How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard

Translator: Sona Martirossian Reviewer: bon bonn

How did Adolf Hitler,

Ինչպես Ադոլֆ Հիտլերը՝

a tyrant who orchestrated one of the largest genocides in human history,

մի բռնապետ, որը իրականացրել է

պատմության ամենամեծ կոտորածներից մեկը,

rise to power in a democratic country?

իշխանության գլուխ կանգնել ժողովրդավարական երկրում:

The story begins at the end of World War I.

Ամեն ինչ սկսվեց

1-ին Համաշխարհային Պատերազմից հետո:

With the successful Allied advance in 1918,

1918 թ. Դաշնակիցներ հաջող առաջխաղացումից հետո,

Germany realized the war was unwinnable

Գերմանիան հասկացավ,

որ տանուլ է տվել պատերազմը,

and signed an armistice ending the fighting.

և զինադադար կնքեց՝ վերջ դնելով կռվին:

As its imperial government collapsed,

Երկրի կայսերական իշխանությունը տապալվել էր,

civil unrest and worker strikes spread across the nation.

քաղաքացիական բախումները և

բանվորական գործադուլերը տարածվեցին երկրով մեկ:

Fearing a Communist revolution,

Խուսափելով կոմունիստական հեղափոխությունից՝

major parties joined to suppress the uprisings,

հիմնական կուսակցությունները միավորվեցին

խռովությունները կանխարգելելու՝

establishing the parliamentary Weimar Republic.

ստեղծելով պառլամենտական

Վեյմար հանրապետությունը:

One of the new government's first tasks

Նորանշանակ կառավության

առաջնային խնդիրներից էր

was implementing the peace treaty imposed by the Allies.

դաշնակիցների պարտադրած

զինադադարի պահպանումը:

In addition to losing over a tenth of its territory and dismantling its army,

Տարածքի տասներորդ մասը կորցնելուց

և բանակը զինաթափելուց զատ

Germany had to accept full responsibility for the war and pay reparations,

Գերմանիան պետք է ստանձներ պատերազմ հրահրելու պատասխանատվությունը

և ռազմական տուգանք վճարեր՝

debilitating its already weakened economy.

վեջնականապես կործանելով երերուն տնտեսությունը:

All this was seen as a humiliation by many nationalists and veterans.

Մի շարք ազգայնականներ և վետերաններ

սա նվաստացուցիչ համարեցին:

They wrongly believed the war could have been won

Նրանք սխալ ենթադրում էին,

որ Գերմանիան հաղթող դուրս կգար,

if the army hadn't been betrayed by politicians and protesters.

եթե քաղաքական գործիչները

և ակտիվիստները չլքեին բանակը:

For Hitler, these views became obsession,

Հիտլերը համակվեց այս գաղափարներով,

and his bigotry and paranoid delusions led him to pin the blame on Jews.

և նրա մոլեռանդությունը և խելացնոր

գաղափարները ստիպեցին մեղադրել հրեաներին:

His words found resonance in a society with many anti-Semitic people.

Նրա խոսքերը արձագանք գտան

անտիսեմիտական հասարակության շրջանում:

By this time, hundreds of thousands of Jews

Մինչդեռ, հարյուր հազարավոր հրեաներ

had integrated into German society,

ինտեգրվել էին գերմանական հասարակություն,

but many Germans continued to perceive them as outsiders.

սակայն շատ գերմանացիներ նրանց օտար էին համարում:

After World War I, Jewish success led to ungrounded accusations

Պատերազմից հետո, հրեաների հասած

հաջողությունները հանգեցրին գաղտնի

of subversion and war profiteering.

մեղադրանքների պառակտիչ և ռազմական կողմնակալության մեջ:

It can not be stressed enough that these conspiracy theories

Անհրաժեշտ է ընդգծել,

որ այս դավադիր գաղափարները ծագել էին

were born out of fear,

վախից, ցասումից,

anger,

and bigotry,

և մոլեռանդությունից,

not fact.

ոչ թե իրական փաստերից:

Nonetheless, Hitler found success with them.

Սակայն, Հիտլերը

նրանց միջոցով հասավ հաջողության:

When he joined a small nationalist political party,

Երբ նա միացավ փոքրաթիվ մոլի քաղաքական կուսակցության,

his manipulative public speaking launched him into its leadership

նրա սպեկուլյատիվ ելույթները

նրան շնորհեցին իշխանություն

and drew increasingly larger crowds.

և օրեցօր շատացող հետևորդների բանակ:

Combining anti-Semitism with populist resentment,

Միախառնվելով հակասեմիտական հանրային վրդովմունքին՝

the Nazis denounced both Communism and Capitalism

նացիստները հայտնեցին,

որ և կոմունիզմը, և կապիտալիզմը

as international Jewish conspiracies to destroy Germany.

հրեաների՝ Գերմանիան պառակտող

հակակառավարական գործունեության արդյունքն են:

The Nazi party was not initially popular.

Սկզբից, նացիստական կուսակցությունը

համբավ չէր վայելում:

After they made an unsuccessful attempt at overthrowing the government,

Կառավարական զինված հեղափոխությունից հետո,

the party was banned,

կուսակցությունը արգելվեց,

and Hitler jailed for treason.

իսկ Հիտլերին բանտարկեցին դավաճանության համար:

But upon his release about a year later,

Մոտ մի տարի անց ազատ արձակվելուց հետո,

he immediately began to rebuild the movement.

նա անմիջապես սկսեց շարժման վերականգնումը:

And then, in 1929, the Great Depression happened.

