Why domestic violence victims don't leave | Leslie Morgan Steiner | TED

4,609,004 views ・ 2013-01-25

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Translator: Shqiponja Hoxha Reviewer: Helena Bedalli
00:15
I'm here today to talk about a disturbing question,
1
15941
3288
Jam ketu sot per të folur për një çështje shqetësuese,
00:19
which has an equally disturbing answer.
2
19229
3698
që ka gjithashtu një përgjigje shqetësuese.
00:22
My topic is the secrets of domestic violence,
3
22927
3602
Tema ime është, secretet e dhunës në familje,
00:26
and the question I'm going to tackle
4
26529
2334
dhe çeshtja qe do trajtoj
00:28
is the one question everyone always asks:
5
28863
4081
është pyetja që gjithkush bën:
00:32
Why does she stay?
6
32944
1612
Përse ajo qëndron?
00:34
Why would anyone stay with a man who beats her?
7
34556
3996
Përse dikush do vazhdoje të qëndroje me një burrë që e rreh?
00:38
I'm not a psychiatrist, a social worker
8
38552
2977
Nuk jam as psikiatre as punojëse sociale
00:41
or an expert in domestic violence.
9
41529
2335
as një eksperte në dhunën familjare.
00:43
I'm just one woman with a story to tell.
10
43864
3199
Jam vetëm një grua me një histori për të treguar.
00:47
I was 22. I had just graduated from Harvard College.
11
47063
4513
Isha 22 vjeç. Sapo isha diplomuar në universitetin Harvard.
00:51
I had moved to New York City for my first job
12
51576
2472
Isha trasferuar në New York City për punën time të parë
00:54
as a writer and editor at Seventeen magazine.
13
54048
3296
si shkrimtare dhe redaktuese për revistën Seventeen.
00:57
I had my first apartment,
14
57344
2240
Kisha apartamentin tim të parë,
00:59
my first little green American Express card,
15
59584
3200
Karten time të vogël American Express të parë,
01:02
and I had a very big secret.
16
62784
3028
dhe kisha një sekret të madh.
01:05
My secret was that I had this gun
17
65812
3699
Sekreti im ishte që kisha këte pistoletë
01:09
loaded with hollow-point bullets pointed at my head
18
69511
3438
të mbushur me plumba me majë boshe mbi kokë
01:12
by the man who I thought was my soulmate,
19
72949
2563
e drejtuar nga burri që mendoja se ishte njeriu i jetës time,
01:15
many, many times.
20
75512
3485
shumë, shumë herë.
01:18
The man who I loved more than anybody on Earth
21
78997
3560
Burri që kam dashur më shumë se gjithçka në botë
01:22
held a gun to my head and threatened to kill me
22
82557
4079
mbante një pistoletë mbi kokën time dhe më kercenonte për vdekje
01:26
more times than I can even remember.
23
86636
3185
aq shumë herë sa qe nuk më kujtohen të gjitha.
01:29
I'm here to tell you the story of crazy love,
24
89821
2743
Jam këtu për të treguar historinë e dashurisë të çmendur,
01:32
a psychological trap disguised as love,
25
92564
3184
një kurth psikologjik i maskuar si dashuri,
01:35
one that millions of women and even a few men
26
95748
2852
një kurth ku miliona gra dhe ndonjë burrë
01:38
fall into every year.
27
98600
2381
bien çdo vit.
01:40
It may even be your story.
28
100981
2749
Kjo mund të jetë edhe historia juaj.
01:43
I don't look like a typical domestic violence survivor.
29
103730
3043
Un nuk dukem një e mbijetuar tipike e dhunës familjare.
01:46
I have a B.A. in English from Harvard College,
30
106773
2306
Kam një diplomë në anglisht nga universiteti Harvard,
01:49
an MBA in marketing from Wharton Business School.
31
109079
2362
një master në marketing nga Wharton Business school.
01:51
I've spent most of my career working for Fortune 500 companies
32
111441
3292
Kam kaluar karierën time duke punuar për 500 kompanitë më të mira
01:54
including Johnson & Johnson, Leo Burnett and The Washington Post.
33
114733
4272
përfshirë Johnson&Johnson, Leo Burnett dhe Washington Post.
01:59
I've been married for almost 20 years to my second husband
34
119005
3796
Kam 20 vjet që jam martuar me burrin e dytë
02:02
and we have three kids together.
