Al Gore: Alarming new slides of the worsening climate crisis

Tłumaczenie: Przemysaw Baka Korekta: Kinga Skorupska

Last year I showed these two slides so that

W zeszłym roku pokazałem te dwa slajdy aby

demonstrate that the arctic ice cap,

zademonstrować, że arktyczna pokrywa lodowa

which for most of the last three million years

która przez większą część ostatnich trzech milionów lat

has been the size of the lower 48 states,

była rozmiarów 48 kontynentalnych stanów USA,

has shrunk by 40 percent.

skurczyła się o 40 procent.

But this understates the seriousness of this particular problem

Jednakże nie ukazują one w pełni wagi problemu,

because it doesn't show the thickness of the ice.

ponieważ nie uwzględniają one grubości lodu.

The arctic ice cap is, in a sense,

Arktyczna pokrywa lodowa jest, można by rzec,

the beating heart of the global climate system.

bijącym sercem całego systemu klimatycznego.

It expands in winter and contracts in summer.

Lód rozszerza się w zimie i kurczy w lecie.

The next slide I show you will be

Na następnym slajdzie zobaczycie

a rapid fast-forward of what's happened over the last 25 years.

szybki pokaz zdjęć tego, co działo się przez ostatnie 25 lat.

The permanent ice is marked in red.

Stała pokrywa lodowa jest zaznaczona na czerwono.

As you see, it expands to the dark blue --

Jak widzicie, rozszerza się ona aż do ciemno niebieskiego.

that's the annual ice in winter,

To jest zasięg corocznego lodu w zimie,

and it contracts in summer.

który kurczy się w lecie.

The so-called permanent ice, five years old or older,

Tak zwany stały lód, mający pięć lat lub starszy

you can see is almost like blood,

widzicie, że zachowuje się prawie jak krew,

spilling out of the body here.

wylewająca się tutaj z ciała.

In 25 years it's gone from this, to this.

W ciągu 25 lat przemienił się z tego, w to.

This is a problem because the warming

Problem ten istnieje, ponieważ ocieplenie

heats up the frozen ground around the Arctic Ocean,

ogrzewa zamarznięty grunt wokół Oceanu Arktycznego,

where there is a massive amount of frozen carbon

gdzie znajdują się olbrzymie ilości zamarzniętego węgla

which, when it thaws, is turned into methane by microbes.

który, gdy odmarza, jest zamieniany w metan przez mikroby.

Compared to the total amount of global warming pollution in the atmosphere,

Porównując do całkowitej ilości zanieczyszczeń atmosferycznych powodujących globalne ocieplenia,

that amount could double if we cross this tipping point.

ilość ta może się podwoić jeżeli przekroczymy ten punkt krytyczny.

Already in some shallow lakes in Alaska,

Już teraz w niektórych płytkich jeziorach na Alasce

methane is actively bubbling up out of the water.

pęcherzyki metanu wydobywają się z wody.

Professor Katey Walter from the University of Alaska

Prof. Katey Walter z Uniwersytetu Alaski

went out with another team to another shallow lake last winter.

udała się zeszłej zimy ze swoim zespołem do pewnego płytkiego jeziora.

Video: Whoa! (Laughter)

Video: Whoa! (śmiech)

Al Gore: She's okay. The question is whether we will be.

Al Gore: Nic się jej nie stało. Pytanie brzmi, czy nam też się nie stanie.

And one reason is, this enormous heat sink

Jednym z powodów jest to, że ta wielka ilość ciepła

heats up Greenland from the north.

ogrzewa Grenlandię od północy.

This is an annual melting river.

To jest rokrocznie powstająca z topienia lodu rzeka.

But the volumes are much larger than ever.

Jednakże objętość wody jest większa niż kiedykolwiek wcześniej.

This is the Kangerlussuaq River in southwest Greenland.

To jest rzeka Kangerlussaq w południowo-zachodniej Grenlandii.

If you want to know how sea level rises

Jeżeli chcecie wiedzieć jak podnosi się poziom mórz

from land-base ice melting

na skutek topnienia lodowców lądowych

this is where it reaches the sea.

tutaj jest miejsce gdzie osiaga on morza.

