Averting the climate crisis | Al Gore

Al Gore iklim krizine çözüm buluyor.

Çeviri: Cem Akköse Gözden geçirme: Sarper Erel

Thank you so much, Chris.

Çok teşekkür ederim Chris. Bu sahnede ikinci kez yer alma fırsatına sahip olmak

And it's truly a great honor to have the opportunity

gerçekten büyük bir onur. Çok minnettarım.

to come to this stage twice; I'm extremely grateful.

I have been blown away by this conference,

Bu konferansta çok mutlu oldum,

and I want to thank all of you for the many nice comments

ve anlattıklarımla ilgili güzel yorumlarınız için sizlere çok teşekkür ederim.

about what I had to say the other night.

And I say that sincerely,

Bunu içtenlikle söylüyorum, çünkü... (Ağlama taklidi) Buna ihtiyacım var. (Kahkahalar)

partly because (Mock sob)

I need that.

(Laughter)

Put yourselves in my position.

Kendinizi benim yerime koyun!

(Laughter)

I flew on Air Force Two for eight years.

Sekiz yıl boyunca Air Force İki ile uçtum.

(Laughter)

Now I have to take off my shoes or boots to get on an airplane!

Şimdi ise bir uçağa binerken ayakkabılarımı çıkarmak zorunda kalıyorum!

(Laughter)

(Kahkahalar) (Alkış)

(Applause)

I'll tell you one quick story

Bunun ne demek olduğunu anlayabilmeniz için kısa bir hikaye anlatacağım.

to illustrate what that's been like for me.

(Laughter)

It's a true story -- every bit of this is true.

Bu gerçek bir hikaye --- tamamiyle gerçek.

Soon after Tipper and I left the -- (Mock sob) White House --

Tipper ve ben Beyaz Saray'dan -- (Ağlama taklidi)-- ayrıldıktan bir süre sonra -- (Kahkahalar)--

(Laughter)

we were driving from our home in Nashville to a little farm we have

Nashville'deki evimizden

50 miles east of Nashville.

Nasville'nin 50 mil (80 Kilometre) uzağındaki çiftliğimize

Driving ourselves.

kendi kullandığım arabayla gidiyorduk.

(Laughter)

I know it sounds like a little thing to you, but --

Biliyorum bu sizin için çok önemsiz bir durum olabilir ama -- (Kahkahalar)--

(Laughter)

I looked in the rear-view mirror

Dikiz aynasına baktım ve gördüğüme inanamadım.

and all of a sudden it just hit me.

There was no motorcade back there.

Arkamızda bir konvoy yoktu.

(Laughter)

You've heard of phantom limb pain?

Hayali bacak ağrısını duymuşsunuz mu? (Kahkahalar)

(Laughter)

This was a rented Ford Taurus.

Arabamız kiralık bir Ford Taurustu. Öğle yemeği zamanıydı

(Laughter)

It was dinnertime,

and we started looking for a place to eat.

ve yemek yiyecek bir yer arıyorduk.

We were on I-40.

I-40 otoyolundaydık ve Lebanon Tennessee'deki 238. çıkışa girdik.

We got to Exit 238, Lebanon, Tennessee.

We got off the exit, we found a Shoney's restaurant.

Çıkışta bir Shoney restaurantı bulduk.

Low-cost family restaurant chain, for those of you who don't know it.

Bilmeyenler için söyleyeyim, ucuz bir aile restaurant zinciridir.

We went in and sat down at the booth, and the waitress came over,

İçeri girdik ve bir masaya oturduk

made a big commotion over Tipper.

garson kız geldi ve Tipper'e büyük bir ilgi gösterdi.

(Laughter)

She took our order, and then went to the couple in the booth next to us,

Şiparişi aldı ve yandaki masada oturan çiftin yanına gitti,

and she lowered her voice so much,

onlara sessizce bişeyler söyledi, duyabilmek için dikkatle dinledim.

I had to really strain to hear what she was saying.

And she said "Yes, that's former Vice President Al Gore

"Evet yan masada oturanlar eski Başkan Yardımcısı Al Gore ve eşi Tipper." dedi.

and his wife, Tipper."

And the man said,

Masadaki adam "Çok uzun bir yoldan gelmiş, değil mi?" dedi.

