Bring on the learning revolution! | Ken Robinson

Translator: Artan Shabani Reviewer: Agim Hyseni

I was here four years ago,

Isha këtu katër vite më parë.

and I remember, at the time,

dhe më kujtohet, në atë kohë;

that the talks weren't put online.

prezantimet nuk viheshin online

I think they were given to TEDsters in a box,

Mendoj, ato u dhuroheshin pjesëmarrësve të TED në pako.

a box set of DVDs,

në një kuti me DVD.

which they put on their shelves, where they are now.

të cilat ata i vendosnin në dollap, aty ku akoma ndodhen.

(Laughter)

(të qeshura)

And actually, Chris called me a week after I'd given my talk, and said,

Në fakt, Chris më thirri

një javë pas fjalimit tim

"We're going to start putting them online. Can we put yours online?"

dhe tha, "Do të fillojmë t'i vejmë online.

A mund ta vendosim edhe tënden online? Dhe unë u i thash, "Patjetër"

And I said, "Sure."

And four years later,

Dhe katër vite më vonë,

it's been downloaded four million times.

dhe siç thashë, është shikuar nga katër...

është shkarkuar katër milion herë.

Kështu, supozoj ju do mund ta shumëzonit atë me rreth 20 herë

So I suppose you could multiply that by 20 or something

to get the number of people who've seen it.

për të nxjerrur numrin e personave që kanë parë atë.

Dhe siç thotë Chris-i, është një uri

And, as Chris says, there is a hunger for videos of me.

për videot e mia.

(Laughter)

(Të qeshura)

(Applause)

(Aplauzë)

Don't you feel?

...a nuk e ndjeni ju?

(Laughter)

(Të qeshura)

So, this whole event has been an elaborate build-up

Pra, e tërë kjo ngjarje ka qenë një elaborim në ndërtim

to me doing another one for you, so here it is.

për mua për të dhënë një tjetër për ju, ja ku vie.

(Laughter)

(Të qeshura)

Al Gore spoke at the TED conference I spoke at four years ago

Al Gore foli

në konferencën e TED katër vite më parë, aty ko fola edhe unë

and talked about the climate crisis.

dhe ai foli për krizën klimatike.

And I referenced that at the end of my last talk.

dhe unë i bëra referencë të njëjtës

në fund të fjalimit tim.

So I want to pick up from there

Prandaj dua të vazhdoj nga aty

because I only had 18 minutes, frankly.

sepse kisha vetëm 18 minuta, sinqerisht.

(Laughter)

So, as I was saying --

Pra, siç po thosha...

(Laughter)

(të qeshura)

Shikoni, ai ka të drejtë.

You see, he's right.

I mean, there is a major climate crisis, obviously,

Mendoj, është e qartë se e kemi një krizë klimatike.

and I think if people don't believe it, they should get out more.

Dhe mendoj, nëse njerëzit nuk e besojnë këtë duhet të dalin më shumë jashtë.

(Laughter)

(të qeshura)

Por unë mendoj se është një krizë tjetër klimatike,

But I believe there is a second climate crisis,

which is as severe,

që është po aq e rëndë,

which has the same origins,

dhe ka origjinë të njëjtë,

and that we have to deal with with the same urgency.

dhe të mirremi me të me të njëjtën urgjencë.

Dhe me këtë mendoj --

And you may say, by the way,

ndërsa ju mund të thoni, "Shiko, jam mirë.

"Look, I'm good.

E kam një krizë klimatike;

I have one climate crisis, I don't really need the second one."

S'më hyn në punë edhe një tjetër."

(Laughter)

But this is a crisis of, not natural resources --

Por kjo është një krizë jo e resurseve natyrore,

edhe pse besoj se ajo është e vërtetë,

though I believe that's true --

but a crisis of human resources.

Por një krizë e resurseve njerëzore.

I believe fundamentally,

Unë besoj, thelbësisht,

as many speakers have said during the past few days,

si shumë folës që folën gjatë ditëve të kaluara,

që shumë keq i shfrytëzojmë

that we make very poor use of our talents.

talentet tona.

