Michelle Obama's plea for education

Translator: sandi n Reviewer: Myo Aung

This is my first trip,

ဒါ ကျမရဲ့ ပထမဆုံးခရီးစဉ် ဖြစ်ပါတယ်

my first foreign trip as a first lady.

သမ္မတကတော်အနေနဲ့ သွားရတဲ့ ကျမရဲ့ ပထမ ခရီးစဉ်ပါ

Can you believe that?

ယုံလားတော့မသိဘူး

(Applause)

(လက်ခုတ်တီးသံများ)

And while this is not my first visit to the U.K.,

ယူကေကို ပထမဦးဆုံးအကြိမ် လာလည်မှု မဟုတ်တဲ့အတွက်

I have to say that I am glad that this is my first official visit.

ကျမ ပထမဆုံး တရားဝင် လာလည်ပတ်မှု ဖြစ်တာကို ဂုဏ်ယူမိပါတယ် လို့ပြောရပါမယ်

The special relationship between the United States and the U.K.

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နဲ့ ယူကေတို့ အကြားက အထူးဆက်ဆံမှုတွေဟာ

is based not only on the relationship between governments,

အစိုးရချင်း ဆက်ဆံမှုတွေ အပေါ်မှာသာ အခြေခံတာ မဟုတ်ပဲ

but the common language and the values that we share,

တူညီတဲ့ဘာသာစကား နဲ့ တန်ဖိုးထားကြတဲ့ အချက်တွေ တူညီနေခြင်းကိုလည်း အခြေံထားပါတယ်၊

and I'm reminded of that by watching you all today.

ပြီးတော့ ကျမ ဒီနေ့ တစ်နေ့လုံး ရှင်တို့ကို ကြည့်ရှုစဉ်မှာ အဲဒီကို ပြန်ပြောင်း သတိရမိပါတယ်

During my visit I've been especially honored

ဒီခရီးစဉ် အတော်အတွင်းမှာ အထူး ဂုဏ်ယူချင်တာကတော့

to meet some of Britain's most extraordinary women --

ဗြိတိန်နိုင်ငံထဲက ထင်ရှားကြကာ ရှင်တို့ အားလုံးအတွက် လမ်းကြောင်းကို ခင်းပေးနေကြတဲ့

women who are paving the way for all of you.

ထူးချွန်ကြတဲ့ အမျိုးသမီးတချို့တို့နဲ့ ုတွေ့ဆုံခဲ့ရတာကိုပါပဲ

And I'm honored to meet you,

ပြီးတော့ အခုလို ဗြိတိန်ရဲ့ အနာဂတ် ခေါင်းဆောင်တွေ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေ ဖြစ်လာမဲ့သူတွေကို

the future leaders of Great Britain and this world.

တွေ့ဆုံရတာကိုလည်း ဂုက်ယူပါတယ်

And although the circumstances of our lives may seem very distant,

ကျမတို့ရဲ့ ဘ၀ အခြေအနေတွေဟာ အတော်ကလေး ကွာဟနေတယ်လို့ ထင်စရာ ရှိပေမဲ့

with me standing here as the First Lady of the United States of America,

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ သမ္မတကတော်အနေနဲ့ ဒီမှာ ရပ်နေတဲ့ ကျမ နဲ့

and you, just getting through school,

မင်းတို့တွေ အားလုံး၊ ကျောင်းပြီးခါစ လူငယ်တွေ အကြားမှာ၊

I want you to know that we have very much in common.

တူတဲ့ အချက်တွေ တော်တော်များများ ရှိနေတာကို မင်းတို့ကို ပြောချင်ပါတယ်။

For nothing in my life's path

ကျမရဲ့ အတိတ်ကာလ ဘဝတစ်လျှောက်လုံးမှာ

would have predicted that I'd be standing here

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ သမ္မတကတော်အနေနဲ့ ဒီမှာလာပြီး ရပ်ဖြစ်မယ်ဆိုတာကို

as the first African-American First Lady

ကျမအား တင်ကြိုပြီး ဗျာဒိတ်ပေးနိုင်ခဲ့တာ ဆိုလို့

of the United States of America.

ဘာတစ်ခုမှ မရှိခဲ့ပါဘူး

There is nothing in my story that would land me here.

ဒီနေရာကို ကျမကို ရောက်အောင် ပို့ပေးစရာ အကြောင်း ဘာတစ်ခုမှ မရှိခဲ့ပါဘူး

I wasn't raised with wealth or resources

ကျမဟာ ချမ်းသာတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းကောင်းထဲမှာ

or any social standing to speak of.

