10 top time-saving tech tips | David Pogue

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: Razaw Bor

I've noticed something interesting about society and culture.

تێبینی شتێکی سەرنجڕاکێشم کردووە لەبارەی کۆمەڵگە و کلتورەوە

Everything risky requires a license.

هەمو شتێکی مەترسیدار پێویستی بە مۆڵەت هەیە

So, learning to drive, owning a gun, getting married.

فێربونی شۆفێری، چەک هەڵگرتن، و هاوسەرگیری

There's a certain --

بە دڵنیایەوە-

(Laughter)

-پێکەنین-

That's true in everything risky, except technology.

ئەمە بۆ هەمو شتێکی مەترسیدار راستە جگە لە تەکنەلۆجیا

For some reason, there's no standard syllabus,

لەبەر هەندێ هۆکار، هیچ بەرنامەیەکی ستاندارد نیە

there's no basic course.

کۆرسێکی سەرەتایی نیە.

They just sort of give you your computer and then kick you out of the nest.

هەر کۆمپیوتەرەکەت دەدەنێ و خۆت دەبێت هەوڵ بدەیت.

You're supposed to learn this stuff -- how?

چۆن دەبێ فێری ئەم شتانە بیت؟

Just by osmosis.

تەنیا لە رێگەی تێپەڕینەوە.

Nobody ever sits down and tells you, "This is how it works."

هەرگیز کەس دانانیشێت و پێت بڵێت کە ئەمە چۆن کار دەکات

So today I'm going to tell you ten things

بۆیە ئەمڕۆ دەمەوێ ١٠ شتتان پێ بڵێم

that you thought everybody knew, but it turns out they don't.

کە تۆ واتزانیوە هەمو کەسێک دەیزانێت، بەڵام نایزانن.

First of all, on the web, if you want to scroll down,

زۆر باشە. پێش هەمو شتێک، لەسەر ئینتەرنێت، کاتێ لەسەر خەتیت

don't pick up the mouse and use the scroll bar.

و دەتەوێت بچیتە خوارەوەی پەڕەکە، دەست بۆ ماوسەکە مەبە و سکرۆڵ باڕەکە بەکارمەهێنە. .

That's a terrible waste of time.

ئەمە کاتێکی زۆری دەوێت

Do that only if you're paid by the hour.

هەرگیز ئەو کارە مەکە مەگەر ئەو کاتەی بە پێی کاتژمێر پارەت دەدەنێ.

Instead, hit the space bar.

لە بری ئەوە، دوگمەی سپەیس بەکاربهێنە

The space bar scrolls down one page.

سپەیس بە ئەندازەی یەک لاپەڕە دێتە خوارەوە

Hold down the Shift key to scroll back up again.

شیفت و سپەیس پێکەوە لاپەڕەیەک دەهێننە سەرەوە.

So, space bar to scroll down one page; works in every browser,

کەواتە سپەیس بۆ هاتنە خوارەوە بە ئەندازەی لاپەڕەیەک

in every kind of computer.

ئەمە لەسەر هەمو جۆرە وێبگەڕێک و لەسەر هەمو جۆرە کۆمپیوتەرێک کار دەکات

Also on the web, when you're filling in one of these forms like your addresses,

هەروەها لەسەر ئینتەرنێت کاتێ فۆڕمێکی لەم چەشنە پڕ دەکەیتەوە بۆ نمونە ناونیشانەکەت

I assume you know that you can hit the Tab key

وا دادەنێم کە دەزانیت دوگمەی تاب بەکار بهێنیت

to jump from box to box to box.

بۆ ئەوەی لە بۆکسێکەوە بچیتە سەر بۆکسێکی تر

But what about the pop-up menu where you put in your state?

بەڵام ئەی بۆ ئەو لیستەی کە ویلایەتەکەتی تیا هەڵدەبژێریت؟

Don't open the pop-up menu.

لیستەکە مەکەرەوە..

That's a terrible waste of calories.

ئەوە وزەیەکی زۆری دەوێت

Type the first letter of your state over and over and over.

پیتی یەکەمی ویلایەتەکەت بنوسە جار لەدوای جار

So if you want Connecticut, go, C, C, C.