35
122801
2789
dhe kemi tre femijë.
02:05
My dog is a black lab, and I drive a Honda Odyssey minivan.
36
125590
4229
Qeni im është një labrador i zi, dhe ngas një minivan Honda odissey.
02:09
(Laughter)
37
129819
2480
(Të qeshura)
02:12
So my first message for you is that domestic violence
38
132299
2719
Mesazhi parë që kam për ju, është që dhuna familjare
02:15
happens to everyone --
39
135018
2368
i ndosh gjithkushi --
02:17
all races, all religions, all income and education levels.
40
137386
4176
gjitha racat, gjitha fetë, ne të gjitha nivelet e pasurise dhe arsimit.
02:21
It's everywhere.
41
141562
1939
Eshtë kudo.
02:23
And my second message is that everyone thinks
42
143501
2520
Mesazhi im i dytë, është qe re gjithë mendojnë se
02:26
domestic violence happens to women,
43
146021
2118
dhuna familjare i ndodh grave,
02:28
that it's a women's issue.
44
148139
2268
është problemi i grave.
02:30
Not exactly.
45
150407
2219
Nuk është e saktë.
02:32
Over 85 percent of abusers are men, and domestic abuse
46
152626
4112
Më shumë se 85% i abuzuesve jane burra, dhe abuzimi familjar
02:36
happens only in intimate, interdependent, long-term relationships,
47
156738
5918
ndodh vetëm në marrëdhënie të gjata, intime dhe të ndervarura,
02:42
in other words, in families,
48
162656
2169
me pak fjalë, në familje,
02:44
the last place we would want or expect to find violence,
49
164825
3865
vendi i fundit ku duam ose mund të presim të gjejme dhunë,
02:48
which is one reason domestic abuse is so confusing.
50
168690
4278
q eshte një nga arsyet për të cilën dhuna familjare është kaq e ngatërruar.
02:52
I would have told you myself that I was the last person on Earth
51
172968
3551
Do ju kisha thënë për mua qe isha njeriu i fundit në botë
02:56
who would stay with a man who beats me,
52
176519
2572
qe do qendronte me një burrë qe e rreh,
02:59
but in fact I was a very typical victim because of my age.
53
179091
3407
por ne fakt isha një viktimë tipike për arsye të moshes time.
03:02
I was 22, and in the United States,
54
182498
3285
Isha 22 vjeç, dhe në ShBA,
03:05
women ages 16 to 24 are three times as likely
55
185783
3849
grat nga 16 deri në 24 jan tre herë më në rrezik
03:09
to be domestic violence victims
56
189632
2761
për të qenë viktima të dhunës familjare
03:12
as women of other ages,
57
192393
2815
se gratë në moshë tjetër,
03:15
and over 500 women and girls this age
58
195208
3303
dhe më shume se 500 gra dhe vajza në këte moshë
03:18
are killed every year by abusive partners,
59
198511
3571
vriten çdo vit nga partnerë abuzues,
03:22
boyfriends, and husbands in the United States.
60
202082
4633
të fejuar dhe bashkëshortë në ShBA.
03:26
I was also a very typical victim because I knew nothing
61
206715
3060
Isha një viktim tipike sepse nuk dija as gjë
03:29
about domestic violence, its warning signs or its patterns.
62
209775
4585
për dhunën familjare, per shenjat e rrezikut ose për sistemin e saj.
03:34
I met Conor on a cold, rainy January night.
63
214360
5065
Takova Conor-in një natë të ftohte me shi.
03:39
He sat next to me on the New York City subway,
64
219425
2963
Ai u ul afër meje në metron e New Yorkut
03:42
and he started chatting me up.
65
222388
2139
dhe filloi te bëjë muhabet.
03:44
He told me two things.
66
224527
1868
Me tha dy gjëra.
03:46
One was that he, too, had just graduated from an Ivy League school,
67
226395
3802
E para qe edhe ai sa po ishte diplomuar në një shkollë private me prestigj,
03:50
and that he worked at a very impressive Wall Street bank.
68
230197
4355
dhe qe punonte në një bankë të rendesishme në Wall street.
03:54
But what made the biggest impression on me that first meeting
69
234552
3660
Por gjeja që më terhoqi më shumë herën e parë
03:58
was that he was smart and funny
70
238212
3288
ai ishte i zgjuar dhe me humor
04:01
and he looked like a farm boy.
