Juan Enriquez: Your online life, permanent as a tattoo

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

All right, so let's take

ကောင်းပြီ၊ အတူတကွ

four subjects that obviously go together:

ထည့်စဉ်းစားကြရမှန်း ထင်ရှားတဲ့ အကြောင်းအရာ လေးခုကို ယူလိုက်ရအောင်-

big data, tattoos, immortality and the Greeks.

ဒေတာကြီးတွေ၊ ဆေးမင်ကြောင်၊ မသေခြင်းနဲ့ ဂရိတွေပါ။

Right?

ဟုတ်တယ်နော်။

Now, the issue about tattoos is that,

ကဲ၊ ဆေးမင်ကြောင်နဲ့ဆိုင်တဲ့ ကိစ္စက

without a word, tattoos really do shout.

စာတစ်လုံးမှမပါပဲ ဆေးမင်ကြောင်တွေက ဟစ်အော်တာပါ။

[Beautiful]

(လှတယ်)

[Intriguing]

(စိတ်ဝင်စားစရာပဲ)

So you don't have to say a lot.

ဒီတော့ သင်က အများကြီးပြောစရာမလိုဘူး။

[Allegiance]

(သစ္စာခံ)

[Very intimate]

(အရမ်း ခင်တယ်)

[Serious mistakes]

(အမှားကြီးတွေ)

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

And tattoos tell you a lot of stories.

ဆေးမင်ကြောင်တွေက သင့်ကို ဇာတ်လမ်းအများကြီး ပြောပြတယ်။

If I can ask an indiscreet question,

ပါးစပ်ဆော့ပြီး မေးခွန်း မေးခွင့်ရရင်၊

how many of you have tattoos?

ဘယ်နှစ်ယောက် ဆေးမင်ကြောင်ထိုးထားလဲ။

A few, but not most.

အနည်းငယ်၊ အများစုတော့ မဟုတ်ဘူး။

What happens if Facebook, Google, Twitter, LinkedIn,

Facebook, Google, Twitter, LinkedIn, ဆဲလ်ဖုန်း

cell phones, GPS, Foursquare, Yelp, Travel Advisor,

GPS, Foursquare, Yelp, Travel Advisor၊

all these things you deal with every day

သင်နေ့စဉ် ပတ်သက်နေတဲ့ အရာအားလုံးဟာ

turn out to be electronic tattoos?

အိလက်ထရွန်းနစ် ဆေးမင်ကြောင်တွေ ဖြစ်သွားတယ်ဆိုရင်ရော။

And what if they provide as much information

သင်ဘယ်သူ၊ဘာဆိုတာအကြောင်းကို

about who and what you are as any tattoo ever would?

ဆေးမင်ကြောင်တွေလို သတင်းအချက် အလက်ပေးနေတယ်ဆိုရင်ရော။

What's ended up happening over the past few decades

လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အနည်းငယ်က သင်ဟာ

is the kind of coverage that you had as a head of state

နိုင်ငံခေါင်းဆောင်အဖြစ် ပါဝင်ခဲ့တာမျိုး

or as a great celebrity

(သို့) ကျော်ကြားတဲ့သူအြဖစ် လက်ရှိနေ့စဉ်

is now being applied to you every day by all these people

သင့်ကို ဆက်သွယ်၊ ရေးသား၊ အားပေးသူ သင့်ရဲ့ချီကျူးမှတ်တွေနဲ့

who are Tweeting, blogging, following you,

သင့်အတွက် သင်လုပ်တာကို စောင့်ကြည့်နေတဲ့သူ

watching your credit scores and what you do to yourself.

အားလုံးနဲ့ပတ်သက်နေတာနဲ့ အဆုံးသတ်သွားပြီဆိုရင်ရော။

And electronic tattoos also shout.

အီလက်ထရွန်းနစ် ဆေးမင်ကြောင်တွေကလည်း အော်ပေးပါတယ်။

And as you're thinking of the consequences of that,

ဒါရဲ့အကျိုးဆက်တွေအကြောင်း သင်တွေးနေစဉ်မှာ၊

it's getting really hard to hide from this stuff, among other things,

အခြားအရာတွေထက် ဒီအရာကို ဖုံးဖို့က တကယ်ခက်ပါတယ်။

because it's not just the electronic tattoos,

အကြောင်းက ဒါဟာ အီလက်ထရွန်းနစ် ဆေးမင်ကြောင်သာမက

it's facial recognition that's getting really good.

