How the button changed fashion | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Camille Martínez Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Hsu Kalyar Shwe Reviewer: Sanntint Tint

မကောင်းတဲ့ကြယ်သီးလို့မရှိဘူး မကောင်းတဲ့လူပဲရှိတယ်။

ဒါကို ဘယ်လို သဘောရလဲ။

[သေးငယ်တဲ့အရာ]

[ကြီးမားတဲ့အတွေး]

[Isaac Mizrahi ရဲ့ ကြယ်သီး]

ဘယ်သူ ကြယ်သီးကိုထွင်ခဲ့လဲဆိုတာ ဘယ်သူမှမသိပါ။

There are no bad buttons, there are only bad people.

ဘီစီ၂၀၀၀ လောက် စောစောကကို ပေါ််လာတာ ဖြစ်နိုင်တယ်။

How does that sound? OK?

[Small thing.]

[Big idea.]

စပေါ်တဲ့အချိန်တုန်းက အလှဆင်ခဲ့တာပါ၊

[Isaac Mizrahi on the Button]

အင်္ကျီပေါ််မှာ အလှချုပ်ဖို့အတွက်ပါပဲ။

နှစ်ပေါင်း ၃၀၀၀ လောက်ကြာပြီးတဲ့နောက်မှာ

No one knows who invented the button.

တစ်စုံတစ်ယောက်က‌ နောက်ဆုံး‌ ကြယ်သီးပေါက်ကို တီထွင်ခဲ့တယ်။

It might have shown up as early as 2000 BCE.

ကြယ်သီးတွေ ရုတ်တရက်အသုံး၀င်လာခဲ့တယ်။

It was decorative when it first started,

ကြယ်သီးနဲ့ကြယ်သီးပေါက်ဟာ တကယ်ကောင်းမွန်တဲ့ တီထွင်မှုတစ်ခုပါ၊

just something pretty sewn onto your clothes.

ဒါက ကြယ်သီးပေါက်ထဲကို လျှောဖြတ်ရုံမကပဲ

Then about 3,000 years later,

နေရာတကျ တစ်သားတည်းဖြစ်သွားတာမျိုးပေါ့။

someone finally invented the buttonhole,

ဘယ်တော့မှ ပွင့်ထွက်မသွားတော့သလိုမျိုး လုံး၀လည်း ခိုင်ခံ့သွားတယ်။

and buttons were suddenly useful.

အလယ်ခေတ်ကတည်းက ကြယ်သီးဒီဇိုင်းဟာ သိပ်ပြောင်းလဲလာတာမျိုးမရှိခဲ့ဘူး။

The button and the buttonhole is such a great invention.

ဒါဟာသမိုင်းမှာအတည်မြဲဆုံးသော ဒီဇိုင်းတွေထဲကတစ်ခုပဲ။

Not only does it slip through the buttonhole,

but then it kind of falls into place,

ကျွန်တော့အတွက်တော့ အကောင်းဆုံး ကြယ်သီးဆိုတာ အမြဲ ဝိုင်း‌နေတာမျိုးပါ။

and so you're completely secure, like it's never going to open.

အပ်ထိုးပေါက် အသေးနဲ့ အမိုးခုံးပုံစံ ကြယ်သီးရှိတယ်၊

The design of a button hasn't changed much since the Middle Ages.

ဒါမှမဟုတ် ဒီလို အဝိုင်းပုံစံလေး၊ နှုတ်ခမ်းသားပါတာဖြစ်ဖြစ် မပါတာဖြစ်ဖြစ်၊

It's one of the most enduring designs in history.

၂‌ ပေါက်ဖြစ်ဖြစ် ၄ ပေါက်ဖြစ်ဖြစ်ပါ။

For me, the best buttons are usually round.

