Melissa Marshall: Talk nerdy to me

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Five years ago, I experienced a bit

လွန်ခဲ့တဲ့၅နှစ်ကပါ၊ ကျွန်မဟာ Alice in Wonderland မှာ

of what it must have been like to be Alice in Wonderland.

ရောက်နေတာလား နည်းနည်းလေးခံစားမိခဲ့တယ်။

Penn State asked me, a communications teacher,

Penn State က ဆက်ဆွယ်ရေးဆရာမဖြစ်သူ ကျွန်မကို

to teach a communications class for engineering students.

အတန်းတစ်တန်းမှာ ဆက်သွယ်ရေး သင်ခန်းစာကို ပို့ချပေးဖို့ပြောခဲ့တယ်။

And I was scared. (Laughter)

ကျွန်မ လန့်သွားတာပေါ့။ (ရယ်သံများ)

Really scared. Scared of these students with their big brains

တကယ်ကိုလန့်သွားတာပေါ့ရှင်။ လန့်သွားရတာက

ဦနှောက်အကြီးကြီးတွေနဲ့ ကျောင်းသားတွေ၊

and their big books and their big, unfamiliar words.

စာအုပ်ကြီးတွေနဲ့၊ ကျွန်မ အကျွမ်းတဝင်မရှိလှတဲ့ သူတို့ရဲ့

စကားလုံးကြီးတွေကိုပါ။

But as these conversations unfolded,

ဒါပေမဲ့ သူတို့နဲ့ ပြောရင်းဆိုရင်း ကျွန်မတွေ့ကြုံလိုက်တာက

I experienced what Alice must have when she went down

Alice ယုန်တွင်းထဲကိုဆင်းသွားစဉ်

ကမ္ဘာသစ်တစ်ခုဆီ သွားတဲ့ တံခါးကိုတွေ့စဉ်တုန်းကနဲ့

that rabbit hole and saw that door to a whole new world.

ခပ်ဆင်ဆင် အရာမျိုးလို့ပေါ့။

That's just how I felt as I had those conversations

ဒါကကျောင်းသားတွေနဲ့ ပြောဆိုဆွေးနွေးနေတုန်း

ကျွန်မမခံစားခဲ့ရပုံပါ။

with the students. I was amazed at the ideas

သူတို့မှာရှိတဲ့ စိတ်ကူးတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး

ကျွန်မတအံ့တဩဖြစ်မိပြီး၊

that they had, and I wanted others to experience this wonderland as well.

အခြားသူတွေကိုလည်း ဒီထူးဆန်းထွေလာကမ္ဘာကို

And I believe the key to opening that door

ကျွန်မယုံကြည်တာက ဒီတံခါးကိုဖွင့်တဲ့သော့ဟာ

is great communication.

အရေးပါလှတဲ့ ဆက်သွယ်ပြောဆိုခြင်းဆိုတာပါ။

We desperately need great communication from our

ကမ္ဘာကြီးကို ပြောင်းလဲဖို့အတွက် ကျွန်မတို့ရဲ့

သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေဆီက

scientists and engineers in order to change the world.

အရေးပါတဲ့ ပြောဆိုဆက်သွယ်မှု အရေးတကြီးကို လိုအပ်ပါတယ်။

ကျွန်မတို့ရဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေဟာ

Our scientists and engineers are the ones

အခြားအရာတွေအနက် ကျွန်မတို့ရဲ့

that are tackling our grandest challenges, from energy

အကြီးကျယ်ဆုံးစိန်ခေါ်မှုတွေဖြစ်တဲ့

စွမ်းအင်ကနေ ပတ်ဝန်းကျင်၊

to environment to health care, among others,

ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုအထိကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနေကြတာပါ။

and if we don't know about it and understand it,

ပြီးတော့ ဒါကို ကျွန်မတို့က မသိဘူး၊ နားမလည်ဘူးဆိုရင်

အလုပ်ကမပြီးတော့ဘူးလေ။ ပြီးတော့

then the work isn't done, and I believe it's our responsibility

ဒီအပြန်အလှန်ဆက်သွယ်မှုတွေကို

သိပ္ပံပညာရှင်တွေမဟုတ်ကြတဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ

as non-scientists to have these interactions.

