Militant atheism | Richard Dawkins

2,823,506 views ・ 2008-04-15

TED


გთხოვთ, ორჯერ დააწკაპუნოთ ქვემოთ მოცემულ ინგლისურ სუბტიტრებზე ვიდეოს დასაკრავად.

Translator: Levan Lashauri Reviewer: Michael Kaulashvili
დიდებული მუსიკა, რომელიც ჩაგვესმის
00:27
That splendid music, the coming-in music,
0
27063
2913
00:30
"The Elephant March" from "Aida," is the music I've chosen for my funeral.
1
30000
5881
"ტრიუმფალური მარში" აიდადან, არის მუსიკა, რომელიც ჩემი დაკრძალვისთვის ავარჩიე
00:35
(Laughter)
2
35905
1071
(სიცილი)
00:37
And you can see why. It's triumphal.
3
37000
4976
და თქვენ ხვდებით რატომ. ის ტრიუმფალურია.
00:42
I won't feel anything, but if I could,
4
42000
3976
მე ვერაფერს ვიგრძნობ, მაგრამ რომ მეგრძნო,
00:46
I would feel triumphal at having lived at all,
5
46000
3976
ვიგრძნობდი ტრიუმფს, რომ საერთოდ ვიცხოვრე
00:50
and at having lived on this splendid planet,
6
50000
2096
და რომ ვიცხოვრე ამ დიდებულ პლანეტაზე
00:52
and having been given the opportunity to understand
7
52120
3113
და რომ მომეცა საშუალება გამეგო რაღაც,
00:55
something about why I was here in the first place, before not being here.
8
55257
6191
იმის შესახებ, თუ რატომ ვიყავი იქამდე, სანამ აღარ ვიქნებოდი.
01:02
Can you understand my quaint English accent?
9
62448
4419
გესმით ჩემი ძველმოდური ინგლისური აქცენტი?
01:06
(Laughter)
10
66891
1871
01:09
Like everybody else, I was entranced yesterday by the animal session.
11
69651
5075
როგორც ყველა, გუშინ მეც აღვფრთოვანდი ცხოველთა სესიით.
01:14
Robert Full and Frans Lanting and others;
12
74750
5439
რობერტ ფული და ფრანს ლანტინგი და სხვები,
01:20
the beauty of the things that they showed.
13
80213
2226
იმის მშვენიერებით, რაც მათ აჩვენეს.
01:22
The only slight jarring note was when Jeffrey Katzenberg said of the mustang,
14
82463
5513
ერთდარეთი გამაღიზიანებელი მომენტი იყო, როცა ჯეფრი კაცენბერგმა მუსტანგზე თქვა
01:28
"the most splendid creatures that God put on this earth."
15
88000
3831
"ყველაზე დიდებული ქმნილება, რომელიც ღმერთმა შექმნა დედამიწაზე"
01:31
Now of course, we know that he didn't really mean that,
16
91855
3601
ჩვენ რა თქმა უნდა ვიცით, რომ სინამდვილეში ის ამას არ გულისხმობდა,
01:35
but in this country at the moment, you can't be too careful.
17
95480
3153
მაგრამ ამ ქვეყანაში, ამჟამად, შეუძლებელია იყო ზედმეტად ფრთხილი.
01:38
(Laughter)
18
98657
1319
(სიცილი)
01:40
I'm a biologist, and the central theorem of our subject: the theory of design,
19
100000
6976
მე ბიოლოგი ვარ და მთავარი თეორემა ჩემს სფეროში დიზაინის თეორიაა,
01:47
Darwin's theory of evolution by natural selection.
20
107000
4699
დარვინის ევოლუციის თეორია, ბუნებრივი გადარჩევის გზით.
01:51
In professional circles everywhere, it's of course universally accepted.
21
111723
4253
რა თქმა უნდა პროფესიულ წრეებში, ის ყველგან უნივერსალურად მიღებულია.
01:56
In non-professional circles outside America, it's largely ignored.
22
116000
5976
არაპროფესიულ წრეებში აშშ-ს გარეთ ძირითადად იგნორირებული,
02:02
But in non-professional circles within America,
23
122000
3976
მაგრამ არაპროფესიულ წრეებში აშშ-ში,
02:06
it arouses so much hostility --
24
126000
2976
ის ისეთ მტრულ დამოკიდებულებას იწვევს
02:09
(Laughter)
25
129000
1076
(სიცილი)
02:10
it's fair to say that American biologists are in a state of war.
26
130100
4630
რომ შეგვიძლია ვთქვათ, ამერიკელი ბიოლოგები ომის მდგომარეობაში ვიმყოფებით.
02:16
The war is so worrying at present,
27
136000
1975
ეს ომი ისეთი შემაშფოთებელია ამჟამად,
02:17
with court cases coming up in one state after another,
28
137999
2573
სასამართლო პროცესებით ამა თუ იმ შტატში,
02:20
that I felt I had to say something about it.
29
140596
2380
რომ ვიფიქრე ამაზე რაღაც უნდა მეთქვა.
02:23
If you want to know what I have to say about Darwinism itself,
30
143000
3976
თუ თქვენ გაინტერესებთ, რა მაქვს სათქმელი თავად დარვინიზმზე,
02:27
I'm afraid you're going to have to look at my books,
31
147000
2976
ვშიშობ ჩემი წიგნები უნდა წაიკითხოთ,
02:30
which you won't find in the bookstore outside.
32
150000
2976
რომლებსაც ვერ იპოვით წიგნების დახლებზე.
02:33
(Laughter)
33
153000
2976
(სიცილი)
02:36
Contemporary court cases
34
156467
1509
თანამედროვე სასამართლო პროცესები
02:38
often concern an allegedly new version of creationism,
35
158000
3976
ხშირად იხილავენ კრეაციონიზმის ე.წ. ახალ ვერსიას,
02:42
called "Intelligent Design," or ID.
36
162000
3299
სახელად "გონივრული დიზაინი", ანუ "გ.დ."
02:46
Don't be fooled. There's nothing new about ID.
37
166000
3792
არ გაგასულელონ. ახალი არაფერია "გონივრულ დიზაინში"
02:50
It's just creationism under another name,
38
170149
3350
ეს ისევ კრეაციონიზმია სხვა სახელით,
02:53
rechristened -- I choose the word advisedly --
39
173523
3358
გადანათლული, ეს სიტყვა შეგნებულად ავარჩიე
02:56
(Laughter)
40
176905
1071
(სიცილი)
02:58
for tactical, political reasons.
41
178000
1976
ტაქტიკურ-პოლიტიკური მიზნებით.
03:00
The arguments of so-called ID theorists
42
180000
1976
"გ.დ."-ს თეორეტიკოსების ე.წ. არგუმენტები
03:02
are the same old arguments that had been refuted again and again,
43
182000
3372
ისევ ის ძველი არგუმენტებია, რომლებიც ბევრჯერ იქნა უარყოფილი,
03:05
since Darwin down to the present day.
44
185396
2433
დარვინის დროიდან დღემდე,
03:08
There is an effective evolution lobby
45
188908
3068
არსებობს ეფექტური ევოლუციური ლობისტების ჯგუფი, რომლებიც
03:12
coordinating the fight on behalf of science,
46
192000
2096
ბრძოლას მეცნიერების სახელით აწარმოებენ
03:14
and I try to do all I can to help them,
47
194120
2856
და მე ყველანაირად ვცდილობ მათ დავეხმარო,
03:17
but they get quite upset when people like me dare to mention
48
197000
3976
მაგრამ ისინი ბრაზდებიან, როცა ჩემნაირები ბედავენ და ახსენებენ,
03:21
that we happen to be atheists as well as evolutionists.
49
201000
3579
რომ ჩვენ ევოლუციონისტებთან ერთად ათეისტებიც ვართ.
03:25
They see us as rocking the boat, and you can understand why.
50
205302
4674
ისინი ჩვენ აღგვიქვამენ, როგორც ხალხს, რომელიც ნავს არყევს და ალბათ გესმით რატომ.
03:30
Creationists, lacking any coherent scientific argument for their case,
51
210689
4729
კრეაციონისტები, რომლებსაც არ აქვთ რამე გამართული მეცნიერული არგუმენტი,
03:35
fall back on the popular phobia against atheism:
52
215442
4954
მიმართავენ ჩვეულ დაშინებას ათეიზმით:
03:40
Teach your children evolution in biology class,
53
220420
3556
"ასწავლეთ თქვენს შვილებს ევოლუცია ბილოგიის გაკვეთილზე
03:44
and they'll soon move on to drugs, grand larceny and sexual "pre-version."
54
224000
4976
და მალე ისინი გახდებიან ნარკომანები, ქურდები და სექსუალურად გაირყვნებიან"
03:49
(Laughter)
55
229000
3789
(სიცილი)
03:54
In fact, of course, educated theologians from the Pope down
56
234000
2976
სინამდვილეში, ცხადია, განათლებული თეოლოგები პაპით დაწყებული
03:57
are firm in their support of evolution.
57
237000
2124
მყარად უჭერენ მხარს ევოლუციას.
03:59
This book, "Finding Darwin's God," by Kenneth Miller,
58
239886
2919
ეს წიგნი: "დარვინის ღმერთის ძიებაში" კენეტ მილერისგან
04:02
is one of the most effective attacks on Intelligent Design that I know
59
242829
4063
არის ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური შეტევა
გონივრულ დიზაინზე, რაც კი მინახავს და ის ეფექტურია
04:06
and it's all the more effective because it's written by a devout Christian.
60
246916
4060
სწორედ იმიტომ, რომ დაწერილია მხურვალე ქრისტიანის მიერ.