ဒါမှမဟုတ် လူမှုရေး ရပ်တည်ချက် တစ်ခုခုဖြင့် ကြီးပြင်းလာခဲ့သူ မဟုတ်ပါဘူး

I was raised on the South Side of Chicago.

ချီကာဂိုရဲ့ တောင်ပိုင်းအရပ်မှာ ကျမ ကြီးပြင်းလာခဲ့တာပါ

That's the real part of Chicago.

ချီကာဂိုရဲ့ တကယ့်နေရာပေါ့

And I was the product of a working-class community.

ကျမဟာ အလုပ်သမား လူတန်းစားတွေရဲ့ ထုတ်ကုန် တစ်ခုပါ

My father was a city worker all of his life,

ကျမ အဖေက သူႈဘ၀ တစ်လျှောက်လုံး မြို့ထဲက ရိုးရိုး အလုပ်သမား

and my mother was a stay-at-home mom.

အမေကတော့ အိမ်မှာ နေတဲ့ အိမ်ရှင်မ မိခင်ပါ

And she stayed at home to take care of me and my older brother.

အိမ်မှာ နေရင်း ကျမမ နဲ့ ကျမ အကိုကို စောင့်ရှောက် ပေးခဲ့ပါတယ်

Neither of them attended university.

အဖေရော အမေရော တက္ကသိုလ် မတက်ခဲ့ရပါဘူး

My dad was diagnosed with multiple sclerosis

အရွယ်ကောင်းတုန်းမှာ အဖေ့ဆီမှာ

in the prime of his life.

ရောဂါအမျိုးမျိုး ရှိနေကြောင်း တွေရှိခဲ့ပါတယ်။

But even as it got harder for him to walk

လမ်းလျှောက်ဖို့ မနက်စောစော အင်္ကျီလဲဖို့တောင်

and get dressed in the morning --

အတော်လေးသူ့အတွက်ခက်နေခဲ့ပါတယ်

I saw him struggle more and more --

သူအတော်လေးကို ခက်ခက်ခဲခဲ ရုန်းကန်နေရတာကို ကျမ မြင်ရပါတယ်

my father never complained about his struggle.

ဒါပေမဲ့ သူဟာ ဘယ်တော့ မှ မညည်းညူခဲ့ပါဘူး

He was grateful for what he had.

သူဟာ သူ့ဆီမှာ ရှိတာကိုပဲ ဝမ်းသာနေမိခဲ့ပါတယ်

He just woke up a little earlier and worked a little harder.

သူဟာ မနက်မှာ နည်းနည်းလေး စောစောထပြီး အလုပ်ကို ပိုပြီး ကြိုးစားလုပ်ခဲ့ပါတယ်

And my brother and I were raised with all that you really need:

ကျမ နဲ့ အကိုတို့ကိုတော့ ကျွန်မတို့ အားလုံး တကယ့်ကို လိုအပ်တဲ့ အရာများဖြင့် သူတို့ ပြုစုပျိုးထောင် ပေးခဲ့ကြပါတယ်

love, strong values

ချစ်ခြင်း မေတ္တာ၊ ခိုင်မာကြတဲ့ တန်ဖိုးထားချက်များ၊

and a belief that with a good education

ပြီးတော့ ပညာရေး ကောင်းကောင်းနဲ့သာ ဆိုရင်

and a whole lot of hard work,

အလုပ်ကို ပင်ပမ်းစွာ အများကြီး ကြိုးစားလုပ်ကိုင်မယ်ဆိုရင်

that there was nothing that we could not do.

ကျမတို့ လုပ်မရနိုင်တာ ဘာမှ မရှိနိုင်ဘူး ဆိုတဲ့ စိတ်ဓါတ်ကို ရိုက်သွင်း ပေးခဲ့ကြပါတယ်။

I am an example of what's possible

လက်တွေ့မှာ ဘာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာရဲ့ သာဓကက ကျမ ကိုယ်တိုင်ပါပဲ

when girls from the very beginning of their lives

မိန်းကလေး တွေဟာ သူတို့ရဲ့ ဘဝအစမှာကို

are loved and nurtured by the people around them.

သူ့ပတ်ဝန်းကျင်က လူတွေရဲ့ ချစ်ခင်မှု ဂရုစိုက်မှုတွေကို ရရှိမယ် ဆိုရင်ပေါ့လေ။

I was surrounded by extraordinary women in my life:

ကျမ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ထူးထူးခြားခြား အမျိုးသမီးတွေ ဝန်းရံလျက် ရှိခဲ့ကြပါတယ်

grandmothers, teachers, aunts, cousins, neighbors,

ကျမရဲ့ အဘွားတွေ၊ ဆရာမတွေ၊ အဒေါ်တွေ၊ ဝမ်းကွဲမောင်နှမတွေ နဲ့ အိမ်နီးချင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ကြပြီး

who taught me about quiet strength and dignity.

