Why are we happy? Why aren't we happy? | Dan Gilbert

Translator: Armenuhy Hovakimyan Reviewer: Gohar Khachatryan

Երբ քեզ տրամադրված է ընդամենը 21 րոպե խոսելու համար,

When you have 21 minutes to speak,

2 միլիոն տարին իրապես շատ երկար է թվում:

two million years seems like a really long time.

Բայց էվոլյուցիայի տեսանկյունից 2 միլիոն տարին ոչինչ է:

But evolutionarily, two million years is nothing.

Եվ չնայած դրան 2 միլիոն տարվա ընթացքում մարդու ուղեղի ծավալն եռապատկվել է.

And yet, in two million years,

the human brain has nearly tripled in mass,

going from the one-and-a-quarter-pound brain of our ancestor here, Habilis,

նախամարդու 100 գրամանոց ուղեղից, հասնելով գիտակից մարդու ուղեղին`

մոտավորապես 1.5 կգ, որ բոլորս ունենք մեր ականջների միջև:

to the almost three-pound meatloaf everybody here has between their ears.

Ի՞նչու էր բնությունն այդքան շտապում մեզ մեծ ուղեղ տալ:

What is it about a big brain

that nature was so eager for every one of us to have one?

Պարզվում է, երբ ուղեղի ծավալը եռապատկվում է,

Well, it turns out when brains triple in size,

they don't just get three times bigger; they gain new structures.

այն ոչ միայն ֆիզիկապես է մեծանում, այլ նաև նոր կառուցվածք է ստանում:

And one of the main reasons our brain got so big is because it got a new part,

Եվ մեր ուղեղի մեծանալու հիմնական պատճառը նոր մասի ավելացումն է,

որը կոչվում է ճակատային մաս: Այդ մասը նաև անվանում են ուղեղի նախաճակատային կեղև:

called the "frontal lobe,"

particularly, a part called the "prefrontal cortex."

Այժմ տեսնենք, թե մեր ուղեղի նախաճակատային կեղև ի՞նչ է անում, արդարացնելու համար

What does a prefrontal cortex do for you

that should justify the entire architectural overhaul of the human skull

մարդու գլխի «ճարտարապետական կառուցվածքի» փոփոխությունը էվոլյուցիայի ընթացքում:

in the blink of evolutionary time?

Պարզվում է, որ ուղեղի նախաճակատային կեղևը շատ բաներ է անում,

Well, it turns out the prefrontal cortex does lots of things,

բայց դրանցից ամենակարևորն այն է,

but one of the most important things it does is it's an experience simulator.

որ նա տալիս է փորձի սիմուլյացիա:

Օդաչուները վարժվում են սիմուլյացիոն թռիչքներ կատարելով,

Pilots practice in flight simulators

so that they don't make real mistakes in planes.

որպեսզի անուղղելի սխալներ թույլ չտան իրական թռիչքի ժամանակ:

Human beings have this marvelous adaptation

Մարդիկ օժտված են հարմարվելու հրաշալի կարողությամբ

that they can actually have experiences in their heads

և նրանք կարող են ինչ-որ բանի փորձ ունենալ իրենց «գլխի մեջ»

before they try them out in real life.

մինչև իրական կյանքում դա փորձելը:

This is a trick that none of our ancestors could do,

Սա մի հնարք է, որը մեր նախնիները չունեին

and that no other animal can do quite like we can.

և որ չունի ոչ մի այլ կենդանի էակ: Դա հարմարվելու հրաշալի կարողություն է:

It's a marvelous adaptation.

It's up there with opposable thumbs and standing upright and language

Այն նույն շարքում է հետ շրջվող բութ մատի, ուղիղ կանգնելու և լեզվի հետ միասին

as one of the things that got our species out of the trees

որպես մի բան, որ մեզ ծառերի վրայից

and into the shopping mall.

հասցրեց մինչև առևտրի կենտրոն:

(Laughter)

Այժմ (Ծիծաղ) դուք բոլորդ արել եք դա:

All of you have done this.

Ի նկատի ունեմ, որ դուք գիտեք,

Ben and Jerry's doesn't have "liver and onion" ice cream,

որ Ben and Jerry's չունեն թոքի և սոխի պաղպաղակ:

and it's not because they whipped some up, tried it and went, "Yuck!"

