Hidden miracles of the natural world | Louie Schwartzberg

4,367,627 views ・ 2014-04-09

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser
00:12
What is the intersection between technology, art and science?
0
12960
4444
Wat is het snijpunt
tussen technologie, kunst en wetenschap?
00:18
Curiosity and wonder,
1
18769
2106
Nieuwsgierigheid en verwondering,
00:20
because it drives us to explore,
2
20899
2723
want ze drijven ons om te verkennen,
00:23
because we're surrounded by things we can't see.
3
23646
2626
omdat we omringd zijn door dingen die we niet kunnen zien.
00:27
And I love to use film to take us on a journey
4
27110
2926
Ik gebruik film
om ons op reis te nemen
00:30
through portals of time and space,
5
30060
2856
om doorheen tijd en ruimte,
00:32
to make the invisible visible,
6
32940
2614
het onzichtbare zichtbaar te maken,
00:35
because what that does,
7
35578
1362
omdat daardoor
00:36
it expands our horizons,
8
36964
1899
onze horizon uitbreidt,
00:38
it transforms our perception,
9
38887
2660
onze waarneming transformeert,
00:41
it opens our minds
10
41571
2083
onze geest opengaat
00:43
and it touches our heart.
11
43678
1297
en het ons hart beroert.
00:45
So here are some scenes from my 3D IMAX film,
12
45944
2799
Daarom hier enkele scènes
uit mijn 3D IMAX-film,
00:48
"Mysteries of the Unseen World."
13
48767
1824
"Mysteries van de Onzichtbare Wereld".
00:51
(Music)
14
51353
2422
(Muziek)
00:53
There is movement which is too slow for our eyes to detect,
15
53799
4430
Er is beweging die te traag is
voor onze ogen,
00:58
and time lapse makes us discover
16
58253
3127
en time-lapse laat ons toe ze te ontdekken
01:01
and broaden our perspective of life.
17
61404
2362
en ons perspectief van het leven te verbreden.
01:03
We can see how organisms emerge and grow,
18
63790
2498
We kunnen zien hoe organismen ontstaan en groeien,
hoe een wingerd overleeft door uit de bosbodem
01:08
how a vine survives by creeping from the forest floor
19
68042
3635
01:11
to look at the sunlight.
20
71701
1583
omhoog te klimmen naar het zonlicht.
Op grote schaal,
01:16
And at the grand scale,
21
76117
1662
01:17
time lapse allows us to see our planet in motion.
22
77803
3081
laat time-lapse ons toe om onze planeet in beweging te zien.
01:22
We can view not only the vast sweep of nature,
23
82875
2825
We kunnen niet alleen de natuur aan het werk zien,
01:25
but the restless movement of humanity.
24
85724
2222
maar ook het rusteloze bewegen van de mensheid.
01:29
Each streaking dot represents a passenger plane,
25
89346
3280
Elke bewegende lijn stelt een passagiersvliegtuig voor.
01:32
and by turning air traffic data into time-lapse imagery,
26
92650
3541
Door luchtverkeersgegevens om te zetten
naar time-lapsebeelden,
kunnen we iets tonen dat zich
01:36
we can see something that's above us constantly
27
96215
2321
01:38
but invisible:
28
98560
1717
voortdurend onzichtbaar boven ons afspeelt:
01:40
the vast network of air travel over the United States.
29
100301
3293
het uitgebreide netwerk van vliegreizen boven de Verenigde Staten.
01:45
We can do the same thing with ships at sea.
30
105872
2379
We kunnen hetzelfde doen met de schepen op zee.
01:48
We can turn data into a time-lapse view of a global economy in motion.
31
108826
4772
We kunnen de gegevens omzetten naar een time-lapsebeeld
van een mondiale economie in beweging.
02:01
And decades of data give us the view of our entire planet
32
121676
3664
Decennia van gegevens
geven ons een beeld van onze hele planeet
02:05
as a single organism
33
125364
2205
als één enkel organisme
02:07
sustained by currents circulating throughout the oceans
34
127593
3238
in leven gehouden door oceaanstromingen
02:10
and by clouds swirling through the atmosphere,
35
130855
4097
en wervelende wolken in de atmosfeer,
02:14
pulsing with lightning,
36
134976
1849
pulserende bliksems en
02:16
crowned by the aurora Borealis.
37
136849
1826
bekroond door de aurora borealis.
