya mwisho.
00:23
We are all familiar with these mundane,
4
23517
2723
Wote tunayafahamu haya mambo,
00:26
everyday objects.
5
26240
1734
vitu vya kila siku.
00:27
The fact that some of the victims carried
6
27974
1585
Ukweli wa kwamba baadhi ya wahanga walibeba
00:29
personal items such as toothpaste and a toothbrush
7
29559
3414
vitu binafsi kama miswaki na dawa za meno
00:32
is a clear sign they had no idea
8
32973
2519
ni dalili ya wazi ioneshayo kwamba hawakuwa na wazo
00:35
what was about to happen to them.
9
35492
1828
ni kipi hasa kingeenda kuwatokea.
00:37
Usually, they were told that they were going to be
10
37320
2391
Katika hali ya kawaida, waliambiwa wataenda kubadilishwa
00:39
exchanged for prisoners of war.
11
39711
2488
na wafungwa wa vita.
00:42
These items have been recovered
12
42199
2013
Hivi vitu vilikuja patikana
00:44
from numerous mass graves across my homeland,
13
44212
2838
katika baadhi ya makaburi nchini mwangu,
00:47
and as we speak, forensics are exhuming bodies
14
47050
2530
mpaka sasa tunapoongea,wataalamu wa vinasaba wanafukua miili
00:49
from newly discovered mass graves,
15
49580
2134
katika makaburi yaliyogunduliwa,
00:51
20 years after the war.
16
51714
1536
miaka 20 baada ya vita.
00:53
And it is quite possibly the largest ever discovered.
17
53250
4083
Na inawezekana ni kiasi kikubwa sana kilichowahi kugunduliwa.
00:57
During the four years of conflict
18
57333
2278
Katika miaka minne ya mtafaruku
00:59
that devastated the Bosnian nation in the early '90s,
19
59611
2846
uliowachanganya akili watu wa taifa la Bosnia mwanzoni mwa miaka ya 90,
01:02
approximately 30,000 citizens, mainly civilians,
20
62457
3431
takribani wananchi 30,000,wengi wao wakiwa raia wa kawaida,
01:05
went missing, presumed killed,
21
65888
1935
walipotea,kudhaniwa kuuawa,
01:07
and another 100,000 were killed
22
67823
1980
na wengine 100,000 waliuawa
01:09
during combat operations.
23
69803
1727
wakati wa operesheni ya kivita
01:11
Most of them were killed
24
71530
1629
Wengi wao waliuawa
01:13
either in the early days of the war
25
73159
1773
aitha siku za mwanzo za vita
01:14
or towards the end of the hostilities,
26
74932
1366
au nyakati za mwishoni za wasiwasi,
01:16
when U.N. safe zones like Srebrenica
27
76298
3179
upande wa umoja wa mataifa ulio salama mfano Srebrenica
01:19
fell into the hands of the Serb army.
28
79477
3045
uliposhikiliwa na jeshi la Serbia.
01:22
The international criminal tribunal
29
82522
2118
Taasisi ya uhalifu wa kimataifa
01:24
delivered a number of sentences
30
84640
1690
ilitoa namba ya hukumu
01:26
for crimes against humanity and genocide.
31
86330
2779
kwa uhalifu wa kukiuka haki za binadamu na mauaji ya kimbari.
01:29
Genocide is a systematic and deliberate
32
89109
3509
Mauaji ya kimbari ni hali ya
01:32
destruction of a racial, political, religious
33
92618
3670
kuleta ubaguzi wa rangi,kuvuruga siasa, hali ya kidini
01:36
or ethnic group.
34
96288
1672
au makabila
01:37
As much as genocide is about killing.
35
97960
2580
Kwa vile mauaji ya kimbari lengo lake ni kupoteza maisha ya watu.
01:40
It is also about destroying their property,
36
100540
3021
Pia inaharibu mali zao,
01:43
their cultural heritage,
37
103561
1890
urithi wao wa kitamaduni,
01:45
and ultimately the very notion that they ever existed.
