How the button changed fashion | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Camille Martínez Reviewer: Krystian Aparta

Tłumaczenie: Joanna M. Korekta: Sylwia Gliniewicz

There are no bad buttons, there are only bad people.

Nie ma złych guzików, są jedynie źli ludzie.

How does that sound? OK?

Jak to brzmi? OK?

[Small thing.]

[Mała rzecz.]

[Big idea.]

[Wielki pomysł.]

[Isaac Mizrahi on the Button]

[Isaac Mizrahi o guziku]

No one knows who invented the button.

Nie wiadomo, kto wynalazł guzik.

It might have shown up as early as 2000 BCE.

Mógł pojawić się około 2000 roku przed naszą erą.

It was decorative when it first started,

Na początku miał funkcję dekoracyjną,

just something pretty sewn onto your clothes.

po prostu ozdoba przyszyta do ubrania.

Then about 3,000 years later,

Około 3000 lat później

someone finally invented the buttonhole,

ktoś wynalazł dziurkę od guzika

and buttons were suddenly useful.

i nagle guzik okazał się przydatny.

The button and the buttonhole is such a great invention.

Guzik i dziurka od guzika są wspaniałymi wynalazkami.

Not only does it slip through the buttonhole,

Zapinamy guzik, wsuwając go przez dziurkę,

but then it kind of falls into place,

a on sam znajduje swoje miejsce.

and so you're completely secure, like it's never going to open.

Ma się pewność, że nigdy się nie rozepnie.

The design of a button hasn't changed much since the Middle Ages.

Guzik nie zmienił się za wiele od średniowiecza.

It's one of the most enduring designs in history.

Jest jednym z najtrwalszych wynalazków w historii.

For me, the best buttons are usually round.

Dla mnie najlepsze guziki są zazwyczaj okrągłe.

There's either a dome button with a little shank,

To zazwyczaj zaokrąglony guzik na stopce

or there's just this sort of round thing with either a rim or not a rim,

albo taki okrągły z obwódką lub bez,

either two holes or four holes.

z dwoma albo czterema dziurkami.

Almost more important than the button is the buttonhole.

Chyba jeszcze ważniejsza od guzika jest dziurka.

And the way you figure that out is:

Można ją rozszyfrować w taki sposób.

the diameter of the button plus the width of the button,

Średnica guzika plus szerokość guzika

plus a little bit of ease.

i trochę luzu.

Before buttons, clothes were bigger --

Zanim wynaleziono guziki, ubrania były większe,

they were more kind of amorphous,

jakby bezkształtne,

and people, like, wriggled into them

a ludzie się w nie "wsuwali"

or just kind of wrapped themselves in things.

albo owijali się nimi.

But then fashion moved closer to the body

Ale moda zbliżyła się do ciała,

as we discovered uses for the button.

kiedy odkryto nowe zastosowanie guzików.

At one time, it was the one way to make clothes fit against the body.

Kiedyś był to jedyny sposób, żeby ubrania przylegały do ciała.

I think the reason buttons have endured for so long, historically,

Myślę, że guziki tak długo przetrwały,

is because they actually work to keep our clothes shut.

ponieważ utrzymują ubrania zapięte.

Zippers break;

Zamki się psują,

Velcro makes a lot of noise, and it wears out after a while.

a rzepy robią dużo hałasu i wycierają się z czasem.

If a button falls off, you just literally sew that thing on.

Jeśli guzik odpadnie, przyszywa się go z powrotem.

A button is kind of there for the long run.

Guzik jest na długi czas.

It's not just the most elemental design ever,

Jest bardzo prosty, a jednocześnie

it's also such a crazy fashion statement.

to niesamowity manifest mody.

When I was a kid, my mom knit me this beautiful sweater.

Kiedy byłem mały, mama zrobiła dla mnie na drutach piękny sweter.

I didn't like it.

Nie podobał mi się.

And then I found these buttons,

Później znalazłem kilka guzików

and the minute the buttons were on the sweater, I loved it.

i jak tylko się na nim pojawiły, pokochałem sweter.

If you don't have good taste and you can't pick out a button,

Jeśli nie masz wyczucia stylu i nie potrafisz wybrać guzika,

then let someone else do it, you know?

niech ktoś inny zrobi to za ciebie.

I mean that.

Naprawdę.