"He's come down a long way, hasn't he?"

(Laughter)

(Applause)

There's been kind of a series of epiphanies.

Bunun gibi çok sayıda olay oluyor.

(Laughter)

The very next day, continuing the totally true story,

Sonraki günlerden birinde ise, bu da tamamen gerçel bir hikayedir,

I got on a G-V to fly to Africa to make a speech in Nigeria,

Nijerya'nın Lagos şehrinde enerji konulu bir konuşma yapmak amacıyla

in the city of Lagos, on the topic of energy.

Afrika'ya giden bir G-5 uçağna bindim.

And I began the speech by telling them the story

Konuşmama bir gün önce Nashville'de yaşadığım

of what had just happened the day before in Nashville.

hikayeyi anlatarak başladım.

And I told it pretty much the same way I've just shared it with you:

Aynen biraz önce size anlattığım gibi anlattım.

Tipper and I were driving ourselves,

Tipper ile birlikte arabayla yolculuk ediyorduk, Shoney, ucuz aile restaurant zinciri,

Shoney's, low-cost family restaurant chain,

what the man said -- they laughed.

adamın söyledikleri - herkes güldü.

I gave my speech, then went back out to the airport to fly back home.

Konuşmam bittikten sonra dönüş için havaalanına gittim.

I fell asleep on the plane

Uçakta uyudum ve gece yarısı

until, during the middle of the night, we landed

on the Azores Islands for refueling.

Azores adalarına yakıt ikmali için indiğimizde uyandım.

I woke up, they opened the door, I went out to get some fresh air,

Kapıyı açtılar ve biraz temiz hava almak için uçaktan dışarı çıktım,

and I looked, and there was a man running across the runway.

bir adamın pist boyunca koştuğunu gördüm.

And he was waving a piece of paper, and he was yelling,

Elinde bir kağıdı sallayarak bağırıyordu,

"Call Washington! Call Washington!"

"Washington'u arayın, Washington'u arayın!"

And I thought to myself, in the middle of the night,

Kendi kendime düşündüm. "Gece yarısı ve Atlas Okyanusu'nun ortasında

in the middle of the Atlantic,

Washington ile ilgili ne olabilir?"

what in the world could be wrong in Washington?

Sonra bir sürü şey olabileceği aklıma geldi.

Then I remembered it could be a bunch of things.

(Kahkahalar)

(Laughter)

But what it turned out to be,

Fakat çalışanlarımdan birisi oldukça üzgündü

was that my staff was extremely upset

because one of the wire services in Nigeria had already written a story

çünkü Nijerya'daki haber ajanslarından birisi konuşmamla ilgili bir hikaye yazmışlardı.

about my speech,

and it had already been printed in cities

Ve bu haber ABD'nin tüm şehirlerine yayılmıştı.

all across the United States of America.

It was printed in Monterey, I checked.

Monterey'de yayınlandığını gözlerimle gördüm. Hikaye şöyleydi,

(Laughter)

And the story began,

"Former Vice President Al Gore announced in Nigeria yesterday," quote:

Eski başkan yardımcısı Al Gore dün Nijerya'da yaptığı konuşmada

Eşi Tipper ile birlikte Shoney isimli bir ucuz aile restaurantı açtıklarını

'My wife Tipper and I have opened a low-cost family restaurant'" --

(Laughter)

"'named Shoney's,

and we are running it ourselves.'"

ve işlettiklerini açıkladı." (Kahkahalar)

(Laughter)

Before I could get back to U.S. soil,

Birleşik Devletler topraklarına ayak basmadan önce

David Letterman and Jay Leno had already started in on --

David Letterman ve Jay Leno çoktan dalga geçmeye başlamışlardı.

one of them had me in a big white chef's hat,

-- bana büyük beyaz bir aşçı şapkası almışlardı,

Tipper was saying, "One more burger with fries!"

Tipper ise "Bir tane daha burger, yanında patates kızartması da olacak!" diyordu.

(Laughter)

Three days later,

Üç gün sonra ise el yazısı ile yazılmış çok güzel, uzun bir mektup aldım

I got a nice, long, handwritten letter

from my friend and partner and colleague Bill Clinton, saying,

gönderen arkadaşım ve ortağım Bill Clinton'dı. "Yeni restaurantında başarılar dilerim Al!" yazıyordu.