71
241500
1400
dhe dukej si një djalë fshati.
04:02
He had these big cheeks, these big apple cheeks
72
242900
2347
Kishte faqet e medha, faqet si molla
04:05
and this wheat-blond hair,
73
245247
1685
dhe flokët ngjyre gruri,
04:06
and he seemed so sweet.
74
246932
3287
dhe dukej shumë i ëmbël.
04:10
One of the smartest things Conor did, from the very beginning,
75
250219
3784
Një nga gjërat më të zgjuara qe Conor bëri që nga fillimi,
04:14
was to create the illusion that I was the dominant partner in the relationship.
76
254003
5574
ishte krijimi i iluzionit se isha unë partneri dominues në raportin.
04:19
He did this especially at the beginning
77
259577
2201
E bëri këte kryesisht në fillim
04:21
by idolizing me.
78
261778
2866
duke më adhuruar.
04:24
We started dating, and he loved everything about me,
79
264644
3286
Filluam takimet, dhe ai adhuronte çdo gjë timen,
04:27
that I was smart, that I'd gone to Harvard,
80
267930
1684
Unë isha e zgjuar, kisha shkuar në Harvard,
04:29
that I was passionate about helping teenage girls, and my job.
81
269614
3030
qe isha e pasionuar për të ndihmuar vajzat, dhe punën time.
04:32
He wanted to know everything about my family
82
272644
2531
Donte të dinte gjithçka për familjen time
04:35
and my childhood and my hopes and dreams.
83
275175
2616
femijerinë time, ëndrat dhe shpresat e mija.
04:37
Conor believed in me, as a writer and a woman,
84
277791
3634
Conor kishte besim tek unë, si shkrimtare dhe si grua,
04:41
in a way that no one else ever had.
85
281425
3679
si askush më parë.
04:45
And he also created a magical atmosphere of trust between us
86
285104
4325
Ai krioi një atmosfere besimi midis nesh
04:49
by confessing his secret,
87
289429
2520
më tregoi sekretin e tij,
04:51
which was that, as a very young boy starting at age four,
88
291949
4480
që kur ishte një djalë i vogël 4 vjeç,
04:56
he had been savagely and repeatedly physically abused
89
296429
2911
ai ka qenë egërsisht dhe vazhdimisht i abuzuar fizikisht
04:59
by his stepfather,
90
299340
1686
nga njerku i tij,
05:01
and the abuse had gotten so bad that he had had to drop out of school in eighth grade,
91
301026
3940
dhe abuzimet ishin kaq të renda qe u detyrua te lërë shkollen në klasë të tetë
05:04
even though he was very smart,
92
304966
2619
edhe pse ishte shumë i zgjuar,
05:07
and he'd spent almost 20 years rebuilding his life.
93
307585
3256
dhe i jane dashur gati 20 vjet për të rindertuar jetën e tij.
05:10
Which is why that Ivy League degree
94
310841
3156
Dhe ja pse diploma në shkollën prestigjose
05:13
and the Wall Street job and his bright shiny future
95
313997
2813
puna në Wall Street dhe e ardhmja e shkëlqyer
05:16
meant so much to him.
96
316810
2571
ishin kaq të rendësishme per atë.
05:19
If you had told me
97
319381
2144
Ne se me thonit
05:21
that this smart, funny, sensitive man who adored me
98
321525
5364
Qe ky djalë zgjuar, i qeshur dhe i ndjeshëm, qe më adhuronte
05:26
would one day dictate whether or not I wore makeup,
99
326889
4383
një ditë do vendoste në mundesha ose jo te vija make up,
05:31
how short my skirts were,
100
331272
2050
sa i shkurtër ishte fundi im,
05:33
where I lived, what jobs I took,
101
333322
1930
ku jetoja, çfare pune kisha zgjedhur,
05:35
who my friends were and where I spent Christmas,
102
335252
3364
Kush ishin shoqet e mija dhe ku do kaloja krishtlindjet,
05:38
I would have laughed at you,
103
338616
1948
do kisha qeshur,
05:40
because there was not a hint of violence or control
104
340564
3048
sepse nuk kishte një aluzion dhune ose kontrolli
05:43
or anger in Conor at the beginning.
105
343612
3484
ose inati te Conor në fillimet.
