How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Ercan Tozluoğlu

How did Adolf Hitler,

Adolf Hitler, insanlık

a tyrant who orchestrated one of the largest genocides in human history,

tarihindeki en büyük katliamlardan birini organize eden zalim, demokratik bir ülkede

rise to power in a democratic country?

nasıl iktidara yükseldi?

The story begins at the end of World War I.

Hikâye, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda başlıyor.

With the successful Allied advance in 1918,

1918'deki başarılı Müttefik yükselişi ile

Germany realized the war was unwinnable

Almanya, savaşın kazanılamayacağını fark etti

and signed an armistice ending the fighting.

ve savaşı bitiren bir ateşkes imzaladı.

As its imperial government collapsed,

İmparatorluk devleti çöktükçe, sivil

civil unrest and worker strikes spread across the nation.

itaatsizlik ve işçi grevleri ülkede yayılmaya başladı.

Fearing a Communist revolution,

Komünist bir devrimden korkan büyük

major parties joined to suppress the uprisings,

partiler, isyanları bastırmak için bir araya geldiler ve

establishing the parliamentary Weimar Republic.

parlamenter Weimar Cumhuriyeti'ni kurdular.

One of the new government's first tasks

Yeni devletin ilk görevlerinden birisi,

was implementing the peace treaty imposed by the Allies.

İtilaf Devletleri'nin barış antlaşmasını uygulamaktı.

In addition to losing over a tenth of its territory and dismantling its army,

Toprağının onda birini kaybetmesine ve ordusunun dağılmasına ek olarak

Germany had to accept full responsibility for the war and pay reparations,

Almanya'nın, savaşın tüm sorumluluğunu kabul etmesi ve hâlihazırda zayıflamış

debilitating its already weakened economy.

ekonomisine rağmen zararı ödemesi gerekiyordu.

All this was seen as a humiliation by many nationalists and veterans.

Birçok milliyetçi ve gazi, bu durumu bir aşağılama olarak gördü.

They wrongly believed the war could have been won

Politikacılar ve protestocular orduya ihanet etmeselerdi,

if the army hadn't been betrayed by politicians and protesters.

savaşın kazanılabileceği düşüncesine yanlış bir biçimde inanıyorlardı.

For Hitler, these views became obsession,

Bu görüşler Hitler için bir saplantı hâline geldi ve

and his bigotry and paranoid delusions led him to pin the blame on Jews.

fanatikliği ile paranoyak hayalleri onun suçu Yahudilere atmasına neden oldu.

His words found resonance in a society with many anti-Semitic people.

Birçok Yahudi-karşıtını barındıran bir toplumda, sözleri yankılandı.

By this time, hundreds of thousands of Jews

O güne kadar yüz binlerce Yahudi,

had integrated into German society,

Alman toplumuyla bütünleşmişti,

but many Germans continued to perceive them as outsiders.

fakat birçok Alman onları yabancı olarak görüyordu.

After World War I, Jewish success led to ungrounded accusations

1. Dünya Savaşı'ndan sonra Yahudilerin başarısı, hükûmeti devirme ve savaş

of subversion and war profiteering.

vurgunculuğu üzerinden, örgüt suçlamalarına neden oldu.

It can not be stressed enough that these conspiracy theories

Bu komplo teorileri gerçeklikten değil,

were born out of fear,

aksine, korkudan

anger,

öfkeden

and bigotry,

ve fanatiklikten

not fact.

doğmuştur.

Nonetheless, Hitler found success with them.

Hitler yine de bunlarla birlikte başarısını buldu.

When he joined a small nationalist political party,

Küçük milliyetçi bir politik partiye katıldığında,

his manipulative public speaking launched him into its leadership

halka hitap etme biçiminin çıkarcı oluşu onun lider olmasını sağladı

and drew increasingly larger crowds.

ve gitgide daha fazla insanı kendisine çekti.

Combining anti-Semitism with populist resentment,

Naziler, Yahudi-karşıtlığını popülist kin

the Nazis denounced both Communism and Capitalism

ile birleştirerek, tıpkı Almanya'yı yok etme amaçlı Yahudi komplolarını

as international Jewish conspiracies to destroy Germany.

suçladıkları gibi, Komünizmi ve Kapitalizmi suçladılar.

The Nazi party was not initially popular.

Nazi partisi başlangıçta popüler değildi.

After they made an unsuccessful attempt at overthrowing the government,

Başarısız bir hükûmet devirme girişimlerinden sonra

the party was banned,

parti kapatıldı ve Hitler,

and Hitler jailed for treason.

vatan hainliği nedeniyle hapse atıldı.

But upon his release about a year later,

Fakat bir yıl sonra serbest bırakıldığında

he immediately began to rebuild the movement.

bu hareketi derhal, tekrar inşa etmeye başladı.

And then, in 1929, the Great Depression happened.

Daha sonra 1929 yılında Büyük Buhran gerçekleşti.

