My underwater robot | David Lang

Translator: Çelik Nimani Reviewer: Helena Bedalli

(Aquatic noises)

(Zhurma nënujore)

So this video was taken

Kjo video është bërë

at Aquarius undersea laboratory

në laboratorin nënujor të Aquarius

four miles off the coast of Key Largo,

6,5 km larg bregut të Key Largo

about 60 feet below the surface.

rreth 18 metra nën sipërfaqe.

NASA uses this extreme environment

NASA përdor këtë ambient ekstrem

to train astronauts and aquanauts,

për të trajnuar astronaut dhe zhytës,

and last year, they invited us along for the ride.

dhe vitin e kaluar, ata na ftuan të merrnim pjesë dhe ne.

All the footage was taken from our open ROV,

E tërë video është bërë nga ROV ynë i hapur,

which is a robot that we built in our garage.

që është një robot që kemi ndërtuar në garazhin tonë.

So ROV stands for Remote Operated Vehicle,

ROV është një Makinë me telekomandë,

which in our case means our little robot

që në rastin tonë do të thotë që roboti ynë i vogël

sends live video

dërgon video drejtpërdrejt

across that ultra-thin tether

përgjat një kabllo ultra të hollë

back to the computer topside.

tek kompjuteri në sipërfaqe.

It's open source, meaning we publish

Është me kod të hapur, që i bie se ne publikojmë

and share all of our design files

dhe shkëmbejmë të gjithë skedarët e dizajnit

and all of our code online,

dhe te gjitha kodet online,

allowing anyone to modify

duke lejuar të gjithë që ta modifikojnë

or improve or change the design.

apo përmirësojnë apo ndryshojnë dizajnin.

It's built with mostly off-the-shelf parts

Është ndërtuar në pergjithësi nga pjesë që gjenden në dyqan kudo

and costs about 1,000 times cheaper

dhe kostoja ishte 1,000 herë më e lirë

than the ROVs James Cameron used

sesa ROV që përdori James Cameron

to explore the Titanic.

për të eksploruar Titanikun.

So ROVs aren't new.

ROV nuk janë risi.

They've been around for decades.

Ato janë përdorur për vite me radhë.

Scientists use ROVs to explore the oceans.

Shkencëtarët përdorin ROV për të hulumtuar oaqeanet.

Oil and gas companies use them for exploration

Kompanitë e gazit dhe naftës i përdorin ato për eksplorim

and construction.

dhe ndërtim.

What we've built isn't unique.

Kjo qe kemi ndërtuar ne, nuk është unike.

It's how we've built it that's really unique.

Është mënyra sesi e kemi ndërtuar që është vërtet unike.

So I want to give you a quick story of how it got started.

Dëshiroj t'ju tregoj historinë sesi filloi çdo gjë.

So a few years ago, my friend Eric and I

Para disa vjetesh, unë dhe miku im Eric

decided we wanted to explore this underwater cave

vendosëm të hulumtojmë një shpellë nënujore

in the foothills of the Sierras.

në kodrat e Sierras.

We had heard this story about lost gold

Kishim dëgjuar një histori për një thesar të humbur

from a Gold Rush-era robbery, and we wanted to go up there.

prej një grabitjeje, dhe dëshironim të shkonim atje.

Unfortunately, we didn't have any money

Për fat të keq, ne nuk kishim as para

and we didn't have any tools to do it.

dhe as vegla për ta bërë këtë punë.

So Eric had an initial design idea for a robot,

Eric kishte një ide fillestare për një robot,

but we didn't have all the parts figured out,

por ne nuk kishim akoma të gjitha pjesët,

so we did what anybody would do in our situation:

kështu që bëmë atë që do të bënte secili në vendin tonë:

we asked the Internet for help.

kërkuam ndihmë në internet.

More specifically, we created this website,

Më specifikisht, ne krijuam këte web faqe,

openROV.com, and shared our intentions and our plans

openROV.com, dhe shkëmbyem qëllimet dhe planet tona.

For the first few months, it was just Eric and I

Brenda muajve të parë, ishte vetëm Eric dhe unë

talking back to each other on the forums,

që po flisnim me njëri tjetrin në forume,

but pretty soon, we started to get feedback

por shumë shpejt, filluam të marrim feedback

from makers and hobbyists,

prej krijuesve dhe hobistëve,

and then actually professional ocean engineers

dhe më pas edhe prej inxhinierëve profesionistë të oqeanit

who had some suggestions for what we should do.

që kishin disa sugjerime për atë se çfarë duhet të bëjmë.