05:47
I didn't know that the first stage
106
347096
3125
Nuk dija që faza e parë
05:50
in any domestic violence relationship
107
350221
2375
në një marrëdhenje me dhunë familjare
05:52
is to seduce and charm the victim.
108
352596
3652
është të joshes dhe të magjepsësh viktimën.
05:56
I also didn't know that the second step is to isolate the victim.
109
356248
4760
Dhe nuk dija as se faza dytë ishte izolimi i viktimës.
06:01
Now, Conor did not come home one day and announce,
110
361008
4154
Conor nuk erdhi në shtepi një ditë dhe tha
06:05
"You know, hey, all this Romeo and Juliet stuff has been great,
111
365162
3134
"E di qe kjo historia me Romeon dhe Julieten është e lezeçme
06:08
but I need to move into the next phase
112
368296
2005
por me duhet të kaloj në fazën tjetër
06:10
where I isolate you and I abuse you" — (Laughter) —
113
370301
4179
ku të izoloj dhe të abuzoj" (Të qeshura)
06:14
"so I need to get you out of this apartment
114
374480
1355
"me duhet të te nxjerr jashtë nga ky apartament
06:15
where the neighbors can hear you scream
115
375835
1641
ku fqinjët të degjojne kur bërtet
06:17
and out of this city where you have friends and family
116
377476
2473
dhe larg nga ky qytet ku ke shoqeri, familje
06:19
and coworkers who can see the bruises."
117
379949
3306
dhe kolegë qe shohin shenjat."
06:23
Instead, Conor came home one Friday evening
118
383255
4221
Përkundrazi, Conor erdhi një të premte në darkë
06:27
and he told me that he had quit his job that day,
119
387476
2731
dhe më tha qe kishte lënë punën atë ditë,
06:30
his dream job,
120
390207
2465
punën e ëndrave të tij,
06:32
and he said that he had quit his job because of me,
121
392672
4141
dhe tha që arsya për të cilen kishte lërë punën isha unë,
06:36
because I had made him feel so safe and loved
122
396813
3178
sepse me mua ndihej kaq i dashuruar dhe i mbrojtur
06:39
that he didn't need to prove himself on Wall Street anymore,
123
399991
3123
qe nuk kishte më nevoje per te treguar vlerën e vet në Wall Street,
06:43
and he just wanted to get out of the city
124
403114
2515
dhe donte vetëm të largohej nga qyteti
06:45
and away from his abusive, dysfunctional family,
125
405629
2978
dhe nga familja e tij abuzive dhe e shkatërruar,
06:48
and move to a tiny town in New England
126
408607
3122
dhe të levizte në një qytezë e vogël në New England
06:51
where he could start his life over with me by his side.
127
411729
3573
ku mund të fillonte një jetë re me mua për krah.
06:55
Now, the last thing I wanted to do was leave New York,
128
415302
3866
Gjeja fundit qe doja të beja në atë moment ishte të largohesha nga New York,
06:59
and my dream job,
129
419168
3607
dhe nga puna që kisha ëndëruar,
07:02
but I thought you made sacrifices for your soulmate,
130
422775
2583
por mendoja se është normale të sakrifikohesh për njeriun e jetës,
07:05
so I agreed, and I quit my job,
131
425358
3464
keshtu pranova, dhe lashe punën time,
07:08
and Conor and I left Manhattan together.
132
428822
2631
Dhe u larguam të dy nga Manhattan.
07:11
I had no idea I was falling into crazy love,
133
431453
4366
Nuk mendoja fare se po bija në një dashuri të çmendur,
07:15
that I was walking headfirst into a carefully laid
134
435819
3632
qe po shkoja drejt një kurthi
07:19
physical, financial and psychological trap.
135
439451
4980
fizik, financjar dhe psikologjik.
07:24
The next step in the domestic violence pattern
136
444431
2320
Faza tjetër në sistemin e dhunës familjare
07:26
is to introduce the threat of violence
137
446751
4282
është të futësh kërcënimin e violencës
07:31
and see how she reacts.
138
451033
2199
dhe të shohësh se si ajo reagon.
07:33
And here's where those guns come in.
139
453232
2709
Dhe ja ku dolën pistoletat.
07:35
As soon as we moved to New England -- you know,
140
455941
2918
Sa po levizëm në New England-- e dini,
07:38
that place where Connor was supposed to feel so safe --
141
458859
2738
ai vend ku Conor do ndihej kaq i sigurt--
07:41
he bought three guns.