بۆ نمونە ئەگەر کۆنیکتیکتت بوێت، چەند جارێک پیتی -سی- لێ بدە

If you want Texas, go T, T, and you jump right to that thing

ئەگەر تەکساست بوێ، دو جار پیتی -تی- لێبدە و رێک دەچیتە ئەوێ

without even opening the pop-up menu.

بە بێ ئەوەی تەنانەت لیستەکەت کردبێتەوە

Also on the web, when the text is too small,

هەر لەسەر ئینتەرنێت، کاتێ نوسینەکە زۆر بچوکە

what you do is hold down the Control key and hit plus, plus, plus.

دوگمەی کۆنترۆڵ داگرە و + لێ بدە

You make the text larger with each tap.

بە هەمو لێدانێک نوسینەکە گەورە دەبێت

Works on every computer, every web browser,

ئەمەش لەسەر هەمو کۆمپیوتەر و هەمو وێبگەڕێک کار دەکات

or minus, minus, to get smaller again.

یاخود - لێ بدە بۆ ئەوەی دیسان بچوکی بکەیتەوە

If you're on the Mac, it might be Command instead.

ئەگەر تۆ ماک بەکار دەهێنیت لەجیاتی کۆنترۆڵ دوگمەی کۆماند بەکار بهێنە.

When you're typing on your Blackberry, Android, iPhone,

کاتێ لەسەر بلاکبێری، ئەندرۆید، یان ئایفۆن شت دەنوسیت

don't bother switching layouts to the punctuation layout

شێوازەکە مەگۆڕە بۆ شێوازی خاڵبەندی

to hit the period and then a space,

بۆ ئەوەی خاڵ دابنێیت و پاشان سپەیس

then try to capitalize the next letter.

و ئینجا پیتی دواتر بکەیت بە کاپتەڵ

Just hit the space bar twice.

تەنیا دو جار لەسەر یەک سپەیس لێ بدە

The phone puts the period, the space, and the capital for you.

ئامێرەکە خۆی خاڵەکە و سپەیسەکە دادەنێت و یەکەم وشەت بۆ دەکات بە کەپتاڵ

Go space, space.

دو جار سپەیس لێ بدە.

It is totally amazing.

زۆر سەرنجڕاکێشە

Also when it comes to cell phones, on all phones,

هەروەها لە بارەی ئامێری مۆبایلەوە، هەمو جۆرە مۆبایلێک

if you want to redial somebody that you've dialed before,

ئەگەر بتەوێ زەنگ بۆ ئەو کەسە لێ بدەیت کە پێشتر زەنگت بۆ لێداوە

all you have to do is hit the call button,

تەنیا ئەوەت لەسەرە کە پەنجە بنێیت بە دوگمەی زنگ لێدان -کۆڵ- دا

and it puts the last phone number into the box for you,

و دوا ژمارەی پەیوەندی پێکراوت بۆ دەخاتە بۆکسەکەوە

and at that point you can hit call again to actually dial it.

ئەو کاتە دەتوانیت زەنگی بۆ بکەیت

No need to go to the recent calls list if you're trying to call somebody

کەواتە پێویست ناکات بچیتە بەشی لیستی پەیوەندییە نوێیەکانەوە

just hit the call button again.

بۆیە ئەگەر ویستت پەیوەندی بە کەسێکەوە بکەیت دوبارە پەنجە بنێ بە دوگمەی زەنگ لێدان دا

Something that drives me crazy:

ئەمە شتێکە کە شێتم دەکات

When I call you and leave a message on your voice mail,

کاتێ پەیوەندیت پێوە دەکەم و لەسەر ڤۆیسمەیڵەکەت -نامە دەنگییەکەت- پەیامێکت بۆ بەجێ دەهێڵم

I hear you saying, "Leave a message,"

گوێم لێتە کە دەڵێیت "پەیامێک بەجێ بهێڵە"

and then I get these 15 seconds of freaking instructions,

و ١٥ چرکە گوێ لە رێنماییە ناخۆشەکان دەگرم

like we haven't had answering machines for 45 years!