"Congratulations on the new restaurant, Al!"

(Laughter)

(Kahkahalar)

We like to celebrate each other's successes in life.

İkimiz de birbirimizin hayattaki başarılarını tebrik etmekten hoşlanırız.

(Laughter)

I was going to talk about information ecology.

Ben ekoloji ile ilgili konuşmayı amaçlamıştım.

But I was thinking that,

Ama bunu TED'de konuşmayı yaşam boyu sürecek bir alışkanlığa dönüştürmeden önce planlamıştım,

since I plan to make a lifelong habit of coming back to TED,

that maybe I could talk about that another time.

bu yüzden o konuyla ilgili bir dahaki sefere konuşurum. (Alkışlar)

(Applause)

Chris Anderson: It's a deal!

Chris Anderson: Bu bir anlaşmadır!

(Applause)

Al Gore: I want to focus on what many of you have said

Al Gore: Kaçınızın benim özenle hazırlanmamı istediğinizi görmek istedim.

you would like me to elaborate on:

What can you do about the climate crisis?

İklim krizi ile ilgili ne yapabilirsiniz? Başlayalım --

I want to start with a couple of --

I'm going to show some new images,

Şimdi size birkaç yeni görüntü göstermek istiyorum.

and I'm going to recapitulate just four or five.

Now, the slide show.

Şimdi slayt gösterisi. Bu gösteriyi her gösterim öncesi yeniliyorum.

I update the slide show every time I give it.

I add new images,

Her seferinde yeni görüntüler ekliyorum çünkü her gösterimde yeni bilgiler ediniyorum.

because I learn more about it every time I give it.

It's like beach-combing, you know?

Bu sahilde gezinti gibi bir şey. Dalga kıyıya her vurduğunda

Every time the tide comes in and out, you find some more shells.

başka deniz kabukları bulursunuz.

Just in the last two days, we got the new temperature records in January.

Son iki gün Ocak ayı sıcaklık rekoru kırıldı.

This is just for the United States of America.

Bu Amerika Birleşik Devletleri için olan bir rekor. Ocak ayı genel ortalaması 31 dereceydi.

Historical average for Januarys is 31 degrees;

last month was 39.5 degrees.

Geçen ay ortalaması ise 39.5 derece.

Now, I know that you wanted some more bad news about the environment --

Çevreyle ilgili daha kötü haberler beklediğinizin farkındayım

I'm kidding.

-- Şaka yapıyorum-- bunlar özet slaytları,

But these are the recapitulation slides,

and then I'm going to go into new material about what you can do.

sonrasında ise neler yapabileceğinizle ilgili yeni bilgileri paylaşacağım.

But I wanted to elaborate on a couple of these.

Bunlardan birkaçını ayrıntılı olarak anlatacağım.

First of all, this is where we're projected to go

Bunlardan birincisi Birleşik Devletler iş dünyasının küresel ısınma ile öngörüsü hakkında.

with the U.S. contribution to global warming,

under business as usual.

Elektrik kullanımındaki verimlilik en uygulanabilir konudur.

Efficiency in end-use electricity and end-use of all energy

is the low-hanging fruit.

Verimlilik ve koruma:

Efficiency and conservation -- it's not a cost; it's a profit.

bir bedel değil kazançtır. Bu yanlış bir işarettir.

The sign is wrong.

It's not negative; it's positive.

Olumsuz değil, olumludur. Bunlar kendi kendileri yenileyen gelişmelerdir.

These are investments that pay for themselves.

But they are also very effective in deflecting our path.

Bunlar aynı zamanda bizim yolumuzu değiştirmektedir.

Cars and trucks -- I talked about that in the slideshow,

Otomobiller ve kamyonlar -- Bunlardan slayt gösterimde bahsetmiştim,

but I want you to put it in perspective.

fakat şimdi yeni bir bakış açısı getirmek istiyorum.

It's an easy, visible target of concern --

Bu kolay ve açık bir örnektir ve öyle de olmalıdır,

and it should be --

but there is more global warming pollution that comes from buildings

fakat binaların küresel ısınmaya olan etkisi

than from cars and trucks.

otomobil ve kamyonlardan daha fazladır.