သူတို့က ကျမကို ခွန်အား နဲ့ သိက္ခါဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကိုသင်ပေးခဲ့ကြတာပါ

And my mother, the most important role model in my life,

ပြီးတော့၊ ကျမ အမေဆိုရင် ကျမအတွက် အရေးကြီးဆုံး စံပြ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးပါပဲ

who lives with us at the White House

အခု အိမ်ဖြူတော်မှာ ကျမတို့နဲ့အတူ လိုက်နေပြီး

and helps to care for our two little daughters,

သမီးလေး နှစ်ယောက်ကို ကူထိန်းပေးနေတယ်

Malia and Sasha.

မလီယာ နဲ့ ဆာရှာတို့ကိုပေါ့

She's an active presence in their lives, as well as mine,

အမေဟာ သူတို့ရဲ့ ဘဝထဲမှာရော ကျမရဲ့ ဘဝထဲမှာပါ တက်ကြွစွာ ပါဝင်နေသူပါ

and is instilling in them

ပြီးတော့ သူတို့ကိုပါ တစ်ချိန်တုန်းက ကျမ နဲ့ ကျမအကို ကိုသင်ပေးခဲ့သလိုပဲ

the same values that she taught me and my brother:

တန်ဖိုးထားရမယ့် အချက်တွေကိုပဲ ဆုံးမပေးနေပါတယ်

things like compassion, and integrity,

ကြင်နာခြင်း၊ ရိုးသားဖြောင့်မတ်ခြင်း၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်ခြင်း၊ ဇွဲရှိခြင်း

and confidence, and perseverance --

ဆိုတာတွေကို ချွင်းချက်မရှိ ချစ်ခြင်းမေတ္တာဆိုတာနဲ့ ရစ်ပတ်လျက် ပေးနေရာ

all of that wrapped up in an unconditional love

အဘွား တစ်ယောက်ကသာ

that only a grandmother can give.

အဲဒါမျိုးကို လုပ်ပေးနိုင်တာပါ

I was also fortunate enough to be cherished and encouraged

ကျမ ဘဝထဲမှာ အားကိုးစရာ စံပြယောက်ျားတွေ အဖြစ်

by some strong male role models as well,

အဖေ၊ အကို၊ ဦးလေးတွေရယ်၊ အဖိုး တို့ကို ရရှိထားခဲ့ရာ

including my father, my brother, uncles and grandfathers.

ကျမရဲ့ ကုသိုလ်ကံကောင်းမှုလို့ ပြောရမှာပါ

The men in my life taught me some important things, as well.

ကျမဘဝထဲ က ယောက်ျားတွေဟာ အရေးကြီးတဲ့ အချက်တွေကိုလည်း သင်ပေးခဲ့ကြပါသေးတယ်

They taught me about what a respectful relationship

ယောက်ျား နဲ့ မိန်းမ တို့ အကြားမှာ အပြန်အလှန် လေးစားမှုရှိတဲ့ ဆက်ဆံမှုမျိုး ဆိုတာ

should look like between men and women.

ဘယ်လို ရှိသင့်ကြောင်းကို သူတို့က သင်ပေးခဲ့ကြတာပါ

They taught me about what a strong marriage feels like:

ခိုင်ခန့်တဲ့ အိမ်ထောင်ရေးဆိုတာ ဘယ်လိုဟာမျိုးလဲ

that it's built on faith and commitment

ယုံကြည်အားကိုးခြင်း နဲ့ ပေးထားတဲ့ ကတိတွေကို လိုက်နာမှု ပေါင်းစပ်ပြီး ထူထောင်ရတာကို

and an admiration for each other's unique gifts.

ပြီးေးတာ့ တစ်ဦးက ကျန်တစ်ဦးရဲ့ သူမတူ ထူးခြားတဲ့ ပါရမီတွေကို ချီးကျူးရန်လိုတာကို သင်ပေးခဲ့ကြပါတယ်

They taught me about what it means

ပြီးတော့ သူတို့ သင်ပေးခဲ့တာ ရှိသေးတယ်၊၊

to be a father

အဖေဆိုတာ ဘယ်လိုမျိုးလဲ၊

and to raise a family.