These flows are increasing very rapidly.

Przepływy te wzmagają się bardzo gwałtownie.

At the other end of the planet, Antarctica

Na drugim końcu planety, na Antarktydzie,

the largest mass of ice on the planet.

znajdują się największe zapasy lodu na Ziemi.

Last month scientists reported the entire continent

W zeszłym miesiącu naukowcy ogłosili, że cały ten kontynent

is now in negative ice balance.

ma negatywny bilans zmian masy lodu.

And west Antarctica cropped up on top some under-sea islands,

Zachodnia Antarktyka podparta na kilku podwodnych wyspach

is particularly rapid in its melting.

topnieje szczególnie gwałtownie.

That's equal to 20 feet of sea level, as is Greenland.

To jest równoważne zmianie o 6 metrów poziomu morza, tak jak w przypadku Grenlandii.

In the Himalayas, the third largest mass of ice:

W Himalajach, trzecim największym skupisku lodu,

at the top you see new lakes, which a few years ago were glaciers.

u góry widzicie nowe jeziora, które jeszcze kilka lat temu były lodowcami.

40 percent of all the people in the world

Dla 40% wszystkich ludzi na świecie

get half of their drinking water from that melting flow.

połowa wody pitnej jaką otrzymują pochodzi z tych pływów.

In the Andes, this glacier is the

W Andach, ten lodowiec jest

source of drinking water for this city.

źródłem wody pitnej dla tego miasta.

The flows have increased.

Przepływ wody się zwiększył.

But when they go away, so does much of the drinking water.

Ale kiedy lodowce czasowo zanikną, to samo stanie się z większością wody pitnej.

In California there has been a 40 percent

W Kalifornii obserwuje się 40 procentowy

decline in the Sierra snowpack.

spadek ilości śniegu w paśmie gór Sierra.

This is hitting the reservoirs.

Co bezpośrednio uderza w zasoby wody.

And the predictions, as you've read, are serious.

A przewidywania, jak czytaliście, są poważne.

This drying around the world has lead to

Susze dookoła świata doprowadziły do

a dramatic increase in fires.

dramatycznego wzrostu liczby pożarów.

And the disasters around the world

A ilość katastrof na całym świecie

have been increasing at an absolutely extraordinary

rosła w absolutnie niezwykłym

and unprecedented rate.

i nieoczekiwanym tempie.

Four times as many in the last 30 years

Cztery razy więcej w ciągu ostatnich 30 lat

as in the previous 75.

niż w ciągu wcześniejszych 75.

This is a completely unsustainable pattern.

To jest proces naruszający równowagę ekologiczną.

If you look at in the context of history

Jeżeli rozważycie kontekst historyczny

you can see what this is doing.

zobaczycie do czego to wszystko prowadzi.

In the last five years

W ciągu ostatnich pięciu lat

we've added 70 million tons of CO2

wyemitowaliśmy 70 milionów ton CO2

every 24 hours --

w ciągu każdych 24 godzin --

25 million tons every day to the oceans.

25 milinów ton każdego dnia trafiało do oceanów.

Look carefully at the area of the eastern Pacific,

Spójrzcie uważnie na obszar wschodniego Pacyfiku,

from the Americas, extending westward,

rozciągający się od Ameryki ku zachodowi,

and on either side of the Indian subcontinent,

i z drugiej strony subkontynent Indyjski,

where there is a radical depletion of oxygen in the oceans.

gdzie ma miejsce radykalne uszczuplenie zapasów tlenu w oceanach.

The biggest single cause of global warming,

Największą pojedynczą przyczyną globalnego ocieplenia,

along with deforestation, which is 20 percent of it, is the burning of fossil fuels.

razem z wycinką lasów, która stanowi jego 20 procent, jest spalanie paliw kopalnych.

Oil is a problem, and coal is the most serious problem.

Olej jest problemem, ale węgiel jest znacznie poważniejszym zagrożeniem.