Very many people go through their whole lives

Shumë njerëz kalojnë tërë jetën e tyre

having no real sense of what their talents may be,

pa pasur sens të vërtetë rreth asaj se cilat mund të jenë talentet e tyre,

or if they have any to speak of.

apo nëse kanë ndonjë të flasin për të.

Takoj të gjithë llojet e njerëzve

I meet all kinds of people

who don't think they're really good at anything.

të cilët mendojnë se nuk janë të mirë për asgjë.

Actually, I kind of divide the world into two groups now.

Në fakt, në njëfarë mënyre e ndaj botën në dy grupe tani.

Jeremy Bentham, the great utilitarian philosopher,

Jeremy Bentham, folozof i madh utilitarian,

once spiked this argument.

filloi këtë argument një herë.

He said, "There are two types of people in this world:

Ai tha. "Në botë janë dy lloje njerëzish,

those who divide the world into two types

ata që ndajnë botën në dy lloje,

and those who do not."

dhe ata që s'e ndajnë."

(Laughter)

(të qeshura)

Well, I do.

Unë e ndaj.

(Laughter)

(të qeshura)

I meet all kinds of people who don't enjoy what they do.

Takoj shumë njerëz

të cilët nuk kënaqen me atë që bëjnë.

They simply go through their lives getting on with it.

Ata thjesht kalojnë tërë jetën

vetëm sa për të mbetur gjallë.

They get no great pleasure from what they do.

Ata nuk kanë ndonjë kënaqësi nga ajo që bëjnë.

They endure it rather than enjoy it,

Ata më shumë e durojnë atë se sa kënaqen.

and wait for the weekend.

dhe mezi presin fundjavën.

But I also meet people

Por takoj edhe njerëz

who love what they do and couldn't imagine doing anything else.

që dashurojnë atë që bëjnë

dhe s'mund të imagjinojnë të bëjnë diç tjetër.

If you said, "Don't do this anymore,"

Nëse u thua atyre "Mos e bëni më këtë, " ata do të habiteshin me atë që thoni.

they'd wonder what you're talking about.

Sepse ata thonë se ajo që bëjnë është ajo që janë.

It isn't what they do, it's who they are.

They say, "But this is me, you know.

"Kjo që bëj jam unë, e dini.

It would be foolish to abandon this,

do ishte budallallëk të braktisja këtë, sepse

because it speaks to my most authentic self."

kjo që bëj është vetvetja ime më autentike.

And it's not true of enough people.

Por kjo s'është e vërtetë për mjaft njerëz.

In fact, on the contrary, I think it's still true of a minority of people.

Në fakt, është e kundërta, mendoj

shumë pak njerëz janë të tillë.

And I think there are many possible explanations for it.

Dhe mendoj se ka shumë

shpjegime të mundshme për këtë.

And high among them is education,

Dhe ndër të parat

është edukimi,

because education, in a way,

sepse edukimi në njëfarë mënyre

zhvendosë/largon shumë njerëz

dislocates very many people from their natural talents.

nga talenti i tyre natyral.

Resurset njerëzore janë sikur resurset natyrore;

And human resources are like natural resources;

ato shpesh janë të groposura thellë.

they're often buried deep.

You have to go looking for them,

Duhet të "mihësh" për t'i gjetur ato.

they're not just lying around on the surface.

Ato nuk shfaqen thjesht në sipërfaqe.

You have to create the circumstances where they show themselves.

Duhet të krijosh rrethanat ku ato mund të shfaqen.

And you might imagine education would be the way that happens,

Dhe natyrisht siç pritet

ato do duhej të shfaqeshin përmes edukimit

but too often, it's not.

Por shpesh, nuk ndodh ashtu.

Every education system in the world is being reformed at the moment

Secili sistem i edukimit në botë

është duke u reformuar për momentin.

and it's not enough.

Por kjo s'mjafton.

Reform is no use anymore,

Reforma s'hyn më në punë,

thjesht reforma dmth përmirësim i një modeli të prishur.

because that's simply improving a broken model.

Ajo që na duhet --

What we need --

and the word's been used many times in the past few days --

një fjalë që është përdorur shumë gjatë ditëve të fundit

nuk është një evolucion,

is not evolution,

por një revolucion në edukim.

but a revolution in education.