142
461597
2416
bleu tre pistoleta.
07:44
He kept one in the glove compartment of our car.
143
464013
3440
Mbante një në kroskot të makinës tonë.
07:47
He kept one under the pillows on our bed,
144
467453
2656
Mbante një posht jastëkut në krevatin tonë,
07:50
and the third one he kept in his pocket at all times.
145
470109
3162
dhe tjetrën e mbante gjithmonë në xhep.
07:53
And he said that he needed those guns
146
473271
2318
Dhe tha që i nevojiteshin këta pistoleta
07:55
because of the trauma he'd experienced as a young boy.
147
475589
2796
për arsye të traumës qe kishte kaluar kur ishte femijë.
07:58
He needed them to feel protected.
148
478385
2484
I duheshin për t'u ndjerë i mbrojtur.
08:00
But those guns were really a message for me,
149
480869
2912
Por ata pistoleta ishin një mesazh për mua,
08:03
and even though he hadn't raised a hand to me,
150
483781
2694
se edhe se pse ai nuk më kishte ngritur dorë,
08:06
my life was already in grave danger every minute of every day.
151
486475
5806
jeta ime ishte në rrezik të madh çdo minut të çdo dite.
08:12
Conor first physically attacked me
152
492281
3573
Conor më sulmoi për herë të parë
08:15
five days before our wedding.
153
495854
2825
pesë dite para martesës.
08:18
It was 7 a.m. I still had on my nightgown.
154
498679
4192
Ishte ora 7 e mengjesit. Kisha akoma këmishën e natës.
08:22
I was working on my computer trying to finish a freelance writing assignment,
155
502871
4240
Po punoja në komputer për të mbaruar një shkrim të pavarur,
08:27
and I got frustrated,
156
507111
1814
dhe u irritova,
08:28
and Conor used my anger as an excuse
157
508925
3087
dhe Conor perdori inatim tim si një justifikim
08:32
to put both of his hands around my neck
158
512012
3151
për të më vërë dy duart ne fyt
08:35
and to squeeze so tightly that I could not breathe or scream,
159
515163
3820
dhe për të me shtrënguar kaq fort sa që nuk mundesha të merrja frymë ose të bërtisja,
08:38
and he used the chokehold
160
518983
1824
dhe me këte shtrengim
08:40
to hit my head repeatedly against the wall.
161
520807
4426
më përplasi koken shumë herë kundra murit.
08:45
Five days later, the ten bruises on my neck had just faded,
162
525233
5318
Pes dite më pas, dhjetë shenjat mbi fytin tim kishin kaluar
08:50
and I put on my mother's wedding dress,
163
530551
2475
dhe vendosa fustanin e dasmes se mamase time,
08:53
and I married him.
164
533026
2317
dhe u martova.
08:55
Despite what had happened,
165
535343
2281
Pavarësisht nga çfarë kishte ndodhur,
08:57
I was sure we were going to live happily ever after,
166
537624
3519
isha e sigurt se ne do të jetonim të lumtur,
09:01
because I loved him, and he loved me so much.
167
541143
4081
sepse unë e doja dhe ai më donte akoma më shumë.
09:05
And he was very, very sorry.
168
545224
3372
Dhe i vinte shumë, shumë keq.
09:08
He had just been really stressed out by the wedding
169
548596
3173
Ishte vetëm shumë i stresuar nga dasma
09:11
and by becoming a family with me.
170
551769
2197
dhe nga idea qe do kishim një familje.
09:13
It was an isolated incident,
171
553966
1721
Ishte një episod i vetem,
09:15
and he was never going to hurt me again.
172
555687
3596
dhe ai nuk do më lendonte kurrë më.
09:19
It happened twice more on the honeymoon.
173
559283
2580
Ndodhi dy herë tjera në muaj të mjaltit.
09:21
The first time, I was driving to find a secret beach
174
561863
3087
Herën e parë, isha duke ngarë makinën për të gjetur një plazh të fshehur
09:24
and I got lost,
175
564950
2702
dhe humba,
09:27
and he punched me in the side of my head so hard
176
567652
2970
dhe ai më goditi në kokë kaq fort
09:30
that the other side of my head repeatedly hit
177
570622
2144
qe ana tjetër e kokës preku shumë herë
09:32
the driver's side window.
178
572766
2407
xhamin e shoferit.