04:11
People like Kenneth Miller could be called a "godsend" to the evolution lobby,
61
251000
4582
კენეტ მილერისნაირებს შეიძლება ევოლუციური ლობისთვის "ღვთისგან მოვლენილი" ვუწოდოთ.
04:15
(Laughter)
62
255606
1370
(სიცილი)
04:17
because they expose the lie that evolutionism is, as a matter of fact,
63
257000
4727
რადგან ისინი ამხელენ ტყუილს, რომ ფაქტიურად
04:21
tantamount to atheism.
64
261751
1623
ევოლუციონიზმი ათეიზმის ტოლფასია.
04:23
People like me, on the other hand, rock the boat.
65
263398
3134
ჩემნაირები კი, ნავს არყევენ.
04:28
But here, I want to say something nice about creationists.
66
268175
2801
მაგრამ აქვე მინდა რაღაც კარგი ვთქვა კრეაციონისტებზე
04:31
It's not a thing I often do, so listen carefully.
67
271000
2676
ამას ხშირად არ ვაკეთებ, ასე რომ ყურადღებით მომისმინეთ
04:33
(Laughter)
68
273700
1276
(სიცილი)
04:35
I think they're right about one thing.
69
275000
2976
ვფიქრობ ერთ რამეში ისინი მართლები არიან.
04:38
I think they're right that evolution
70
278000
1976
ვფიქრობ ისინი მართლები არიან, რომ ევოლუცია
04:40
is fundamentally hostile to religion.
71
280000
2643
ფუნდამენტურად მტრულია რელიგიის მიმართ.
04:43
I've already said that many individual evolutionists, like the Pope,
72
283643
3214
მე უკვე ვთქვი, რომ ბევრი ევოლუციონისტი, როგორც მაგალითად პაპი,
04:46
are also religious, but I think they're deluding themselves.
73
286881
3095
ასევე რელიგიურებიც არიან, მაგრამ ვფიქრობ ისინი თავს იტყუებენ.
04:50
I believe a true understanding of Darwinism
74
290460
2944
მე მიმაჩნია, რომ დარვინიზმის ნამდვილი არსი,
04:53
is deeply corrosive to religious faith.
75
293428
3540
ძირეულად დამანგრეველია რელიგიური რწმენის მიმართ.
04:58
Now, it may sound as though I'm about to preach atheism,
76
298349
5223
ახლა, შეიძლება ისე ჟღერდეს, რომ მე ათეიზმის ქადაგებას ვაპირებ,
05:03
and I want to reassure you that that's not what I'm going to do.
77
303596
3832
მაგრამ მინდა დაგარწმუნოთ, რომ ამას არ ვაპირებ.
05:07
In an audience as sophisticated as this one,
78
307452
3524
ისეთი კვალიფიციური მაყურებლისთვის როგორც აქ არის,
05:11
that would be preaching to the choir.
79
311000
2353
ეს იქნებოდა როგორც საეკლესიო გუნდისთვის ქადაგება.
05:13
No, what I want to urge upon you --
80
313853
2620
არა, რისი თქმაც მე მინდა..
05:16
(Laughter)
81
316497
3743
(სიცილი)
05:20
Instead, what I want to urge upon you is militant atheism.
82
320264
4712
სამაგიეროდ რისკენაც მინდა გიბიძგოთ, არის მებრძოლი ათეიზმი.
05:25
(Laughter)
83
325000
1976
(სიცილი)
05:27
(Applause)
84
327000
3198
(აპლოდისმენტები)
05:30
But that's putting it too negatively.
85
330222
2755
მაგრამ ეს ზედმეტად ნეგატიურად ჟღერს.
05:33
If I was a person who were interested in preserving religious faith,
86
333001
4649
მე რომ ვიყო რელიგიური რწმენის შენარჩუნებით დაინტერესებული ადამიანი,
05:37
I would be very afraid of the positive power of evolutionary science,
87
337674
5149
შემეშინდებოდა ევოლუციური მეცნიერების პოზიტიური ძალის და ზოგადად მეცნიერებისაც,
05:42
and indeed science generally, but evolution in particular,
88
342847
2849
მაგრამ განსაკუთრებით ევოლუციის,
05:45
to inspire and enthrall, precisely because it is atheistic.
89
345720
5862
რომელიც შთაგაგონებთ და გიტაცებთ სწორედ იმიტომ, რომ ის ათეისტურია.
05:53
Now, the difficult problem for any theory of biological design
90
353337
3753
ბიოლოგიური დიზაინის ნებისმიერი თეორიის რთული პრობლემა,
05:57
is to explain the massive statistical improbability of living things.
91
357114
5262
ცოცხალი არსებების შექმნის უმცირესი სტატისტიკური ალბათობის ახსნაა.
06:03
Statistical improbability in the direction of good design --
92
363000
4772
წარმატებული დიზაინის, სხვა სიტყვებით, "სირთულის",
06:07
"complexity" is another word for this.
93
367796
1888
სტატისტიკურად დაბალი ალბათობა,
06:10
The standard creationist argument --
94
370269
1747
სტანდარტული კრეაციონისტული არგუმენტი, არის ერთადერთი, ყველა დაიყვანება ამ ერთზე,
06:12
there is only one; they're all reduced to this one --
95
372040
2936
06:15
takes off from a statistical improbability.
96
375000
2380
იწყება სტატისტიკურად დაბალი ალბათობიდან.
06:17
Living creatures are too complex to have come about by chance;
97
377404
3286
ცოცხალი არსებები ზედმეტად რთულები არიან, იმისთვის რომ შემთხვევით შექმნილიყვნენ,
06:20
therefore, they must have had a designer.
98
380714
2262
ამიტომ მათ უნდა ჰყავდეთ გონიერი შემქნელი.
06:23
This argument of course, shoots itself in the foot.
99
383594
2444
ცხადია, ეს არგუმენტი თვითგამანადგურებელია.
ნებისმიერი შემქმნელი, რომელსაც რაღაც ნამდვილად რთულის შექმნა შეუძლია
06:26
Any designer capable of designing something really complex
100
386062
3315
06:29
has to be even more complex himself,
101
389401
2581
აუცილებლად მასზე რთული უნდა იყოს და ეს სანამ გადავალთ
06:32
and that's before we even start on the other things he's expected to do,
102
392006
3970
სხვა რამეებზე რასაც მისგან ელიან,
06:36
like forgive sins, bless marriages, listen to prayers --
103
396000
3914
როგორც ცოდვების მიტევება, ქორწინების კურთხევა, ლოცვების მოსმენა,
06:39
favor our side in a war --
104
399938
2038
ჩვენს მხარეს ყოფნა ომში,
06:42
(Laughter)
105
402000
2386
(სიცილი)
06:44
disapprove of our sex lives, and so on.
106
404410
2566
ჩვენი სექსუალური ცხოვრების გაკიცხვა და ა.შ.
06:47
(Laughter)
107
407000
1976
(სიცილი)
06:49
Complexity is the problem that any theory of biology has to solve,
108
409000
4976
სირთულე არის პრობლემა, რომელიც ნებისმიერმა ბიოლოგიურმა თეორიამ უნდა გადაჭრას
06:54
and you can't solve it by postulating an agent that is even more complex,
109
414000
4707
და თქვენ მას ვერ გადაჭრით ისეთი რამის შემოტანით, რომელიც კიდევ უფრო რთულია,
06:58
thereby simply compounding the problem.
110
418731
2610
ეს უბრალოდ ართულებს პრობლემას.
07:01
Darwinian natural selection is so stunningly elegant
111
421928
4397
დარვინის ბუნებრივი გადარჩევა საოცრად ელეგანტურია,
07:06
because it solves the problem of explaining complexity
112
426349
3825
რადგან ის ჭრის სირთულის ახსნის პრობლემას,
07:10
in terms of nothing but simplicity.
113
430198
3055
მხოლოდ და მხოლოდ სიმარტივით.
07:14
Essentially, it does it by providing a smooth ramp
114
434094
3269
არსებითად ის ამას გლუვი გართულებით აკეთებს,
07:17
of gradual, step-by-step increment.
115
437387
3315
ეტაპობრივად, ნაბიჯ-ნაბიჯ ზრდით.
07:21
But here, I only want to make the point
116
441757
1873
და აქ მინდა ერთი აზრი ვთქვა,
07:23
that the elegance of Darwinism is corrosive to religion,
117
443654
3690
რომ დარვინიზმის ელეგანტურობა დამანგრეველია რელიგიისთვის,
07:27
precisely because it is so elegant, so parsimonious, so powerful,
118
447368
4608
სწორედ იმიტომ, რომ ის ასეთი ელეგანტურია, ასეთი კოხტა, ასეთი მძლავრი,
07:32
so economically powerful.
119
452000
1714
ეკონომიურად მძლავრი.
მას ლამაზი ჩამოკიდებული ხიდის მსგავსი ეკონომიურობის გამოხატულება აქვს.
07:36
It has the sinewy economy of a beautiful suspension bridge.
120
456285
5897
07:43
The God theory is not just a bad theory.
121
463000
2591
ღმერთის თეორია, არა მხოლოდ ცუდი თეორიაა.
07:45
It turns out to be -- in principle --
122
465615
1770
ის აღმოჩნდა პრინციპულად უუნარო იმის შესრულებაში, რაც მას ევალება.
07:47
incapable of doing the job required of it.
123
467409
3567
07:51
So, returning to tactics and the evolution lobby,
124
471464
3111
დავუბრუნდეთ ტაქტიკას და ევოლუციის ლობისტებს.
07:54
I want to argue that rocking the boat
125
474599
3122
მინდა გითხრათ, რომ ნავის რყევა შეიძლება ზუსტადაც სწორი იყოს.
07:57
may be just the right thing to do.