We kept working on it. We learned a lot.

Ne vazhduam të punojmë në të. Mësuam shumë.

We kept prototyping, and eventually,

Vazhduam të krijojmë prototipe, dhe më vonë,

we decided we wanted to go to the cave. We were ready.

ne vendosëm të shkojmë në shpellë. Ne ishim gati.

So about that time, our little expedition became quite a story,

Në atë kohë, lajmi i ekspeditës sonë të vogel u përhap mjaft

and it got picked up in The New York Times.

dhe doli edhe në Nju Jork Times.

And we were pretty much just overwhelmed

Ne mbetëm të shastisur nga gjithë ky interes

with interest from people who wanted a kit

i njerëzve që dëshironin këtë model

that they could build this open ROV themselves.

që mund ta përdornin për të ndërtuar vetë këtë ROV të hapur.

So we decided to put the project on Kickstarter,

Vendosëm të publikojmë projektin në Kickstarter,

and when we did,

dhe kur e publikuam aty,

we raised our funding goal in about two hours,

arritëm synimin e fondeve brenda dy orëve,

and all of a sudden, had this money to make these kits.

dhe papritmas, kishim gjithë këto para për të ndertuar modelet.

But then we had to learn how to make them.

Por më pas ne duhet të mësonim sesi t'i krijojmë ato.

I mean, we had to learn small batch manufacturing.

Dua t'ju them, se na u desh të mësojmë prodhimin në sasi të vogla.

So we quickly learned that our garage

Shpejt mësuam se garazhi ynë

was not big enough to hold our growing operation.

nuk ishte aq i madh për të perballuar operacionin tonë në rritje.

But we were able to do it, we got all the kits made,

Por ne arritëm të krijojmë të gjitha këto modele,

thanks a lot to TechShop, which was a big help to us,

falë TechShop, që ishte një ndihmë e madhe për ne,

and we shipped these kits all over the world

dhe dërguam këto modele anembanë botës

just before Christmas of last year,

pak para Krishtlindjeve të vitit të kaluar,

so it was just a few months ago.

pra ishte vetëm disa muaj më parë.

But we're already starting to get video

Por ne kemi filluar të marrim video

and photos back from all over the world,

dhe foto prej anembanë botës,

including this shot from under the ice in Antarctica.

duke përfshirë edhe këtë pamje nën akullin e Antarktikës.

We've also learned the penguins love robots.

Ne gjithashtu mësuam se pinguinët i duan robotët.

(Laughter)

(Të qeshura)

So we're still publishing all the designs online,

Pra ne ende po publikojmë dizajnet online

encouraging anyone to build these themselves.

duke inkurajuar të gjithë t'i ndërtojnë këto me fuqitë e veta.

That's the only way that we could have done this.

Kjo është mënyra e vetme sesi kemi arritur ta bëjmë këtë.

By being open source, we've created

Duke qenë me kod të hapur, ne kemi krijuar

this distributed R&D network,

këtë rrjet të shpërndarë të hulumtimit dhe zhvillimit,

and we're moving faster than any venture-backed counterpart.

dhe ne po lëviznim më shpejt sesa cdo projekt i mbështetur nga investitorët.

But the actual robot is really only half the story.

Por në fakt roboti është vetëm gjysma e tregimit.

The real potential, the long term potential,

Potenciali i vërtetë, potenciali afatgjatë,

is with this community of DIY ocean explorers

është me komunitetin e hulumtuesve DIY të oqeaneve

that are forming all over the globe.

që po formohen anembanë botës.

What can we discover

Çka mund të zbujojmë

when there's thousands of these devices

kur ka me mijëra pajisje të këtilla

roaming the seas?

që shetitin nëpër detra?

So you're probably all wondering: the cave.

Sigurisht ju ende keni pyetje në lidhje me shpellën tonë.

Did you find the gold?

A e gjetët arin?

Well, we didn't find any gold,

Në fakt nuk gjetëm ar,

but we decided that what we found was much more valuable.

por ajo që gjetëm është shumë më e vlefshme.

It was the glimpse into a potential future

Ishte një vështrim mbi potencialin e së ardhmes

for ocean exploration.

për hulumtim të oqeaneve.

It's something that's not limited to the James Camerons of the world,

Është diçka që nuk është e kufizuar në botën e James Camerons-ve,

but something that we're all participating in.

por diçka në të cilën po marrim pjesë të gjithë.

It's an underwater world

Është një botë nënujore

we're all exploring together.

të cilën po e hulumtojmë të gjithë së bashku.

Thank you.

Ju faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)