The United States is one of the two

Stany Zjednoczone są jednym z dwóch

largest emitters, along with China.

krajów emitujących najwięcej zanieczyszczeń; drugim są Chiny.

And the proposal has been to build a lot more coal plants.

I padła propozycja budowy znacznej ilości elektrowni węglowych.

But we're beginning to see a sea change.

Ale zaczynamy dostrzegać morze zmian.

Here are the ones that have been cancelled in the last few years

Tutaj są te, z których realizacji wycofano się w ciągu kilku ostatnich lat

with some green alternatives proposed.

oraz niektóre z zaproponowanych zielonych alternatyw.

(Applause)

(Oklaski)

However there is a political battle

Jednakże jesteśmy świadkami politycznej bitwy

in our country.

w naszym kraju.

And the coal industries and the oil industries

A przemysł węglowy oraz olejowy

spent a quarter of a billion dollars in the last calendar year

wydały ćwierć miliarda dolarów w ciągu ostatniego roku kalendarzowego

promoting clean coal,

na promocję czystego węgla,

which is an oxymoron.

który jest oksymoronem.

That image reminded me of something.

Ten obrazek coś mi przypomina.

(Laughter)

(Śmiech)

Around Christmas, in my home in Tennessee,

W okolicach świąt Bożego Narodzenia, w pobliżu mojego domu w Tennessee,

a billion gallons of coal sludge was spilled.

zostały rozlane miliardy galonów węglowego szlamu.

You probably saw it on the news.

Widzieliście to prawdopodobnie w wiadomościach.

This, all over the country, is the second largest waste stream in America.

To, biorąc pod uwagę cały kraj, jest drugim największym strumieniem ścieków w Ameryce.

This happened around Christmas.

Stało się to około Bożego Narodzenia.

One of the coal industry's ads around Christmas was this one.

Świąteczna reklama jednej z firm przemysłu węglowego była taka.

Video: ♪♫ Frosty the coal man is a jolly, happy soul.

Video:♪♫ Mrozik, ludzik z węgla, jest radosną i szczęśliwą duszą.

He's abundant here in America,

Jest liczny tutaj w Ameryce,

and he helps our economy grow.

i wspomaga rozwój gospodarki.

Frosty the coal man is getting cleaner everyday.

Mrozik, ludzik z węgla, staje się czystszy z każdym dniem.

He's affordable and adorable, and workers keep their pay.

Jest dostępny i cudowny; a pracownicy dostają swe wypłaty.

Al Gore: This is the source of much of the coal in West Virginia.

Al Gore: To jest źródło znacznej części węgla w Zachodniej Virginii.

The largest mountaintop miner is the head of Massey Coal.

Najważniejszym z górników jest dyrektor Massey Coal.

Video: Don Blankenship: Let me be clear about it. Al Gore,

Video: Don Blankenship: Pozwólcie mi być szczerym co do tego. Al Gore,

Nancy Pelosi, Harry Reid, they don't know what they're talking about.

Nancy Pelosi, Harry Reid; oni nie wiedzą o czym mówią.

Al Gore: So the Alliance for Climate Protection

Al Gore: Tak więc Alliance for Climate Protection (Sojusz na rzecz Ochrony Klimatu)

has launched two campaigns.

stworzył dwie kampanie.

This is one of them, part of one of them.

To jest jedna z nich, część jednej z nich.

Video: Actor: At COALergy we view climate change as a very serious

Video: Aktor: W COALergy uważamy zmiany klimatu za bardzo poważne

threat to our business.

zagrożenie dla naszego biznesu.

That's why we've made it our primary goal

Dlatego naszym głównym celem uczyniliśmy

to spend a large sum of money

przeznaczenie znacznej sumy pieniędzy

on an advertising effort to help bring out and complicate

na wysiłki reklamowe związane z ukazaniem

the truth about coal.

prawdy o węglu.

The fact is, coal isn't dirty.

Faktem jest, że węgiel nie jest brudny.

We think it's clean --

My uważamy, że jest czysty --

smells good, too.

pachnie też ładnie.