126
477745
4707
08:03
My approach to attacking creationism is --
127
483452
2596
კრეაციონიზმზე შეტევის ჩემეული მიდგომა, არ ჰგავს ევოლუციის ლობისტებისას.
08:06
unlike the evolution lobby --
128
486072
2483
08:08
my approach to attacking creationism is to attack religion as a whole.
129
488579
4730
ჩემი კრეაციონიზმზე შეტევა მთლიანად რელიგიაზე შეტევაა.
08:14
And at this point I need to acknowledge the remarkable taboo
130
494356
4262
ამ მომენტში უნდა ვახსენო
08:18
against speaking ill of religion,
131
498642
2486
რელიგიის კრიტიკის საწინააღმდეგო ცნობილი ტაბუ.
08:21
and I'm going to do so in the words of the late Douglas Adams,
132
501152
3349
მე ამას დუგლას ადამსის სიტყვებით ვიზამ.
08:24
a dear friend who, if he never came to TED,
133
504525
2239
ჩემი კარგი მეგობარი, რომელიც, თუ არასდროს გამოსულა TED-ში,
08:26
certainly should have been invited.
134
506788
1982
აუცილებლად უნდა ყოფილიყო მოწვეული.
08:28
(Richard Saul Wurman: He was.)
135
508794
1467
(რიჩარდ სოლ ვურმანი: იყო.)
08:30
Richard Dawkins: He was. Good. I thought he must have been.
136
510285
3023
რიჩარდ დოკინსი: იყო. კარგია. ვიფიქრე უნდა ყოფილიყო.
08:33
He begins this speech, which was tape recorded in Cambridge
137
513332
2844
ის იწყებს თავის სიტყვას, რომელიც კემბრიჯში ჩაწერეს
08:36
shortly before he died --
138
516200
1776
ცოტა ხნით ადრე მის სიკვდილამდე.
08:38
he begins by explaining how science works through the testing of hypotheses
139
518000
4573
ის იწყებს იმის ახსნით, თუ როგორ მუშაობს მეცნიერება ჰიპოთეზების გამოცდით,
08:42
that are framed to be vulnerable to disproof, and then he goes on.
140
522597
3603
რომლებიც გამტყუნებადები არიან და შემდეგ ის აგრძელებს.
08:46
I quote, "Religion doesn't seem to work like that.
141
526224
3752
ვციტირებ: "რელიგია ასე არ მუშაობს.
08:50
It has certain ideas at the heart of it, which we call 'sacred' or 'holy.'
142
530000
3976
მას საფუძველში გარკვეული აზრები აქვს, რომელსაც ჩვენ წმინდას ვუწოდებთ
08:54
What it means is: here is an idea or a notion
143
534000
2976
ეს ნიშნავს: აი ეს არის აზრი, ან წარმოდგენა,
08:57
that you're not allowed to say anything bad about.
144
537000
3655
რომელზეც არაფერი ცუდის თქმის უფლება არ გაქვთ.
09:00
You're just not. Why not? Because you're not."
145
540679
4297
უბრალოდ არ გაქვთ. რატომ არა? იმიტომ რომ არა!
09:05
(Laughter)
146
545000
3904
(სიცილი)
09:08
"Why should it be that it's perfectly legitimate
147
548928
2421
რატომ უნდა იყოს მისაღები რესპუბლიკელების, ან დემოკრატების მხარდაჭერა?
09:11
to support the Republicans or Democrats,
148
551373
1989
09:13
this model of economics versus that,
149
553386
2360
ერთი ეკონომუკური მოდელი მეორის ნაცვლად, მაკინტოში ვინდოუსის ნაცვლად,
09:15
Macintosh instead of Windows,
150
555770
1965
09:17
but to have an opinion about how the universe began,
151
557759
2961
მაგრამ თუ გაქვთ წარმოდგენები იმაზე თუ როგორ შეიქმნა სამყარო,
09:20
about who created the universe --
152
560744
1636
იმაზე, თუ ვინ შექმნა ის? - არა, ეს წმინდაა.
09:22
no, that's holy.
153
562404
1649
09:24
So, we're used to not challenging religious ideas,
154
564784
3366
ამრიგად, ჩვენ მიჩვეულები ვართ რელიგიური იდეებს არ ვეკამათოთ
09:28
and it's very interesting how much of a furor Richard creates
155
568174
3190
და საინტერესოა თუ რამხელა ფურორს ახდენს რიჩარდი,
09:31
when he does it." --
156
571388
1159
როცა ამას აკეთებს." მან მე მიგულისხმა და არა ის.
09:32
He meant me, not that one.
157
572571
1800
09:35
"Everybody gets absolutely frantic about it,
158
575578
2398
"ყველა აბსოლუტურად გაშმაგებული ხვდება ამას,
09:38
because you're not allowed to say these things.
159
578000
2588
რადგან თქვენ არ გაქვთ ამის თქმის უფლება, მაგრამ რაციონალურად თუ შეხედავთ მიხვდებით,
09:40
Yet when you look at it rationally,
160
580612
1697
09:42
there's no reason why those ideas
161
582333
2096
რომ არ არსებობს მიზეზი, თუ რატომ არ უნდა იყოს ეს აზრები ისევე ღია განსჯისთვის,
09:44
shouldn't be as open to debate as any other,
162
584453
2675
როგორც ნებისმიერი სხვა, იმის გარდა რომ რატომღაც ჩვენ ასე შევთანხმდით,
09:47
except that we've agreed somehow between us
163
587152
3069
09:50
that they shouldn't be."
164
590245
1374
რომ არ უნდა იყოს." დუგლასის ციტატის დასასრული.
09:51
And that's the end of the quote from Douglas.
165
591983
2317
09:56
In my view, not only is science corrosive to religion;
166
596864
4112
ჩემი აზრით არა მხოლოდ მეცნიერებაა დამანგრეველი რელიგიისთვის,
10:01
religion is corrosive to science.
167
601000
3151
არამედ რელიგიაც დამანგრეველია მეცნიერებისთვის.
10:04
It teaches people to be satisfied with trivial,
168
604698
3873
ის ასწავლის ადამიანებს დაკმაყოფილდნენ ზებუნებრივი აუხსნელობით
10:08
supernatural non-explanations,
169
608595
3023
10:11
and blinds them to the wonderful, real explanations
170
611642
3731
და აბრმავებს მათ შესანიშნავი, ნამდვილი ახსნების მიმართ, რომლებიც ჩვენ გაგვაჩნია.
10:15
that we have within our grasp.
171
615397
1579
10:17
It teaches them to accept authority, revelation and faith,
172
617595
6041
ის ასწავლის მათ მიიღონ ავტორიტეტის მითითება, გამოცხადება და რწმენა,
10:23
instead of always insisting on evidence.
173
623660
3469
ყოველთვის მტკიცებულებების და საფუძვლების მოთხოვნის ნაცვლად
10:29
There's Douglas Adams, magnificent picture from his book, "Last Chance to See."
174
629081
4539
აი, დუგლას ადამსის არაჩვეულერბივი სურათი მისი წიგნიდან "დანახვის ბოლო შანსი"
10:35
Now, there's a typical scientific journal,
175
635000
2660
არსებობს ტიპიური მეცნიერული ჟურნალი "კვარტალური ბიოლოგიური მიმოხილვა"
10:37
The Quarterly Review of Biology.
176
637684
1633
10:39
And I'm going to put together, as guest editor,
177
639341
2856
როგორც მოწვეული რედაქტორი მე ვაპირებ შევიმუშავო
10:42
a special issue on the question, "Did an asteroid kill the dinosaurs?"
178
642221
5245
სპეციალური გამოცემა საკითხზე "დახოცა თუ არა დინოზავრები ასტეროიდმა?"
10:47
And the first paper is a standard scientific paper,
179
647490
4097
და პირველი სტატია სტანდარტული სამეცნიერო სტატიისა
10:51
presenting evidence,
180
651611
1875
წარმოადგენს მტკიცებულებას: "ირიდიუმის ფენა კ-ტ საზღვარზე
10:53
"Iridium layer at the K-T boundary,
181
653510
1735
10:55
and potassium argon dated crater in Yucatan,
182
655269
2421
კალიუმ-არგონის უძველესი კრატერი იუკატანზე,
10:57
indicate that an asteroid killed the dinosaurs."
183
657714
2611
გვაჩვენებს, რომ ასტეროიდმა დახოცა დინოზავრები"
11:00
Perfectly ordinary scientific paper.
184
660349
2627
სრულიად ჩვეულებრივი სამეცნიერო ნაშრომი.
11:03
Now, the next one.
185
663000
1533
ახლა შემდეგი: "სამეფო საზოგადოების პრეზიდენტს
11:04
"The President of the Royal Society
186
664557
2665
11:07
has been vouchsafed a strong inner conviction
187
667246
4488
ჩაესმა ძლიერი შინაგანი ხმა" (სიცილი)
11:11
that an asteroid killed the dinosaurs."
188
671758
2503
"..რომ ასტეროიდმა დახოცა დინოზავრები"
11:14
(Laughter)
189
674285
1953
(სიცილი)
11:18
"It has been privately revealed to Professor Huxtane
190
678530
5802
"პროფესორ ჰაკსტეინს ჰქონდა გამოცხადება იმის შესახებ,
11:24
that an asteroid killed the dinosaurs."
191
684356
1921
რომ ასტეროიდმა დახოცა დინოზავრები"
11:26
(Laughter)
192
686301
1388
(სიცილი)
11:29
"Professor Hordley was brought up
193
689960
2301
"პროფესორი ჰორდლი იყო აღზრდილი
11:32
to have total and unquestioning faith" --
194
692285
2691
იმის სრული და შეურყეველი რწმენით"
11:35
(Laughter) --
195
695000
1032
(სიცილი)
11:36
"that an asteroid killed the dinosaurs."