Kjo duhet të transformohet

This has to be transformed into something else.

në diçka tjetër.

(Applause)

(Aplauzë)

One of the real challenges is to innovate fundamentally in education.

Një nga sfidat reale

është të bësh inovacione fundamentale

në edukim.

Innovation is hard,

Inovacionet janë të vështira

because it means doing something that people don't find very easy,

sepse nënkuptohet të bësh diçka

që për njerëzit nuk është e lehtë të bëhet.

for the most part.

Dmth, të sfidohet ajo që ne e marrim si të kryer

It means challenging what we take for granted,

things that we think are obvious.

të sfidohen gjërat që mendojmë se janë të qarta.

The great problem for reform or transformation

Problemi i madh për reformat

ose transformimet

is the tyranny of common sense.

vie nga tirania e logjikës së zakonshme.

gjërat për të cilat njerëzit mendojnë,

Things that people think,

"It can't be done differently, that's how it's done."

"Po, kjo gjë nuk mund të bëhet ndryshe sepse kjo është e vetmja mënyrë që bëhet."

Së fundmi e kam gjetur një thënie nga Abraham Lincoln,

I came across a great quote recently from Abraham Lincoln,

who I thought you'd be pleased to have quoted at this point.

për të cilin mendova se ju do kënaqesit të dëgjonit tani.

(Laughter)

(të qeshura)

He said this in December 1862 to the second annual meeting of Congress.

Në dhjetor të 1862 ai tha këtë

në takimin e dytë vjetor të Kongresit.

I ought to explain that I have no idea what was happening at the time.

Më duhet t'iu them se nuk kam ide se çka ishe duke ndodhur atëherë.

We don't teach American history in Britain.

Ne në Britani nuk mësojmë historinë Amerikane.

(Laughter)

(të qeshura)

We suppress it. You know, this is our policy.

Ne e suprimojmë atë. E dini, kjo është politika jonë.

(Laughter)

(të qeshura)

No doubt, something fascinating was happening then,

Pra, pa dyshim diçka fascinante ishte duke ndodhur në dhjetor të 1862,

which the Americans among us will be aware of.

për të cilën do të dëgjojnë tani

Amerikanët që ndodhen mes nesh.

But he said this:

Por ai tha këtë:

"The dogmas of the quiet past are inadequate to the stormy present.

Dogmat

nga e kaluara e heshtur

janë inadekuate për të tashmen e stuhishme.

Mundësia

The occasion is piled high with difficulty,

arrihet me shumë vështërsi

and we must rise with the occasion."

dhe ne duhet të ngrihemi së bashku me mundësinë.

Më pëlqen kjo.

I love that.

Not rise to it, rise with it.

Jo t'i kundërvihemi, por të ngrihemi me të.

"As our case is new,

Siç rasti ynë është i ri

so we must think anew and act anew.

ne duhet të mendojë rishtas

dhe veprojmë me gjëra të reja

We must disenthrall ourselves,

Ne duhet të çlirojmë vetveten

and then we shall save our country."

dhe pastaj të shpëtojmë vendin tonë

I love that word, "disenthrall."

E dua këtë fjalë "çlirojmë"

You know what it means?

E dini çka do të thotë në këtë rast?

That there are ideas that all of us are enthralled to,

Të gjithë ne jemi të ngulfatur nga ide të ndryshme

which we simply take for granted as the natural order of things,

të cilat i marrim si të sakta

si natyrale, ashtu siç janë.

the way things are.

And many of our ideas have been formed,

Dhe shumë nga idetë tona

janë formuar, jo për t'u përballur me rrethanat e këtij shekulli

not to meet the circumstances of this century,

but to cope with the circumstances of previous centuries.

por, për t'u përballur me ato të shekujve të kaluar.

But our minds are still hypnotized by them,

Dhe mendjet tona janë të hipnotizuara nga to.

and we have to disenthrall ourselves of some of them.

Dhe neve na duhet të çlirohemi nga ato.

Now, doing this is easier said than done.

është shumë lehtë të thuhet se sa të bëhet.

It's very hard to know, by the way, what it is you take for granted.