Cars and trucks are very significant,

Dünya üzerindeki otomobil ve kamyonların standartları çok düşüktür

and we have the lowest standards in the world.

And so we should address that. But it's part of the puzzle.

ve bundan bahsetmemiz gerekmektedir.

Other transportation efficiency is as important as cars and trucks.

Diğer ulaşım araçlarının verimliliği de otomobiller ve kamyonlar kadar önemlidir.

Renewables at the current levels of technological efficiency

Yenilennebilir enerji, teknolojik verimlilik üzerinde çok daha fazla etkiye sahip olmalıdır

can make this much difference.

ve Vinod, John Doerr, diğerleri ve burada bulunan sizlerin çoğunuz

And with what Vinod, and John Doerr and others, many of you here --

doğrudan bu meselenin içindesiniz.

there are a lot of people directly involved in this --

this wedge is going to grow much more rapidly

bu ayrışma şu andakinden daha hızlı şekilde büyümeye devam edecektir.

than the current projection shows it.

Carbon Capture and Sequestration -- that's what CCS stands for --

Öldürücü bir hal almakta olan

is likely to become the killer app that will enable us

karbon tutumu ve sekestrasyonuna ortadan kaldırmak için

fosil yakıtlarını daha güvenli bir halde kullanma zorunluluğumuz artmaktadır.

to continue to use fossil fuels in a way that is safe.

Not quite there yet.

Henüz o düzeyde değiliz.

OK. Now, what can you do?

Peki, şimdi neler yapabilirsiniz? Evlerinizdeki emisyonu düşürün.

Reduce emissions in your home.

Most of these expenditures are also profitable.

Bu sarfiyetın çoğu kazanılabilir.

Insulation, better design.

İzolasyon, daha iyi dizaynlar ve yapabildiğiniz ölçüde yeşil elektrik alımı.

Buy green electricity where you can.

I mentioned automobiles -- buy a hybrid.

otomobiller mesela -- hibrit otomobil alın. Demiryolunu kullanın.

Use light rail.

Figure out some of the other options that are much better.

Ve daha iyi olan farklı girişimlerde bulunun. Bu çok önemli.

It's important.

Be a green consumer.

Yeşil tüketici olun. Birşeyler alırken etkisinin

You have choices with everything you buy,

between things that have a harsh effect,

küresel iklim krizine

or a much less harsh effect on the global climate crisis.

etkisini göz önünde bulundurun.

Consider this:

Düşünün. Nötr karbon bir yaşam yaşamayı seçin.

Make a decision to live a carbon-neutral life.

Those of you who are good at branding,

Markalamada uzman olan sizlerin

I'd love to get your advice and help

tüm insanları ilgilendirecek

on how to say this in a way that connects with the most people.

bir terim bulma konusunda sizin yardımınıza ihtiyacım var.

It is easier than you think.

Düşündüğünüzden de daha kolay. Gerçekten öyle.

It really is.

A lot of us in here have made that decision,

Burada bulunanların çoğu bu tercihi yaptılar ve bu gerçekten çok kolay.

and it is really pretty easy.

It means reduce your carbon dioxide emissions

yaptığınız tercihlerle karbondiyoksit salınımını azaltın,

with the full range of choices that you make,

and then purchase or acquire offsets

sonrasında ise yapamadığınız için seçimler yapıın.

for the remainder that you have not completely reduced.

Bunun ne anlama geldiğini "climatecrisis.net"te bulabilirsiniz.

And what it means is elaborated at climatecrisis.net.

There is a carbon calculator.

Orada bir karbon sayacı bulunmakta. Dünyadaki lider bilgisayar yazılımcıları

Participant Productions convened --

with my active involvement --

benim de katılımımla kullanıcı dostu

the leading software writers in the world,

on this arcane science of carbon calculation,

bir karbon sayacı

to construct a consumer-friendly carbon calculator.

geliştirdiler.

You can very precisely calculate what your CO2 emissions are,

CO2 salınımınızı kesin olarak hesaplayabilir

and then you will be given options to reduce.

ve sonrasında da bu salınımı nasıl azaltabileceğinize dair öneriler alabilirsiniz.

