Ziyah Gafić: Everyday objects, tragic histories

Μετάφραση: Katerina Zarodimou Επιμέλεια: Miriela Patrikiadou

These are simple objects:

Πρόκειται για απλά αντικείμενα:

clocks, keys, combs, glasses.

ρολόγια, κλειδιά, χτένες, γυαλιά.

They are the things the victims of genocide in Bosnia

Είναι τα πράγματα που τα θύματα της γενοκτονίας στη Βοσνία

carried with them on their final journey.

κουβαλούσαν μαζί τους στο τελευταίο ταξίδι τους.

We are all familiar with these mundane,

Είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με αυτά τα συνηθισμένα,

everyday objects.

καθημερινά αντικείμενα.

The fact that some of the victims carried

Το γεγονός ότι κάποια από τα θύματα κουβαλούσαν προσωπικά αντικείμενα,

personal items such as toothpaste and a toothbrush

όπως οδοντόκρεμα και οδοντόβουρτσα,

is a clear sign they had no idea

αποτελεί ξεκάθαρο σημάδι ότι δεν είχαν την παραμικρή ιδέα

what was about to happen to them.

για αυτό που θα τους συνέβαινε.

Usually, they were told that they were going to be

Συνήθως, τους έλεγαν ότι επρόκειτο να τους ανταλλάξουν

exchanged for prisoners of war.

με αιχμαλώτους πολέμου.

These items have been recovered

Αυτά τα αντικείμενα έχουν ανακτηθεί

from numerous mass graves across my homeland,

από πλήθος ομαδικών ταφών σε όλη την πατρίδα μου

and as we speak, forensics are exhuming bodies

και ενώ μιλάμε, το εγκληματολογικό ξεθάβει σώματα

from newly discovered mass graves,

από ομαδικούς τάφους που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα,

20 years after the war.

20 χρόνια μετά τον πόλεμο

And it is quite possibly the largest ever discovered.

και είναι, ίσως, οι μεγαλύτεροι που ανακαλύφθηκαν ποτέ.

During the four years of conflict

Στη διάρκεια των τεσσάρων ετών της σύγκρουσης

that devastated the Bosnian nation in the early '90s,

που αφάνισε το βοσνιακό έθνος στις αρχές του '90,

approximately 30,000 citizens, mainly civilians,

σχεδόν 30.000 υπήκοοι, κυρίως πολίτες,

went missing, presumed killed,

εξαφανίστηκαν, θεωρήθηκαν νεκροί

and another 100,000 were killed

και άλλοι 100.000 σκοτώθηκαν στη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων.

during combat operations.

Most of them were killed

Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν

either in the early days of the war

είτε τις πρώτες μέρες του πολέμου

or towards the end of the hostilities,

είτε προς το τέλος των εχθροπραξιών,

when U.N. safe zones like Srebrenica

όταν ασφαλείς περιοχές του ΟΗΕ, όπως η Σρεμπρένιτσα,

fell into the hands of the Serb army.

έπεσαν στα χέρια του σερβικού στρατού.

The international criminal tribunal

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο

delivered a number of sentences

επέβαλε ένα πλήθος ποινών

for crimes against humanity and genocide.

για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και για τη γενοκτονία.

Genocide is a systematic and deliberate

Η γενοκτονία είναι η συστηματική και σκόπιμη καταστροφή

destruction of a racial, political, religious

φυλετικών, πολιτικών, θρησκευτικών ή εθνοτικών ομάδων.

or ethnic group.

As much as genocide is about killing.

Όσο και αν αφορά τους σκοτωμούς,

It is also about destroying their property,

αφορά επίσης την καταστροφή της ιδιοκτησίας τους,

their cultural heritage,

της πολιτιστικής κληρονομιάς τους

and ultimately the very notion that they ever existed.

και τελικά της ίδιας της ιδέας ότι κάποτε υπήρξαν.

Genocide is not only about the killing;

Η γενοκτονία δεν αφορά μόνο τους σκοτωμούς,

it is about the denied identity.

αφορά την ταυτότητα που τους στέρησαν.

There are always traces —

Υπάρχουν πάντα ίχνη.

no such thing as a perfect crime.

Δεν υπάρχει τέλειο έγκλημα.

There are always remnants of the perished ones

Υπάρχουν πάντα απομεινάρια των πεθαμένων

that are more durable than their fragile bodies

που είναι πιο ανθεκτικά από τα εύθραυστα σώματά τους

and our selective and fading memory of them.

και την επιλεκτική μνήμη μας γι' αυτούς που εξασθενεί.

These items are recovered

Αυτά τα αντικείμενα ανακτώνται

from numerous mass graves,

από πλήθος ομαδικών τάφων

and the main goal of this collection of the items

και βασικός στόχος αυτής της συλλογής των αντικειμένων

is a unique process

είναι η μοναδική διαδικασία

of identifying those who disappeared in the killings,

της αναγνώρισης αυτών που εξαφανίστηκαν στους σκοτωμούς,

the first act of genocide on European soil

στην πρώτη πράξη γενοκτονίας σε ευρωπαϊκό έδαφος

since the Holocaust.