është shumë vështirë të dijmë se çka marrim si të pranuar/saktë

And the reason is that you take it for granted.

dhe arsyeja është sepse e marrim si të tillë

(Laughter)

Më lejoni tu pyes për diçka që e merrni si të kryer.

Let me ask you something you may take for granted.

How many of you here are over the age of 25?

Sa nga ju ketu jeni më shumë se 25 vjeç?

That's not what you take for granted, I'm sure you're familiar with that.

Mendoj se këtë s'e merrni si të saktë.

Jam i sigurt se të gjitë e dini këtë.

Are there any people here under the age of 25?

A ka këtu njerëz nën 25 vjeç?

Mirë. Tani, ata mbi 25 vjeç

Great. Now, those over 25,

could you put your hands up if you're wearing your wristwatch?

a mund t'i ngrisni duart nëse mbani orë dore?

Pra, shumica nga ne apo?

Now that's a great deal of us, isn't it?

Ask a room full of teenagers the same thing.

Bëj një pyetje të tillë një dhome të mbushur me adoleshent.

Teenagers do not wear wristwatches.

Adoleshentët nuk mbajnë orë dore.

I don't mean they can't,

Nuk them që s'munden apo nuk u lejohet,

they just often choose not to.

por ata zgjedhin të mos e bëjnë këtë.

And the reason is we were brought up in a pre-digital culture,

Arsyeja për këtë është se ne jemi rritur

në kulturën pre-dixhitale, pra ne mbi 25 vjeç.

those of us over 25.

And so for us, if you want to know the time,

Dhe për ne, nëse duam të dijmë kohën,

you have to wear something to tell it.

duhet të vëmë orën në dorë për të parë.

Kids now live in a world which is digitized,

Fëmijët tani jetojnë në botë dixhitale,

and the time, for them, is everywhere.

dhe koha, për ta, është çdokund.

They see no reason to do this.

Ata nuk e shohin të arsyeshme të bartin orë.

And by the way, you don't need either;

Dhe, meqë ra fjalë, as ju s'keni nevojë të bëni atë.

it's just that you've always done it and you carry on doing it.

por, ju e keni bërë atë gjithmonë dhe vazhdoni ta bëni.

My daughter never wears a watch, my daughter Kate, who's 20.

Vajza ime kurrë nuk bart orë, vajza ime Kate që është 20 vjeç.

She doesn't see the point.

Ajo nuk gjen arsye për të.

As she says,

dhe ajo thotë, "është pajisje me një funksion të vetëm"

"It's a single-function device."

(Laughter)

(të qeshura)

"Like, how lame is that?"

"Sikur - çfarë budallalëku është?

And I say, "No, no, it tells the date as well."

Dhe unë i them "Jo, jo, prit, tregon edhe datën"

(Laughter)

(të qeshura)

"It has multiple functions."

"Ka funksione të shumfishta."

(Laughter)

But, you see, there are things we're enthralled to in education.

E shikoni, ka gjëra të tilla në edukim nga të cilat jemi të ngulfatur.

Tani ju tregoj disa shembuj.

A couple of examples.

One of them is the idea of linearity:

Një nga shembujt është ideja e linearitetit,

that it starts here and you go through a track

që fillon këtu, dhe ju ndiqni shtegun (edukimin nga fillimi në fund),

and if you do everything right,

dhe nëse bën gjithçka siç duhet, atëherë

you will end up set for the rest of your life.

keni bërë zgjidhje për tërë jetën.

Everybody who's spoken at TED has told us implicitly,

Të gjithë ata që kanë folur në TED kanë thënë në mënyrë implicite,

or sometimes explicitly, a different story:

edhe nganjëherë eksplicite, një tregim tjetër,

that life is not linear; it's organic.

që jeta nuk është lineare, por është organike.

We create our lives symbiotically

Ne krijojmë në jetën tonë në mënyrë simbiotike

as we explore our talents

derisa eksplorojmë talentet tona

in relation to the circumstances they help to create for us.

që janë në relacion me rrethanat që na ndihmojnë për të krijuar.

But, you know, we have become obsessed with this linear narrative.

Por ju e dini, ne jemi bërë obsesiv

me këtë përshkrim linear.

And probably the pinnacle for education is getting you to college.

