Melissa Marshall: Talk nerdy to me

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Enkelejda Gashi Reviewer: Helena Bedalli

Five years ago, I experienced a bit

Pesë vite më parë provova pak a shumë

of what it must have been like to be Alice in Wonderland.

se c'do të thoshte të jesh Liza në Botën e çudirave.

Penn State asked me, a communications teacher,

Penn State më kerkoi mua, një mësuese e komunikimit,

to teach a communications class for engineering students.

të ligjeroj në orën e komunikimit për studentat e inxhinierisë

And I was scared. (Laughter)

Isha e frikësuar. (Te qeshura)

Really scared. Scared of these students with their big brains

Shumë e frikësuar nga ata studenta me trurin e tyre të madh

and their big books and their big, unfamiliar words.

dhe librat e trashë, dhe fjalë pa kuptim për mua.

But as these conversations unfolded,

Por sa u shpalos biseda,

I experienced what Alice must have when she went down

perjetova atë çfare Liza ka përjetuar kur ka zbritur poshte

that rabbit hole and saw that door to a whole new world.

tek vrima e lepurit dhe e pa derën për një botë krejt të re.

That's just how I felt as I had those conversations

Kjo është tamam ajo çka kam përjetuar kur e bëra këtë bisedë

with the students. I was amazed at the ideas

me studentët. U mahnita nga idetë

that they had, and I wanted others to experience this wonderland as well.

që ata patën, dhe doja që edhe të tjerët po ashtu të përjetojnë këtë mrekulli.

And I believe the key to opening that door

Dhe besoj se çelsi për hapjen e asaj dere

is great communication.

është një komunikim i mirë.

We desperately need great communication from our

Ne kemi nevojë te madhe për komunikim të mirë nga

scientists and engineers in order to change the world.

shkencëtarët dhe inxhinierët që të ndryshojmë botën.

Our scientists and engineers are the ones

Shkenctarët dhe inxhinierët janë të vetmit

that are tackling our grandest challenges, from energy

që i trajtojnë sfidat më të mëdha, nga energjia

to environment to health care, among others,

te ambienti deri tek kujdesi shëndetësor, midis tjerash

and if we don't know about it and understand it,

dhe ne nuk dimë dhe as nuk i kuptojmë ato

then the work isn't done, and I believe it's our responsibility

dhe si pasoje gjërat nuk funksionojnë, dhe unë besoj se është përgjegjësi e jona

as non-scientists to have these interactions.

si jo-shkenctarë ta krijojmë këtë bashkëveprim

But these great conversations can't occur if our scientists

Por këto biseda nuk bëhen nese shkencëtarët

and engineers don't invite us in to see their wonderland.

dhe inxhinerët nuk na ftojnë ta shohim "botën e tyre të çudirave".

So scientists and engineers, please, talk nerdy to us.

Pra shkencëtarë dhe inxhinerë na ndriconi dhe ne.

I want to share a few keys on how you can do that

Dua të ndaj disa këshilla me ju se si mund ta bëni atë

to make sure that we can see that your science is sexy

qe të sigurojmë që ne të na duket shkenca juaj seksi

and that your engineering is engaging.

dhe se teknologjia është tërheqëse.

First question to answer for us: so what?

Pyteja e parë që këkon përgjigjje: pra çfarë?

Tell us why your science is relevant to us.

Na tregoni pse shkenca juaj ka lidhje me ne.

Don't just tell me that you study trabeculae,

Mos më thoni vetëm se ju studjoni anatomi, (indet)

but tell me that you study trabeculae, which is the mesh-like structure of our bones

por më thoni se studjoni anatomi, e cila është një lëmsh strukturor i kockave tona

because it's important to understanding and treating osteoporosis.

sepse është e rëndësishme për ta kuptuar dhe trajtuar mirë osteoporozën.

And when you're describing your science, beware of jargon.

Dhe kur e përshkruani shkencën, kini kujdes me të shprehurit.

Jargon is a barrier to our understanding of your ideas.

Zhargoni është pengesë për të kuptuar idetë tuaja.