09:35
And then a few days later, driving home from our honeymoon,
179
575173
3366
Dhe prap pak ditë më pas, duke u kthyer në shtëpi nga muaji i mjaltit,
09:38
he got frustrated by traffic,
180
578539
2283
u bërë nervos nga trafiku,
09:40
and he threw a cold Big Mac in my face.
181
580822
3432
dhe më hodhi një Big Mac të nxehtë në fytyrë.
09:44
Conor proceeded to beat me once or twice a week
182
584254
2608
Conor vazhdoi të më rrahi një ose dy herë në javë
09:46
for the next two and a half years of our marriage.
183
586862
3417
gjate dy vitet e gjysem të marteses sonë.
09:50
I was mistaken in thinking that I was unique
184
590279
3125
Gaboja kur mendoja se isha e veçantë
09:53
and alone in this situation.
185
593404
2643
dhe e vetmuar në këte situatë.
09:56
One in three American women
186
596047
2191
Një ne tre gra në amerikë
09:58
experiences domestic violence or stalking at some point in her life,
187
598238
4152
perjetojne dhunë familjare ose ndjekje në një moment të jetës,
10:02
and the CDC reports that 15 million children
188
602390
3641
dhe CDC raporton se 15 miljon femijë
10:06
are abused every year, 15 million.
189
606031
3410
abuzohen cdo vit, 15 miljon.
10:09
So actually, I was in very good company.
190
609441
4373
Keshtu që kisha shoqeri të mirë.
10:13
Back to my question:
191
613814
2416
Duke u kthyer tek pyetja ime:
10:16
Why did I stay?
192
616230
2495
Pse qendrova?
10:18
The answer is easy.
193
618725
2738
Përgjigja është e thjeshtë.
10:21
I didn't know he was abusing me.
194
621463
2688
Nuk e dija se ai ishte duke abuzuar.
10:24
Even though he held those loaded guns to my head,
195
624151
3848
Edhe se mbante ata pistoletat mbi kokën time,
10:27
pushed me down stairs,
196
627999
2223
më shtyri nga shkallet,
10:30
threatened to kill our dog,
197
630222
1381
kercenoi të vriste qenin tonë,
10:31
pulled the key out of the car ignition as I drove down the highway,
198
631603
3923
hoqi çelesat nga kuadri makinës kur isha në autostradë,
10:35
poured coffee grinds on my head
199
635526
2517
me derdhi kafe të bluar në kokë
10:38
as I dressed for a job interview,
200
638043
2316
kur u vesha për një takim pune,
10:40
I never once thought of myself as a battered wife.
201
640359
4370
nuk e konsiderova as një here veten si një grua që rrihet.
10:44
Instead, I was a very strong woman
202
644729
3577
Perkundrazi isha një grua shumë e fortë
10:48
in love with a deeply troubled man,
203
648306
2252
e dashuruar me një burrë me probleme të thella,
10:50
and I was the only person on Earth
204
650558
2057
dhe isha i vetmi person në botë
10:52
who could help Conor face his demons.
205
652615
3440
qe mund të ndihmonte Conor-in të perballesh me problemet e tij.
10:56
The other question everybody asks is,
206
656055
3711
Pyetja tjetër qe gjithkush bën është,
10:59
why doesn't she just leave?
207
659766
2417
pse nuk largohet?
11:02
Why didn't I walk out? I could have left any time.
208
662183
3951
Pse nuk ika që aty? Mund të kisha ikur shumë herë.
11:06
To me, this is the saddest and most painful question that people ask,
209
666134
4712
Kjo për mua është pyetja më e dhimbshme qe të tjerët më bëjne,
11:10
because we victims know something you usually don't:
210
670846
3091
sepse ne viktimat shohim diçka qe ju nuk shikoni në pergjithsi:
11:13
It's incredibly dangerous to leave an abuser.
211
673937
4393
Eshtë tepër e rrezikshme të largohesh nga një abuzues.
11:18
Because the final step in the domestic violence pattern
212
678330
3319
Sepse faza fundit në sistemin e dhunës familjare
11:21
is kill her.
213
681649
2895
është ta vrases ate.
11:24
Over 70 percent of domestic violence murders
214
684544
2541
Me se 70% e vrasjeve nga dhuna familjare
11:27
happen after the victim has ended the relationship,
215
687085
4068
ndodhin pasi viktima ka ndaluar marëdhenien,
11:31
after she's gotten out,
216
691153
1893
pasi ajo ka dale,
11:33
because then the abuser has nothing left to lose.