Mbase qëllimi kryesor i edukimit

është për të arritur në kolegje.

I think we are obsessed with getting people to college.

Mendoj se të gjithë ne jemi të obsesionuar për të dërguar njerëz në kolegj,

Certain sorts of college.

lloje të ndryshme kolegjesh.

I don't mean you shouldn't go, but not everybody needs to go,

Nuk them se nuk duhet shkuar në kolegj, por jo të gjithë kanë nevojë të shkojnë,

or go now.

dhe jo të gjithë kanë nevojë të shkojnë menjëherë.

Maybe they go later, not right away.

Ndoshta shkojnë më vonë, jo menjëherë.

And I was up in San Francisco a while ago doing a book signing.

Në San Francisco isha ulur

duke nëshkuar libra.

There was this guy buying a book, he was in his 30s.

Aty ishte një burrë duke blerë një libër, ishte në të 30-tat.

I said, "What do you do?"

Unë e pyeta, "Më se mirresh?"

And he said, "I'm a fireman."

Ai u përgjigj, "Jam zjarrfikës."

I asked, "How long have you been a fireman?"

Dhe unë i thashë, "Sa kohë ka që je zjarrfikës?"

"Always. I've always been a fireman."

Ai tha, "Gjithmonë, gjithmonë kam qenë zjarrfikës."

Dhe unë e pyeta, "Po mirë, kur ke vendosur për këtë?"

"Well, when did you decide?" He said, "As a kid.

Ai tha, "Si fëmij." Ai tha, "Në fakt, ishte problem për mua në shkollë,

Actually, it was a problem for me at school,

because at school, everybody wanted to be a fireman."

sepse në shkollë, të gjithë donin të bëheshin zjarffikës."

(Laughter)

Ai tha, "Dhe unë doja të bëhesha zjarrfikës."

He said, "But I wanted to be a fireman."

Dhe ai tha, "Kur arrita në vitin e fundit në shkollë,

And he said, "When I got to the senior year of school,

my teachers didn't take it seriously.

mësuesit mendonin se po tallesha.

This one teacher didn't take it seriously.

Një nga mësuesit nuk e mori seriozisht.

He said I was throwing my life away

Ai më thoshte se po rrënoja jetën

if that's all I chose to do with it;

nëse do të bëja vetëm atë

that I should go to college, I should become a professional person,

se do të duhej të shkoja në kolegj, dhe të bëhesha profesionist

that I had great potential

që kisha potencial të madh

and I was wasting my talent to do that."

dhe se po humbisja talentin nëse bëhesha i tillë."

He said, "It was humiliating.

Dhe ai tha, "Ishte e turpshme sepse

It was in front of the whole class and I felt dreadful.

mësuesi m'i tha këto para të gjithë klasës, dhe unë u ndjeva i trembur.

But it's what I wanted, and as soon as I left school,

Por, ajo ishte çka unë desha, dhe posa kalova shkollën,

I applied to the fire service and I was accepted.

aplikova për shërbimin e zjarrfikësve dhe u pranova."

You know, I was thinking about that guy recently,

Dhe ai tha, "E di, së fundmi isha duke menduar për mësuesin,

just a few minutes ago when you were speaking, about this teacher,

posa ti më fole unë fillova të mendoj për të.

because six months ago, I saved his life."

sepse para gjashtë muajsh

Unë i shpëtova jetën atij"

(Laughter)

Të qeshura)

Ai tha, "Ai ishte në aksident veturash,

He said, "He was in a car wreck, and I pulled him out, gave him CPR,

e nxora nga aty, i dhash ndihmën e parë,

and I saved his wife's life as well."

i shpëtova jetën e gruas së tij poashtu."

He said, "I think he thinks better of me now."

Ai tha, "Tani mendoj se ai mendon më mirë për mua."

(Laughter)

(Të qeshura)

(Applause)

(Aplauzë)

You know, to me,

E dini, për mua

human communities depend upon a diversity of talent,

bashkësitë njerëzore varen

nga diversiteti i talenteve.

not a singular conception of ability.

dhe jo nga një koncept i vetëm i një shkathtësie.