And by the time the movie comes out in May,

Ve Mayıs ayında gösterime girecek sinema filmiyle 2.0 sürümü kullanıma açılacak

this will be updated to 2.0,

and we will have click-through purchases of offsets.

ve bir tıkla neler satın alabileceğimize ulaşacağız.

Next, consider making your business carbon-neutral.

İkinci olarak işinizi nasıl karbon nötr hale getirebileceğinizi düşünün. Yine bazılarınız bunu yaptı,

Again, some of us have done that,

and it's not as hard as you think.

ve bu da düşündüğünüz kadar zor değil. Teknoloji, eğlence,

Integrate climate solutions into all of your innovations,

whether you are from the technology,

ya da dizayn ve mimarlıkla uğraşıyorsanız, inovasyonlarınıza

or entertainment, or design and architecture community.

iklim çözümleri dahil edin.

Invest sustainably.

Sürdürülebilir yatırımlar yapın. Majora bunu ifade etmişti.

Majora mentioned this.

Listen, if you have invested money with managers who you compensate

Eğer yatırım yaptığınız yöneticilerinizin

yıllık performanslarını değerlendiriyorsanız

on the basis of their annual performance,

don't ever again complain about quarterly report CEO management.

üç aylık raporlar hazırlatmayın.

Over time, people do what you pay them to do.

Zaman içinde insanlar onlara ne için ödeme yapıyorsanız onu yaparlar. Ve eğer sermayenizle ilgili ne kadar yatırım

And if they judge how much they're going to get paid

yaptıklarına bağlı olarak ödeme alıyorlarsa

on your capital that they've invested,

based on the short-term returns,

kısa dönemli dönüt verdiğinizde kısa dönemli kararlar alacaklardır.

you're going to get short-term decisions.

A lot more to be said about that.

Bununla ilgili birkaç şey daha söylemek istiyorum.

Become a catalyst of change.

Değişimin katalizörü olun. Diğerlerine öğretin, öğrenin ve konuşun.

Teach others, learn about it, talk about it.

The movie is a movie version of the slideshow

Sinema filmi geliyor -- iki gece önce sunduğum slayt gösterisinin sinema versiyonu olacak

I gave two nights ago, except it's a lot more entertaining.

tek farkı biraz daha eğlenceli olacak. Ve mayıs ayında gösterimde olacak.

And it comes out in May.

Many of you here have the opportunity to ensure that a lot of people see it.

Burada bulunanların çoğu çok fazla sayıda insanın bunu gördüğüne şahit oldu.

Consider sending somebody to Nashville.

Bazılarının Nashville'e gittiğini düşünün.

Pick well.

And I am personally going to train people to give this slideshow --

Ve bu slayt gösterisini sunmaları için insanlara eğitim vereceğim.

re-purposed, with some of the personal stories obviously replaced

Sosyal yaklaşımla ilgili kişisel hikayeler ekleyeceğim,

with a generic approach,

and it's not just the slides, it's what they mean.

ve bunlar sadece slaytlardan ibaret olmayacak, önemli olan anlamları. Ve bunların nasıl biraraya geldiği.

And it's how they link together.

And so I'm going to be conducting a course this summer

Bu yaz ülke çapında farklı kültürlerden adaylara yönelik

for a group of people that are nominated by different folks

seminerler düzenleyeceğim

to come and then give it en masse,

in communities all across the country,

ve bu adaylar bu eğitimleri ülkenin dört bir yanında tekrarlayacaklar,

and we're going to update the slideshow for all of them every single week,

ayrıca bu slayt gösterisinde her hafta düzenlemeler yaparak

to keep it right on the cutting edge.

güncel tutacağız.

Working with Larry Lessig, it will be, somewhere in that process,

Larry Lessig de bu sürecin içine dahil olacak

posted with tools and limited-use copyrights,

ve çeşitli araçlar ekleyeceğiz,

so that young people can remix it and do it in their own way.

bu sayede gençlerin bu eğitimleri kendi tarzlarını yansıtacak şekilde sunmasını sağlayacağız.

(Applause)

(Alkış)

Where did anybody get the idea

Politikacılardan uzak durma fikrini nereden edindiniz?

that you ought to stay arm's length from politics?

