Jane Chen: A warm embrace that saves lives

127,493 views ・ 2010-01-28

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Dita Bytyci Reviewer: Helena Bedalli
00:15
Please close your eyes,
0
15260
3000
Ju lutem mbyllni sytë,
00:18
and open your hands.
1
18260
3000
dhe hapni duart.
00:21
Now imagine what you could place in your hands:
2
21260
3000
Tani imagjinoni çfarë do të mund të vendosni në duart tuaja:
00:24
an apple, maybe your wallet.
3
24260
3000
një mollë, ndoshta portofolin tuaj.
00:27
Now open your eyes.
4
27260
2000
Tani hapni sytë.
00:29
What about a life?
5
29260
2000
Si thoni për një jetë?
00:31
What you see here is a premature baby.
6
31260
2000
Çfarë ju shihni këtu është një fëmijë i parakohshëm.
00:33
He looks like he's resting peacefully, but in fact he's struggling to stay alive
7
33260
3000
Ai duket se është duke pushuar qetësisht, por në fakt ai është duke luftuar për të mbijetuar,
00:36
because he can't regulate his own body temperature.
8
36260
3000
sepse nuk mund ta rregullojë vetë temperaturën trupore.
00:39
This baby is so tiny he doesn't have
9
39260
2000
Ky fëmijë është kaq i vogël dhe nuk ka
00:41
enough fat on his body to stay warm.
10
41260
2000
peshë të mjaftueshme në trupin e tij për të qëndruar i ngrohtë.
00:43
Sadly, 20 million babies like this
11
43260
3000
Për fat të keq, 20 milion foshnja si kjo
00:46
are born every year around the world.
12
46260
3000
lindin çdo vit në botë.
00:49
Four million of these babies die annually.
13
49260
2000
Katër milionë nga këto foshnja vdesin çdo vit.
00:51
But the bigger problem is that the ones who do survive
14
51260
3000
Por problemi më i madh është se ata që mbijetojnë
00:54
grow up with severe, long-term health problems.
15
54260
3000
rriten me probleme të rënda shëndetësore afatgjate.
00:57
The reason is because in the first month of a baby's life,
16
57260
3000
Arsyeja është sepse në muajin e parë të jetës së një fëmije,
01:00
its only job is to grow.
17
60260
2000
puna e tij e vetme është që të rritet.
01:02
If it's battling hypothermia, its organs can't develop normally,
18
62260
3000
Nëse është duke luftuar me hipotermi, organet e tij nuk mund të zhvillohen normalisht,
01:05
resulting in a range of health problems
19
65260
2000
duke rezultuar në një mori problemesh shëndetësore
01:07
from diabetes, to heart disease,
20
67260
2000
që nga diabeti tek sëmundjet të zemrës,
01:09
to low I.Q.
21
69260
2000
e shkalla e inteligjencës e ulët.
01:11
Imagine: Many of these problems could be prevented
22
71260
3000
Imagjinoni: Shumë nga këto probleme mund të parandaloheshin
01:14
if these babies were just kept warm.
23
74260
3000
nëse këto bebe do të mund të mbaheshin ngrohtë.
01:17
That is the primary function of an incubator.
24
77260
2000
Ky është funksioni kryesor i një inkubatori.
01:19
But traditional incubators require electricity
25
79260
2000
Por inkubatorët tradicionalë kërkojnë energji elektrike
01:21
and cost up to 20 thousand dollars.
26
81260
3000
dhe kjo kushton deri në 20 mijë dollarë.
01:24
So, you're not going to find them in rural areas of developing countries.
27
84260
3000
Pra, ato nuk mund t’i gjesh në zonat rurale të vendeve në zhvillim.
01:27
As a result, parents resort to local solutions
28
87260
3000
Si rezultat, prindërit përdorin zgjidhje të tjera
01:30
like tying hot water bottles around their babies' bodies,
29
90260
3000
si lidhja e shishes me ujë të nxehtë rreth trupit të foshnjes,
01:33
or placing them under light bulbs like the ones you see here --
30
93260
3000
ose vendosja e tyre nën poqin elektrik si ato që shihni këtu –
01:36
methods that are both ineffective and unsafe.
31
96260
3000
metoda që nuk janë as efektive as të sigurta.
01:39
I've seen this firsthand over and over again.