And at the heart of our challenges --

Dhe në zemër të sfidave tona --

(Applause)

(Aplauzë)

At the heart of the challenge

Në zemër të sfidës

is to reconstitute our sense of ability and of intelligence.

është rekonstituimi i sensit të shkathtësive tona

dhe inteligjencës.

This linearity thing is a problem.

Kjo gjëja e linearitetit është problem.

Kur arrita në L.A.

When I arrived in L.A. about nine years ago,

rreth nëntë vite më parë,

I came across a policy statement --

E pash një deklaratë të një rregulloreje

që kishte qëllim të mirë,

very well-intentioned --

which said, "College begins in kindergarten."

e cila thoshte, "Kolegji fillon në kindergarten" (Kopsht fëmijësh)

No, it doesn't.

No, nuk fillon

(Laughter)

(të qeshura)

It doesn't.

Nuk fillon.

If we had time, I could go into this, but we don't.

Sikur të kisha kohë do flisja në detaje për këtë, por s'kemi.

(Laughter)

(të qeshura)

Kindergarten begins in kindergarten.

Kindergarten fillon në Kindergarten.

(Laughter)

(të qeshura)

Një mik imi njëherë tha,

A friend of mine once said,

"A three year-old is not half a six year-old."

"E dini, një fëmij tre vjeç nuk është gjysma e një fëmiu gjashtë vjeç."

(Laughter)

(të qeshura)

(Applause)

(Aplauzë)

They're three.

është tre.

But as we just heard in this last session,

Por ashtu siç dëgjuam në sesionin e fundit,

there's such competition now to get into kindergarten --

tash ka një konkurrencë të madhe për t'u pranuar në kinderkarten,

to get to the right kindergarten --

në kindergarten të duhur,

that people are being interviewed for it at three.

saqë njerëzit po intervistohen për t'u pranuar në moshën 3 vjeç

Fëmijë që ulen përball paneleve serioze,

Kids sitting in front of unimpressed panels,

e dini, fëmijë me rezymetë e tyre

you know, with their resumes --

(Laughter)

(të qeshura)

Flicking through and saying, "What, this is it?"

duke u shfletuar nga panelet dhe duke thënë, "Vetëm kaq, kjo është e gjitha?"

(Laughter)

(të qeshura)

(Applause)

(Aplauzë)

"You've been around for 36 months, and this is it?"

Jeni lindur qe 36 muaj dhe vetëm kaq e keni rezymenë?"

(Laughter)

(të qeshura)

"You've achieved nothing -- commit.

"S'keni arritur asgjë. Fund.

(Laughter)

Spent the first six months breastfeeding, I can see."

Paskeni çuar dëm 6 muaj duke pirë gji, me sa po shoh unë."

(Laughter)

(të qeshura)

See, it's outrageous as a conception.

E shihni, është fyes si koncept, por i tërheq njerëzit.

The other big issue is conformity.

çështja tjetër e madhe është konformiteti.

We have built our education systems on the model of fast food.

Ne kemi ndërtuar sistemet tona të edukimit

në model të "fast food".

This is something Jamie Oliver talked about the other day.

Jamie Oliver foli diç dje në lidhje me këtë.

There are two models of quality assurance in catering.

E dini, janë dy modele të sigurimit të cilësisë në zinxhirin e ushqimeve

E para është "fast food" (ushqim i shpejtë, p.sh. hamburger)

One is fast food, where everything is standardized.

ku gjithçka është e standardizuar.

The other is like Zagat and Michelin restaurants,

Dhe tjetra është sikur restaurantet Zagat dhe Michelin,

where everything is not standardized,

ku asgjë nuk është e standardizuar,

they're customized to local circumstances.

por përshtaten për rrethanat lokale.

And we have sold ourselves into a fast-food model of education,

Dhe ne kemi hedhur veten në modelin "fast food" të edukimit.

and it's impoverishing our spirit and our energies

Dhe ai po na varfëron shpirtin dhe energjinë tonë,

as much as fast food is depleting our physical bodies.

po aq sa "fast food" po shterron trupin tonë.

(aplauzë)

(Applause)

Mendoj se duhet konsideruar disa gjëra këtu.

We have to recognize a couple of things here.

E para është që talenti njerëzor është skajshmërisht i ndryshëm

One is that human talent is tremendously diverse.