Եվ ոչ այն պատճառով, որ նրանք փորձել ու հասկացել են, որ դա շատ զզվելի է:

It's because, without leaving your armchair,

Այլ այն պատճառով, որ նույնիսկ առանց բազկաթոռից վեր կենալու

you can simulate that flavor and say "yuck" before you make it.

դուք կարող եք պատկերացնել այդ համը:

Եկեք տեսնենք, թե ինչպես է աշխատում փորձի սիմուլյացիան։

Let's see how your experience simulators are working.

Let's just run a quick diagnostic

Եկեք մի արագ փորձարկում կատարենք մինչև իմ ելույթը շարունակելը:

before I proceed with the rest of the talk.

Here's two different futures that I invite you to contemplate.

Ահա ես ձեզ առաջարկում եմ երկու տարբեր ապագաներ,

You can try to simulate them and tell me which one you think you might prefer.

և դուք կարող եք պատկերացնել դրանք և ասել ինձ, թե որը կնախընտրեիք:

One of them is winning the lottery. This is about 314 million dollars.

Դրանցից մեկը վիճակախաղ հաղթելն է: Մոտ 314 միլիոն դոլար:

And the other is becoming paraplegic.

Մյուսը` մարմնի ներքևի մասի շարժունակությունը կորցնելն է։

(Laughter)

Մի պահ մտածեք:

Just give it a moment of thought.

You probably don't feel like you need a moment of thought.

Հավանաբար ձեզ մտածելու ժամանակ անհրաժեշտ չի լինի:

Interestingly, there are data on these two groups of people,

Հետաքրքիր է, այս երկու խմբերի մարդկանց մասին կան տվյալներ,

data on how happy they are.

նրանց երջանկության չափի մասին:

And this is exactly what you expected, isn't it?

Եվ սա հենց այն է, ինչ դուք սպասում էիք, այնպես չէ՞:

But these aren't the data. I made these up!

Բայց սրանք այդ տվյալները չեն: Ես դրանք հնարել եմ:

These are the data.

Ահա իրական տվյալները: Դուք տապալեցիք հարցը, և սա ընդամենը դասախոսության առաջին 5 րոպեների ընթացքում:

You failed the pop quiz, and you're hardly five minutes into the lecture.

Because the fact is that a year after losing the use of their legs

Որովհետև փաստն այն է, որ ոտքերի շարժունակությունը կորցնելուց 1 տարի հետո,

and a year after winning the lotto,

ինչպես նաև վիճակախաղում հաղթելուց մեկ տալի հետո, հաղթողը և հաշմանդամը

lottery winners and paraplegics are equally happy with their lives.

հավասարապես երջանիկ են իրենց զգում:

Շատ վատ մի զգացեք առաջին հարցը տապալելու պատճառով,

Don't feel too bad about failing the first pop quiz,

because everybody fails all of the pop quizzes all of the time.

քանի որ բոլորս էլ սխալվում ենք տարբեր հարցերում։

Հետազոտությունը, որ իմ լաբորատորիայում այժմ անում ենք,

The research that my laboratory has been doing,

այն ինչ-որ անում են տնտեսագետները և հոգեբանները երկրի մասշտաբով,

that economists and psychologists around the country have been doing,

ցույց տվեց մեզ համար լիովին ապշեցուցիչ արդյունքներ:

has revealed something really quite startling to us,

Մի բան, որ մենք կոչում ենք «ազդեցության կողմնակալություն»,

something we call the "impact bias,"

which is the tendency for the simulator to work badly,

այն է սիմուլյատորի վատ աշխատելու տենդենցիան:

for the simulator to make you believe that different outcomes are more different

Սիմուլյատորը ստիպում է ձեզ հավատալ, որ տարբեր արդյունքներ

շատ ավելի տարբեր են, քան դրանք իրականում են :

than, in fact, they really are.

From field studies to laboratory studies,

Դաշտային հետազոտություններից մինչև լաբորատոր հետազոտություններ,

we see that winning or losing an election,

բոլորը ցույց են տալիս, որ հաղթանակը կամ պարտությունը ընտրություններում, սիրային հարաբերություններում,

gaining or losing a romantic partner,

մասնագիտական կյանքում, քոլեջի քննության հանձնելը կամ ձախողելը,

getting or not getting a promotion,

passing or not passing a college test,

on and on,

այս ամենը շատ ավելի քիչ ազդեցություն, պակաս ինտենսիվություն և պակաս տևողություն ունի,

have far less impact, less intensity and much less duration

քան մարդիկ սպասում են:

than people expect them to have.