02:19
It may be the ultimate time-lapse image:
38
139937
2220
Dit kan het ultieme time-lapsebeeld zijn:
de anatomie van de Aarde tot leven gebracht.
02:24
the anatomy of Earth brought to life.
39
144171
2024
02:31
At the other extreme,
40
151599
1666
Aan het andere uiterste
02:33
there are things that move too fast for our eyes,
41
153289
3389
zijn er dingen die te snel gaan voor onze ogen,
02:36
but we have technology that can look into that world as well.
42
156702
3263
maar we hebben ook de technologie
om in die wereld te kijken.
02:43
With high-speed cameras,
43
163763
1143
Met hogesnelheidscamera's
02:44
we can do the opposite of time lapse.
44
164930
2031
kunnen we het tegenovergestelde van time-lapse doen.
02:46
We can shoot images
45
166985
1321
We kunnen beelden schieten die duizenden malen sneller gaan
02:48
that are thousands of times faster than our vision.
46
168330
2449
dan onze eigen visie.
We kunnen de ingenieuze apparaten van de natuur aan het werk zien
02:53
And we can see how nature's ingenious devices work,
47
173001
3960
02:56
and perhaps we can even imitate them.
48
176985
2158
en ze misschien zelfs imiteren.
03:02
When a dragonfly flutters by,
49
182648
1993
Wanneer een libel voorbij fladdert,
03:04
you may not realize,
50
184665
2035
realiseer je je misschien niet
03:06
but it's the greatest flier in nature.
51
186724
2199
dat dit de grootste vlieger in de natuur is.
03:08
It can hover, fly backwards,
52
188947
2492
Ze kan zweven, achteruit vliegen,
03:13
even upside down.
53
193391
1150
zelfs ondersteboven.
03:16
And by tracking markers on an insect's wings,
54
196476
3077
Door merkpunten op de vleugels van een insect te volgen,
03:19
we can visualize the air flow that they produce.
55
199577
2670
kunnen we de luchtstroom die ze produceren, visualiseren.
03:23
Nobody knew the secret,
56
203326
1341
Niemand wist dat,
03:24
but high speed shows that a dragonfly
57
204691
2609
maar hoge-snelheid laat zien dat een libel
03:27
can move all four wings in different directions
58
207324
2484
haar vleugels alle vier tegelijkertijd
03:29
at the same time.
59
209832
1277
in verschillende richtingen kan bewegen.
03:31
And what we learn can lead us to new kinds of robotic flyers
60
211680
3588
Met deze kennis kunnen we
nieuwe vormen van robotvliegers ontwikkelen,
03:35
that can expand our vision
61
215292
1794
waarmee we kunnen gaan kijken
03:37
of important and remote places.
62
217110
2027
op interessante en moeilijk bereikbare plaatsen.
03:44
We're giants,
63
224392
1271
We zijn reuzen, en daardoor onwetend
03:45
and we're unaware of things that are too small for us to see.
64
225687
3035
over dingen die voor ons te klein zijn om te zien.
03:48
The electron microscope fires electrons which creates images
65
228746
4599
De elektronenmicroscoop kan met elektronen
beelden creëren
03:53
which can magnify things by as much as a million times.
66
233369
2959
en dingen
tot wel een miljoen keer uitvergroten.
03:57
This is the egg of a butterfly.
67
237416
1686
Dit is het ei van een vlinder.
04:01
And there are unseen creatures living all over your body,
68
241455
3065
Er leven onzichtbare wezens op je hele lichaam,
04:04
including mites that spend their entire lives
69
244544
2691
waaronder mijten die hun hele leven
04:07
dwelling on your eyelashes,
70
247259
2007
doorbrengen op je wimpers
04:09
crawling over your skin at night.
71
249290
1879
en 's nachts over je huid kruipen.
04:12
Can you guess what this is?
72
252722
1701
Kun je raden wat dit is?
Haaienhuid.
04:16
Shark skin.
73
256010
1104
04:19
A caterpillar's mouth.
74
259960
1395
De mond van een rups.
04:24
The eye of a fruit fly.
75
264409
1579
Het oog van een fruitvlieg.
04:29
An eggshell.
76
269283
1033
Een eierschaal.
04:33
A flea.
77
273950
1025
Een vlo.
04:39
A snail's tongue.
78
279360
1359
Een slakkentong.
We denken dat we het grootste deel van het dierenrijk kennen,
04:44
We think we know most of the animal kingdom,
79
284098
2351
04:46
but there may be millions of tiny species
80
286473
2495
maar miljoenen kleine soorten
04:48
waiting to be discovered.