တကယ်ကိုကောင်းလာတဲ့ မျက်နှာပြင်သိမှတ်စရာ ဖြစ်လာနေခြင်းရောပါ။

So you can take a picture with an iPhone and get all the names,

ဒီတော့ iPhone တစ်လုံးနဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီး အမည်အားလုံးတပ်လို့ရတယ်၊

although, again, sometimes it does make mistakes. (Laughter)

ဒါပေမဲ့ ထပ်ပြောမယ် ဒါက အမှားလုပ်တာမဟုတ်ပါဘူး (ရယ်သံများ)

But that means you can take a typical bar scene like this,

ဒါပေမဲ့ ဆိုလိုတာက ဒီလို မြင်နေကျ ဘားရှုခင်းပုံရိုက်နိုင်တယ်၊

take a picture, say, of this guy right here,

ဆိုပါစို့၊ ဒီငနဲရုံ့ပုံကို ရိုက်တယ်ပေါ့၊

get the name, and download all the records

နာမည်တပ်တယ်၊ တစ်ယောက်ယောက်ကို တစ်ခုခုမပြောခင်

before you utter a word or speak to somebody,

မှတ်တမ်းအားလုံးကို ကူးယူတယ်၊

because everybody turns out to be

အကြောင်းက လူတိုင်းဟာ

absolutely plastered by electronic tattoos.

အီလက်ထရွန်းနစ် ဆေးမင်ကြောင်တွေမှာ လုံးဝကို ကပ်သွားတာကိုး။

And so there's companies like face.com that now have

ဒီလိုနဲ့ face.com လိုကုမ္ပဏီတွေမှာ အခုဆိူ မျက်နှာ

about 18 billion faces online.

၁၈ ဘီလီယံလောက်ရှိနေပြီ။

Here's what happened to this company.

အဲဒီကုမ္ပဏီ ဖြစ်ပျက်ပုံက ဒီလိုပါ။

[Company sold to Facebook, June 18, 2012...]

[ကုမ္ပဏီကို Facebook သို့ရောင်းလိုက်သည် ဇွန်လ ၁၈ ရက်၂၀၁၂]

There are other companies that will place a camera

ကင်မရာတစ်လုံးထားမယ့် အခြားကုမ္ပဏီတွေရှိတယ်

like this — this has nothing to do with Facebook —

ဒီလို "ဤအရာသည် Facebook နှင့်မဆိုင်ပါ"

they take your picture, they tie it to the social media,

သင့်ပုံကိုယူပြီး လူမှုမီဒီယာတွေနဲ့ ချိတ်ပေးလိုက်တယ်၊

they figure out you really like to wear black dresses,

သင် ဝတ်စုံနက်တွေဝတ်တာ ကြိုက်တာ သဘောပေါက်တော့

so maybe the person in the store comes up and says,

စတိုးထဲက ဒီလူက ပေါက်လာပြီး ပြောလောက်တာက

"Hey, we've got five black dresses

"ဟေး၊ ကျုပ်တို့မှာ ခင်ဗျားနဲ့ တကယ်ကို

that would just look great on you."

လိုက်ဖက်မယ့် ဝတ်စုံနက် ငါးစုံရှိတယ်"။

So what if Andy was wrong?

ဒီတော့ Andy များ မှားသွာရင်ရော။

ဒီမှာ Andy ရဲ့ အဆိုပါ။

Here's Andy's theory.

[In the future, everybody will be world famous for 15 minutes.]

[အနာဂတ်မှာ လူတိုင်း ၁၅ မိနစ်ကြာ ကမ္ဘာကျော် ဖြစ်မယ်]

What if we flip this?

ဒါကို လှန်လိုက်ရင်ရော။

What if you're only going to be anonymous for 15 minutes? (Laughter)

ကောင်းပြီ၊ သင်ဟာ ၁၅ မိနစ်ပဲ လူမသိ သူမသိဖြစ်တော့မယ်ဆိုရင်ရော။ (ရယ်သံများ)

Well, then, because of electronic tattoos,

ကဲ၊ဒီနောက်မှာ အီလက်ထရွန်းနစ် ဆေးမှင်ကြောင်တွေကြောင့်

maybe all of you and all of us are very close to immortality,

သင်တို့၊ကျွန်တော်တို့အားလုံးဟာ အမတရဲ့ အတော်နီးနီးမှာ ရှိနေလောက်တာက

because these tattoos will live

ဆေးမင်ကြောင်တွေဟာ ကျွန်တော်တို့

far longer than our bodies will.