1929 թ. սկսվեց Մեծ ճգնաժամը:

Ամերիկական բանկերը ստիպված

It led to American banks withdrawing their loans from Germany,

Գերմանիային տրամադրված պարտքերը գանձեցին,

and the already struggling German economy collapsed overnight.

և նրա արդեն քայքայված տնտեսությունը

մի գեշերում անկում ապրեց:

Hitler took advantage of the people's anger,

Հիտլերը, օգտվելով ժողովրդի զայրույթից,

offering them convenient scapegoats

նա փուչ խոստումներ տվեց և

and a promise to restore Germany's former greatness.

խոստացավ վերականգնել Գերմանիայի նախկին վեհությունը:

Հիմնական կուսակցությունները

Mainstream parties proved unable to handle the crisis

չկարողացան հաղթահարել ճգնաժամը,

while left-wing opposition was too fragmented by internal squabbles.

իսկ ընդդիմությունը չափազանց

պառակտված էր դավաճանների կողմից:

And so some of the frustrated public flocked to the Nazis,

Վրդովված ժողովուրդը միացավ նացիստներին,

increasing their parliamentary votes from under 3% to over 18% in just two years.

երկու տարվա ընթացքում ընտրություններին

իրենց հավաքած ձայները 3 %-ից հասան 18%-ի:

In 1932, Hitler ran for president,

1932 թ. Հիտլերը առաջադրվեց նարագահի թեկնածու՝

losing the election to decorated war hero General von Hindenburg.

սակայն, պարտվելով պարգևատրված

պատերազմի հերոս գեներալ Ֆոն Հինդենբուրգին:

But with 36% of the vote, Hitler had demonstrated the extent of his support.

Սակայն, 36 % ձայներով, Հիտլերը

ցուցադրեց իր հետևորդների աջակցությունը:

The following year, advisors and business leaders

Հաջորդ տարվա ընթացքում խորհրդատուները

և առաջատար ձեռնարկատերերը

convinced Hindenburg to appoint Hitler as Chancellor,

համոզեցին Հինդենբուրգին Հիտլերին նշանակել կանցլեր,

hoping to channel his popularity for their own goals.

իրենց շահերից ելնելով՝

փորձեցին նրա համբավը տարածել:

Though the Chancellor was only the administrative head of parliament,

Չնայած կանցլերը կառավարության

գործադիր մարմնի ղեկավարն էր,

Hitler steadily expanded the power of his position.

Հիտլերը ընդլայնեց իր ունեցած իշխանությունը:

Միաժամանակ, նրա աջակիցները

While his supporters formed paramilitary groups

ռազմական խմբեր էին կազմում

and fought protestors in streets.

և փողոցներում հանդիմանում ակտիվիստներին:

Hitler raised fears of a Communist uprising

Հիտլերը վախեցնում էր կոմունիստական հեղափոխությամբ

and argued that only he could restore law and order.

և հավաստիացնում էր, որ միայն նա կարող է

վերականգնել կարգուկանոնը:

Then in 1933,

1933 թվականին մի երիտասարդ բանվորի

a young worker was convicted of setting fire to the parliament building.

մեղադրում են կառավարական շենքը հրկիզելու մեջ:

Hitler used the event to convince the government

Հիտլերը առիթից օգտվում է,

համոզելով կառավարությանը՝

to grant him emergency powers.

իրեն հանձնել արտակարգ իրավիճակներում գործելու արտոնությունը:

Within a matter of months, freedom of the press was abolished,

Մի քանի ամսվա ընթացում,

վտանգվում է խոսքի ազատությունը,

other parties were disbanded,

այլ կուսակցությունները կազմալուծվում են

and anti-Jewish laws were passed.

և հակահրեական օրինագծեր են ընդունվում:

Many of Hitler's early radical supporters were arrested and executed,

Հիտլերի ծայրահեղական հետևորդները

ձերբակալվում են և պատժվում,

այդ թվում նաև նրա հնարավոր հակառակորդները,

along with potential rivals,

and when President Hindenburg died in August 1934,

և1934 թ. օգոստոսին

մահանում է նախագահ Հինդենբուրգը,

it was clear there would be no new election.

և պարզվում է, որ նոր ընտրություններ չեն անցկացվելու:

Disturbingly, many of Hitler's early measures didn't require mass repression.

Մտահոգիչ էր այն փաստը, որ Հիտլերի

վաղ ծրագրերը հանրային ճնշումներ չէին պահանջում:

His speeches exploited people's fear and ire

Նրա ելույթները օգտագործում էին

ամբոխի ցասումը և վախը՝

to drive their support behind him and the Nazi party.

ստիպելով աջակցել նացիստական կուսակցությանը:

Meanwhile, businessmen and intellectuals,

Միաժամանակ, ձեռնարկատերերը և մտավորականությունը,

wanting to be on the right side of public opinion,

ձգտելով հաճոյանալ ժողովրդին,

endorsed Hitler.

հավանություն էին տալիս Հիտլերին:

They assured themselves and each other

Նրանք ներշնչում էին միմյանց,

that his more extreme rhetoric was only for show.

որ Հիտլերի ծայրահեղական գաղափարությունը

ցուցադրական բնույթ ունի:

Decades later, Hitler's rise remains a warning

Տասնամյակներ անց, Հիտլերի՝

իշխանության գալը ցույց է տալիս՝

of how fragile democratic institutions can be in the face of angry crowds

ինչպես ժողովրդավարական համակարգերը

կարող են անզոր գտնվել ցասումնալի ամբոխի և

and a leader willing to feed their anger and exploit their fears.

մի առաջնորդի առջև,

ով օգտագործում է նրանց զայրույթը

և շահագործում նրանց վախը: