Damian Palin: Mining minerals from seawater

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: Shajwan Ibrahim Reviewer: Daban Q Jaff

I collaborate with bacteria.

من لەگەڵ بەکتریا کار دەکەم.

And I'm about to show you

ئێستا دەیبینن

some stop-motion footage that I made recently

ھەندێک دیمەنی جوڵە وەستاو بەمدواییە دروستم کرد

where you'll see bacteria accumulating minerals

لە کوێ دەبینی بەکتریا کانزاکان کۆ دەکاتەوە.

from their environment

لە ژینگەکەیان

over the period of an hour.

لە ماوەی کاتژمێرێک.

So what you're seeing here

کەواتە چی دەبینن لێرە

is the bacteria metabolizing,

بەکتریا خۆراک دەگۆڕێت بۆ وزە،

and as they do so

و کاتێک ئەوان ئەوە دەکەن

they create an electrical charge.

بارگەی ئەلیکترۆنی دروست دەکەن.

And this attracts metals

وە ئەوە کانزاکان ڕادەکێشێت

from their local environment.

لە ژینگەی خۆیانەوە.

And these metals accumulate as minerals

و ئەو کانزایانە بە شێوەیەکی کانزای کۆ دەکرێنەوە

on the surface of the bacteria.

لەسەر ڕووی بەکتریاکە.

One of the most pervasive problems

یەکێک لە بڵاوترین کێشەکان

in the world today for people

ئەمڕۆ لە جیھان دا بۆ خەڵک

is inadequate access

کەمتەرخەمییە

to clean drinking water.

لە پاکردنەوەی ئاوی خواردنەوە.

And the desalination process

و پرۆسەی شیرین کردنی ئاوە

is one where we take out salts.

ئەوەیە لە کوێ خوێییەکانمان دەردێنین.

We can use it for drinking and agriculture.

دەتوانین بۆ کشتوکاڵ و خواردنەوە بەکاری بهێنین.

Removing the salts from water --

لابردنی خوێییەکان لە ئاو --

particularly seawater --

بەتایبەت ئاوی دەریا --

through reverse osmosis

لە ڕێگەی ڕژانی پێچەوانەوە

is a critical technique

تەکنیکێکی گرنگە

for countries who do not have access to clean drinking water

بۆ ئەو وڵاتانەی ڕێگەی پاککردنەوەی ئاویان نییە

around the globe.

لەسەر ڕووی زەوی

So seawater reverse osmosis

ڕژانی پێچەوانەی ئاوی دەریا

is a membrane-filtration technology.

تەکنەلۆجیای پاڵاوتن بە قوماش.

We take the water from the sea

ئێمە ئاوەکە لە دەریا دەھێنین

and we apply pressure.

و پەستانی دەخەینە سەر.

And this pressure forces the seawater

و ئەم پەستانە ھێز دەخاتە سەر ئاوی دەریاکە

through a membrane.

بەناو پاڵاوتەرێک دا.

This takes energy,

ئەوە پێویستی بە وزەیە،

producing clean water.

بەرھەم ھێنانی ئاوی پاک.

But we're also left with a concentrated salt solution, or brine.

و چارەسەرێکی تریشمان ھەیە کە کۆکردنەوە یان چڕکردنەوەی خوێیە.

But the process is very expensive

بەڵام پرۆسەکە زۆر گران بەھایە

and it's cost-prohibitive for many countries around the globe.

و نرخێکی گونجاوی تێدەچێت بۆ زۆربەی وڵاتانی جیھان.

And also, the brine that's produced

و ھەروەھا ئەو خوێیاوەی دروست دەبوو

is oftentimes just pumped back out into the sea.

زۆرجار پاڵ پێوە دەنرایەوە بۆ ناو دەریاکە.

And this is detrimental to the local ecology

و ئەوە زیان بە ژینگەی ناوخۆ دەگەیەنێت

of the sea area that it's pumped back out into.

لە ڕووبەری دەریایەی کە خوێ تێدا فڕێ دەدرێت..

So I work in Singapore at the moment,

و من لەم ساتەدا لە سینگاپورە کار دەکەم،

and this is a place that's really a leading place

و ئەوە بە ڕاستی شوێنێکی سەرەکییە

for desalination technology.

بۆ تەکنەلۆجیای شیرین کردنی ئاو.

And Singapore proposes by 2060

و سینگاپورە لە ٢٠٦٠ ەوە پێشنیاری

to produce [900] million liters per day

بەرھەم ھێنانی ٩٠٠ میلیۆن لیتر ھەر ڕۆژێک

of desalinated water.

لە ئاوی بێ خوێ کردووە.

But this will produce an equally massive amount

بەڵام ئەوە بڕێکی ھاوسەنگی گەورە بەرھەم دێنێت

of desalination brine.

لە خوێیاوکێکی بێ خوێ.

And this is where my collaboration with bacteria comes into play.

و کار کردنی من لەگەڵ بەکتریا لێرەوە دەستی پێ کرد.

So what we're doing at the moment

کەواتە ئێمە لەم ساتەدا چی دەکەین

is we're accumulating metals

کانزاکان کۆ دەکەینەوە

like calcium, potassium and magnesium

وەک کالیسیۆم، پۆتاسیۆم و، مەگنیسیۆم

from out of desalination brine.

لە ناو خوێیاوکێکی بێ خوێ.

And this, in terms of magnesium

و ئەوە، لە ڕوانگەی مەگنیسیۆم

and the amount of water that I just mentioned,

و ئەو بڕە ئاوەی ئێستا باس کرا،

equates to a $4.5 billion

یەکسانە بە ٤.٥ بیلیۆن دۆلار

mining industry for Singapore --

پیشەسازی کانسازی بۆ سینگاپورە --

a place that doesn't have any natural resources.

شوێنێک کە ھیچ سامانێکی سروشتی نییە.

So I'd like you to image a mining industry

کەواتە من دەمەوێت ئێوە وێنەی پیشەسازی کانسازی بکەن

in a way that one hasn't existed before;

بە ڕێگەیەک کە پێشتر ھیچ دانەیەک نەبووە

imagine a mining industry

وێنای پیشەسازییەکی کانسازی بکەن

that doesn't mean defiling the Earth;

ئەوە مانای پیسبوونی زەوی نییە؛

imagine bacteria helping us do this

خەیاڵ بکە بەکتریا یارمەتیمان دەدات ئەوە بکەین

by accumulating and precipitating

بە کۆکردنەوە و چڕ کردنەوە

and sedimenting minerals

و نیشتنی کانزاکان

out of desalination brine.

لە دەرەوەی خوێیاوکەکە.

And what you can see here

و دەتوانن چی ببینن لێرە

is the beginning of an industry in a test tube,

سەرەتای پیشەسازیەک لەناو لولەی تاقیکردنەوە،

a mining industry that is in harmony with nature.

پیشەسازی کانسازی کە گونجاوە لەگەڵ سروشت.

Thank you.

سوپاس.

(Applause)

(چەپڵە)