32
99260
3000
Unë e kam parë këtë me sytë e mi shumë herë.
01:42
On one of my first trips to India, I met this young woman, Sevitha,
33
102260
3000
Në një nga udhëtimet e mia të para në Indi, takova një grua të re, Sevitha,
01:45
who had just given birth to a tiny premature baby, Rani.
34
105260
4000
e cila sapo kishte lindur një foshnje të vogël të parakohshme, Rani.
01:49
She took her baby to the nearest village clinic,
35
109260
3000
Ajo e dërgoi fëmijën e saj në klinikën më të afërt të fshatit,
01:52
and the doctor advised her to take Rani
36
112260
2000
dhe mjeku e këshilloi ta dërgonte Ranin
01:54
to a city hospital so she could be placed in an incubator.
37
114260
4000
në spital të qytetit në mënyrë që të vendosej në inkubator.
01:58
But that hospital was over four hours away,
38
118260
3000
Por spitali ishte më shumë se katër orë larg,
02:01
and Sevitha didn't have the means to get there,
39
121260
3000
dhe Sevitha nuk kishte si të shkonte atje,
02:04
so her baby died.
40
124260
2000
kështu fëmija i saj vdiq.
02:06
Inspired by this story, and dozens of other similar stories like this,
41
126260
3000
Të frymëzuar nga kjo histori, dhe dhjetra histori të tjera të ngjashme si kjo,
02:09
my team and I realized what was needed was a local solution,
42
129260
3000
ekipi im dhe unë kuptuam se çfarë ishte e nevojshme ishte një zgjidhje lokale,
02:12
something that could work without electricity,
43
132260
2000
diçka që do mund të punonte pa energji elektrike,
02:14
that was simple enough for a mother or a midwife to use,
44
134260
3000
që do të ishte e thjeshtë për një nënë ose mami ta përdorte,
02:17
given that the majority of births still take place in the home.
45
137260
3000
duke qenë se shumica e lindjeve ndodhin ende në shtëpi.
02:20
We needed something that was portable,
46
140260
2000
Ne kishim nevojë për diçka që ishte lehtë e lëvizshme,
02:22
something that could be sterilized and reused across multiple babies
47
142260
3000
diçka që do mund të sterilizohej dhe të përdorej përsëri për më shumë bebe
02:25
and something ultra-low-cost,
48
145260
2000
dhe diçka që do të kushtonte shumë pak,
02:27
compared to the 20,000 dollars
49
147260
2000
në krahasim me koston prej 20.000 dollarësh
02:29
that an incubator in the U.S. costs.
50
149260
3000
të një inkubatori në SHBA.
02:32
So, this is what we came up with.
51
152260
2000
Pra, kjo është ajo me çfarë dolëm.
02:34
What you see here looks nothing like an incubator.
52
154260
2000
Çfarë ju shihni këtu nuk duket aspak si një inkubator.
02:36
It looks like a small sleeping bag for a baby.
53
156260
3000
Duket si një thes i vogël gjumi për një foshnje.
02:39
You can open it up completely. It's waterproof.
54
159260
3000
Mund ta hapni të tërin. Është i papërshkueshme nga uji.
02:42
There's no seams inside so you can sterilize it very easily.
55
162260
3000
Nuk ka ekstra shtresa brenda kështu që mund ta sterilizoni shumë të lehtë.
02:45
But the magic is in this pouch of wax.
56
165260
4000
Por magjia është në këtë qese prej dylli.
02:49
This is a phase-change material.
57
169260
2000
Ky është një material që ndryshon.
02:51
It's a wax-like substance with a melting point
58
171260
2000
Është substancë si dylli me pikën e shkrirjes
02:53
of human body temperature, 37 degrees Celsius.
59
173260
3000
si temperatura e trupit të njeriut, 37 gradë Celsius.
02:56
You can melt this simply using hot water
60
176260
3000
Mund ta shkrini këtë duke përdorur thjeshtë ujë të nxehtë
02:59
and then when it melts it's able to maintain one constant temperature
61
179260
4000
dhe pastaj kur shkrihet ajo është në gjendje që të ruajë një temperaturë konstante
03:03
for four to six hours at a time,
62
183260
2000
për 4-6 orë,
03:05
after which you simply reheat the pouch.
63
185260
3000
pas së cilës thjeshtë duhet nxehur qesen përsëri.