196
696056
4796
"..რომ ასტეროიდმა დახოცა დინოზავრები"
11:43
"Professor Hawkins has promulgated an official dogma
197
703459
4517
"პროფესორმა ჰოკინსმა გამოაქვეყნა ოფიციალური დოქტრინა,
11:48
binding on all loyal Hawkinsians
198
708000
3444
ყველა ჭეშმარიტი ჰოკინსიანელისთვის,
11:51
that an asteroid killed the dinosaurs."
199
711468
2869
რომ ასტეროიდმა დახოცა დინოზავრები"
11:54
(Laughter)
200
714361
1940
(სიცილი)
11:57
That's inconceivable, of course.
201
717523
3301
ეს რა თქმა უნდა წარმოუდგენელია.
12:01
But suppose --
202
721848
1230
მაგრამ წარმოიდგინეთ..
12:03
[Supporters of the Asteroid Theory cannot be patriotic citizens]
203
723102
3046
[ასტერიდის თეორიის მხარდამჭერები ვერ იქნებიან პატრიოტები] (აპლოდისმენტები)
12:06
(Laughter)
204
726172
1715
12:07
(Applause)
205
727911
2619
12:12
In 1987, a reporter asked George Bush, Sr.
206
732774
3202
1987 წელს ჟურნალისტმა ჰკითხა ჯორჯ ბუშ უფროსს,
12:16
whether he recognized the equal citizenship and patriotism
207
736000
3818
აღიარებს თუ არა ის თანაბარ პატრიოტებად და მოქალაქეებად
12:19
of Americans who are atheists.
208
739842
2134
ათეისტ ამერიკელებს.
12:22
Mr. Bush's reply has become infamous.
209
742000
2976
ბატონი ბუშის პასუხი სამწუხაროდ ცნობილია:
12:25
"No, I don't know that atheists should be considered citizens,
210
745000
3976
"არა, არ ვიცი ათეისტები თუ უნდა ჩაითვალონ მოქალაქეებად
12:29
nor should they be considered patriots.
211
749000
1976
და არც პატრიოტებად
12:31
This is one nation under God."
212
751000
2634
ეს ერთი ერია ღვთის წინაშე"
12:34
Bush's bigotry was not an isolated mistake,
213
754571
2619
ეს არ იყო ბუშის ერთჯერადი წამოცდენა,
12:37
blurted out in the heat of the moment and later retracted.
214
757214
3285
რომელიც მას სიცხარეში აღმოხდა და შემდეგ უარყო.
12:40
He stood by it in the face of repeated calls for clarification or withdrawal.
215
760523
4847
ის იგივეს ამტკიცებდა, მოთხოვნების პასუხად, რომ დაეზუსტებინა ან უარეყო.
12:45
He really meant it.
216
765394
1230
ის მართლაც ასე თვლის.
12:46
More to the point, he knew it posed no threat to his election --
217
766648
4555
მეტიც, მან იცოდა რომ ეს არ ემუქრება მის წარმატებას არჩევნებში, უფრო პირიქით.
12:51
quite the contrary.
218
771227
1182
12:52
Democrats as well as Republicans parade their religiousness
219
772433
3730
დემოკრატები ისევე როგორც რესპუბლიკელები, აფიშირებას უკეთებენ საკუთარ რელიგიურობას,
12:56
if they want to get elected.
220
776187
1724
თუ უნდათ, რომ იყვნენ არჩეულები, ორივე ახსენებს "ერთ ერს ღვთის წინაშე"
12:57
Both parties invoke "one nation under God."
221
777935
4160
13:02
What would Thomas Jefferson have said?
222
782119
2312
რას იტყოდა ტომას ჯეფერსონი?[ყველა დროში და ქვეყანაში მღვდელი თავისუფლების მტერი იყო]
13:04
[In every country and in every age, the priest has been hostile to liberty]
223
784455
3626
სხვათაშორის როგორც წესი ძალიან არ ვამაყობ ხოლმე ბრიტანელობით,
13:08
Incidentally, I'm not usually very proud of being British,
224
788105
3871
13:12
but you can't help making the comparison.
225
792000
3976
მაგრამ ამ შემთხვევაში შედარება აუცილებელია
13:16
(Applause)
226
796000
6969
[ფუნტი: დარვინი; დოლარი: "ღმერთის გვწამს"] (აპლოდისმენტები)
13:24
In practice, what is an atheist?
227
804485
2491
პრინციპში რას წარმოადგენს ათეისტი?
13:27
An atheist is just somebody who feels about Yahweh
228
807000
4308
ათეისტი უბრალოდ არის ის, ვინც იაჰვეზე იმას ფიქრობს,
13:31
the way any decent Christian feels about Thor or Baal or the golden calf.
229
811332
6263
რასაც ნებსიმიერი წესიერი ქრისტიანი თორაზე, ან ბაალზე, ან ოქროს ხბოზე.
13:37
As has been said before, we are all atheists about most of the gods
230
817619
4357
როგორც ადრე ითქვა, ჩვენ ყველანი ათეისტები ვართ უმრავლესობა ღმერთების მიმართ,
13:42
that humanity has ever believed in.
231
822000
2305
რომლებისაც ხალხს ოდესღაც სწამდათ, უბრალოდ ზოგი ჩვენგანი ერთი ღმერთით უფრო შორს მიდის
13:44
Some of us just go one god further.
232
824329
2647
13:47
(Laughter)
233
827000
2976
(სიცილი)
13:50
(Applause)
234
830000
6976
(აპლოდისმენტები)
13:57
And however we define atheism, it's surely the kind of academic belief
235
837000
3334
როგორც არ უნდა განვმარტოთ ათეიზმი ეს ერთგვარი აკადემიური აზრია,
14:00
that a person is entitled to hold without being vilified
236
840358
3618
რომლის გამოთქმის უფლებაც ნებისმიერ ადამიანს აქვს
14:04
as an unpatriotic, unelectable non-citizen.
237
844000
4156
არაპატრიოტად, ან არამოქალაქედ ძაგების გარეშე
14:09
Nevertheless, it's an undeniable fact that to own up to being an atheist
238
849045
3384
და მიუხედავად ამისა უდავო ფაქტია, რომ ათეისტად ყოფნის აღიარება
14:12
is tantamount to introducing yourself as Mr. Hitler or Miss Beelzebub.
239
852453
4540
იგივეა რაც წარუდგე ვინმეს, როგორც ჰიტლერი, ან მის ბიელზიბაბად
14:17
And that all stems from the perception of atheists
240
857583
3702
და შედეგად ათეისტები აღიქმებიან,
14:21
as some kind of weird, way-out minority.
241
861309
3905
როგორც რაღაც უცნაური და უჩვეულო უმცირესობა.
14:25
Natalie Angier wrote a rather sad piece in the New Yorker,
242
865889
3087
ნატალი ენჟიერმა დაწერა საკმაოდ სევდიანი ნაწყვეტი ნიუ იორკერში
14:29
saying how lonely she felt as an atheist.
243
869000
2063
იმაზე თუ როგორი მარტოსული იყო იგი ათეისტად.
14:31
She clearly feels in a beleaguered minority.
244
871420
2438
ის ცხადად გრძნობს თავს ალყაში მყოფ უმცირესობაში,
14:33
But actually, how do American atheists stack up numerically?
245
873882
5255
მაგრამ სინამდვილეში რიცხვობრივად რამდენი ათეისტია აშშ-ში?
14:40
The latest survey makes surprisingly encouraging reading.
246
880000
2899
ბოლო კვლევები მოულოდნელად დამაიმედებელ შედეგებს აჩვენებს.
14:43
Christianity, of course, takes a massive lion's share of the population,
247
883296
3430
ქრისტიანები რა თქმა უნდა ლომის წილია
მოსახლეობის, დაახლოებით 160 მილიონი.
14:46
with nearly 160 million.
248
886750
1594
14:49
But what would you think was the second largest group,
249
889256
3477
როგორ ფიქრობთ, რომელი ჯგუფია სიდიდით მეორე
14:52
convincingly outnumbering Jews with 2.8 million, Muslims at 1.1 million,
250
892757
5436
დამაჯერებლად აჭარბებს 2,8 მილიონ ებრაელს და 1,1 მილიონ მუსლიმს
14:58
Hindus, Buddhists and all other religions put together?
251
898217
3650
ინდუისტებს და ბუდისტებს და სხვა რელიგიებს ერთად აღებულს?
15:01
The second largest group, with nearly 30 million,
252
901891
2643
სიდიდით მეორე ჯგუფი თითქმის 30 მილიონით
15:04
is the one described as non-religious or secular.
253
904558
3190
აღიწერება როგორც არარელიგიური, ან სეკულარული.
15:08
You can't help wondering why vote-seeking politicians
254
908701
3275
საკვირველია პოლიტკოსები, რომლებიც ამომრჩეველთა ხმებზე ნადირობენ,
15:12
are so proverbially overawed by the power of, for example, the Jewish lobby --
255
912000
5182
ერიდებიან, მაგალითად ებრაული ლობისტების ძალას
15:17
the state of Israel seems to owe its very existence to the American Jewish vote --
256
917206
4317
თითქოს ისრაელის სახელმწიფოს არსებობა,
ამერიკელი ებრაელების ხმებით განისაზღვრა, მაშინ როცა
15:21
while at the same time,
257
921547
1429
15:23
consigning the non-religious to political oblivion.
258
923000
4090
არარელიგიური ხმები პოლიტიკურ დავიწყებას მიეცემა.