ကိုယ်ခန္ဓာတွေထက် အများကြီးပိုပြီး အသက်ရှညိမှာဖြစ်လို့ပါ။

And if that's true, then what we want to do

ဒါသာမှန်ရင် ကျွန်တော်တို့လုပ်ချင်တာက

is we want to go through four lessons from the Greeks

ဂရိတွေဆီက သင်ခန်းစာလေးခုနဲ့ လက်တင်အမေရိကန် တစ်ဦးဆီက

and one lesson from a Latin American.

သင်ခန်းစာတစ်ခုကို နားလည်ချင်ကြတာပါ။

Why the Greeks?

ဘာလို့ ဂရိတွေဖြစ်တာလဲ။

Well, the Greeks thought about what happens

ကောင်းပြီ၊ ဂရိတွေတွေက နတ်ဘုရားတွေ၊

when gods and humans and immortality mix for a long time.

လူသားတွေနဲ့ အမတဟာ ကြာရှည်စွာ ရောတဲ့အခါ ဖြစ်ပေါ်တာအကြောင်းကို တွေးခဲ့တယ်။

So lesson number one: Sisyphus.

ဒီတော့ သင်ခန်းစာတစ်၊ Sisyphus။

Remember? He did a horrible thing, condemned for all time

မှတ်မိလား၊ ပြစ်ဒဏ်ချထားတဲ့ ဆိုးရွားတာကို တစ်ချိန်လုံး လုပ်ခဲ့တာ။

to roll this rock up, it would roll back down,

ဒီကျောက်တုံးကိုတွန်းတင်ဖို့လေ၊ ပြန်လိမ့်ကျလာမှာလေ

roll back up, roll back down.

ပြန်တွန်းတင်လိုက်၊ ပြန်လိမ့်ကျလိုက်၊

It's a little like your reputation.

ဒါက သင့်ကျော်ကြားမှုနဲ့ နည်းနည်းဆင်တယ်။

Once you get that electronic tattoo,

အီလက်ထရွန်းနစ် ဆေးမင်ကြောင်

you're going to be rolling up and down for a long time,

ရတာနဲ့ တွန်းတင်လိုက်၊ လိမ့်ကျလိုက် အကြာကြီးဖြစ်နေတော့မယ်

so as you go through this stuff,

ဒီတော့ ဒီအရာကိုကြုံရစဉ်မှာ

just be careful what you post.

သင်တင်တာကို သတိထားရုံပါ

Myth number two: Orpheus, wonderful guy,

ဒဏ္ဍာရီ နံပါတ်နှစ်၊ Orpheus အံ့ဖွယ် ငနဲ၊

charming to be around, great partier, great singer,

နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းတယ်လို့ထင်ရှားသူ၊၊ ပွဲလမ်းကြိုတ်သူ၊ အဆိုကောင်းသူ၊

loses his beloved, charms his way into the underworld,

ချစ်စရာဆွဲဆောင်မှုတွေဟာ အပလောကလမ်းမှာ ပျောက်ဆုံးပြီး

only person to charm his way into the underworld,

အပလောကမှာ ဆွဲဆောင်ဖို့ လူသက်သက်၊

charms the gods of the underworld,

အပလောကရဲ့နတ်တွေကို ဆွဲဆောင်တယ်၊

they release his beauty on the condition

သူတို့မကျွတ်မချင်း သူမကို မကြည့််ရဆိုတဲ့

he never look at her until they're out.

အခြေအနေမှာ သူ့ရဲ့လှပမှုကို သူတို့လွတ်ပေးတယ်။

So he's walking out and walking out and walking out

ဒီတော့ သူဟာ လျှောက်ရင်း၊ လျှောက်ရင်းနဲ့

and he just can't resist. He looks at her, loses her forever.

မအောင့်နိုင်တော့ပဲ သူမကိုကြည့်လိုက်ရာ သူမကို ထာဝရ ဆုံးရှုံးသွားတယ်။

With all this data out here, it might be a good idea

ဟောဒီက ဒီအချက်အလက်နဲ့ အကြံကောင်း တစ်ခု ဖြစ်လောက်တာက

not to look too far into the past of those you love.