Sure, you can say "spatial and temporal," but why not just say

Sigurisht ju thoni "kozmik dhe kohor" por pse nuk thoni vetëm

"space and time," which is so much more accessible to us?

"kohë dhe hapsirë" e cila është më e kuptueshme për ne?

And making your ideas accessible is not the same as dumbing it down.

T'i bësh idetë e kuptueshme nuk është njësoj sikur ta thjeshtosh.

Instead, as Einstein said, make everything

Ashtu sic ka thënë dhe Ajshtani, bëni gjërat

as simple as possible, but no simpler.

sa më thjesht të mundshme, por jo t'i thjeshtoni.

You can clearly communicate your science

Ju mund ta shpjegoni qartë shkencën tuaj

without compromising the ideas.

pa i kompromentuar idetë.

A few things to consider are having examples, stories

Konsideroni gjëra të tilla si, marrim shembuj, tregime

and analogies. Those are ways to engage

dhe analogji. Këto janë mënyrat për të na tërhequr

and excite us about your content.

dhe të na entuziazmuar për përmbajtjet.

And when presenting your work, drop the bullet points.

Dhe kur e prezantoni punën, harrojeni listen e pikave

Have you ever wondered why they're called bullet points? (Laughter)

A keni menduar pse quhen "pika plumbash" ne anglisht? (Të qeshura)

What do bullets do? Bullets kill,

Cfare bëjne plumbat? Plumbat vrasin,

and they will kill your presentation.

dhe ato ta vrasin prezantimin tuaj.

A slide like this is not only boring, but it relies too much

Një diapozitiv si ky jo vetem që është i mërzitshëm, por bazohet kaq shume ne pjesën

on the language area of our brain, and causes us to become overwhelmed.

gjuhësore të trurit, sa na shastis.

Instead, this example slide by Genevieve Brown is

Ne vend te saj, ky shembull diapozitivi Genevieve Brown është shume

much more effective. It's showing that the special structure

më efektiv. Kjo tregon se struktura e vecante

of trabeculae are so strong that they actually inspired

e trabeculae është kaq e forte sa ka frymezuar bile

the unique design of the Eiffel Tower.

dizajnin unik te Kullës Eiffel.

And the trick here is to use a single, readable sentence

Dhe marifeti këtu është te përdoresh një fjali të vetme të lexueshme

that the audience can key into if they get a bit lost,

që te koncentrohet audienca nëse e ka humbur pakëz,

and then provide visuals which appeal to our other senses

dhe pastaj jep pamje vizuale qe tërheqin edhe shqisat tjera

and create a deeper sense of understanding

dhe krijojne një kuptim më të thellë

of what's being described.

për atë që flitet.

So I think these are just a few keys that can help

Pra unë mendoj se jane disa zgjidhje që mund të ndihmojne

the rest of us to open that door and see the wonderland

shumicën prej nesh ta hapim derën dhe përjetojme "botën e çudirave"

that is science and engineering.

e cila është shkenca dhe inxhinieria.

And because the engineers that I've worked with have

Për shkak se inxhineret me të cilët kam punuar

taught me to become really in touch with my inner nerd,

më mësuan si të jem me të vërtete në kontakt me gikun brenda meje.

I want to summarize with an equation. (Laughter)

Dua të përmbledh me një ekuacion. (Te qeshura)

Take your science, subtract your bullet points

Merre shkencën, hiqja listen e pikave

and your jargon, divide by relevance,

dhe zhargonin, ndaje nga rendesia,

meaning share what's relevant to the audience,

domethene ndaj ate qe eshte e rendesishme per publikun,

and multiply it by the passion that you have for

dhe shumezoje me pasionin që ke për

this incredible work that you're doing,

punën e pabesueshme që po bën.

and that is going to equal incredible interactions

Kjo ka për tu barazuar me lidhje të pabesueshme

that are full of understanding.

të cilat janë plot kuptim

And so, scientists and engineers, when you've solved

Pra shkenctarë dhe inxhinere, kur të zgjidhni

this equation, by all means, talk nerdy to me. (Laughter)

këtë ekuacion, ejani dhe me ndriconi mendjen mua. (Të qeshura)

Thank you. (Applause)

Faleminderit. (Duartrokitje)