15:28
This secular non-religious vote, if properly mobilized,
259
928344
3632
სწორად მობილიზებული არარელიგური ამომრჩეველი,
15:32
is nine times as numerous as the Jewish vote.
260
932000
2913
9-ჯერ აღემატება რაოდენობით ებრაულს.
15:36
Why does this far more substantial minority
261
936000
2976
რატომ არ ცდილობს ეს უმცირესობისგან შორს მყოფი ჯგუფი,
15:39
not make a move to exercise its political muscle?
262
939000
3207
გაავარჯიშოს საკუთარი პოლიტიკური კუნთები.
15:43
Well, so much for quantity. How about quality?
263
943285
2770
ბევრი ვისაუბრე რაოდენობაზე, რაც შეეხება ხარისხს?
15:46
Is there any correlation, positive or negative,
264
946539
3103
არსებობს თუ არა რამე სახის კორელაცია, პოზიტიური, ან ნეგატიური
15:49
between intelligence and tendency to be religious?
265
949666
4011
ინტელექტსა და რელიგიისკენ მიდრეკილებას შორის?
15:53
[Them folks misunderestimated me]
266
953701
2237
(სიცილი)
15:55
(Laughter)
267
955962
4088
16:00
The survey that I quoted, which is the ARIS survey,
268
960582
3394
კვლევა, რომლის ციტირებაც მე გავაკეთე კომპანია "არისის" კვლევაა,
16:04
didn't break down its data by socio-economic class or education,
269
964000
3048
მასში მონაცემები არაა ჩაშლილი სოციალ-ეკონომიკური, ან განათლების
16:07
IQ or anything else.
270
967072
1722
სტატუსით, ინტელექტის დონით, ან სხვა ნიშნებით,
16:08
But a recent article by Paul G. Bell in the Mensa magazine
271
968818
4158
მაგრამ ცოტა ხნის წინ პოლ ჯ. ბელის სტატია ჟურნალ "მენსაში",
16:13
provides some straws in the wind.
272
973000
1976
შეიცავს ზოგიერთ მინიშნებებს.
16:15
Mensa, as you know, is an international organization
273
975000
2477
მენსა როგორც იცით საერთაშორისო ორგანიზაციაა
16:17
for people with very high IQ.
274
977501
3310
მაღალი ინტელექტის ადამიანებისთვის.
16:20
And from a meta-analysis of the literature,
275
980835
4935
და ლიტერატურის მეტა ანალიზით
16:25
Bell concludes that, I quote -- "Of 43 studies carried out since 1927
276
985794
5182
ბელი ასკვნის, რომ ვციტირებ: "1927 წლიდან ჩატარებული 43 კვლევიდან,
16:31
on the relationship between religious belief,
277
991000
2295
რომელიც რელიგიური წარმოდგენებს და ინტელექტს შორის კავშირს ადგენდა,
16:33
and one's intelligence or educational level,
278
993319
2466
16:35
all but four found an inverse connection.
279
995809
4167
ყველამ, 4 კვლევის გარდა, აჩვენა უკუდამოკიდებულება.
16:40
That is, the higher one's intelligence or educational level,
280
1000000
3617
ეს ნიშნავს, რომ რაც უფრო მაღალია ინტელექტის დონე, ან განათლება,
16:43
the less one is likely to be religious."
281
1003641
2335
მით უფრო პატარაა რელიგიურობის ალბათობა"
16:46
Well, I haven't seen the original 42 studies,
282
1006000
2175
არ მინახავს 42 კვლევის ორიგინალები და მეტა ანალიზზე კომენტარს ვერ გავაკეთებ,
16:48
and I can't comment on that meta-analysis,
283
1008199
3008
16:51
but I would like to see more studies done along those lines.
284
1011231
3713
მაგრამ ვისურვებდი ამ თემაზე მეტი კვლევა ტარდებოდეს.
16:54
And I know that there are -- if I could put a little plug here --
285
1014968
3063
მე ვიცი, რომ აქ ესწრება, თუ ნებას მომცემთ,
ამ აუდიტორიაში იმყოფებიან ადამიანები,
16:58
there are people in this audience
286
1018055
1596
16:59
easily capable of financing a massive research survey to settle the question,
287
1019675
5301
ვისაც თავისუფლად შეუძლიათ დააფინანსონ მასშტაბური კვლევა, ამ საკითხის გასარკვევად
17:05
and I put the suggestion up, for what it's worth.
288
1025000
2585
და მე ყოველი შემთხვევისთვის ამ იდეას გთავაზობთ.
17:07
But let me know show you some data
289
1027609
1650
ახლა ნება მომეცით წარმოგიდგინოთ მონაცემები,
17:09
that have been properly published and analyzed,
290
1029283
2229
რომლებიც დეტალურად გაანალიზდა
17:11
on one special group -- namely, top scientists.
291
1031536
3992
და გამოქვეყნდა წამყვანი მეცნიერების ჯგუფის მიერ.
17:16
In 1998, Larson and Witham polled the cream of American scientists,
292
1036444
5532
1998 წელს, ლარსონმა და ვითემმა
ჩაატარეს გამოკითხვა ყველაზე ცნობილ ამერიკელ მეცნიერებში.
17:22
those who'd been honored by election to the National Academy of Sciences,
293
1042000
3691
იმათ შორის, ვისაც ერგო პატივი ყოფილიყო მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის წევრი
17:25
and among this select group,
294
1045715
2631
და ამ ცალკე აღებულ ჯგუფში,
17:28
belief in a personal God dropped to a shattering seven percent.
295
1048370
5447
პიროვნული ღმერთის რწმენა დაცემულია 7%-მდე.
17:35
About 20 percent are agnostic; the rest could fairly be called atheists.
296
1055000
4747
დაახლოებით 20% არის აგნოსტიკოსი, დანარჩენები თავს ათეისტებს უწოდებდნენ.
17:39
Similar figures obtained for belief in personal immortality.
297
1059771
3205
მსგავსი ციფრები იქნა მიღებული პიროვნების უკვდავობის რწმენაზეც.
17:43
Among biological scientists, the figure is even lower:
298
1063000
2976
მეცნიერ-ბიოლოგებში, ციფრები კიდევ უფრო დაბალია.
17:46
5.5 percent, only, believe in God.
299
1066000
3755
მხოლოდ 5.5% სჯერა ღმერთის. მეცნიერ-ფიზიკოსებიდან 7.5%-ს.
17:49
Physical scientists, it's 7.5 percent.
300
1069779
3197
17:53
I've not seen corresponding figures for elite scholars
301
1073000
2976
არ მინახავს მსგავსი კვლევების შედეგები მეცნიერების სხვა დარგებში
17:56
in other fields, such as history or philosophy,
302
1076000
2976
ისეთებში როგორც ისტორია და ფილოსოფიაა,
17:59
but I'd be surprised if they were different.
303
1079000
2174
მაგრამ გამიკვირდებოდა სხვა შედეგები რომ ყოფილიყო.
18:02
So, we've reached a truly remarkable situation,
304
1082491
3223
ამრიგად ჩვენ აღმოვჩნდით, მართლაც საოცარ სიტუაციაში
18:05
a grotesque mismatch between the American intelligentsia
305
1085738
5015
აბსურდულ შეუსაბამობაში, ამერიკელ ინტელიგენციასა
18:10
and the American electorate.
306
1090777
1769
და ამერიკულ ელექტორატს შორის.
18:13
A philosophical opinion about the nature of the universe,
307
1093364
3612
ფილოსოფიური წარმოდგენები ბუნებაზე და სამყაროზე,
18:17
which is held by the vast majority of top American scientists
308
1097000
3976
რომელიც წამყვანი ამერიკელი მეცნიერების უმრავლესობას გააჩნია
18:21
and probably the majority of the intelligentsia generally,
309
1101000
3856
და შესაძლოა ინტელიგენციის უმრავლესობას ზოგადად,
18:24
is so abhorrent to the American electorate
310
1104880
2800
იმდენად ეწინააღმდეგება ელექტორატისას,
18:27
that no candidate for popular election dare affirm it in public.
311
1107704
4904
რომ ვერცერთი არჩევნების კანდიდატი, ვერ გაბედავს ამის საჯარო გამოხატვას.
18:33
If I'm right, this means that high office
312
1113077
2899
თუ მე მართალი ვარ, მაშინ ეს ნიშნავს, რომ უმაღლესი მმართველი ორგანო
18:36
in the greatest country in the world
313
1116000
2646
უდიდესი ქვეყნისა მსოფლიოში
18:38
is barred to the very people best qualified to hold it --
314
1118670
4087
დახურულია ხალხისთვის, რომელთა ადგილიც იქ არის, ანუ ინტელიგენციისთვის,
18:42
the intelligentsia --
315
1122781
1195
18:44
unless they are prepared to lie about their beliefs.
316
1124000
2976
თუ მზად არ იქნებიან იცრუონ საკუთარ რწმენა-წარმოდგენებზე.
18:47
To put it bluntly: American political opportunities
317
1127000
3494
სიმართლე გითხრათ ამერიკის პოლიტიკური შესაძლებლობები
18:50
are heavily loaded against those
318
1130518
2458
დიდად ეწინააღმდეგება ისეთებს,
18:53
who are simultaneously intelligent and honest.
319
1133000
2785
ვინც ერთდეროულად ინტელექტუალიც არის და გულწრფელიც.
18:55
(Laughter)
320
1135809
1206
(აპლოდისმენტები)
18:57
(Applause)
321
1137039
6311
19:03
I'm not a citizen of this country, so I hope it won't be thought unbecoming
322
1143374
3602
მე არ ვარ ამ ქვეყნის მოქალაქე, ვიმედოვნებ ჩემი სიტყვები არ იქნება ცუდად გაგებული,
19:07
if I suggest that something needs to be done.