وەک بڵێت 45 ساڵ نەبێت ئامێری وەڵامدەرەوەمان هەبێت!

(Laughter)

-پێکەنین-

I'm not bitter.

من کەسێکی توند نیم

(Laughter)

-پێکەنین-

So it turns out there's a keyboard shortcut

لێرەدا دوگمەیەک هەیە رێگەکەت بۆ نزیک دەکاتەوە

that lets you jump directly to the beep like this.

وا دەکات یەکسەر بچیتە سەر دەنگی توتەکە بەم شێوەیە

Phone: At the tone, please...

ئامێری وەڵامدانەوەکە: لە کاتی تۆنەکەدا تکاتە -

(Beep)

توت

David Pogue: Unfortunately, the carriers didn't adopt

بە داخەوە ئامێری مۆبایلەکان

the same keystroke, so it's different by carrier,

ئەم دوگمەیەیان وەرنەگرتووە، بۆیە بە مۆبایل ئەمە جیاوازە

so it devolves upon you to learn the keystroke

بۆیە کەوتۆتەوە سەر خۆت دوگمەکە بدۆزیتەوە

for the person you're calling.

بۆ ئەو کەسەی کە پەیوەندی پێوە دەکەیت

I didn't say these were going to be perfect.

من نەموتوە ئەم شتانە بێ کەموکوڕین

So most of you think of Google

باشە. زۆربەمان وا دەزانین گوگڵ شتێکە

as something that lets you look up a web page,

کە رێگەت پێ دەدات پەڕەیەک بدۆزیتەوە،

but it is also a dictionary.

بەڵام لە هەمان کاتدا فەرهەنگیشە

Type the word "define" and the word you want to know.

وشەی define بنوسە و پاشان ئەو وشەیەی دەتەوێت بیزانیت

You don't even have to click anything.

تەنانەت پێویست ناکات کرتە لەسەر هیچ شتێک بکەیت

There's the definition as you type.

لە کاتی نوسینەکەتدا پێناسەی دەکات

It's also a complete FAA database.

هەروەها بنکەیەکی زانیاری تەواوی هێڵە ئاسمانییەکانە

Type the name of the airline and the flight.

ناوی هێڵە ئاسمانییەکە و گەشتەکە بنوسە

It shows you where the flight is, the gate, the terminal,

نیشانت دەدات گەشتەکە لە کوێیە، چ دەروازەیەک، چ تێرمیناڵێک

how long until it lands.

چەندی ماوە بنیشێتەوە. .

You don't need an app.

پێویستت بە بەرنامە نیە بۆ ئەمە

It's also unit and currency conversion.

هەروەها یەکە و دراویش دەگۆڕێت

Again, you don't have to click one of the results.

دیسان پێویست ناکات کرتە لەسەر ئەنجامەکان بکەیت

Just type it into the box, and there's your answer.

تەنیا لە بۆکسەکەدا شتەکە بنوسە و وەڵامەکەت وەرگرە

While we're talking about text --

کاتێ باسی نوسین دەکەین

When you want to highlight --

کاتێ دەتەوێ شتێک هایلایت بکەیت

this is just an example --

بۆ نمونە ئەمە-

(Laughter)

-پێکەنین

When you want to highlight a word,

کاتێ دەتەوێ وشەیەک هایلایت بکەیت

please don't waste your life dragging across it

تکایە ژیانی خۆت بە راکێشانی ماوسەکەوە -دراگ-ەوە خەسار مەکە

with the mouse like a newbie.

وەکو بەکارهێنەرە نەشارەزاکان.

Double click the word.

تەنیا دو کرتە لەسەر وشەکە بکە.

Watch "200" -- I go double-click,

تەماشای 200 بکە. دو کرتە دەکەم

it neatly selects just that word.

تەنیا وشەکەم بۆ هەڵدەبژێرێت

Also, don't delete what you've highlighted.

و ئەوەی هایلایتت کردووە مەیسڕەوە

You can just type over it.

دەتوانیت لەسەری بنوسیت

This is in every program.