So don't worry about climate change.

Więc nie zaprzątajcie sobie głowy zmianami klimatu.

Leave that up to us.

Zostawcie to w naszych rękach.

(Laughter)

(Śmiech)

Video: Actor: Clean coal -- you've heard a lot about it.

Video: Aktor: Czysty węgiel, słyszeliście o nim wiele.

So let's take a tour of this state-of-the-art clean coal facility.

Weźmy zatem udział w wycieczce po tej perełce przemysłu czystego węgla.

Amazing! The machinery is kind of loud.

Zadziwiające! Maszyny są raczej głośne.

But that's the sound of clean coal technology.

Ale to jest dźwięk technologii czystego węgla.

And while burning coal is one of the leading causes of global warming,

I podczas gdy spalanie węgla jest jedną z głównych przyczyn globalnego ocieplenia,

the remarkable clean coal technology you see here

ta niezwykła technologia czystego węgla, którą tu widzicie

changes everything.

zmienia wszystko.

Take a good long look: this is today's clean coal technology.

Przyjżyjcie się długo i uważnie, tak wygląda dzisiejsza technologia czystego węgla.

Al Gore: Finally, the positive alternative

Al Gore: Na koniec pozytywna alternatywa

meshes with our economic challenge

zazębiająca się z gospodarczymi wyzwaniami

and our national security challenge.

i naszą chęcią zapewnienia bezpieczeństwa narodowego.

Video: Narrator: America is in crisis -- the economy,

Video: Narrator: Ameryka jest w czasach kryzysu, gospodarki,

national security, the climate crisis.

bezpieczeństwa narodowego, kryzysu klimatycznego.

The thread that links them all:

Wątkiem łączącym je wszystkie,

our addiction to carbon based fuels,

jest nasze uzależnienie od paliw kopalnych,

like dirty coal and foreign oil.

takich jak brudny węgiel czy zagraniczny olej.

But now there is a bold new solution to get us out of this mess.

Jednakże teraz dysponujemy nowym, śmiałym rozwiązaniem mogącym wyrwać nas z tego brudu.

Repower America with 100 percent clean electricity

Napędźmy znów Amerykę 100 procentowo czystą elektrycznością

within 10 years.

w ciągu 10 lat.

A plan to put America back to work,

Plan postawienia Ameryki na nogi,

make us more secure, and help stop global warming.

który czyni nas bezpieczniejszymi, oraz pomaga zatrzymać globalne ocieplenie.

Finally, a solution that's big enough to solve our problems.

Nareszcie, rozwiązanie na tyle wybitne aby rozwiązać nasze problemy.

Repower America. Find out more.

Napędźmy znów Amerykę. Dowiedz się więcej.

Al Gore: This is the last one.

Al Gore: To już ostatni klip.

Video: Narrator: It's about repowering America.

Video: Narrator: Tu chodzi o napędzenie Ameryki od nowa.

One of the fastest ways to cut our dependence

Jednen z najszybszych sposobów na ukrucenie naszego uzależnienia

on old dirty fuels that are killing our planet.

od starych i brudnych paliw, które zabijają naszą planetę.

Man: Future's over here. Wind, sun, a new energy grid.

Osoba: Przyszłość jest na wyciągnięcie ręki. Wiatr, słońce, nowa sieć energetyczna.

Man #2: New investments to create high-paying jobs.

Osoba #2: Nowe inwestycje tworzące atrakcyjne miejsca pracy.

Narrator: Repower America. It's time to get real.

Narrator: Napędźmy znów Amerykę. Czas zejść na ziemię.

Al Gore: There is an old African proverb that says,

Al Gore: Jest pewne stare Afrykańskie przysłowie mówiące,

"If you want to go quickly, go alone.

"Jeżeli chcesz iść szybko, idź sam.

If you want to go far, go together."

Jeżeli chcesz dojść daleko, idźcie razem."

We need to go far, quickly.

Musimy pójść daleko, i to szybko.

Thank you very much.

Dziękuję za uwagę.

(Applause)

(Oklaski)