မိသားစုကို ပံ့ပိုးပျိုးထောင်ခြင်း ဆိုတာက ဘာလဲ သင်ပေးခဲ့ပါတယ်

And not only to invest in your own home

မိမိတို့ ကိုယ်တိုင်အတွက် အိမ်ပိုင်ယာပိုင် ဖြစ်ဖို့ တင်မကပဲ

but to reach out and help raise kids

ကိုယ်ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် ရပ်ရွာထဲက ကလေးတွေကိုပါ

in the broader community.

လက်လှမ်းမှီနိင်သလောက် ကူညီ ပျိုးထောင်ပေးရန်လည်း လိုပါသေးတယ်

And these were the same qualities

ကျမရဲ့ ယောက်ျားဖြစ်သူ

that I looked for in my own husband,

ဘာရတ်အိုဘားမား ထဲမှာလဲ အဲဒီလို အရည်အချင်းတွေကို

Barack Obama.

ကျမ မြင်တွေ့ပါတယ်

And when we first met,

ကျမတို့ ပထမအကြိမ် တွေ့ကြစဉ်တုန်းက၊ ကျမ တစ်ခု မှတ်မိတာက

one of the things that I remember is that he took me out on a date.

သူဟာ တစ်နေ့တွင် ကျမကို တွေ့ဆုံဖို့ ချိန်းလိုက်ကာ တစ်နေရာကို ခေါ်သွားတယ်

And his date was to go with him to a community meeting.

သူရဲ့ ရက်ချိန်းက ရပ်ရွာ တွေ့ဆုံပွဲ တစ်ခုကို သွားဖို့ပဲလေ

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

I know, how romantic.

ဘယ်လောက် ချစ်စရာကောင်းတယ် ဆိုတာ ကျမနားလည်ပါတယ်

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But when we met, Barack was a community organizer.

ကျမတို့တွေ့တုန်းက ဘာရတ်ဟာ ရပ်ကွက်ရေးရာများကို စည်းရုံးသူ တစ်ဦးပါ

He worked, helping people to find jobs

လူတွေအတွက် အလုပ်ရှာပေးဖို့ လုပ်ကိုင်နေခဲ့တာပါ

and to try to bring resources into struggling neighborhoods.

ခက်ခဲစွာ ရုန်းကန်နေခဲ့ရတဲ့ အိမ်နီးချင်း ဒေသတွေထဲကို အရင်းအနှီးတွေကို စည်းရုံး ခေါ်ယူဖို့ ကြိုးစားနေခဲ့သူပါ

As he talked to the residents in that community center,

အဲဒီက လူမှုရေးရာ စင်တာမှာ

he talked about two concepts.

သူဟာ အချက် နှစ်ချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဟောပြောလေ့ ရှိခဲ့ပါတယ်

He talked about "the world as it is" and "the world as it should be."

"ဒီနေ့ ရှိနေတဲ့ ကမ္ဘာကြီး" နဲ့ "ဖြစ်သင့်တဲ့ ကမ္ဘာကြီး" ဆိုပြီး ဟောကြားခဲ့တာပါ

And I talked about this throughout the entire campaign.

ဒီအကြောင်းကို မဲဆွယ်တုန်းကလည်း ကျမ ပြောနေခဲ့ပါတယ်

What he said, that all too often,

သူဟာ မကြာမကြာ ပြောလေ့ ရှိခဲ့တာက

is that we accept the distance between those two ideas.

အဲဒီ ယူဆချက် နှစ်ခု အကြားမှာ အကွာအဝေး တစ်ခု ရှိနေခြင်းကို ကျမတို့ လက်ခံကြရန် ဖြစ်တယ်

And sometimes we settle for the world as it is,

ရံဖန်ရံခါဆိုသလို ကမ္ဘာကြီးဟာ ကျမတို့ရဲ့ တန်ဖိုးတွေ နဲ့ မျှော်မှန်းချက်တွေကို မထင်ဟပ်တောင်မှ

even when it doesn't reflect our values and aspirations.

ကျမတို့ဟာ ကမ္ဘာကြီးကို အရှိအတိုင်း လက်ခံဖို့ အသင့် ရှိရပါမယ်

But Barack reminded us on that day,

ဒါပေမဲ့ ဘာရတ်က အဲဒီအခန်းထဲမှာ ရှိနေခဲ့ကြတဲ့သူတွေအားလုံးကို

all of us in that room, that we all know

ကျမတို့ရဲ့ ကမ္ဘာကြီး ဘယ်လို ဖြစ်သင့်တယ် ဆိုတာကို ကျမတို့ သိရှိကြကြောင်းကိုပါ

what our world should look like.