لە هەموو پرۆگرامێک بەم شێوەیە

Also, you can go double-click, drag,

هەروەها دەتوانیت دو کرتە بکەیت و ئینجا دراگی بکەیت

to highlight in one-word increments as you drag.

بۆ ئەوەی لە کاتی دراگدا وشەکان یەک یەک زیاد بکەیت

Much more precise.

زۆر وردترە.

Again, don't bother deleting.

دیسان خۆت بە سڕینەوەوە ماندو مەکە

Just type over it.

تەنیا لە سەری بنوسە --

(Laughter)

پێکەنین

Shutter lag is the time between your pressing the shutter button

دواکەوتنی شەتەر ئەو کاتەیە کە دەکەوێتە نێوان پەنجە پیانان بە دوگمەی شەتەرەکە

and the moment the camera actually snaps.

و ئەو کاتەی کە کامێرەکەت وێنەکە دەگرێت

It's extremely frustrating on any camera under $1,000.

لە هەمو ئەو کامێرایانە کە نرخیان لە خوار هەزار دۆلارەوەیە زۆر بێزارکەرە

(Camera click)

-کرتەی کامێرا-

(Laughter)

-پێکەنین-

So, that's because the camera needs time to calculate the focus and exposure,

لەبەر ئەوەیە کە کامێراکە پێویستی بە کاتە بۆ ئەوەی فۆکەس و ئێکسپۆژەرەکە حساب بکات

but if you pre-focus with a half-press,

بەڵام ئەگەر تۆ بە نیو پەنجە پیانان فۆکەسی پێشوەخت بکەیت

leave your finger down --

و پاشان پەنجەی پیا بنێیت،!

no shutter lag!

شەتەرەکە دوا ناکەوێت

You get it every time.

هەمو جارێک وا دەبێت.

I've just turned your $50 camera into a $1,000 camera with that trick.

هەر ئێستا کامێرا 50 دۆلارییەکەی تۆم کرد بە کامێرایەکی 1000 دۆلاری بەم فێڵە

And finally, it often happens that you're giving a talk,

دواجار، زۆر جار رو دەدات کاتێ تۆ قسە دەکەیت

and for some reason, the audience is looking at the slide

لەبەر هەندێ هۆکار ئامادەبوان تەماشای سلایدەکە دەکەن

instead of at you!

لە جیاتی ئەوەی تەماشای تۆ بکەن! -

(Laughter)

پێکەنین

So when that happens -- this works in Keynote, PowerPoint,

بۆیە کاتێ ئەمە رو دەدات، ئەمە لە کینۆت و پاوەرپۆینتدا کار دەکات،

it works in every program -- all you do is hit the letter B key,

لە هەمو بەرنامەیەکدا کار دەکات، تەنیا پەنجە بنێ بە دوگمەی -بی- دا

B for blackout, to black out the slide, make everybody look at you,

B بۆ تاریککردنی سلایدەکەیە وا بکە هەموان تەماشای تۆ بکەن،

and then when you're ready to go on, you hit B again,

ئینجا تۆ ئامادەیت بەردەوام بیت دوبارە پەنجە دەنێیت بە دوگمەی بی دا

and if you're really on a roll, you can hit the W key for "whiteout,"

و ئەگەر باش بویت دەتوانیت پەنجە بنێیت بە w بۆ سپی کردنەوەی سلایدەکە

and you white out the slide,

و شاشەکە سپی دەکەیت، پاشان دوبارە پەنجە دەنێیت بە دەبلیو دا

and then you can hit W again to un-blank it.

بۆ ئەوەی سپیبونەوەکە لابەریت

So I know I went super fast.

دەزانم زۆر بە خێرایی تێپەڕیم. ئەگەر شتێکتان لەدەست چووە

If you missed anything, I'll be happy to send you the list of these tips.

خۆشحاڵ دەبم لیستی ئەم تێبینییانەتان بۆ بنێرم

In the meantime, congratulations.

هاوکات، پیرۆزە.

You all get your California Technology License.

هەموتان مۆڵەتی تەکنەلۆجی کالیفۆرنیاتان بەدەست هێنا.

Have a great day.

رۆژێکی خۆش

(Applause)

-چەپڵە-