တာဝန်ယူ လုပ်ရမယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေက

But these great conversations can't occur if our scientists

သူတို့ရဲ့ ထူးဆန်းထွေလာကမ္ဘာကိုကြည့်ရှုဖို့

ကျွန်မတို့ကို မဖိတ်ကြားဘူဆိုရင်တော့ ဒီကြီးကျယ်တဲ့

ဆွေးနွေးမှုတွေ ပေါ်မလာနိုင်ပါဘူး။

and engineers don't invite us in to see their wonderland.

ဒီတော့ သိပ္ပံပညာရှင်ကြီးတွေနဲ့

အင်ဂျင်နီယာကြီးတွေရယ် ကျေးဇူးပြုပြီးတော့

So scientists and engineers, please, talk nerdy to us.

ကျွန်မတို့ကို ရိုးရိုးရှင်းရှင်းလေး ပြောပြကြပါ။

ကျွန်မအနေနဲ့ ရှင်တို့ရဲ့သိပ္ပံပညာဟာ စွဲဆောင်မှုရှိတယ်

I want to share a few keys on how you can do that

ရှင်တို့ရဲ့ အင်ဂျင်နီယာပညာဟာ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတယ်ဆိုတာ

to make sure that we can see that your science is sexy

ကျွန်မတို့မြင်ခွင့်ရအောင်သေချာစေဖို့

ရှင်တို့ ဘယ်လိုလုပ်လို့ရတယ် ဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး

and that your engineering is engaging.

အဓိက အချက်အလက်တစ်ချို့ကို မျှဝေချင်ပါတယ်။

ကျွန်မတို့အတွက် ဖြေပေးရမယ့် ပထမဆုံးမေးခွန်းက

First question to answer for us: so what?

ဒီတော့ ဒါကဘာပါလဲ။

Tell us why your science is relevant to us.

သိပ္ပံပညာဟာ ဘာကြောင့်ကျွန်မတို့နဲ့

သက်ဆိုင်ပါသလဲ ဆိုတာကို ပြောပြကြပါရှင်။

Don't just tell me that you study trabeculae,

ခန္ဓာဇီဝအကြောအမျှင်တွေကို

ရှင်တို့လေ့လာနေတယ် ဆိုတာကိုပဲ မပြောပါနဲ့၊

but tell me that you study trabeculae, which is the mesh-like structure of our bones

ဒါပေမဲ့ ခန္ဓာဇီဝအကြောအမျှင်တွေကို

ရှင်တို့လေ့လာကြတယ်၊

because it's important to understanding and treating osteoporosis.

ဒါတွေဟာ ဆန်ခါကွက်လို တည်ဆောက်မှုရှိပြီး အရိုးပွရောဂါကို

နားလည်၊ ကုသရာမှာ အရေးပါနေတာကို ပြောပြကြပါရှင်။

And when you're describing your science, beware of jargon.

နောက်ပြီး ရှင်တို့ရဲ့ သိပ္ပံပပညာရပ်ကို ရှင်းလင်းပြတဲ့နေရာမှာ

ပညာရပ်ဆန်တဲ့ စကားလုံးတွေကို သတိပြုပေးကြပါ။

Jargon is a barrier to our understanding of your ideas.

ပညာရပ်ဆန်တဲ့ စကားလုံးတွေဟာ ရှင်တို့ရဲ့ စိတ်ကူးတွေကို

ကျွန်မတို့ နားလည်ဇို့အတွက် အတားအဆီးတစ်ခုပါ။

သေချာတာပေါ့၊ ရှင်တို့က အာကာသဆိုင်ရာနဲ့

Sure, you can say "spatial and temporal," but why not just say

ကာလဆိုင်ရာလို့ ပြောနိုင်ကြပေမဲ့ ၊

"space and time," which is so much more accessible to us?

နေရာနဲ့အချိန်လို့ပဲ ပြောလိုက်ကြပါလား

ဒါက ကျွန်မတို့ကို အများကြီးပိုပြီး နားလည်စေတယ်လေ။

And making your ideas accessible is not the same as dumbing it down.