သတိပေး ပြောကြားခဲ့ပါတယ်

We know what fairness and justice and opportunity look like.

ဘက်မလိုက်ခြင်း၊ တရား မျှတခြင်း၊ အခွင့်အလမ်း ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို ကျမတို့ သိပါတယ်

We all know.

ကျမတို့ အားလုံး သိကြပါတယ်

And he urged the people in that meeting,

အဲဒီ တွေ့ဆုံပွဲမှာ သူဟာ အခြေအတင် ငြင်းခုံခဲ့တယ်

in that community,

အဲဒီ ရပ်ကွက်ထဲက လူတွေကို ပြောနေခဲ့တယ်

to devote themselves to closing the gap

ခုနက ယူဆချက် နှစ်ခု အကြားက ကွာဟချက်ကို

between those two ideas,

နည်းသထက် နည်းလာအောင် လက်တွဲကြီုးစားရင်း

to work together to try to make the world as it is

လက်ရှိ အရှိတရား ကမ္ဘာကို

and the world as it should be, one and the same.

ဖြစ်သင့်တဲ့ ကမ္ဘာကြီးနဲ့ ထပ်တူ ဖြစ်လာအောင် အားထုတ်သွားဖို့ လိုတယ်

And I think about that today because I am

ဒီနေ့အဲဒီ အကြောင်းကို ပြောလာရတာက

reminded and convinced that all of you in this school

မင်းတို့ တတွေကလည်း အဲဒီ ကွာဟမှုကို နည်းသမျှ နည်းလာအောင် အားထုတ်ရာမှာ

are very important parts of closing that gap.

အရေးပါတဲ့ အပိုင်း ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ယုံကြည်နေလို့ပါပဲ

You are the women who will build the world as it should be.

မင်းတို့ တတွေ ဟာ ကမ္ဘာကြီးကို ဖြစ်သင့်တဲ့ ပုံစံမျိုး ဖြစ်လာအောင် တည်ဆောက်သွားရမဲ့ အမျိုးသမီးတွေပါပဲ

You're going to write the next chapter in history.

သမိုင်းထဲမယ် စာမျက်နှာသစ်တွေကို ရေးကြမဲ့ သူတွေပါပဲ

Not just for yourselves, but for your generation

မိမိတို့ရဲ့ မျိုးဆက် အတွက်တင်မက နောင် မျိုးဆက်သစ် အတွက်ပါ

and generations to come.

အဲဒီလို လုပ်ကိုင်ကြရမှာပါ

And that's why getting a good education

ဒါကြောင့် ပညာကောင်းကောင်း တတ်ဖို့ ဆိုတာ

is so important.

အရမ်းကို အရေးကြီးပါတယ်

That's why all of this that you're going through --

အဲဒါကြောင့်မို့လို့ မင်းတို့ အားလုံး ရှေ့ဆက်ရမယ့် ခရီးထဲမှာ အတက်အကျတွေရှိတောင်၊

the ups and the downs, the teachers that you love and the teachers that you don't --

ဆရာဟာ ကိုယ်သဘောကျသူ ဖြစ်ဖြစ်၊ သဘောမကျသူပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊

why it's so important.

အဲဒါဟာ သိပ် အရေးကြီးပါတယ်

Because communities and countries and ultimately the world

ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရပ်ရွာအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ နိုင်ငံတွေ နဲ့ နောက်ဆုံး ပြောရပါက၊ ကမ္ဘာကြီး တစ်ခုလုံးဟာ

are only as strong as the health of their women.

ကျန်းမာ ကြံခိုင်တဲ့ မိန်းမသားတွေရှိမှသာ ကျမ်းမာ ကြံ့ခိုင်နိုင်မှာ မို့လို့ပါပဲ

And that's important to keep in mind.

ဒါကို စိတ်ထဲမှာ ထည့်ထားရန် အရေးကြီးတယ်

Part of that health includes an outstanding education.

အဲဒီလို ကျန်းမာမှုထဲမှာ ပညာရေးထဲတွင် ထူးချွန်မှု ဆိုတာလည်း ပါဝင်ပါတယ်

The difference between a struggling family and a healthy one

ရုန်းကန်နေရတဲ့ မိသားစု နဲ့ ကျန်းမာခိုင်ခန့်တဲ့ မိသားစု အကြား

is often the presence of an empowered woman

ကွာခြားချက်ဟာ မကြာခဏဆိုသလို အဲဒီ မိသားစုထဲတွင် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ အမျိုးသမီး ရှိမရှိ

or women at the center of that family.