သင်မြတ်နိုးတာတွေရဲ့ ဝေးလွန်းတဲ့ အတိတ်ကို မကြည့်ဖို့ပါ။

Lesson number three: Atalanta.

သင်ခန်းစာ သုံး၊ Atalanta

Greatest runner. She would challenge anybody.

အကြီးကျယ်ဆုံး အပြေးမယ်၊ သူမက လူတိုင်းကို စိန်ခေါ်နေနေတာလေ။

If you won, she would marry you.

သင်နိုင်ရင် သူမက သင့်ကိုလက်ထပ်မယ်၊

If you lost, you died.

သင်ရှုံးရင် သင်သေရောလေ။

How did Hippomenes beat her?

Hippomenes က သူမကို ဘယ်လိုနိုင်ခဲ့လဲ။

Well, he had all these wonderful little golden apples,

ကဲ၊ သူ့မှာ ဒီအံ့ဖွယ်ပန်းသီးလေးတွေရှိတယ်

and she'd run ahead, and he'd roll a little golden apple.

သူမက ရှေ့ကပြေး၊ သူက ရွှေပန်းသီးလေး လှိမ့်ပေး။

She'd run ahead, and he'd roll a little golden apple.

သူမက ရှေ့ကပြေး၊ သူက ရွှေပန်းသီးလေး လှိမ့်၊

She kept getting distracted. He eventually won the race.

သူမက ဆင်တိုက် စိတ်ပျံ့လွင့်နေခဲ့တယ်၊ နောက်ဆုံး ပြေးပွဲကို သူနိင်သွားတယ်။

Just remember the purpose as all these little golden apples

ဒီရွှေရောင်ပန်းသီးလေးတွေ သင့်ဆီရောက်လာပြီး

come and reach you and you want to post about them

၎င်တို့အကြောင်းကို တင်ချင်တာ (သို့) တွိချငိတာ

or tweet about them or send a late-night message.

သို့) ညနက်နက် သတင်းလေးပို့ချင်တဲ့အခါ ရည်ရွယ်ချက်ကို သတိရဖို့ပါပဲ။

And then, of course, there's Narcissus.

ဒီနောက်တော့ တကယ်က Narcissus ဆိုတာရှိတယ်။

Nobody here would ever be accused or be familiar with Narcissus.

ဒီက ဘယ်သူမှ Narcissus လို့ စွပ်စွဲခံရတာ၊ ရင်းနှီးနေတာ ရှိမှာမဟုတ်ပါဘူး။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But as you're thinking about Narcissus,

ဒါပေမဲ့ သင်တို့ဟာ Narcissus အကြောင်းတွေးနေတုန်း

just don't fall in love with your own reflection.

ကိုယ်ပုံရိပ်နဲ့ ချစ်ခင်မနေဖို့ပါပဲ။

Last lesson, from a Latin American:

နောက်ဆုံးသင်ခန်းစာ လက်တင် အမေရိကကပါ၊

This is the great poet Jorge Luis Borges.

ဒါကကဗျာဆရာကြီး Jorge Luis Borges ပါ။

When he was threatened by the thugs

အာဂျင်တီးနား စစ်အစိုးရရဲ့

of the Argentine military junta,

လူရမ်းကားတွေရဲ့ ခြိမ်းခြောက်တာခံရတဲ့အခါ

he came back and said, "Oh, come on,

သူပြန်လာပြီး ပြောတာက "လာစမ်းပါ၊

how else can you threaten, other than with death?"

မရဏထက် ဘာကများ ပိုခြိမ်းခြောက်နိုင်မှာလဲ။"

The interesting thing, the original thing,

စိတ်ဝင်စားစရာက မူလအရာက

would be to threaten somebody with immortality.

အမတနဲ့ တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ခြိမ်းခြောက်ဖို့ ဖြစ်လိမ့်မယ်။

And that, of course, is what we are all

တကယ်က ကျွန်တော်တိုအားလုံး

now threatened with today because of electronic tattoos.

ဒီနေ့ ခြိမ်းခြောက်ခံရတာက အီလက် ထရွန်းနစ် ဆေးမင်ကြောင်တွေကြောင့်ပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)