Damian Palin: Mining minerals from seawater

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: Diamant Hasani Reviewer: Helena Bedalli

I collaborate with bacteria.

Unë bashkëpunoj me bakteriet.

And I'm about to show you

Dhe do t'ju tregoj

some stop-motion footage that I made recently

një varg figurash të animuara që i kam bërë kohët e fundit

where you'll see bacteria accumulating minerals

ku mund të shihni bakteriet duke grumbulluar minerale

from their environment

nga mjedisi i tyre

over the period of an hour.

për një periudhë një ore.

So what you're seeing here

Kështu, çfarë po shihni këtu

is the bacteria metabolizing,

është bakteriet duke kaluar procesin e metabolizmit,

and as they do so

dhe ndërsa e bëjnë këtë

they create an electrical charge.

ato krijojnë një ngarkesë elektrike.

And this attracts metals

Dhe kjo i tërheq metalet

from their local environment.

nga mjedisi i tyre vendor.

And these metals accumulate as minerals

Dhe këto metale mblidhen si minerale

on the surface of the bacteria.

në sipërfaqen e bakterieve.

One of the most pervasive problems

Një nga problemet më depërtuese

in the world today for people

në botën sot për njerëzit

is inadequate access

është hyrja e papërshtatshme

to clean drinking water.

për të pastruar ujin e pijshëm.

And the desalination process

Dhe procesi i shkripëzimit

is one where we take out salts.

është ai ku heqim kripën.

We can use it for drinking and agriculture.

Mund ta përdorim për ujë të pijshëm dhe bujqësi.

Removing the salts from water --

Heqja e kripërave nga uji --

particularly seawater --

veçanërisht uji i detit --

through reverse osmosis

përmes osmozës së kundërt

is a critical technique

është një teknikë kritike

for countries who do not have access to clean drinking water

për shtetet që nuk kanë qasje për ujë të pijshëm

around the globe.

rreth globit.

So seawater reverse osmosis

Kështu, osmoza e kundërt e ujit të detit

is a membrane-filtration technology.

është një teknologji e filtrimit të membranës.

We take the water from the sea

Ne e marrim ujin nga deti

and we apply pressure.

dhe zbatojmë presion.

And this pressure forces the seawater

Ky presion e shtyn ujin e detit

through a membrane.

përmes një membrane.

This takes energy,

Kjo merr energji,

producing clean water.

duke prodhuar ujë të pastër.

But we're also left with a concentrated salt solution, or brine.

Por gjithashtu na ka mbetur një solucion kripe të koncentruar, ose shëllirën.

But the process is very expensive

Por procesi është shumë i shtrenjtë

and it's cost-prohibitive for many countries around the globe.

dhe është pagesë-ndaluar për shumë shtete rreth globit.

And also, the brine that's produced

Dhe gjithashtu, uji i kripur apo shëllira që është prodhuar

is oftentimes just pumped back out into the sea.

shumë shpesh është kthyer në det.

And this is detrimental to the local ecology

Kjo është e dëmshme për ekologjinë vendore

of the sea area that it's pumped back out into.

të zonës detare ku kthehet.

So I work in Singapore at the moment,

Kështu, për momentin unë punoj në Singapore ,

and this is a place that's really a leading place

dhe ky është jë vend që është udhëheqës

for desalination technology.

për teknologjinë e shkripëzimit.

And Singapore proposes by 2060

Singapore propozon deri më 2060

to produce [900] million liters per day

të prodhoje 900 milion litra në ditë

of desalinated water.

të ujit të shkripëzuar.

But this will produce an equally massive amount

Por kjo do të prodhojë një sasi masive të barabartë

of desalination brine.

me shëllirën e shkripëzimit.

And this is where my collaboration with bacteria comes into play.

Dhe këtu është ku bashkëpunimi im me bakteriet hyn në lojë.

So what we're doing at the moment

Atëherë, çfarë po bëjmë për momentin

is we're accumulating metals

është se jemi duke grumbulluar metale

like calcium, potassium and magnesium

si kalciumi, potasiumi dhe magnezi

from out of desalination brine.

nga shëllira e shkripëzimit.

And this, in terms of magnesium

Dhe kjo, në fjalë për magnezin

and the amount of water that I just mentioned,

dhe sasinë e ujit që sapo përmenda

equates to a $4.5 billion

barazohet me 4.5 miliardë dollarë

mining industry for Singapore --

industri minierash për Singapore --

a place that doesn't have any natural resources.

një vend që nuk ka asnjë burim natyror.

So I'd like you to image a mining industry

Do të doja të imagjinonit një industri minierash

in a way that one hasn't existed before;

në mënyrë siç nuk ka ekzistuar ndonjë më parë;

imagine a mining industry

imagjinojeni një industri minierash

that doesn't mean defiling the Earth;

që nuk do të thotë të njollos Tokën;

imagine bacteria helping us do this

imagjinojini bakteriet duke na ndihmuar ta bëjmë këtë

by accumulating and precipitating

duke grumbulluar dhe përshpejtuar

and sedimenting minerals

dhe depozituar mineralet

out of desalination brine.

jashtë nga shëllira e shkripëzimit.

And what you can see here

Dhe çfarë mund të shihni këtu

is the beginning of an industry in a test tube,

është fillimi i një industrie në një tub testimi,

a mining industry that is in harmony with nature.

një industri minierash që është në harmoni me natyrën.

Thank you.

Faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)