Իրականում, վերջին հետազոտությունը, որը շփոթեցրեց ինձ,

A recent study -- this almost floors me --

ցույց տվեց, թե ինչպես են կյանքի հիմնական հարվածներն ազդում մարդկանց վրա,

a recent study showing how major life traumas affect people

ցուցադրելով, որ եթե ինչ-որ բան տեղի է ունեցել 3 ամիս առաջ,

suggests that if it happened over three months ago,

որոշ բացառություններով,

այն ոչ մի ազդեցություն չունի մեր երջանկության վրա:

with only a few exceptions,

Ինչու՞:

it has no impact whatsoever on your happiness.

Որովհետև երջանկությունը կարող է սինթեզվել:

Why?

Because happiness can be synthesized.

Սըր Թոմաս Բրաունը 1642թ-ին գրել է. «Ես ամենաերջանիկ մարդն եմ:

Sir Thomas Brown wrote in 1642, "I am the happiest man alive.

Ես իմ ներսում ունեմ մի բան, որը կարող է աղքատությունը դարձնել հարստություն, ձախողումը` բարգավաճում:

I have that in me that can convert poverty to riches, adversity to prosperity.

Ես ավելի անխոցելի եմ, քան Աքիլլեսը, ճակատագիրը ոչ մի կերպ չի կարող ինձ խոցել»:

I am more invulnerable than Achilles; fortune hath not one place to hit me."

Ինչպիսի՞ հրաշալի մեխանիզմ ունի այս մարդն իր գլխում:

What kind of remarkable machinery does this guy have in his head?

Պարզվում է, որ նա ունի այն նույն հրաշալի մեխանիզմը, ինչ ունենք մենք բոլորս:

Well, it turns out it's precisely the same remarkable machinery that all of us have.

Մարդիկ ունեն ինչ-որ մի բան, որ մենք կանվանենք հոգեբանական իմունային համակարգ:

Human beings have something

that we might think of as a "psychological immune system,"

Իմացական գործընթացների մի համակարգ, հիմնականում անգիտակից իմացական գործընթացներ,

a system of cognitive processes, largely nonconscious cognitive processes,

որոնք օգնում են մարդկանց փոխել պատկերացումներն աշխարհի մասին,

that help them change their views of the world,

այնպես, որ նրանք աշխարհն ավելի լավ գույներով տեսնեն։

so that they can feel better about the worlds

Ինչպես սըր Թոմասը, դուք նույնպես ունեք այդ մեքենան:

in which they find themselves.

Բայց ի տարբերություն նրա, դուք այդ մասին չգիտեք:

Like Sir Thomas, you have this machine.

Unlike Sir Thomas, you seem not to know it.

Մենք սինթեզում ենք երջանկությունը, բայց կարծում ենք, որ այն մի բան է, որ պետք է գտնել:

We synthesize happiness, but we think happiness is a thing to be found.

Կարծում եմ կարիք չկա բերել երջանկությունը սինթեզող մարդկանց օրինակներ,

Now, you don't need me to give you

too many examples of people synthesizing happiness, I suspect,

սակայն, ես պատրաստվում եմ ցույց տալ ձեզ որոշ փորձնական վկայություն,

կարիք չկա շատ երկար փնտրել փաստեր գտնելու համար:

though I'm going to show you some experimental evidence.

Որպես մարտահրավեր, սա ասում եմ դասախոսությունների ժամանակ,

You don't have to look very far for evidence.

I took a copy of the "New York Times"

ես վերցրեցի New York Times-ի մի օրինակ և սկսեցի փնտրել երջանկությունը սինթեզելու դեպքեր:

and tried to find some instances of people synthesizing happiness.

Ահա 3 տղաներ, որոնք այդպես էլ անում են:

Here are three guys synthesizing happiness.

«Ես շատ ավելի լավ եմ ինձ զգում ֆիզիկապես, ֆինանսապես, էմոցիոնալ և մտավոր

"I'm better off physically, financially, mentally ..."

"I don't have one minute's regret. It was a glorious experience."

և գրեթե մյուս բոլոր տեսանկյուններից»: «Ես մի վայրկյան անգամ չեմ ափսոսում:

"I believe it turned out for the best."

Դա փառահեղ փորձառություն էր»: «Ես գիտեմ, որ կատարվածը լավագույն տարբերակն էր»:

Who are these characters who are so damn happy?