03:08
So, you then place it into this little pocket back here,
64
188260
5000
Pastaj e vendosni atë në xhepin e vogël këtu,
03:15
and it creates a warm micro-environment
65
195260
2000
dhe krijon një mjedis të ngrohtë
03:17
for the baby.
66
197260
3000
për fëmijën.
03:20
Looks simple, but we've reiterated this dozens of times
67
200260
4000
Duket e thjeshtë, por ne e kemi përsëritur këtë dhjetra herë
03:24
by going into the field to talk to doctors, moms and clinicians
68
204260
3000
duke shkuar në terren për të biseduar me mjekët, nënat dhe infermierë
03:27
to ensure that this really meets the needs of the local communities.
69
207260
3000
për t’u siguruar se kjo me të vërtetë plotëson nevojat e komuniteteve lokale.
03:30
We plan to launch this product in India in 2010,
70
210260
3000
Ne planifikojmë të lansojmë këtë produkt në Indi në 2010,
03:33
and the target price point will be 25 dollars,
71
213260
4000
dhe çmimi do të jetë 25 dollarë,
03:37
less than 0.1 percent of the cost
72
217260
2000
më pak se 0.1 për qind e kostos
03:39
of a traditional incubator.
73
219260
3000
së një inkubatori tradicional.
03:42
Over the next five years we hope to save the lives
74
222260
2000
Gjatë pesë viteve të ardhshme ne shpresojmë të shpëtojmë jetën
03:44
of almost a million babies.
75
224260
2000
e pothuajse një milion foshnjeve.
03:46
But the longer-term social impact is a reduction in population growth.
76
226260
3000
Por ndikimi shoqëror afatgjatë është reduktimi i rritjes së popullsisë.
03:49
This seems counterintuitive,
77
229260
2000
Kjo duket kontradiktore,
03:51
but turns out that as infant mortality is reduced,
78
231260
3000
por rezulton se përderisa vdekshmëria e foshnjeve reduktohet,
03:54
population sizes also decrease,
79
234260
2000
po ashtu zvogëlohet edhe numri i popullsisë,
03:56
because parents don't need to anticipate
80
236260
2000
sepse prindërit nuk kanë nevojë të parashikojnë
03:58
that their babies are going to die.
81
238260
2000
se foshnjet e tyre do të vdesin.
04:00
We hope that the Embrace infant warmer
82
240260
3000
Ne shpresojmë që ngrohësi Përqafues i foshnjes
04:03
and other simple innovations like this
83
243260
2000
dhe inovacione tjera të thjeshta si kjo
04:05
represent a new trend for the future of technology:
84
245260
4000
paraqesin një trend të ri për të ardhmen e teknologjisë:
04:09
simple, localized, affordable solutions
85
249260
3000
zgjidhje të thjeshta, të lokalizuara dhe të përballueshme
04:12
that have the potential to make huge social impact.
86
252260
3000
që kanë potencialin të kenë ndikim të madh shoqëror.
04:15
In designing this we followed a few basic principles.
87
255260
3000
Në krijimin e kësaj ne ndoqëm disa parime bazike.
04:18
We really tried to understand the end user,
88
258260
2000
Ne me të vërtetë u përpoqëm ta kuptonim përdoruesin e fundit
04:20
in this case, people like Sevitha.
89
260260
3000
të kësaj, në këtë rast, njerëzit si Sevitha.
04:23
We tried to understand the root of the problem
90
263260
2000
Ne u përpoqëm të kuptonim rrënjën e problemit
04:25
rather than being biased by what already exists.
91
265260
3000
në vend se të gjykonim atë që tashmë ekzistonte.
04:28
And then we thought of the most simple solution we could
92
268260
3000
Dhe pastaj ne menduam për zgjidhjen më të thjeshtë që do të mund
04:31
to address this problem.
93
271260
2000
ta adresonte këtë problem.
04:33
In doing this, I believe we can truly bring technology to the masses.
94
273260
4000
Duke e bërë këtë, besoj se ne me të vërtetë mund ta sjellim teknologjinë tek masat.
04:37
And we can save millions of lives through the simple warmth of an Embrace.
95
277260
3000
Dhe ne mund të shpëtojmë miliona jetë përmes ngrohtësisë së thjeshtë të një Përqafuesi.
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7