38
105451
3262
viashirio muhimu sana vitavyoonesha waliwahi kuwepo.
01:48
Genocide is not only about the killing;
39
108713
2497
Mauaji ya kimbari sio kwa ajili ya kukatisha maisha ya watu tu;
01:51
it is about the denied identity.
40
111210
3173
ni hali ya kukana utambulisho.
01:54
There are always traces —
41
114383
1430
Kuna ufahamu kwamba-
01:55
no such thing as a perfect crime.
42
115813
1719
hakuna kitu kama uhalifu maridadi
01:57
There are always remnants of the perished ones
43
117532
2735
Siku zote kutakuwa na mabaki ya wale waliofariki
02:00
that are more durable than their fragile bodies
44
120267
2518
ambayo ni imara kuliko miili yao iliyo rahisi kuharibika
02:02
and our selective and fading memory of them.
45
122785
3738
na kumbukumbu zao ambazo zinafifia.
02:06
These items are recovered
46
126523
2657
Vitu hivi vinawezwa kupatikana
02:09
from numerous mass graves,
47
129180
1172
katika baadhi ya makaburi,
02:10
and the main goal of this collection of the items
48
130352
3414
hatua ya ukusanyaji wa vitu hivi ipo
02:13
is a unique process
49
133766
1468
katika hali ya kipekee
02:15
of identifying those who disappeared in the killings,
50
135234
3278
katika kutambua wale waliopotea katika mauaji,
02:18
the first act of genocide on European soil
51
138512
2970
mauaji ya kwanza katika udongo wa Ulaya
02:21
since the Holocaust.
52
141482
1423
tangu wakati wa Holocaust.
02:22
Not a single body should remain undiscovered
53
142905
2514
Mwili hata mmoja hautakiwi ubaki haujapatikana
02:25
or unidentified.
54
145419
1866
au kutotambuliwa.
02:27
Once recovered,
55
147285
1365
Unapopatikana,
02:28
these items that the victims carried with them
56
148650
2923
vile vitu vilivyokuwa na mwili huo
02:31
on their way to execution
57
151573
1479
wakati wa mauaji
02:33
are carefully cleaned, analyzed,
58
153052
2357
vinasafishwa kwam makini,kufanyiwa uchunguzi,
02:35
catalogued and stored.
59
155409
2238
kuwekwa kati makundi na kisha kutunzwa.
02:37
Thousands of artifacts are packed in white plastic bags
60
157647
3150
Maelfu ya vitu hivi yamewekwa katika mifuko myeupe ya plastiki
02:40
just like the ones you see on CSI.
61
160797
2403
kama ile unayoona katika tume ya uchunguzi wa uhalifu unaohusisha mauaji.
02:43
These objects are used as a forensic tool
62
163200
2738
Vitu hivi vinatumika kawa ajili ya utambuzi wa vinasaba
02:45
in visual identification of the victims,
63
165938
2455
ili kutambua wahanga,
02:48
but they are also used as very valuable forensic evidence
64
168393
3247
lakini pia vinatumika kama uthibitisho muhimu sana katika vinasaba
02:51
in the ongoing war crimes trials.
65
171640
2837
kwenye majaribu ya mauaji yanayoendelea.
02:54
Survivors are occasionally called
66
174477
2091
Wale waliookoka huwa wanaitwa mara kwa mara
02:56
to try to identify these items physically,
67
176568
2551
kujaribu kutambua vitu hivi,
02:59
but physical browsing is extremely difficult,
68
179119
3330
lakini kuangalia kwa macho ya kawaida ni ngumu kidogo,
03:02
an ineffective and painful process.
69
182449
3102
ni hatua ambayo haina uhakika sana na inaumiza.
03:05
Once the forensics and doctors and lawyers
70
185551
3793
Mara baada ya wataalamu wa vinasaba, madaktari na wanasheria
03:09
are done with these objects,
71
189344
1142
wanapomalizana na hivi vitu
03:10
they become orphans of the narrative.