Ովքե՞ր են այս երեք կերպարները, որոնք այսքան երջանիկ են:

The first one is Jim Wright.

Some of you are old enough to remember:

Դե, առաջինը Ջիմ Րայթն է:

he was the chairman of the House of Representatives,

Ձեզանից ոմանք կհիշեն. նա Ներկայացուցիչների Պալատի նախագահն էր

and he resigned in disgrace

when this young Republican named Newt Gingrich found out about

և խայտառակ կերպով հեռացվեց, երբ երիտասարդ հանրապետական Նյուտ Գինգրիչը

a shady book deal that he had done.

He lost everything.

բացահայտեց նրա ստվերային գործարքը:

The most powerful Democrat in the country lost everything:

Նա կորցրեց ամեն ինչ: Երկրի ամենահզոր դեմոկրատը

he lost his money, he lost his power.

կորցրեց ամեն ինչ.

What does he have to say all these years later about it?

դրամ, իշխանություն:

"I am so much better off physically, financially, mentally

Ի՞նչ է նա ասում այսքան տարի հետո:

«Ես ինձ շատ ավելի լավ եմ զգում ֆիզիկապես, ֆինանսապես, մտավոր

and in almost every other way."

What other way would there be to be better off?

և գրեթե մյուս բոլոր տեսանկյուններից»։

Vegetably? Minerally? Animally?

Իսկ ի՞նչ այլ տեսանկյուն կարող է լինել:

He's pretty much covered them there.

Բուսակա՞ն, հանքայի՞ն, կենդանակա՞ն: Նա բոլոր հնարավոր տեսանկյունները նշել է։

Moreese Bickham is somebody you've never heard of.

Moreese Bickham uttered these words upon being released.

Մորիս Բիկհեմի մասին ոչ ոք չի լսել:

Մորիս Բիկհեմն այս բառերն արտասանել է կալանքից ազատվելու ժամանակ:

He was 78 years old.

He'd spent 37 years in Louisiana State Penitentiary

Նա 78 տարեկան էր: Եվ 37 տարի անց էր կացրել

for a crime he didn't commit.

Լուիզիանայի բանտում մի հանցագործության համար, որ չէր գործել:

He was ultimately [released for good behavior halfway through his sentence.]

Նա վերջ ի վերջո ազատ արձակվեց

What did he have to say about his experience?

78 տարեկան հասակում, ԴՆԹ-ի ապացույցի հիման վրա:

"I don't have one minute's regret. It was a glorious experience."

Եվ ի՞նչ է նա ասում իր փորձառության վերաբերյալ:

Glorious!

«Ես մի րոպե անգամ չեմ ափսոսում: Դա փառահեղ փորձ էր»:

This guy's not saying, "There were some nice guys. They had a gym."

Փառահեղ: Այս մարդը չի ասում

"Glorious" -- a word we usually reserve for something like a religious experience.

«Դե, գիտեք, այնտեղ կային որոշ լավ տղաներ: Նրանք մարզասրահ ունեին»:

Դա «փառահեղ» է

մի բառ, որ մենք սովորաբար օգտագործում ենք հոգևոր փորձառության ժամանակ:

Harry S. Langerman uttered these words.

He's somebody you might have known but didn't,

Հարի Լանջերմանն ասել է այս խոսքերը, նա մի մարդ է, որ դուք պետք է որ իմանայիք,

because in 1949, he read a little article in the paper

բայց չգիտեք, քանի որ 1949-ին թերթում նա մի փոքրիկ հոդված էր կարդացել

about a hamburger stand owned by these two brothers named McDonald.

Մաք Դոնալդս անունով երկու եղբայրների համբուրգերի կրպակի մասին:

And he thought, "That's a really neat idea!"

So he went to find them.

Եվ նա մտածել էր. «Սա իսկապես հրաշալի միտք է»։

They said, "We can give you a franchise on this for 3,000 bucks."

Եվ գնացել է եղբայրներին գտնելու: Նրանք ասացին.

Harry went back to New York, asked his brother, an investment banker,

«Մենք կարող ենք քեզ տալ այս ապրանքանիշն օգտագործելու իրավունք 3000 դոլարի դիմաց»:

Հարին վերադարձավ Նյու Յորք, խնդրեց իր եղբորը, ով ներդրումային գործակալ էր,

to loan him 3,000 dollars, and his brother's immortal words were,

"You idiot, nobody eats hamburgers."