323
1147000
2976
მაგრამ მიმაჩნია, რომ რაღაც უნდა გაკეთდეს.
19:10
(Laughter)
324
1150000
2500
(სიცილი)
19:12
And I've already hinted what that something is.
325
1152524
2452
და მე უკვე მიგანიშნეთ რა არის ეს "რაღაც".
19:15
From what I've seen of TED, I think this may be the ideal place to launch it.
326
1155000
3757
იქიდან რაც TED-ზე მინახავს, ეს ადგილი იდეალური იქნებოდა სტარტისთვის
19:19
Again, I fear it will cost money.
327
1159479
2151
მაგრამ ვიმეორებ, ვშიშობ ეს ფული დაჯდება.
19:21
We need a consciousness-raising,
328
1161654
2547
აუცილებელია ცნობიერების გამოღვიძება.
19:24
coming-out campaign for American atheists.
329
1164225
3751
კამპანია ამერიკელი ათეისტების თვითგამოაშკარავებისთვის
19:28
(Laughter)
330
1168000
1976
(სიცილი)
19:30
This could be similar to the campaign organized by homosexuals
331
1170000
3720
ეს შეიძლება ჰგავდეს კამპანიას, რომელიც ჰომოსექუალებმა ჩაატარეს
19:33
a few years ago,
332
1173744
1232
რამდენიმე წლის წინ.
19:35
although heaven forbid that we should stoop to public outing
333
1175000
3333
თუმცა ღმერთმა არ ქნას მოგვიწიოს ხალხის გამოსააშკარავებლად ბრძოლა
19:38
of people against their will.
334
1178357
1619
მათი ნების წინააღმდეგ.
19:40
In most cases, people who out themselves
335
1180000
2976
ძირითადად ადამიანები, რომლებიც ღიად აფიქსირებენ საკუთარ თავს
19:43
will help to destroy the myth that there is something wrong with atheists.
336
1183000
3976
ეხმარებიან იმ მითის დამსხვრევას, რომ ათეისტებს რაღაც სჭირთ.
19:47
On the contrary,
337
1187000
1153
პირიქით ისინი, დემონსტრირებას მოახდენენ,
19:48
they'll demonstrate that atheists are often the kinds of people
338
1188177
3070
რომ ათეისტები არიან ადამიანები,
19:51
who could serve as decent role models for your children,
339
1191271
2705
რომლებიც გამოდგებიან ღირსეულ მაგალითად თქვენი შვილებისთვის.
19:54
the kinds of people an advertising agent could use to recommend a product,
340
1194000
4767
ადამიანები, რომლებსაც სარეკლამო აგენტი პროდუქტის რეკლამისთვის გამოიყენებდა
19:58
the kinds of people who are sitting in this room.
341
1198791
2832
ხალხის ისეთი ტიპი, რომლებიც ამ აუდიტორიაში სხედან.
20:03
There should be a snowball effect, a positive feedback,
342
1203000
2976
უნდა შეიქმნას გუნდის ეფექტი, დადებითი უკურეაქცია,
20:06
such that the more names we have, the more we get.
343
1206000
2976
რომ რაც უფრო მეტი ხალხი გვყავს, მით მეტს უნდოდეს შემოერთება.
20:09
There could be non-linearities, threshold effects.
344
1209590
2769
პროცესი შეიძლება იყოს არაერთგვაროვანი, ზღურბლის ეფექტით.
20:12
When a critical mass has been obtained,
345
1212383
2079
როცა კრიტიკული მასა იქნება მიღწეული,
20:14
there's an abrupt acceleration in recruitment.
346
1214486
2905
დაიწყება რიგების შევსების უეცარი აჩქარება
20:17
And again, it will need money.
347
1217415
1714
და ისევ, ამას დასჭირდება ფული.
20:20
I suspect that the word "atheist" itself
348
1220494
3482
ეჭვი მაქვს, რომ თავად სიტყვა"ათეისტი"
20:24
contains or remains a stumbling block
349
1224000
3467
არის შემაფერხებელი,
20:27
far out of proportion to what it actually means,
350
1227491
2676
არის რა შორს, საკუთარი ნამდვილი მნიშვნელობისგან,
შემაფერხებელია ხალხისთვის ვინც უმისოდ, მარტივად თვითგამოაშკარავდებოდნენ.
20:30
and a stumbling block to people
351
1230191
1573
20:31
who otherwise might be happy to out themselves.
352
1231788
3057
20:34
So, what other words might be used to smooth the path,
353
1234869
2725
კიდევ როგორი სიტყვები შეიძლება გზის მოსასწორებლად გამოვიყენოთ
20:37
oil the wheels, sugar the pill?
354
1237618
2548
ბორბლის დასაზეთად, აბის დასატკბობად? თვითონ დარვინიც "აგნოსტიციზმს" ამჯობინებდა
20:41
Darwin himself preferred "agnostic" --
355
1241382
2998
20:44
and not only out of loyalty to his friend Huxley,
356
1244404
3104
და არა მხოლოდ თავის მეგობარ ჰაქსლის მიმართ ლოიალობის გამო, ვინც ის გამოიგონა.
20:47
who coined the term.
357
1247532
1527
20:49
Darwin said, "I have never been an atheist
358
1249733
2833
დარვინმა თქვა: "მე არასდროს ვიყავი ათეისტი
20:52
in the same sense of denying the existence of a God.
359
1252590
2698
ღმერთის არსებობის უარყოფის გაგებით.
20:55
I think that generally an 'agnostic'
360
1255796
2180
ვფიქრობ რომ ზოგადად 'აგნიოსტიკოსი',
20:58
would be the most correct description of my state of mind."
361
1258000
3108
იქნებოდა ჩემი დამოკიდებულების ყველაზე ზუსტი დახასიათება"
21:01
He even became uncharacteristically tetchy with Edward Aveling.
362
1261846
4818
ის არადამახასიათებლად ადვილად ღიზიანდებოდა კიდეც ედვარდ ეივლინგზე
21:07
Aveling was a militant atheist
363
1267259
1717
ეივლინგი იყო მებრძოლი ათეისტი,
21:09
who failed to persuade Darwin
364
1269000
1976
რომელმაც ვერ დაარწმუნა დარვინი,
21:11
to accept the dedication of his book on atheism --
365
1271000
2976
მიეღო მისთვის მიძღვნილი წიგნი ათეიზმზე.
21:14
incidentally, giving rise to a fascinating myth
366
1274000
2690
რითიც მისცა დასაბამი საოცარ მითს,
21:16
that Karl Marx tried to dedicate "Das Kapital" to Darwin,
367
1276714
3397
რომ კარლ მარქსი აპირებდა დარვინისთვის "კაპიტალის" მიძღვნას
21:20
which he didn't, it was actually Edward Aveling.
368
1280135
2368
რაც მას არ გაუკეთებია. ეს ეივლინგი იყო.
21:22
What happened was that Aveling's mistress was Marx's daughter,
369
1282527
4449
უბრალოდ მარქსის შვილი ეივლინგის შეყვარებული იყო
21:27
and when both Darwin and Marx were dead,
370
1287000
3281
და მას შემდეგ რაც დარვინიც და მარქსიც მოკვდნენ,
21:30
Marx's papers became muddled up with Aveling's papers,
371
1290305
4214
მარქსის დოკუმენტები აერიათ ეივლინგისაში
21:34
and a letter from Darwin saying, "My dear sir, thank you very much
372
1294543
4307
და დარვინის წერილი სიტყვებით: "ჩემო ძვირფასო სერ, დიდი მადლობა,
21:38
but I don't want you to dedicate your book to me,"
373
1298874
2363
მაგრამ არ მინდა, რომ ეს წიგნი მომიძღვნათ"
21:41
was mistakenly supposed to be addressed to Marx,
374
1301261
3253
იქნა შეცდომით აღქმული როგორც მარქსისთვის მიწერილი.
21:44
and that gave rise to this whole myth, which you've probably heard.
375
1304538
3317
და ამან შობა მთელი მითი, რომელიც შესაძლოა გსმენიათ.
21:47
It's a sort of urban myth, that Marx tried to dedicate "Kapital" to Darwin.
376
1307879
4539
ეს ერთგვარი ურბანული ლეგენდაა
რომ მარქსი ცდილობდა "კაპიტალი" მიეძღვნა დარვინისთვის.
21:52
Anyway, it was Aveling, and when they met, Darwin challenged Aveling.
377
1312442
6367
მოკლედ, ეს იყო ეივლინგი და როცა ისინი შეხვდნენ დარვინმა ჰკითხა მას:
21:59
"Why do you call yourselves atheists?"
378
1319682
3839
"რატომ ეძახით საკუთარ თავს ათეისტებს?"
22:07
"'Agnostic, '" retorted Aveling, "was simply 'atheist' writ respectable,
379
1327148
4287
"აგნოსტიკოსი" უპასუხა ეივლინგმა "უბრალოდ წესიერი ათეისტია
22:11
and 'atheist' was simply 'agnostic' writ aggressive."
380
1331459
3809
და ათეისტი კი - აგრესიული აგნოსტიკოსი"
22:15
Darwin complained, "But why should you be so aggressive?"
381
1335292
3222
დარვინმა უკმაყოფილოდ ჰკითხა: "და რატომ უნდა იყოთ აგრესიული?"
22:19
Darwin thought that atheism might be well and good for the intelligentsia,
382
1339141
3596
დარვინი ფიქრობდა, რომ ათეიზმი შესაფერისია ინტელიგენციისთვის,
22:22
but that ordinary people were not, quote, "ripe for it."
383
1342761
3238
მაგრამ ჩვეულებრივი ხალხი, ვციტირებ, "ვერ დაღვინდნენ იქამდე"
22:26
Which is, of course, our old friend, the "don't rock the boat" argument.