72
190486
2931
vinabaki yatima kwa kuachwa tu.
03:13
Many of them get destroyed, believe it or not,
73
193417
2902
Vingi huaribiwa,amini usiamini,
03:16
or they get simply shelved,
74
196319
1637
au vinawekwa,
03:17
out of sight and out of mind.
75
197956
2242
mbali ambapo haviwezi kufikiriwa tena.
03:20
I decided a few years ago
76
200198
2516
Miaka michache iliyopita niliamua
03:22
to photograph every single exhumed item
77
202714
2666
kupiga picha kila kitu kilichofukuliwa
03:25
in order to create a visual archive
78
205380
1901
ili niweze kutengeneza maktaba ya picha
03:27
that survivors could easily browse.
79
207281
3350
ili wale waliokoka waweze kuona kwa urahisi.
03:30
As a storyteller, I like to give back to the community.
80
210631
4057
Kama msimulia hadithi, ningependa kurudisha kitu kwa jamii.
03:34
I like to move beyond raising awareness.
81
214688
2743
Ninapenda kwenda mbali zaidi katika kufikiri na kutenda ili kuongeza ufahamu.
03:37
And in this case, someone may
82
217431
2184
Katika hili, mtu anaweza
03:39
recognize these items
83
219615
1601
kutambua vitu hivi
03:41
or at least their photographs will remain
84
221216
2696
au picha zinaweza kubaki
03:43
as a permanent, unbiased and accurate reminder
85
223912
3802
muda mrefu sana, bila kusumbuliwa na kumbukumbu sahihi
03:47
of what happened.
86
227714
1912
ya yale yaliyotokea.
03:49
Photography is about empathy,
87
229626
2138
Kupiga picha kunahusisha kuelewa hisia za wengine,
03:51
and the familiarity of these items guarantee empathy.
88
231764
3218
na vitu hivi vinahusisha sana hisia za wengine.
03:54
In this case, I am merely a tool,
89
234982
2454
Mimi ni kama kifaa katika swala hili,
03:57
a forensic, if you like,
90
237436
1654
mtaalamu wa vinasaba, kama ukipenda,
03:59
and the result is a photography that is as close
91
239090
2665
na matokeo yake ni picha ambayo ipo karibu sana
04:01
as possible of being a document.
92
241755
2621
na kuwa nyaraka.
04:04
Once all the missing persons are identified,
93
244376
3139
Pale watu wote waliopotea waligundulika,
04:07
only decaying bodies in their graves
94
247515
1773
miili yao inayooza katika makaburi yao
04:09
and these everyday items will remain.
95
249288
2342
na hivi vitu vya kila siku vyote vitabaki.
04:11
In all their simplicity,
96
251630
1925
Katika urahisi,
04:13
these items are the last testament
97
253555
2207
vitu hivi ni agano la mwisho
04:15
to the identity of the victims,
98
255762
1557
katika utambulisho wa wahanga,
04:17
the last permanent reminder
99
257319
2028
ukumbusho wa mwisho ambao utadumu
04:19
that these people ever existed.
100
259347
1972
na kuonyesha kwamba watu hawa waliwahi kuwepo.
04:21
Thank you very much.
101
261319
2338
Asante sana
04:23
(Applause)
102
263657
3813
(Makofi)
Kuhusu tovuti hii

Tovuti hii itakuletea video za YouTube ambazo ni muhimu kwa kujifunza Kiingereza. Utaona masomo ya Kiingereza yanayofundishwa na walimu wa kiwango cha juu kutoka duniani kote. Bofya mara mbili kwenye manukuu ya Kiingereza yanayoonyeshwa kwenye kila ukurasa wa video ili kucheza video kutoka hapo. Manukuu yanasonga katika kusawazishwa na uchezaji wa video. Ikiwa una maoni au maombi yoyote, tafadhali wasiliana nasi kwa kutumia fomu hii ya mawasiliano.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7