It led to American banks withdrawing their loans from Germany,

Amerikan bankalarının Almanya'dan borçlarını geri almalarına neden oldu

and the already struggling German economy collapsed overnight.

ve hâlihazırda mücadele eden Almanya ekonomisi, bir gecede çöktü.

Hitler took advantage of the people's anger,

Hitler, insanların öfkelerini kullandı,

offering them convenient scapegoats

onlara uygun günah keçileri sundu ve

and a promise to restore Germany's former greatness.

Almanya'nın eski büyüklüğüne geri döneceği sözünü verdi.

Mainstream parties proved unable to handle the crisis

Sol görüşlü muhalefet, içsel çekişmeler yüzünden çok parçalanmışken,

while left-wing opposition was too fragmented by internal squabbles.

ana partiler de krizle baş edemediklerini gösterdiler.

And so some of the frustrated public flocked to the Nazis,

Dolayısıyla öfke dolu insanlardan bazıları Nazilere yöneldi ve yalnızca iki yılda

increasing their parliamentary votes from under 3% to over 18% in just two years.

Nazilerin parlamenter oyları %3'ün altından, ortalama %18'e yükseldi.

In 1932, Hitler ran for president,

1932 yılında Hitler başkanlığa adaylığını koydu ve donanımlı bir

losing the election to decorated war hero General von Hindenburg.

savaş kahramanı olan General von Hindenburg karşısında seçimleri kaybetti.

But with 36% of the vote, Hitler had demonstrated the extent of his support.

Fakat Hitler, oyların %36'sını alarak, desteğinin boyutunu göstermişti.

The following year, advisors and business leaders

Bir sonraki yıl danışmanlar ve yöneticiler

convinced Hindenburg to appoint Hitler as Chancellor,

Hindenburg'u, Hitler'i baş kâtip olarak seçmeye ikna ettiler ve

hoping to channel his popularity for their own goals.

kendi amaçları için Hitler'in popülerliğini kullanmayı umut ettiler.

Though the Chancellor was only the administrative head of parliament,

Baş kâtip parlamentonun yalnızca idari başı olsa da,

Hitler steadily expanded the power of his position.

Hitler pozisyonunun gücünü istikrarlı bir şekilde yükseltti.

While his supporters formed paramilitary groups

Bu sırada destekçileri de yarı askeri gruplar kurdular ve

and fought protestors in streets.

sokaklarda protestocularla mücadele ettiler.

Hitler raised fears of a Communist uprising

Hitler, bir Komünizm isyanı korkusunu arttırdı ve

and argued that only he could restore law and order.

kanun ve düzeni yalnızca kendisinin sağlayabileceğini iddia etti.

Then in 1933,

Daha sonra 1933 yılında

a young worker was convicted of setting fire to the parliament building.

genç bir işçi, parlamento binasını ateşe vermekten suçlu bulundu.

Hitler used the event to convince the government

Hitler de bu olayı, devleti kendisine acil durum gücü

to grant him emergency powers.

vermeye ikna etmek için kullandı.

Within a matter of months, freedom of the press was abolished,

Bir süre sonra basın özgürlüğü kaldırıldı,

other parties were disbanded,

diğer partiler yasaklandı ve

and anti-Jewish laws were passed.

Yahudi-karşıtı yasalar çıkartıldı.

Many of Hitler's early radical supporters were arrested and executed,

Hitler'in eski radikal destekçilerinden birçoğu, potansiyel rakiplerle birlikte

along with potential rivals,

tutuklandı ve idam edildi;

and when President Hindenburg died in August 1934,

Başkan Hindenburg Ağustos 1934'de öldüğünde,

it was clear there would be no new election.

yeni bir seçimin yapılmayacağı aşikârdı.

Disturbingly, many of Hitler's early measures didn't require mass repression.

Hitler'in eski önlemlerinin çoğu, kitlelere karşı baskı gerektirmiyordu.

His speeches exploited people's fear and ire

Konuşmaları, insanların korkularını ve öfkelerini, kendisine ve

to drive their support behind him and the Nazi party.

Nazi partisine destek alabilmek için kullanma amacı taşıyordu.

Meanwhile, businessmen and intellectuals,

Bu sırada, kamu görüşü olarak sağ tarafta olmayı

wanting to be on the right side of public opinion,

isteyen iş adamları ve aydınlar

endorsed Hitler.

Hitler'i destekledi.

They assured themselves and each other

O'nun aşırıya kaçan retoriğinin sadece

that his more extreme rhetoric was only for show.

şov amaçlı olduğuna kendilerini ve birbirlerini inandırdılar.

Decades later, Hitler's rise remains a warning

Yıllar sonra, öfkeli bir kalabalığın ve öfkelerini besleyip korkularından

of how fragile democratic institutions can be in the face of angry crowds

faydalanmaya hazır bir liderin önünde demokratik kurumların ne kadar hassas

olabileceğine dair, Hitler'in yükselişi hâlâ bir uyarı niteliğini taşıyor.

and a leader willing to feed their anger and exploit their fears.