384
1346857
3404
ეს კი ძველი ჩვეული არგუმენტია: "ნავს ნუ არყევთ"
22:31
It's not recorded whether Aveling told Darwin to come down off his high horse.
385
1351000
4976
ზუსტად არ არის ცნობილი, ურჩია თუ არა ეივლინგმა დარვინს კვარცხლბეგიდან ჩამოსვლა.
22:36
(Laughter)
386
1356000
1827
(სიცილი)
22:37
But in any case, that was more than 100 years ago.
387
1357851
2350
ყველა შემთხვევაში, ეს იყო 100 წლის წინ.
22:40
You'd think we might have grown up since then.
388
1360225
2388
თითქოს უნდა გავზრდილიყავით მას შემდეგ.
22:43
Now, a friend, an intelligent lapsed Jew,
389
1363129
5264
ჩემი მეგობარი ინტელექტუალი, ყოფილი იუდეველი,
22:48
who, incidentally, observes the Sabbath for reasons of cultural solidarity,
390
1368417
4125
რომელიც სხვათა შორის შაბათობას ესწრება,
კულტურული სოლიდარობის გამო,
22:52
describes himself as a "tooth-fairy agnostic."
391
1372566
3592
საკუთარ თავს "ფერიების აგნოსტიკოსს" უწოდებს.
ის არ მიიჩნევს თავს ათეისტად,
22:57
He won't call himself an atheist
392
1377066
1563
22:58
because it's, in principle, impossible to prove a negative,
393
1378653
3323
იმიტომ რომ პრინციპში შეუძლებელია დაამტკიცო უარყოფა,
23:02
but "agnostic" on its own might suggest that God's existence
394
1382000
2976
მაგრამ აგნოსტიკოსი თავის მხრივ ნიშნავს
23:05
was therefore on equal terms of likelihood as his non-existence.
395
1385000
5142
ღმერთის არსებობა - არარსებობის თანაბრ ალბათობას.
ასე რომ ჩემი მეგობარი მკაცრად აგნოსტიკოსია ფერიების მიმართ,
23:10
So, my friend is strictly agnostic about the tooth fairy,
396
1390166
4317
23:14
but it isn't very likely, is it?
397
1394507
2993
მაგრამ მათი არსებობა ნაკლებად სავარაუდოა არა? ისევე როგორც ღმერთის.
23:17
Like God.
398
1397524
1452
23:19
Hence the phrase, "tooth-fairy agnostic."
399
1399000
2007
სხვა სიტყვებით "ფერიის აგნოსტიკოსი".
23:21
Bertrand Russell made the same point
400
1401329
1762
ბერტრან რასელმა მსგავსი აზრი თქვა,
23:23
using a hypothetical teapot in orbit about Mars.
401
1403115
3563
ჰიპოთეტიური ჩაიდანის გამოყენებით, რომელიც მარსის ორბიტაზე დაფრინავს.
23:27
You would strictly have to be agnostic
402
1407138
1838
თქვენ აგნოსტიკოსი უნდა იყოთ
23:29
about whether there is a teapot in orbit about Mars,
403
1409000
2429
მარსის ორბიტაზე მოძრავი ჩაიდანის მიმართაც,
23:31
but that doesn't mean you treat the likelihood of its existence
404
1411453
3000
მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ თანაბრად შესაძლებლად განიხილავთ
23:34
as on all fours with its non-existence.
405
1414477
2804
მის არსებობა - არარსებობას.
23:37
The list of things which we strictly have to be agnostic about
406
1417305
3305
საგნების სია, რომელთაც ჩვენ აგნოსტიკურად უნდა მივუდგეთ,
23:40
doesn't stop at tooth fairies and teapots; it's infinite.
407
1420634
3342
არ იზღუდება ფერიებით და ჩაიდნებით. ის უსასრულოა.
23:44
If you want to believe one particular one of them --
408
1424000
2477
თუ თქვენ გსურთ რომელიმე მათგანი იწამოთ,
23:46
unicorns or tooth fairies or teapots or Yahweh --
409
1426501
4080
იქნება ეს ცალ რქა, თუ ფერია, თუ ჩაიდანი, თუ იაჰვე
23:50
the onus is on you to say why.
410
1430605
2371
მტკიცების ტვირთი თქვენზეა, თუ რატომ ვიწამოთ
23:53
The onus is not on the rest of us to say why not.
411
1433000
3358
და არა იმათზე ვისაც არ სწამს.
23:57
We, who are atheists,
412
1437000
1382
ჩვენ ათეისტები ვართ ასევე ა-ფერიისტები და ა-ჩაიდნისტები
23:58
are also a-fairyists and a-teapotists.
413
1438406
3391
24:01
(Laughter)
414
1441821
2641
(სიცილი)
24:04
But we don't bother to say so.
415
1444486
1588
მაგრამ ამას არ ვახსენებთ.
24:06
And this is why my friend uses "tooth-fairy agnostic"
416
1446843
3826
ამიტომ იყენებს ჩემი მეგობარი განმარტებას "ფერიის აგნოსტიკოსი"
24:10
as a label for what most people would call atheist.
417
1450693
2575
იმის აღსანიშნად, რასაც უმეტესობა ათეისტს ვეძახით.
24:13
Nonetheless, if we want to attract deep-down atheists to come out publicly,
418
1453679
5419
მაგრამ თუ ჩვენ გვინდა, რომ ათეისტებმა საჯაროდ განაცხადონ საკუთარ წარმოდგენებზე,
24:19
we're going to have find something better to stick on our banner
419
1459122
3089
ბანერისთვის რაღაც უკეთესი უნდა ვიპოვოთ,
ვიდრე "ფერიების", ან "ჩაიდნის აგნოსტიკოსი"
24:22
than "tooth-fairy" or "teapot agnostic."
420
1462235
2498
24:25
So, how about "humanist"?
421
1465643
1532
მაგალითად რას ფიქრობთ "ჰუმენისტზე"?
24:29
This has the advantage of a worldwide network of well-organized associations
422
1469580
4396
მას აქვს უპიტარესობა, როგორც კარგად ორანიზებული ასოციაციის ქსელი,
24:34
and journals and things already in place.
423
1474000
1976
საკუთარი ჟურნალებით და სხვა საჭირო რამეებით
24:36
My problem with it is only its apparent anthropocentrism.
424
1476000
2948
ჩემი პრობლემა იმშია, რომ ეს აშკარა ანთროპოცენტრიზმია.
24:38
One of the things we've learned from Darwin
425
1478972
2006
ერთ-ერთი რამ, რაც დარვინისგან ვისწავლეთ,
24:41
is that the human species is only one
426
1481002
2476
არის რომ ადამიანის სახეობა მხოლოდ ერთია,
24:43
among millions of cousins, some close, some distant.
427
1483502
3804
სხვა მილიონობით მონათესავე შორეულ, თუ ახლობელ სახეობებს შორის.
24:47
And there are other possibilities, like "naturalist,"
428
1487330
2533
არსებობს კიდევ ერთი საშუალება, "ნატურალისტი" მაგალითად,
24:49
but that also has problems of confusion,
429
1489887
2435
მაგრამ აქაც გაურკვევლობაა,
24:52
because Darwin would have thought naturalist --
430
1492346
2206
რადგან დარვინი იფიქრებდა, რომ ნატურალისტი
24:54
"Naturalist" means, of course, as opposed to "supernaturalist" --
431
1494576
3135
ეს "სუპერნატურალისტის" საპირისპიროა
24:57
and it is used sometimes --
432
1497735
1364
და ხანდახან ეს განსაზღვრება გამოიყენება.
24:59
Darwin would have been confused by the other sense of "naturalist,"
433
1499123
3394
დარვინს ის აერეოდა "ნატურალისტის" სხვა გაგებაში,
25:02
which he was, of course,
434
1502541
1191
რომელიც იყო რა თქმა უნდა და ალბათ არსებობენ სხვებიც,
25:03
and I suppose there might be others who would confuse it with "nudism".
435
1503756
4992
ვინც ამ სიტყვას აურევენ ნუდიზმში.
25:08
(Laughter)
436
1508772
1218
(სიცილი)
25:10
Such people might be those belonging to the British lynch mob,
437
1510014
6898
ასეთმა ხალხმა მაგალითად ლინჩი მოუწყვეს
25:16
which last year attacked a pediatrician in mistake for a pedophile.
438
1516936
5040
შარშან პედიატრს, აურიეს რა ის პედოფილში.
25:22
(Laughter)
439
1522000
3525
(სიცილი)
25:27
I think the best of the available alternatives for "atheist"
440
1527549
3160
მე ვფიქრობ საუკეთესო შესაძლო ალტერნატივა ათეისტისა არის უბრალოდ "არა-თეისტი"
25:30
is simply "non-theist."
441
1530733
1243
25:32
It lacks the strong connotation that there's definitely no God,
442
1532000
3000
ეს სიტყვა აცილებს იმ ქვეტექტს, რომ ღმერთი ნამვდილად არ არსებობს.
25:35
and it could therefore easily be embraced by teapot or tooth-fairy agnostics.
443
1535024
5859
შესაბამისად მარტივად შეიძლება გამოვიყენოთ ჩაიდნების და ფერიების აგნოსტიკოსებთან.
25:40
It's completely compatible with the God of the physicists.
444
1540907
5531
ეს მთლიანად ეთანადება ღმერთს, რომლისაც ფიზიკოსებს სჯერათ.