217
693046
3251
sepse vetëm ateherë abuzuesi nuk ka gjë për të humbur.
11:36
Other outcomes include long-term stalking,
218
696297
3091
Rezultate tjera jane ndjekje për nje kohe të gjiatë,
11:39
even after the abuser remarries;
219
699388
2952
edhe pasi abuzuesi martohet perseri;
11:42
denial of financial resources;
220
702340
2155
mohimi i ndihmës financiare;
11:44
and manipulation of the family court system
221
704495
2389
dhe manipulimi i sistemit gjygjësor të familjes
11:46
to terrify the victim and her children,
222
706884
2823
për të tmerruar viktimën dhe femijet e saj,
11:49
who are regularly forced by family court judges
223
709707
4926
qe jane të detyruar nga gjykata familjare
11:54
to spend unsupervised time
224
714633
1969
te kaluar kohë pa supervizim
11:56
with the man who beat their mother.
225
716602
3671
me burrin qe rreh mamane e tyre.
12:00
And still we ask, why doesn't she just leave?
226
720273
4175
Dhe ne akoma pyesim, pse ajo nuk largohet?
12:04
I was able to leave,
227
724448
1754
Pata mundësinë te largoheshar,
12:06
because of one final, sadistic beating
228
726202
2902
fale një goditje të rendë të fundit
12:09
that broke through my denial.
229
729104
3159
qe tejkaloi mohimin tim.
12:12
I realized that the man who I loved so much
230
732263
3170
Kuptova qe burri qe dashuroja kaq shumë
12:15
was going to kill me if I let him.
231
735433
2910
do më kishte vrarë në se do e kisha lejuar.
12:18
So I broke the silence.
232
738343
2515
Keshtu thyeva heshtjen.
12:20
I told everyone:
233
740858
2830
I thashe të gjitheve:
12:23
the police, my neighbors,
234
743688
3785
poilicisë, fqinjëve,
12:27
my friends and family, total strangers,
235
747473
3840
shoqerisë dhe familjes, të huajve,
12:31
and I'm here today because you all helped me.
236
751313
6854
dhe jam këtu se ju të gjithe më ndihmuat.
12:38
We tend to stereotype victims
237
758167
2538
Ne i konsiderojme viktimat
12:40
as grisly headlines,
238
760705
3062
si tituj të frikshëm,
12:43
self-destructive women, damaged goods.
239
763767
3296
si gra vëtë shkatërruese, mallra të demtuar.
12:47
The question, "Why does she stay?"
240
767063
3003
Pyetja, "Perse qendron ajo?"
12:50
is code for some people for, "It's her fault for staying,"
241
770066
5636
është kodi i disa tjerve për të thënë "është faji i asaj në se qendron,"
12:55
as if victims intentionally choose to fall in love with men
242
775702
3324
sikur viktimat vendosin vetë të dashurohen me burra
12:59
intent upon destroying us.
243
779026
2632
qe duan te na shkatërojne ne.
13:01
But since publishing "Crazy Love,"
244
781658
2504
Qe kur kam publikuar "Crazy Love"
13:04
I have heard hundreds of stories from men and women
245
784162
3523
Kam degjuar qindra histori ngra burra dhe gra
13:07
who also got out,
246
787685
2445
qe kane shpetuar,
13:10
who learned an invaluable life lesson from what happened,
247
790130
4380
qe kane mësuar një leksion të rendësishëm për jetën nga ajo qe ndodhi,
13:14
and who rebuilt lives -- joyous, happy lives --
248
794510
4213
dhe qe rindertuan jetën -- jetë të lumtur e të gëzuar --
13:18
as employees, wives and mothers,
249
798723
2334
si punojës, bashkshorte dhe nëna,
13:21
lives completely free of violence, like me.
250
801057
4681
jetë komplet të lira nga dhuna, si unë.
13:25
Because it turns out that I'm actually a very typical domestic violence victim
251
805738
4031
Sepse me sa duket jam faktikisht një viktim tipike e dhunës familjare
13:29
and a typical domestic violence survivor.
252
809769
3444
dhe nje e mbijetuar nga dhuna familjare.
13:33
I remarried a kind and gentle man,
253
813213
4025
Jam martuar me një burrë të mirë dhe të ëmbël,
13:37
and we have those three kids.