μετά το Ολοκαύτωμα.

Not a single body should remain undiscovered

Όλα τα σώματα πρέπει να ανακαλυφθούν

or unidentified.

ή να αναγνωριστούν.

Once recovered,

Μετά την ανάκτησή τους, αυτά τα αντικείμενα

these items that the victims carried with them

που τα θύματα κουβαλούσαν στο δρόμο τους για την εκτέλεση,

on their way to execution

are carefully cleaned, analyzed,

καθαρίζονται, αναλύονται, πινακογραφούνται

catalogued and stored.

και αποθηκεύονται προσεκτικά.

Thousands of artifacts are packed in white plastic bags

Χιλιάδες ευρήματα πακετάρονται σε λευκές πλαστικές σακούλες,

just like the ones you see on CSI.

ακριβώς σαν αυτές που βλέπετε στο CSI.

These objects are used as a forensic tool

Αυτά τα αντικείμενα χρησιμοποιούνται ως εγκληματολογικά εργαλεία

in visual identification of the victims,

στην οπτική αναγνώριση των θυμάτων,

but they are also used as very valuable forensic evidence

αλλά επίσης χρησιμοποιούνται ως πολύτιμα εγκληματολογικά στοιχεία

in the ongoing war crimes trials.

στις διαρκείς δίκες για τα εγκλήματα πολέμου.

Survivors are occasionally called

Οι επιζώντες ενίοτε καλούνται να αναγνωρίσουν

to try to identify these items physically,

αυτά τα αντικείμενα από κοντά,

but physical browsing is extremely difficult,

αλλά αυτό είναι μια εξαιρετικά δύσκολη,

an ineffective and painful process.

επίπονη διαδικασία χωρίς αποτέλεσμα.

Once the forensics and doctors and lawyers

Όταν η εγκληματολογία, οι γιατροί και οι δικηγόροι

are done with these objects,

τελειώνουν με αυτά τα αντικείμενα,

they become orphans of the narrative.

αυτά γίνονται ορφανά της αφήγησης.

Many of them get destroyed, believe it or not,

Πολλά καταστρέφονται, είτε το πιστεύετε είτε όχι,

or they get simply shelved,

ή απλά τοποθετούνται σε ράφια,

out of sight and out of mind.

εκτός οπτικού πεδίου και σκέψης.

I decided a few years ago

Πριν μερικά χρόνια, αποφάσισα να φωτογραφίσω

to photograph every single exhumed item

κάθε ξεθαμμένο αντικείμενο ξεχωριστά,

in order to create a visual archive

προκειμένου να δημιουργήσω ένα οπτικό αρχείο,

that survivors could easily browse.

στο οποίο οι επιζώντες θα μπορούσαν εύκολα να περιηγηθούν.

As a storyteller, I like to give back to the community.

Ως αφηγητής, μου αρέσει να δίνω στην κοινωνία.

I like to move beyond raising awareness.

Μου αρέσει να κινούμαι πέρα από την ευαισθητοποίηση.

And in this case, someone may

Σε αυτή την περίπτωση, κάποιος μπορεί να αναγνωρίσει αυτά τα αντικείμενα

recognize these items

or at least their photographs will remain

ή τουλάχιστον οι φωτογραφίες τους θα απομείνουν

as a permanent, unbiased and accurate reminder

ως μια αδιάκοπη, αμερόληπτη και ακριβής υπενθύμιση

of what happened.

αυτού που συνέβη.

Photography is about empathy,

Η φωτογραφία αφορά την ενσυναίσθηση,

and the familiarity of these items guarantee empathy.

και η οικειότητα αυτών των αντικειμένων εξασφαλίζει την ενσυναίσθηση.

In this case, I am merely a tool,

Σε αυτή την περίπτωση, είμαι απλά ένα εργαλείο,

a forensic, if you like,

ένας εγκληματολόγος, αν θέλετε,

and the result is a photography that is as close

και το αποτέλεσμα είναι μια φωτογραφία

as possible of being a document.

που μοιάζει το περισσότερο δυνατόν με τεκμήριο.

Once all the missing persons are identified,

Όταν αναγνωριστούν όλοι οι αγνοούμενοι,

only decaying bodies in their graves

μόνο τα σώματα που αποσυντίθενται στους τάφους τους

and these everyday items will remain.

και αυτά τα καθημερινά αντικείμενα θα απομείνουν.

In all their simplicity,

Με όλη την απλότητά τους,

these items are the last testament

αυτά τα αντικείμενα αποτελούν την τελευταία μαρτυρία

to the identity of the victims,

της ταυτότητας των θυμάτων,

the last permanent reminder

την τελευταία μόνιμη υπενθύμιση

that these people ever existed.

ότι αυτοί οι άνθρωποι κάποτε υπήρξαν.

Thank you very much.

Ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)