ကြယ်သီးထက်ပိုပြီးအရေးကြီးတာ ကြယ်သီးပေါက်ပါ။

There's either a dome button with a little shank,

ဒါကို သင် အဖြေရှာပုံက

ကြယ်သီးရဲ့အချင်း အပေါင်း ကြယ်သီးရဲ့အကျယ်

or there's just this sort of round thing with either a rim or not a rim,

အပေါင်း နေရာသေးသေးလေးပေါ့။

ကြယ်သီးမပေါ်ခင်က အ၀တ်တွေဟာ ပိုကြီးတယ်။

either two holes or four holes.

Almost more important than the button is the buttonhole.

ပုံစံမကျတာမျိုး ပိုဆန်တယ်။

လူတွေက ဒါတွေထဲ တွန့်လိမ်နေသလိုမျိုး၊

And the way you figure that out is:

(သို့) သူတို့ကိုယ်သူတို့ အ၀တ်ထဲ ထည့်ပတ်ထားသလိုပါ။

the diameter of the button plus the width of the button,

ဒါပေမဲ့ ကြယ်သီးရဲ့အသုံးပြုပုံကို ရှာတွေ့ခဲ့တဲ့အတွက်

plus a little bit of ease.

Before buttons, clothes were bigger --

ကိုယ်လုံးနဲ့ ပိုနီးကပ်လာတယ်။

they were more kind of amorphous,

တစ်ချိန်မှာတော့ ဒါက အ၀တ်တွေကို ကိုယ်နဲ့ အံကိုက်ဖြစ်အောင်လုပ်နည်းတစ်ခုပဲ။

and people, like, wriggled into them

or just kind of wrapped themselves in things.

But then fashion moved closer to the body

သမိုင်းကြောင်းအရ ကြယ်သီးတွေ ဒီလောက်ကြာကြာခံနိုင်တဲ့ အကြောင်းပြချက်က

as we discovered uses for the button.

သူတို့ဟာ အ၀တ်တွေကို ပိတ်ရာမှာတကယ်အလုပ်ဖြစ်လို့ထင်တယ်။

At one time, it was the one way to make clothes fit against the body.

ဇစ်ကွဲ။

ကတ္တီပါတိပ်က အသံအရမ်းထွက်တယ်။ ပြီးတော့ ခဏလေးနဲ့ ပျက်လွယ်တယ်၊

တကယ်လို့ကြယ်သီးပြုတ်သွားရင် ဒါကို ပြန်ပြီးချုပ်ရုံပဲလေ။

I think the reason buttons have endured for so long, historically,

ကြယ်သီးဟာ ရေရှည်ခံမယ့်ပုံမျိုးပါ။

is because they actually work to keep our clothes shut.

ဒါက အခြေခံကျဆုံးဒီဇိုင်းဖြစ်ရုံမကဘူး။

Zippers break;

Velcro makes a lot of noise, and it wears out after a while.

လုံး၀ကိုမိုက်တဲ့ ဖက်ရှင်ဖော်ပြမှုတစ်ရပ်လည်းဖြစ်တယ်။

If a button falls off, you just literally sew that thing on.

ငယ်ငယ်တုန်းက အမေက ကျွန်တော့ကို ဆွယ်တာလှလှလေးချည်ထိုးပေးတယ်။

A button is kind of there for the long run.

ကျွန်တော် မကြိုက်ခဲ့ဘူး။

It's not just the most elemental design ever,

ဒီနောက် ဒီကြယ်သီးတွေကိုတွေ့တော့

ကြယ်သီးတွေ ဆွယ်တာပေါ်ရောက်သွားချိန်မှာပဲ ကြိုက်သွားခဲ့တယ်။

it's also such a crazy fashion statement.

သင့်မှာ အကြိုက်ကောင်း မရှိလို့ ကြယ်သီးတစ်လုံး မရွေးတတ်ဘူးဆိုရင်

When I was a kid, my mom knit me this beautiful sweater.

သူများကို ရွေးခွင့်ပေးလိုက်ပါ၊ သိတယ်မလား။

တကယ်ပြောတာနော်။

I didn't like it.

And then I found these buttons,

and the minute the buttons were on the sweater, I loved it.

If you don't have good taste and you can't pick out a button,

then let someone else do it, you know?

I mean that.