როცა ისეთი ათეისტები როგორც
25:46
When atheists like Stephen Hawking and Albert Einstein use the word "God,"
445
1546462
6514
სტივენ ჰოკინგი და ალბერტ აინშტაინი იყენებენ სიტყვა "ღმერთს",
25:53
they use it of course as a metaphorical shorthand
446
1553000
3713
ისინი რა თქმა უნდა იყენებენ როგორც მეტაფორას, პირობით აღნიშვნას,
25:56
for that deep, mysterious part of physics which we don't yet understand.
447
1556737
4571
ფიზიკის იმ ღრმად გაურკვეველი ნაწილისთვის, რომელიც ჯერ ვერ გაგვირკვევია.
"არა-თეისტი" ყველაფერ ამას მოიცავს, თან "ათეისტისგან" განსხვავებით,
26:02
"Non-theist" will do for all that, yet unlike "atheist,"
448
1562221
5016
26:07
it doesn't have the same phobic, hysterical responses.
449
1567261
6849
ამ სიტყვას თან არ სდევს ისტერიული შიშის რეაქცია.
26:14
But I think, actually, the alternative
450
1574558
1854
სინამდვილეში ვფიქრობ, რომ ალტერნატივის სახით
26:16
is to grasp the nettle of the word "atheism" itself,
451
1576436
2849
უნდა შევეჭიდოთ თავად სიტყვა "ათეისტს"
26:19
precisely because it is a taboo word,
452
1579309
2667
სწორედ იმიტომ რომ ტაბუა,
26:22
carrying frissons of hysterical phobia.
453
1582000
3278
რომელსაც თან სდევს ისტერიული შიში.
26:26
Critical mass may be harder to achieve with the word "atheist"
454
1586214
3432
კრიტიკული მასის მიღწევა ძნელი იქნება სიტყვა "ათეისტით",
26:29
than with the word "non-theist,"
455
1589670
1555
ვიდრე "არა-თეისტით",
26:31
or some other non-confrontational word.
456
1591249
1960
ან სხვა რამე არაკონფრონტაციული სიტყვით.
26:33
But if we did achieve it with that dread word "atheist" itself,
457
1593685
3762
თუმცა მიზნისთვის იმ საშინელი სიტყვა "ათეისტით" რომ მიგვეღწია,
26:37
the political impact would be even greater.
458
1597471
2793
მაშინ პოლიტიკური გავლენა გაცილებით ძლიერი იქნებოდა.
26:41
Now, I said that if I were religious, I'd be very afraid of evolution --
459
1601343
3405
როგორც ვთქვი, მე რომ რელიგიური ვყოფილიყავი ძალიან შემეშინდებოდა ევოლუციის.
26:44
I'd go further: I would fear science in general, if properly understood.
460
1604772
3634
მეტიც, მე შემეშინდებოდა მეცნიერების ზოგადად.
26:48
And this is because the scientific worldview
461
1608430
3213
ეს იმიტომ რომ სამყაროს მეცნიერული ხედვა,
26:51
is so much more exciting, more poetic,
462
1611667
3065
იმდენად უფრო ამაღელვებელი და პოეტურია,
26:54
more filled with sheer wonder
463
1614756
2477
უფრო სავსე საკვირველებით, ვიდრე ნებისმიერი რამ,
26:57
than anything in the poverty-stricken arsenals of the religious imagination.
464
1617257
5036
იმ ღარიბ რელიგიურ წარმოდგენებში.
27:04
As Carl Sagan, another recently dead hero, put it,
465
1624237
4739
როგორც კარლ სეიგანმა, კიდევ ერთმა ცოტა ხნის წინ გარდაცვლილმა გმირმა, თქვა:
27:09
"How is it that hardly any major religion has looked at science
466
1629000
4566
"როგორ მოხდა, რომ არცერთმა სერიოზულმა რელიგიამ როცა შეხედა მეცნიერბას არ გააკეთა
27:13
and concluded, 'This is better than we thought!
467
1633590
4295
დასკვნა: "ეს უკეთესია ვიდრე ჩვენ გვეგონა! სამყარო გაცილებით უფრო დიდია,
27:17
The universe is much bigger than our prophet said,
468
1637909
2472
ვიდრე ჩვენმა წინასწარმეტყველმა გვითხრა,
27:20
grander, more subtle, more elegant'?
469
1640405
3207
უფრო გრანდიოზული, დახვეწილი და ელეგანტური" ამის ნაცვლად ამბობენ: "არა, არა, არა!
27:23
Instead they say, 'No, no, no!
470
1643636
2340
27:26
My god is a little god, and I want him to stay that way.'
471
1646000
3634
ჩემი ღმერთი - პატარა ღმერთია და მინდა ის ასეთად დარჩეს"
27:31
A religion, old or new,
472
1651179
2130
რელიგია ძველი თუ ახალი,
27:33
that stressed the magnificence of the universe
473
1653333
2643
რომელიც ხაზს უსვამს სამყაროს საკვირველებას,
27:36
as revealed by modern science,
474
1656000
1976
რაც თანამედროვე მეცნიერებითაა აღმოჩნეილი,
27:38
might be able to draw forth reserves of reverence and awe
475
1658000
3664
იწვევს უფრო მეტ პატივისცემას და მოკრძალებას,
27:41
hardly tapped by the conventional faiths."
476
1661688
2937
ვიდრე ტრადიციული რწმენები"
27:46
Now, this is an elite audience,
477
1666220
3136
მე ვვარაუდობ, რომ ამ ელიტარულ აუდიტორიაში
27:49
and I would therefore expect about 10 percent of you to be religious.
478
1669380
4754
დაახლოებით 10% არის რელიგიური.
27:55
Many of you probably subscribe to our polite cultural belief
479
1675904
4479
ბევრი თქვენგანი ალბათ მისდევს რელიგიის პატივიცემის ჩვენს ზრდილობიან
28:00
that we should respect religion.
480
1680407
2189
28:03
But I also suspect that a fair number of those
481
1683303
3673
კულტურულ შეთანხმებას, მაგრამ მე ასევე ვეჭვობ რომ მათ საკმაო რაოდენობას,
28:07
secretly despise religion as much as I do.
482
1687000
3357
მალულად სძულს რელიგია, იმდენად რამდენადაც მე.
28:10
(Laughter)
483
1690769
1259
(სიცილი)
თუ თქვენ ერთ-ერთი მათგანი ხართ, შეიძლება ბევრი თქვენგანი არც იყოს,
28:12
If you're one of them, and of course many of you may not be,
484
1692052
2853
28:14
but if you are one of them,
485
1694929
1308
მაგრამ თუ თქვენ ერთი მათგანი ხართ, ნუღარ იქნებით ზრდილობიანი
28:16
I'm asking you to stop being polite,
486
1696261
2068
28:18
come out, and say so.
487
1698353
1809
გამოდით და თქვით ამის შესახებ, და თუ აღმჩნდა რომ თქვენ მდიდარი ხართ,
28:21
And if you happen to be rich,
488
1701113
1999
დაფიქრდით იმაზე, თუ როგორ შეგიძლიათ რამე შეცვალოთ.
28:23
give some thought to ways in which you might make a difference.
489
1703136
3582
28:27
The religious lobby in this country
490
1707369
2370
ამ ქვეყანაში რელიგიური ლობისტები,
28:29
is massively financed by foundations -- to say nothing of all the tax benefits --
491
1709763
5530
სერიოუზლად არიან დაფინანსებულნი ფონდებით, საგადასახადო შეღავათზე რომ არაფერი ვთქვათ,
28:35
by foundations, such as the Templeton Foundation and the Discovery Institute.
492
1715317
4524
ისეთებით როგორც "ტემპელტონის ფონდი" და "დისქავერის ინსტიტუტი"
28:40
We need an anti-Templeton to step forward.
493
1720515
3667
ჩვენ გვჭირდება ანტი ტემპელტონი, რომ ნაბიჯი გადავდგათ წინ.
28:45
If my books sold as well as Stephen Hawking's books,
494
1725793
3183
ჩემი წიგნები ისევე კარგად რომ იყიდებოდეს, როგორც სტივენ ჰოკინგისა
28:49
instead of only as well as Richard Dawkins' books, I'd do it myself.
495
1729000
3946
და არა მხოლოდ როგორც რიჩარდ დოკინსისა, მე ამას თვითონ გავაკეთებდი.
ხალხი ყოველთვის მეკითხება: "როგორ შეგცვალათ თქვენ 11-მა სექტემბერმა?"
28:56
People are always going on about, "How did September the 11th change you?"
496
1736454
6298
29:03
Well, here's how it changed me.
497
1743871
1622
მაშ, აი, როგორ შემცვალა:
29:06
Let's all stop being so damned respectful.
498
1746469
3665
მოდით, ეს ოხერი, ნუღარ ვიქნებით ასეთი ზრდილობიანები!
29:11
Thank you very much.
499
1751380
1596
მადლობა ყურადღებისთვის
29:13
(Applause)
500
1753000
5000
(აპლოდისმენტები)
ამ საიტის შესახებ

ეს საიტი გაგაცნობთ YouTube-ის ვიდეოებს, რომლებიც სასარგებლოა ინგლისური ენის შესასწავლად. თქვენ ნახავთ ინგლისური ენის გაკვეთილებს, რომლებსაც ასწავლიან საუკეთესო მასწავლებლები მთელი მსოფლიოდან. ორჯერ დააწკაპუნეთ ინგლისურ სუბტიტრებზე, რომლებიც ნაჩვენებია თითოეულ ვიდეო გვერდზე, რომ იქიდან დაკვრა ვიდეო. სუბტიტრების გადახვევა სინქრონიზებულია ვიდეოს დაკვრასთან. თუ თქვენ გაქვთ რაიმე კომენტარი ან მოთხოვნა, გთხოვთ დაგვიკავშირდეთ ამ საკონტაქტო ფორმის გამოყენებით.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7