Bu Cumhuriyetçileri Demokrat yapmak gibi bir amacımız yok.

It doesn't mean that if you're a Republican,

that I'm trying to convince you to be a Democrat.

We need Republicans as well.

Bizim Cumhuriyetçilere de ihtiyacımız var. Bu her iki partiyi de kapsayan bir durum

This used to be a bipartisan issue,

and I know that in this group it really is.

ve ben bu grubun politik olarak etkin olduğunun farkındayım.

Become politically active.

Make our democracy work the way it's supposed to work.

Demokrasimizi olması gerektiği gibi çalıştıralım.

Support the idea of capping carbon dioxide emissions --

Karbondiyoksit salınımını, küresel ısınma kirliliğinive ticareti kontrol altında tutalım.

global warming pollution -- and trading it.

Bunun nedeni Birleşik Devletler dünya sistemi dışında olsa da

Here's why: as long as the United States is out of the world system,

it's not a closed system.

bunun kapalı bir sistem olmamasıdır.

Once it becomes a closed system, with U.S. participation,

ABD'nin katılımıyla,sistem kapalı bir sisteme dönüştükten sonra,

then everybody who's on a board of directors --

yönetim kurulundaki herkes

how many people here serve on the board of directors

-- burada kaç kişi bir şirketin yönetim kurulunda?

of a corporation?

Once it's a closed system,

Kapalı bir sistem olduğunda yasal olarak sizin CEO'nuzdan

you will have legal liability if you do not urge your CEO

karbon salınımını düşürmesini isteme hakkınız olacaktır.

to get the maximum income from reducing and trading the carbon emissions

that can be avoided.

Eğer bunu uygularsak piyasa bu sorunu çözecektir.

The market will work to solve this problem --

if we can accomplish this.

Help with the mass persuasion campaign that will start this spring.

Önümüzdeki baharda yapılacak toplantıya katılın.

We have to change the minds of the American people.

Amerikalıların zihinlerini değiştirmeliyiz. Çünkü günümüzde

Because presently, the politicians do not have permission

politikacılar yapılması gerekenleri yapma gücüne sahip değiller.

to do what needs to be done.

And in our modern country, the role of logic and reason no longer includes

Ve modern ülkemizde bilimin

mediating between wealth and power the way it once did.

zenginlik ve güç arasındaki dengeyi sağlama durumu ortadan kalkmıştır.

It's now repetition of short, hot-button, 30-second, 28-second television ads.

Günümüzde bu, 30 saniyelik, 28 saniyelik televizyon reklamlarına dönüştü.

We have to buy a lot of those ads.

Çok fazla sayıda reklam tüketmek zorundayız.

Let's re-brand global warming, as many of you have suggested.

Küresel ısınmayı yeniden adlandıralım.

I like "climate crisis" instead of "climate collapse,"

Ben iklim çöküşü yerine iklim krizini tercih ediyorum,

but again, those of you who are good at branding,

fakat yine de markalamada uzman olan sizlerin yardımınıza ihtiyacım var.

I need your help on this.

Somebody said the test we're facing now, a scientist told me,

Bir bilim insanı şu anda karşı karşıya olduğumuz sınavın

is whether the combination of an opposable thumb

çözülebilir bir düğüm olduğunu

and a neocortex is a viable combination.

ve sürdürülebilir bir birliktelik olduğunu söyledi.

(Laughter)

That's really true.

Bu gerçekten doğru. Geçen gece de söylediğimi şimdi de tekrarlıyorum: bu politik bir durum değildir.

I said the other night, and I'll repeat now:

this is not a political issue.

Again, the Republicans here -- this shouldn't be partisan.

Burada Cumhuriyetçiler de var, bu partilerüstü bir durumdur.

You have more influence than some of us who are Democrats do.

Sizlerin bazıları biz Demokratlardan daha fazla etkiye sahipsiniz.

This is an opportunity.

Bu bir fırsattır. Sadece bu değil, bununla ilgili tüm fikirler de

Not just this, but connected to the ideas that are here,

to bring more coherence to them.

tutarlılık gösterecektir.

We are one.

Biz, hepbirlikte tekiz.

Thank you very much, I appreciate it.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)