ပြီးတော့ ရှင်တို့ရဲ့ စိတ်ကူးတွေကို နားလည်လွယ်အောင် လုပ်လိုက်ခြင်းဟာ

ဒါကို သိမ်ဖျင်းပေါ့တန်သွားအောင် လုပ်လိုက်ခြင်းနဲ့မတူပါဘူး၊

Instead, as Einstein said, make everything

အဲဒီအစား Einstein ပြောခဲ့သလိုပဲလေ

အရာတိုင်းကို ရိုးရှင်းနိူင်သမျှ ရိုးရှင်းအောင်လုပ်ပါ၊

as simple as possible, but no simpler.

ဒါပေမဲ့ ဒီထက်ပိုပြီး ရှင်းအောင်တော့မလုပ်ပါနဲ့တဲ့။

ရှင်တို့ရဲ့ သိပ္ပံပညာကို

You can clearly communicate your science

စိတ်ကူးတွေ အပေးအယူလုပ်စရာမလိုပဲ

without compromising the ideas.

ရှင်းရှင်းလင်းလင်းလင်း ဆက်သွယ်ပြောဆိုလို့ရတာပေါ့။

A few things to consider are having examples, stories

အနည်းငယ်ထည့်သွင်း စဉ်းစားရမယ့်ဟာတွေကတော့

နမူနာတွေ၊ ဖြစ်စဉ်တွေ၊

နှိုင်းယှဉ်ချက်တွေရှိနေခြင်းပါ။ ဒါတွေဟာ

and analogies. Those are ways to engage

ရှင်တို့ရဲ့ပါဝင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး

and excite us about your content.

ကျွန်မတို့ကို စိတ်ဝင်စားတွေပြီး

စိတ်လှုပ်ရှားစေတဲ့နည်းတွေပါ။

And when presenting your work, drop the bullet points.

နောက်ပြီး ရှင်တို့လက်ရာကိုတင်ပြတဲ့အခါ

bullet ညွှန်မှတ်တွေသုံးပေးပါ၊

Have you ever wondered why they're called bullet points? (Laughter)

ဒါတွေကို ဘာဖြစ်လို့ bullet ညွှန်မှတ်တွေလို့ ခေါ်တယ်ဆိုတာ

ရှင်တို့တွေးမိကြသလားရှင်။ (ရယ်သံများ)

What do bullets do? Bullets kill,

bullet တွေကဘာလုပ်လဲ။ bullet တွေက ကိစ္စတုံးပစ်တယ်တယ်လေ၊

and they will kill your presentation.

ပြီးတော့ bullet က ရှင်တို့ရဲ့ တင်ပြချက်ကို

တစ်ချက်တည်း ပြီးမြောက်သွားစေတော့မှာပေါ့။

A slide like this is not only boring, but it relies too much

ဒီလို ဆလိုက်မျိုးဟာဆိုရင် ပျင်းစရာကောင်းရုံတင်မက

ကျွန်မတို့ဦးနှောက်ရဲ့ ဘာသာစကား နယ်ပယ်ကို အများကြီးတည်မှီနေပြီး

on the language area of our brain, and causes us to become overwhelmed.

ကျွန်မတို့ကို ဒုက္ခပေးသလို ဖြစ်စေတာပေါ့။

Instead, this example slide by Genevieve Brown is

အဲဒီအစား Genevieve Brown ရဲ့ ဒီနမူနာဆလိုက်က

အများကြီးပိုပြီး ထိရောက်စေတာပေါ့။

much more effective. It's showing that the special structure

ဒါကဖော်ပြနေတဲ့ ခန္ဓာဇီဝ အကြောအမျှင်တွေရဲ့

of trabeculae are so strong that they actually inspired

အထူးတည်ဆောက်ပုံဟာ အရမ်းကိုအားကောင်းလွန်းတော့

တကယ့်ကိုပဲ Eiffel Tower ရဲ့ ထူးခြားတဲ့ ဒီဇိုင်းပုံကို

the unique design of the Eiffel Tower.