81
288992
1523
wachten nog op ontdekking.
04:54
A spider also has great secrets,
82
294992
2763
Een spin heeft ook grote geheimen,
04:57
because spiders' silk thread is pound for pound stronger than steel
83
297779
3714
omdat spinnendraad, voor dezelfde massa,
sterker is dan staal,
05:01
but completely elastic.
84
301517
1483
maar volledig elastisch.
05:03
This journey will take us all the way down to the nano world.
85
303744
3440
Deze reis voert ons helemaal
naar de nanowereld.
05:07
The silk is 100 times thinner than human hair.
86
307987
4114
Deze zijdedraad is 100 maal dunner
dan een mensenhaar.
05:14
On there is bacteria,
87
314293
2703
Er zitten bacteriën op
05:17
and near that bacteria, 10 times smaller,
88
317020
3177
en bij die bacteriën zit, nog 10 keer kleiner,
05:20
a virus.
89
320221
1130
een virus.
05:23
Inside of that, 10 times smaller,
90
323291
3332
Daarin, weer 10 keer kleiner,
05:26
three strands of DNA.
91
326647
1755
zien we drie DNA-strengen,
05:29
And nearing the limit of our most powerful microscopes,
92
329743
3309
en net nog bij de grens van onze krachtigste microscopen,
aparte koolstofatomen.
05:33
single carbon atoms.
93
333076
2142
05:37
With the tip of a powerful microscope,
94
337787
2124
Met de punt van een krachtige microscoop
05:39
we can actually move atoms
95
339935
2197
kunnen we zelfs atomen verplaatsen
en verbazingwekkende nanoapparaten maken.
05:42
and begin to create amazing nano devices.
96
342156
2906
05:47
Some could one day patrol our body for all kinds of diseases
97
347827
4069
Misschien zullen die ooit in ons lichaam patrouilleren
op zoek naar allerlei ziekten
05:51
and clean out clogged arteries along the way.
98
351920
2735
en intussen verstopte slagaders schoonmaken.
05:56
Tiny chemical machines of the future
99
356100
2960
Ooit zullen die kleine chemische machines
misschien ons DNA repareren.
05:59
can one day, perhaps, repair DNA.
100
359084
2771
We staan op de drempel van buitengewone vooruitgang,
06:03
We are on the threshold of extraordinary advances,
101
363084
3043
06:06
born of our drive to unveil the mysteries of life.
102
366151
3388
geboren uit onze tocht
om de mysteries van het leven onthullen.
06:12
So under an endless rain of cosmic dust,
103
372554
2904
Onder een eindeloze regen van kosmisch stof
06:15
the air is full of pollen,
104
375482
2093
zit de lucht vol pollen,
06:17
micro-diamonds and jewels
105
377599
1636
micro-diamanten en juwelen van andere planeten
06:19
from other planets and supernova explosions.
106
379259
3583
en supernova-explosies.
06:23
People go about their lives surrounded by the unseeable.
107
383573
4131
Mensen gaan door het leven
omringd door het onzichtbare.
06:30
Knowing that there's so much around us we can't see
108
390590
3048
Weten dat er zo veel om ons heen is
dat we kunnen bekijken,
06:33
forever changes our understanding of the world,
109
393662
3130
verandert voor altijd ons begrip van de wereld.
06:36
and by looking at unseen worlds,
110
396816
1816
Door te kijken naar ongeziene werelden, herkennen we
06:38
we recognize that we exist in the living universe,
111
398656
2752
dat we bestaan in het levende universum.
06:41
and this new perspective creates wonder
112
401432
2856
Dit nieuwe perspectief creëert verwondering
06:44
and inspires us to become explorers
113
404312
2579
en inspireert ons om ontdekkingsreizigers geworden
06:46
in our own backyards.
114
406915
1298
in onze eigen achtertuin.
06:50
Who knows what awaits to be seen
115
410602
2410
Wie weet wat er nog valt te ontdekken
en welke nieuwe wonderen ons leven zullen veranderen.
06:53
and what new wonders will transform our lives.
116
413036
2547
06:56
We'll just have to see.
117
416727
1445
We hoeven alleen maar af te wachten.
07:01
(Applause)
118
421674
4753
(Applaus)
07:06
Thank you.
119
426451
1174
Dank u. (Applaus)
07:07
(Applause)
120
427649
3071
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7