People have very different aptitudes.

Njerëzit kanë prirje të ndryshme

I worked out recently that I was given a guitar as a kid

Së mundmi u mendova që

edhe mua më kishin dhënë një kitarë

at about the same time that Eric Clapton got his first guitar.

pothuaj në të njëjtën moshë sikur Eric Claptonit.

(Laughter)

It worked out for Eric, that's all I'm saying.

E dini, funksionoi për Erikun, vetëm kaq them.

(Laughter)

(të qeshura)

In a way --

(Në njëfarë mënyre nuk funksionoi për mua.

it did not for me.

I could not get this thing to work

Nuk mund të luaja në të

no matter how often or how hard I blew into it.

pavarsisht sa shpesh apo shumë i fryeja.

It just wouldn't work.

Thjesht nuk punonnte.

(Laughter)

Kjo ska të bëj vetëm më përpjekjet.

But it's not only about that.

It's about passion.

Ka të bëj me pasionin.

Often, people are good at things they don't really care for.

Shpesh njerëzit janë të mirë në gjëra për të cilat vërtetë nuk brengosen

Ka të bëj me pasionin

It's about passion,

and what excites our spirit and our energy.

dhe me atë që eksciton shpirtin dhe energjinë tonë.

And if you're doing the thing that you love to do, that you're good at,

Dhe nëse jeni duke bërë atë që e doni, dhe në të cilën jeni të mirë

time takes a different course entirely.

atëherë koha merr nje kahje krejtësisht tjetër.

My wife's just finished writing a novel,

Gruaja ime sapo ka përfunduar së shkruari një roman

and I think it's a great book,

dhe unë mendoj se është një libër i mirë,

but she disappears for hours on end.

por ajo zhdukej me orë duke e shkruar.

You know this, if you're doing something you love,

E dini këtë, nëse bëni diçka që e doni,

an hour feels like five minutes.

një orë duket sikur pesë minuta.

If you're doing something that doesn't resonate with your spirit,

Nëse bëni di;ka që nuk rezonon me shpirtin tuaj,

pesë minuta duken sikur një orë.

five minutes feels like an hour.

And the reason so many people are opting out of education

Dhe arsyeja pse shumë njerëz janë duke u larguar nga edukimi

is because it doesn't feed their spirit,

është sepse edukimi nuk u ushqen shpirtin,

it doesn't feed their energy or their passion.

as energjinë dhe as pasionin.

Prandaj mendoj se duhet të ndryshojmë metaforat.

So I think we have to change metaphors.

We have to go from what is essentially an industrial model of education,

Neve na duhet të kalojmë nga ajo që thjesht është sistem industrial i edukimit,

model manufakturial,

a manufacturing model,

which is based on linearity and conformity and batching people.

i cili është i bazuar në linearitet

dhe konformitet dhe që grumbullon njerëz.

We have to move to a model

Na duhet të kalojmë në një model

that is based more on principles of agriculture.

që është i bazuar më shumë në parimet e agrikulturës.

We have to recognize

Na duhet të marrim parasysh se lulëzimi i njerëzve

that human flourishing is not a mechanical process;

nuk është një proces mekanik,

it's an organic process.

por është një proces organik.

And you cannot predict the outcome of human development.

Nuk mund të parashikohet rezultati i zhvillimit të njerëzve;

por e tëra që mund të bëhet është sikur bujku,

All you can do, like a farmer, is create the conditions

që krijon parakushtet në të cilat

under which they will begin to flourish.

ata fillojnë të lulëzojnë.

So when we look at reforming education and transforming it,

Dhe kur shikojmë reformimin dhe transformimin e edukimit,

it isn't like cloning a system.

nuk duhet konsideruar si një sistem klonimi.

There are great ones, like KIPP's; it's a great system.

Ka mjaft modele sikur ai i KIPPs, është një sistem i shkëlqyer.

There are many great models.

Ka shumë modele të shkëlquera.

It's about customizing to your circumstances

Ka ta bëj me përshtatjen në rrethanat tuaja,

and personalizing education to the people you're actually teaching.

dhe personalizimi i edukimit

për njerëzit që jeni duke i edukuar.