254
817238
2336
dhe kemi këta tre femijët.
13:39
I have that black lab, and I have that minivan.
255
819574
3401
Kam labradorin e zi, dhe minivanin.
13:42
What I will never have again,
256
822975
3466
Cfarë nuk do kem më,
13:46
ever,
257
826441
2958
kurrë,
13:49
is a loaded gun held to my head
258
829399
2125
është një pistolete e mbushur mbi kokë
13:51
by someone who says that he loves me.
259
831524
3643
nga nje njeri qe thotë se më do.
13:55
Right now, maybe you're thinking,
260
835167
2631
Në këte moment po mendoni,
13:57
"Wow, this is fascinating,"
261
837798
1907
"Sa interesante,"
13:59
or, "Wow, how stupid was she,"
262
839705
3128
ose, "Sa budallaqe ka qenë,"
14:02
but this whole time, I've actually been talking about you.
263
842833
6003
por gjate gjithe kesai kohe, kam folur për ju.
14:08
I promise you there are several people
264
848836
3517
Ju betohem se aty jane shume njerëz
14:12
listening to me right now
265
852353
1742
qe po më degjojne
14:14
who are currently being abused
266
854095
3012
qe pesojne abuzime aktualisht
14:17
or who were abused as children
267
857107
2515
ose qe kane qenë të abuzuar në femijeri
14:19
or who are abusers themselves.
268
859622
3370
ose qe jane abuzues ato vetë.
14:22
Abuse could be affecting your daughter,
269
862992
1937
Abuzimi mund të preki vajzën tuaj,
14:24
your sister, your best friend right now.
270
864929
5293
motren tuaj, shoqen tuaj të ngushtë në këte moment.
14:30
I was able to end my own crazy love story
271
870222
3444
Une rrita të dal nga dashuria ime e çmendur
14:33
by breaking the silence.
272
873666
2201
duke thyer heshtjen.
14:35
I'm still breaking the silence today.
273
875867
2515
Akoma sot jam duke thyer heshtjen.
14:38
It's my way of helping other victims,
274
878382
3816
Eshtë mënyra ime per te ndihmuar viktima tjera,
14:42
and it's my final request of you.
275
882198
3368
dhe kam një kerkese të fundit.
14:45
Talk about what you heard here.
276
885566
2832
Flisni për çfarë keni degjuar këtu.
14:48
Abuse thrives only in silence.
277
888398
3328
Abuzimi ushqehet vetem nga heshtja.
14:51
You have the power to end domestic violence
278
891726
3703
Ju keni mundësinë për të ndaluar dhunën familjare
14:55
simply by shining a spotlight on it.
279
895429
3509
vetën duke ndezur një dritë mbi te.
14:58
We victims need everyone.
280
898938
3074
Ne viktimave na nevojitet gjithkush.
15:02
We need every one of you to understand
281
902012
4073
Na nevojitet qe gjithe ju të kuptoni
15:06
the secrets of domestic violence.
282
906085
3778
sekretet e dhunës familjare.
15:09
Show abuse the light of day by talking about it
283
909863
2984
Tregoni dritën abuzimit duke folur për te
15:12
with your children, your coworkers,
284
912847
2127
me femijet tuaj, me kolegët,
15:14
your friends and family.
285
914974
1937
shoqerinë dhe familjen.
15:16
Recast survivors as wonderful, lovable people
286
916911
3446
Modeloni mbjetuesit si njerëz të shkëlqyer, të dashur
15:20
with full futures.
287
920357
2815
me të ardhme të plota.
15:23
Recognize the early signs of violence
288
923172
3481
Njihni shenjat e para të dhunës
15:26
and conscientiously intervene,
289
926653
2833
dhe nderhyni me vetëdije,
15:29
deescalate it, show victims a safe way out.
290
929486
4162
e tejkaloni, tregoni viktimës një rrugë për të dalur.
15:33
Together we can make our beds,
291
933648
3995
Sebashku mund të bejme krevatet tona,
15:37
our dinner tables and our families
292
937643
3617
tavolinat dhe familjet tona
15:41
the safe and peaceful oases they should be.
293
941260
3257
vendin dhe parajsën e sigurt qe duhet të jenë.
15:44
Thank you.
294
944517
1972
Faleminderit.
15:46
(Applause)
295
946489
7708
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7