အဲဒီလိုအမျိုးသမီးဟာ မိသားစု ဗဟိုချက် ဟုတ်မဟုတ် ပေါ်မှာ မူတည်တတ်ပါတယ်

The difference between a broken community and a thriving one

အခြေအနေမကောင်းတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း နဲ့ ရှင်သန်နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း အကြား ကွဲပြားချက်ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်

is often the healthy respect between men and women

မကြာခဏဆိုသလို ယောက်ျား နဲ့ မိန်းမ အကြား အပြန်အလှန် လေးစားမှု ရှိမရှိ ပေါ်မှာ

who appreciate the contributions each other makes to society.

လူ့အဖွဲ့အစည်း ကောင်းစားဖို့ တစ်ဦးရဲ့ အားထုတ်မှုတွေကို တစ်ဦးက တန်ဖိုးထား မထား ပေါ်မှာ မူတည်နိုင်ပါတယ်

The difference between a languishing nation

တဖန် ချိနဲ့လာနေတဲ့ နိုင်ငံ နဲ့

and one that will flourish

ကြီးပွားတိုးတက်လာနေတဲ့ နိုင်ငံ အကြားက ခြားနားချက်ဟာလည်း

is the recognition that we need equal access to education

ယောက်ျားလေး နဲ့ မိန်းကလေးတွေ ပညာသင်ရာမှာ အခွင့်အရေး တူညီရမယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကို

for both boys and girls.

အသိအမှတ်ပြုမှု အပေါ်မှာ မူတည်ပါလိမ့်မယ်

And this school, named after the U.K.'s first female doctor,

ဒီကျောင်းဟာ ဆိုရင် ယူကေရဲ့ ဒေါက်တာဘွဲ့ရ ပထမဦးဆုံး အမျိုးသမီးရဲ့ နာမည်ကိုပေးထားတဲ့ ကျောင်းဖြစ်တယ်

and the surrounding buildings named for Mexican artist Frida Kahlo,

ဒီနားက အဆောက်အဦးတွေဟာလဲ မက်ဆီကန် အမျိုးသမီး အနုပညာရှင် ဖရီဒါ ကားလိုရဲ့ အမည်ကို ရထားတယ်

Mary Seacole,

မေရီ ဆီကိုး ဆိုရင်

the Jamaican nurse known as the "black Florence Nightingale,"

လူမည်း ဖလောရင့် နိုက်တင်ဂေး ဆိုတဲ့ ဂုဏ်ထူးကို ရထားသူ ဂျမေကာ က သူနာပြု ဆရာမဖြစ်တယ်

and the English author, Emily Bronte,

အင်္ဂလိပ်စာရေးဆရာမ အင်မလီဘရွန်တီ ဆိုရင် လိင်ခွဲခြားမှု လူမျိုးခွဲခြားမှု တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး

honor women who fought sexism, racism and ignorance,

ဆန့်ကျင် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တဲ့ ဂုဏ်ပြုခံ အမျိုးသမီးကြီးပါ

to pursue their passions to feed their own souls.

သူတို့အားလုံးဟာ သူတို့ရဲ့ စိတ်ဝိဥာဏ်ကို လုပ်ကျွေးဖို့ အားထုတ်ခဲ့ကြသူတွေပါ

They allowed for no obstacles.

သူတို့ရဲ့ ရှေ့မယ် ကျော်ဖြတ် မရနိုင်ခဲ့တဲ့ အခက်အခဲရယ်လို့ မရှိခဲ့ပါ

As the sign said back there, "without limitations."

ဒီနောက်မှာ ရှိနေတဲ့ "ကန့်သတ်ချက်မဲ့" ဆိုတဲ့ စာတမ်းထဲက အတိုင်းပါပဲ

They knew no other way to live

သူတို့ဟာ သူတို့ရဲ့ အိပ်မက် စိတ်ကူးတွေကို

than to follow their dreams.

လိုက်နာ ရုပ်လုံးဖေါ်ရေးက လွဲလို့ ဘာတစ်ခုကိုမှ မသိခဲ့ကြပါ

And having done so, these women

သူတို့က အဲဒီလို လုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြင့်

moved many obstacles.

အရံအတား အများအပြားကို ဖယ်ရှားပစ်နိုင်ခဲ့ကြတယ်

And they opened many new doors

ပြီးတော့ သူတို့ဟာ သန်းချီ ရှိကြတဲ့ အမျိုးသမီး ဒေါက်တာများ နဲ့ သူနာပြုများအတွက်

for millions of female doctors and nurses

ပြီးတော့ အနုပညာရှင်တွေ၊ စာရေးဆရာတွေအတွက်

and artists and authors,

သူတို့ရဲ့ ခြေရာကို လိုက်ခဲ့ကြသူတွေအတွက်

all of whom have followed them.

