William Kamkwamba: How I built a windmill

Tłumaczenie: Jakub Urbański Korekta: Krystian Aparta

Chris Anderson: William, hi. Good to see you.

Chris Anderson: Witaj, Williamie! Miło cię widzieć.

William Kamkwamba: Thanks.

William Kamkwamba: Dzięki.

CA: So, we've got a picture, I think? Where is this?

CA: Widzimy zdjęcie. Co ono przedstawia?

WK: This is my home. This is where I live.

WK: To mój dom. To miejsce, w którym żyję.

CA: Where? What country?

CA: Gdzie? Jaki to kraj?

WK: In Malawi, Kasungu. In Kasungu. Yeah, Mala.

WK: W Malawi, Kasungu. W Kasungu. Tak, Mala.

CA: OK. Now, you're 19 now?

CA: OK. Masz 19 lat?

WK: Yeah. I'm 19 years now.

WK. Tak. Mam teraz 19 lat.

CA: Five years ago you had an idea. What was that?

CA: Pięć lat temu wpadłeś na pomysł. Co to było?

WK: I wanted to make a windmill.

WK: Chciałem zrobić wiatrak.

CA: A windmill?

CA: Wiatrak?

WK: Yeah.

WK: Tak.

CA: What, to power -- for lighting and stuff?

CA: Po co, do zasilania, oświetlenia i tak dalej?

WK: Yeah.

WK: Tak.

CA: So what did you do? How did you realize that?

CA: Co zrobiłeś? Jak to zrealizowałeś?

WK: After I dropped out of school, I went to library,

WK: Kiedy przestałem chodzić do szkoły,

and I read a book that would -- "Using Energy,"

przeczytałem w bibliotece książkę "Wykorzystanie energii"

and I get information about doing the mill.

i nauczyłem się o budowie wiatraka.

And I tried, and I made it.

Spróbowałem i udało mi się.

(Applause)

(Brawa)

CA: So you copied -- you exactly copied the design in the book.

CA: Czyli dokładnie skopiowałeś projekt z książki.

WK: Ah, no. I just --

WK: Ach, nie. Po prostu...

CA: What happened?

CA: Jak to było?

WK: In fact, a design of the windmill that was in the book,

WK: Właściwie, projekt wiatraka w książce

it has got four -- ah -- three blades,

miał cztery... Trzy skrzydła.

and mine has got four blades.

A mój miał cztery skrzydła.

CA: The book had three, yours had four.

CA: W książce były trzy, twój miał cztery.

WK: Yeah.

WK: Tak.

CA: And you made it out of what?

CA: I z czego go zrobiłeś?

WK: I made four blades, just because I want to increase power.

WK: Zrobiłem cztery skrzydła, po prostu chciałem zwiększyć moc.

CA: OK.

CA: OK.

WK: Yeah.

WK: Tak.

CA: You tested three, and found that four worked better?

CA: Testowałeś trzy i odkryłeś, że cztery działają lepiej?

WK: Yeah. I test.

WK: Tak. Testowałem.

CA: And what did you make the windmill out of?

CA: I z czego zrobiłeś wiatrak?

What materials did you use?

Jakich materiałów użyłeś?

WK: I use a bicycle frame, and a pulley, and plastic pipe, what then pulls --

WK: Ramy roweru, koła pasowego i plastikowej rury, która pociąga...

CA: Do we have a picture of that? Can we have the next slide?

CA: Czy mamy zdjęcie? Możemy zobaczyć następny slajd?

WK: Yeah. The windmill.

WK: Tak. Wiatrak.

CA: And so, and that windmill, what -- it worked?

CA: I co, wiatrak zadziałał?

WK: When the wind blows, it rotates and generates.

WK: Gdy wiał wiatr, obracał się i generował.

CA: How much electricity?

CA: Jak dużo elektryczności?

WK: 12 watts.

WK: 12 watów.

CA: And so, that lit a light for the house? How many lights?

CA: To pozwoliło oświetlić dom? Ile lamp?

WK: Four bulbs and two radios.

WK: Cztery żarówki i dwa radia.

CA: Wow.

CA: Łał.

WK: Yeah.

WK: Tak.

(Applause) CA: Next slide --

CA: No i... (Brawa) Następny slajd.

so who's that?

CA: Kto to jest?

WK: This is my parents, holding the radio.

WK: To moi rodzice, kupujący radio.

CA: So what did they make of -- that you were 14, 15 at the time --

CA: Jak zareagowali? Miałeś wtedy 14-15 lat...

what did they make of this? They were impressed?

Co na to powiedzieli? Byli pod wrażeniem?

WK: Yeah.

WK: Tak.

CA: And so what's your -- what are you going to do with this?

CA: A co z tobą, co zamierzasz dalej z tym robić?

WK: Um --

WK: Hmm...

CA: What do you -- I mean -- do you want to build another one?

CA: Co zamierzasz, zbudujesz następny?

WK: Yeah, I want to build another one --

WK: Tak, chcę zbudować następny...

to pump water and irrigation for crops.

Żeby pompował wodę i nawadniał rośliny.

CA: So this one would have to be bigger?

CA: Ten musi być większy?

WK: Yeah.

WK: Tak.

CA: How big?

CA: Jak duży?

WK: I think it will produce more than 20 the watts.

WK: Myślę, że będzie generował ponad 20 watów.

CA: So that would produce irrigation for the entire village?

CA: Tak będziesz nawadniał całą wioskę?

WK: Yeah.

WK: Tak.

CA: Wow. And so you're talking to people here at TED

CA: Łał. Występujesz teraz przed uczestnikami TED,

to get people who might be able to help in some way

aby zainteresować osoby, które mogłyby ci jakoś pomóc

to realize this dream?

zrealizować to marzenie?

WK: Yeah, if they can help me with materials, yeah.

WK: Tak, mogliby mi pomóc, zdobyć materiały, tak.

CA: And as you think of your life going forward,

CA: Gdy myślisz o swojej przyszłości...

you're 19 now,

Masz teraz 19 lat.

do you picture continuing with this dream of working in energy?

Wyobrażasz sobie rozwijanie tego marzenia, pracę nad energią?

WK: Yeah. I'm still thinking to work on energy.

WK: Tak. Wciąż myślę o pracy nad energią.

CA: Wow. William, it's a real honor to have you at the TED conference.

CA: Łał. William, to prawdziwy zaszczyt gościć cię na konferencji TED.

Thank you so much for coming.

Dziękuję serdecznie, że przybyłeś.

WK: Thank you.

WK: Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)