And doing that, I think, is the answer to the future

Mendoj, duke e bërë atë

gjindet përgjigja për të ardhmen

because it's not about scaling a new solution;

sepse s'ka të bëj me shkallëzimin e një solucioni të ri

it's about creating a movement in education

por ka të bëj me krijimin e një lëvizje në edukim

in which people develop their own solutions,

në të cilin pastaj njerëzit bëjnë zgjidhjet e tyre,

but with external support based on a personalized curriculum.

por me mbështetje nga jashtë bazuar në planprogram të personalizuar.

Now in this room,

Tani, në këtë dhomë,

there are people who represent extraordinary resources in business,

ka njerëz që prezantojnë

resurse të jashtëzakonshme në biznes

in multimedia, in the Internet.

multimedia dhe internet.

These technologies,

Këto teknologji,

combined with the extraordinary talents of teachers,

në kombinim me talentet e jashtëzakonshme të mësuesve

provide an opportunity to revolutionize education.

ofrojnë një mundësi për të bërë revolucion në edukim.

And I urge you to get involved in it

Dhe unë ju kërkoj që të përfshiheni në të

sepse është me rëndësi vitale, jo vetëm për ne,

because it's vital, not just to ourselves, but to the future of our children.

por për të ardhmen e fëmijëve tanë

But we have to change from the industrial model

por, na duhet të ndryshojmë nga modeli industrial

në atë agrikulturor,

to an agricultural model,

where each school can be flourishing tomorrow.

në të cilin secila shkollë mund të lulëzoj të nesërmen.

That's where children experience life.

Aty ku fëmijët jetojnë.

Or at home, if that's what they choose,

Ose në shtëpi, nëse ata zgjedhin të edukohen

to be educated with their families or friends.

me familjet apo miqtë.

There's been a lot of talk about dreams over the course of these few days.

Ka pasur shumë fjalime për ëndrrat

gjatë ditëve të fundit.

And I wanted to just very quickly --

Dhe unë desha shumë shpejt --

I was very struck by Natalie Merchant's songs last night,

U preka shumë nga këngët e NAtalie Merchant mbrëmë,

recovering old poems.

rikthim i poemave të vjetra.

I wanted to read you a quick, very short poem

Dhe unë deshta t'iu lexoj shpejt një poemë të shkurtër.

from W. B. Yeats, who some of you may know.

nga ë.B Yeats, të cilin mbase disa nga ju e njihni.

He wrote this to his love, Maud Gonne,

Ai shkroi këtë për të dashurën e vet

Maud Gonne,

and he was bewailing the fact

dhe ai kishte parasysh faktin që

that he couldn't really give her what he thought she wanted from him.

ai mendonte që nuk mund t'i ipte asaj atë që ajo kërkonte nga ai

And he says, "I've got something else, but it may not be for you."

Dhe ai thotë, "Unë kam diçka tjetër, por mund të mos jetë për ty."

He says this:

Ai thotë këtë:

"Had I the heavens' embroidered cloths,

Sikur t'i kisha pëlhurat e qëndisura të qiellit,

Enwrought with gold and silver light,

praruar me ar

dhe dritë argjendi

The blue and the dim and the dark cloths

të kaltërta dhe zbehta

dhe pëlhura të errëta

Of night and light and the half-light,

nga nata dhe drita dhe gjysmë-drita,

Do shtroja këto pëlhura nën këmbët tua;

I would spread the cloths under your feet:

Por unë, meqë jam i varfër,

But I, being poor, have only my dreams;

kam vetëm ëndrrat

I have spread my dreams under your feet;

dhe kam shtruar ëndrrat nën këmbët tua;

shkel butësisht

Tread softly

because you tread on my dreams."

sepse po shkel në ëndrrat e mia."

And every day, everywhere,

Dhe çdo ditë, çdokund

our children spread their dreams beneath our feet.

fëmijët tonë shtrijnë ëndrrat e tyre nën këmbët tona

And we should tread softly.

Dhe ne duhet ecur butësisht.

Thank you.

Faleminderit.

(Applause)

(aplauzë)

Thank you very much.

(Applause)

Thank you.

(Applause)

Faleminderit shumë.