တံခါး အသစ်တွေကို ဖွင့်ပေးခဲ့ကြတယ်

And by getting a good education,

ပြီးတော့ ပညာကို ကောင်းကောင်း တတ်လာပြီဆိုရင်

you too can control your own destiny.

မင်းတို့ အားလုံးဟာလည်း ကိုယ့် ဘဝခရီး ကံကြမ္မာကို ထိန်းချုပ်နိုင်ကြမှာပါ

Please remember that.

ကျေးဇူးပြုပြီး ဒါကို အမြဲသတိရနေကြပါ

If you want to know the reason why I'm standing here,

ဒီနေရာမှာ ကျမ ရပ်နေရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းကို မင်းတို့ သိချင်လို့ မေးကြမယ်ဆိုရင်

it's because of education.

ပညာအရည်အချင်းကြောင့်ပါ

I never cut class. Sorry, I don't know if anybody is cutting class.

ကျမ ဘယ်တုန်းကမှ အတန်းမပျက်ခဲ့ဘူး၊ ဆောရီး၊ အတန်းပျက်တဲ့ သူတွေကို ကျမ သိတောင်မသိပါဘူး

I never did it.

ဘယ်တုန်းက မှ မပျက်ခဲ့ပါဘူး

I loved getting As.

အေ ဂရိတ်တွေ ရတာကို နှစ်သက်ခဲ့ပါတယ်

I liked being smart.

စမတ် ဖြစ်ရတာကို ကြိုက်ခဲ့တယ်

I liked being on time. I liked getting my work done.

အချိန်တိကျစွာ လာတာကို၊ အလုပ်ကို ပြီးအောင် လုပ်နိုင်တာကို ကြိုက်ပါတယ်

I thought being smart was cooler than anything in the world.

စမတ်ဖြစ်တယ်ဆိုတာ တခြားဟာတွေထက် ပိုပြီးကောင်းတယ်လို့ ထင်ပါတယ်

And you too, with these same values,

မင်းတို့လည်း အဲလိုအချက်တွေကို တန်ဖိုးထား လုပ်ကြမယ်ဆိုရင်

can control your own destiny.

ကိုယ့် ရည်မှန်းချက် ပန်းတိုင်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ကာ ရောက်နိုင်ကြမှာပါ

You too can pave the way.

မင်းတို့ကလည်း သူများအတွက် လမ်းအသစ်တွေကို ခင်းပေးနိုင်ကြမယ်

You too can realize your dreams,

မင်းတို့ရဲ့ အိပ်မက်တွေကို လက်တွေ့ ရုပ်လုံးဖေါ်နိုင်ကြမယ်

and then your job is to reach back

အဲဒီနောက်မှာ နောက်ကို ပြန်လှည့်ကြည့်လျက်

and to help someone just like you do the same thing.

မင်းတို့လိုပဲ နောက် တစ်ယောက်ယောက်ကို မင်းတို့လိုပဲ လုပ်နိုင်အောင် ကူညီပေးကြမယ်

History proves that it doesn't matter

လူတစ်ယောက်ဟာ သမိုင်းက သက်သေထူပြနေတာက ဘယ်နေရာက လာတာလဲ

whether you come from a council estate

မြို့တွေထဲက တိုက်အိမ်များမှ လာတာလား၊ တောက တက်လာတာလား၊

or a country estate.

အရေးမကြီးပါဘူး

Your success will be determined

မင်းရဲ့ ကိုယ်ပိုင် ဇွဲ၊ လုံ့လ၊ ဝိရိယ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု

by your own fortitude,

ကိုယ်တိုင် ကြိုးစားအားထုတ်မှု တွေကသာ မင်းရဲ့ အောင်မြင်မှုကို

your own confidence, your own individual hard work.

ဆုံးဖြတ်ပေးမှာပါ

That is true. That is the reality of the world that we live in.

အဲဒါ တကယ်အမှန်ပါ။ ကျမတို့ နေထိုင်နေကြရတဲ့ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ အရှိတရားက အဲဒီလိုပါ။

You now have control over your own destiny.

အခု မင်းတို့ဟာ မင်းတို့ရဲ့ ဘဝကံကြမ္မာကို ထိန်းချုပ်နိုင်ကြပါပြီ။

And it won't be easy -- that's for sure.

အဲဒါဟာ လွယ်မှာ မဟုတ်တာတော့ အမှန်ပဲ

But you have everything you need.