စိတ်ထဲမှာပေါ်လာစေပါတယ်။

And the trick here is to use a single, readable sentence

ပြီးတော့ ဒီမှာရှိတဲ့ လှည့်ကွက်က အကယ်၍ မျက်ခြေပြတ်သွားရင်

ပရိတ်သတ်က ပြန်ညွှန်းယူလို့ရတဲ့ တစ်ကြောင်းတည်းသော

that the audience can key into if they get a bit lost,

ဖတ်လို့ရတဲ့ ဝါကျကိုသုံးထားတာဖြစ်ပြီး

and then provide visuals which appeal to our other senses

ကျွန်မတို့ရဲ့အာရုံတွေကို ဖမ်းစားတဲ့ မြင်ကွင်းတွေနဲ့ပံ့ပိုးပေးထားကာ

and create a deeper sense of understanding

ရှင်းလင်းပြနေတာကို ပိုပြီးနက်ရှိုင်းတဲ့

of what's being described.

နားလည်မှုသဘောကို ဖန်တီးပေးတယ်လေ။

So I think these are just a few keys that can help

ဒီတော့ ကျွန်မအထင် ကျန်တဲ့ကျွန်မတို့အတွက်

the rest of us to open that door and see the wonderland

အဲဒီတံခါးကိုဖွင့်ပြီး သိပ္ပံပညာနဲ့ အင်ဂျင်နီယာ ဘာသာရပ်လို့ဆိုတဲ့

that is science and engineering.

ထူးဆန်းထွေလာကမ္ဘာကို မြင်ဖို့ အဓိကအချက်အနည်းငယ်ပဲရှိပါတယ်။

နောက်ပြီးတော့ ကျွန်မနဲ့ တွဲပြီးလုပ်ကိုင်နေတဲ့

And because the engineers that I've worked with have

အင်ဂျင်နီယာတွေက ကျွန်မကို သင်ကြားပေးတာက

taught me to become really in touch with my inner nerd,

ကျွန်မရဲ့ ကိုယ်တွင်းက ရူးသွပ်မှုနဲ့ တကယ်ကို

ထိတွေမှုဖြစ်လာဖို့ပဲ ဆိုတာကြောင့်ပါ။

I want to summarize with an equation. (Laughter)

ညီမျှခြင်းတစ်ခုနဲ့ အနှစ်ချုပ်ချင်ပါတယ်။ (ရယ်သံများ)

Take your science, subtract your bullet points

ရှင်တို့ရဲ့ သိပ္ပံပညာကိုယူလိုက်ပါ၊ bullet ညွှန်မှတ်တွေနဲ့

ပညာရပ်စကားလုံးတွေကို နုတ်လိုက်ပြီး

and your jargon, divide by relevance,

စပ်ဆိုင်ရာနဲ့ စားလိုက်ပါ၊

meaning share what's relevant to the audience,

ဆိုချင်တာက ပရိတ်သတ်နဲ့ စပ်ဆိုင်တာကိုပဲ မျှဝေလိုက်ပါ၊

and multiply it by the passion that you have for

ပြီးတော့ ရှင်တို့လုပ်နေတဲ့

မယုံနိူင်စရာကောင်းလှတဲ့ လက်ရာအတွက်

this incredible work that you're doing,

ရှင်တို့မှာရှိနေတဲ့

ထက်သန်မှုနဲ့ မြှောက်လိုက်ပါ။

and that is going to equal incredible interactions

ပြီးတော့ ဒါဟာ နားလည်မှုအပြည့်ပါတဲ့

မယုံနိူင်စရာကောင်းလှတဲ့

that are full of understanding.

အပြန်အလှန်လုပ်ဆောင်မှုတွေနဲ့ ညီမျှသွားပါလိမ့်မယ်။

ဒီတော့ သိပ္ပံညာရှင်တွေနဲ့

And so, scientists and engineers, when you've solved

အင်ဂျင်နီယာကြီးတွေရှင့် ဒီညီမျှခြင်းကို

this equation, by all means, talk nerdy to me. (Laughter)

ရှင်တို့ဖြေရှင်းပြီးတဲ့အခါ ရပါတယ်ရှင်၊

ကျွန်မကို နည်းပညာတွေ အကြောင်း

ပြောပြကြပါဦးလားရှင်။ (ရယ်သံများ)

Thank you. (Applause)

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ (လက်ခုပ်သံများ)