ဒါပေမဲ့ မင်းတို့ဆီမှာ လိုအပ်တာတွေ အားလုံးရှိနေပြီလေ

Everything you need to succeed,

အောင်မြင်ဖိုအတွက် လိုတာအားလုံး

you already have, right here.

မင်းတို့ ဆီမှာ ရှိနေပြီ၊ ဒီမှာကို ရှိနေကြပြီလေ

My husband works in this big office.

ကျမ ယောက်ျားဟာ ရုံးခန်း အကြီးကြီးထဲမှာ၊

They call it the Oval Office.

ဘဲဥပုံ ခန်းမကြီးထဲမှာ အလုပ်လုပ်ပါတယ်

In the White House, there's the desk that he sits at --

အိမ်ဖြူတော်မှာ သူထိုင်တဲ့ စာရေးစားပွဲ တစ်ခု ရှိတယ်

it's called the Resolute desk.

ဆုံးဖြတ်ချက် စားပွဲလို့ ခေါ်ကြပါတယ်

It was built by the timber of Her Majesty's Ship Resolute

တော်ဝင် သဘောၤ ဆောက်လုပ်တဲ့ Resolute သစ်ဖြင့် လုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး က ရတဲ့ သစ်နဲ့ ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး

and given by Queen Victoria.

ဗစ်တိုရီယာ ဘုရင်မကြီးရဲ့ လက်ဆောင် အဖြစ် ပေးခဲ့တာပါ

It's an enduring symbol of the friendship between our two nations.

အဲဒါဟာ ကျတို့ တိုင်းပြည် နှစ်ခုကြားမှာရှိတဲ့ ချစ်ကြည်မှုရဲ့ သင်္ကေတ တစ်ခုပါ

And its name, Resolute,

Resolute ဆိုတဲ့ နာမည်ကိုက နိုင်ငံတော်ကို ဦးဆောင်ဖို့တင် မက

is a reminder of the strength of character that's required

ရည်ရွယ်ချက် ရှိတဲ့ ဘဝမျိုးဖြင့်

not only to lead a country,

နေထိုင်နိုင်တဲ့ အားကောင်းတဲ့ ရဲစွမ်းသတ္တိ

but to live a life of purpose, as well.

ရှိနေခြင်းကိုပါ ထောက်ပြနေပါတယ်။

And I hope in pursuing your dreams, you all remain resolute,

အိပ်မက်တွေကို အကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ မင်းတို့ အားလုံးလည်း ပြတ်ပြတ်သားသား လုပ်ကြမယ်

that you go forward without limits,

ကိုယ်ပိုင် အစွမ်းအစများကို သုံးပြီး၊ အဲဒီလို အစွမ်းအစတွေ အများကြီး ရှိတာကို မြင်နေရပါတယ်၊

and that you use your talents -- because there are many; we've seen them;

အားလုံး ရှိနေတာမို့လို့

it's there --

အတားအဆီးမရှိ ရှေ့ကို ဆက်သွားလျက်

that you use them to create the world as it should be.

ကမ္ဘာကြီးကို ဖြစ်သင့်သလို ဖန်တီး လုပ်ဆောင်ကြပါ။

Because we are counting on you.

ဘာကြောင်းလဲဆိုတော့ ကျမတို့ဟာ မင်းတို့ ကို အားကိုးကြပါတယ်

We are counting on every single one of you

ကျမတို့ အားလုံးက မင်းတို့ တစ်ယောက်ချင်းစီကို အားကိုးလိုကြပါတယ်

to be the very best that you can be.

မင်းတို့ အတတ်နိုင်ဆုံး အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြမှာကို မျှော်လင့် အားကိုးကြပါတယ်။

Because the world is big.

ကမ္ဘာကြီးဟာ ကြီးမားလှတယ်

And it's full of challenges.

ပြီးတော့ စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့လည်း ပြည့်နေတယ်

And we need strong, smart, confident young women

အဲဒါကြောင့်မို့လို့ စိတ်ဓါတ် ကြံခိုင်သန်စွမ်းလျက် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုရှိတဲ့ စမတ်ကျတဲ့

to stand up and take the reins.

အမျိုးသမီးလေးတွေ မတ်မတ်ရပ်လျက် ဦးဆောင် လုပ်ကိုင်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

We know you can do it. We love you. Thank you so much.

မင်းတို့လုပ်နိုင်တာကို ကျမတို့ သိပါတယ်။ မင်းတို့အားလုံးကို ကျမတို့ချစ်ပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်

(Applause)

(လက်ခုတ်သံများ)