3000 դոլար պարտքով տրամադրել իրեն

և նրա եղբոր անմահ բառերն այսպիսին էին.

He wouldn't lend him the money.

Of course, six months later, Ray Kroc had exactly the same idea.

«Դու հիմար ես, ոչ ոք համբուրգեր չի ուտում»:

Նա փող չտվեց եղբորը և իհարկե 6 ամիս հետո

It turns out, people do eat hamburgers,

Ռեյ Քրոքն ունեցավ հենց նույն միտքը:

and Ray Kroc, for a while, became the richest man in America.

Պարզվեց, որ մարդիկ ուտում են համբուրգերներ,

և Ռեյ Քրոքը, որոշ ժամանակ անց, դարձավ Ամերիկայի ամենահարուստ մարդը:

And then, finally,

some of you recognize this young photo of Pete Best,

Եվ վերջապես, հնարավոր աշխարհներից լավագույնը,

who was the original drummer for the Beatles,

ձեզանից ոմանք կճանաչեն Փիթ Բեսթի երիտասարդ լուսանկարը,

until they, you know, sent him out on an errand and snuck away

and picked up Ringo on a tour.

նա Beatles-ի հարվածային նվագողն էր,

Well, in 1994, when Pete Best was interviewed --

մինչև, որ նրան ուղարկեցին մի հանձնարարություն կատարելու և հեռացրին խմբից

yes, he's still a drummer; yes, he's a studio musician --

և փոխարենը վերցրեցին Ռինգոյին:

he had this to say: "I'm happier than I would have been with the Beatles."

Այսպես, 1994-ին, երբ Փիթ Բեսթին հարցազրույցի ժամանակ հարցրեցին,

այո նա դեռ նվագում է հարվածային գործիքներ, նա երաժիշտ է,

OK, there's something important to be learned from these people,

նա այսպես պատասխանեց. «Ես ավելի երջանիկ եմ, քան կլինեի Beatles-ի կազմում»:

and it is the secret of happiness.

Here it is, finally to be revealed.

Լավ: Մի շատ կարևոր բան կա, որ պետք է սովորենք այս մարդկանցից

First: accrue wealth, power and prestige,

և դա երջանկության գաղտնիքն է:

then lose it.

Ահա այն, վերջապես պիտի բացահայտվի:

(Laughter)

Առաջինը. կուտակեք հարստություն, իշխանություն և հեղինակություն

Second: spend as much of your life in prison as you possibly can.

և ապա կորցրեք այն։ (Ծիծաղ)

(Laughter)

Third: make somebody else really, really rich.

Երկրորդը. ինչքան հնարավոր է շատ ժամանակ անցկացրեք բանտում:

(Ծիծաղ) Երրորդը. մի այլ մարդու իրապես շատ-շատ հարուստ դարձրեք։ (Ծիծաղ)

And finally: never, ever join the Beatles.

(Laughter)

Yeah, right.

Because when people synthesize happiness,

Եվ վերջապես. երբեք մի միացեք Beatles-ին:(Ծիծաղ)

as these gentlemen seem to have done,

Լավ: Այժմ ես, ինչպես Զե Ֆրանկը, կարող եմ գուշակել ձեր հաջորդ միտքը,

we all smile at them, but we kind of roll our eyes and say,

"Yeah, right, you never really wanted the job."

այն է «Դե, իհարկե»: Որովհետև երբ

"Oh yeah, right -- you really didn't have that much in common with her,

մարդիկ սինթեզում են երջանկությունը, ինչպես այս մարդիկ են արել,

and you figured that out just about the time

մենք բոլորս ժպտում ենք, բայց այնուհետև ասում.

she threw the engagement ring in your face."

We smirk,

«Դե իհարկե, դու երբեք իսկապես այս աշխատանքը չես ցանկացել»:

because we believe that synthetic happiness is not of the same quality

«Այո, իհարկե: Դուք իսկապես

այդքան էլ շատ ընդհանուր բաներ չունեիք,

as what we might call "natural happiness."

և դու դա պարզեցիր հենց այն ժամանակ,

What are these terms?

Natural happiness is what we get when we get what we wanted,

երբ նա նշանադրեքի մատանին նետեց քո դեմքին»:

Մենք հեգնում ենք, քանի որ հավատում ենք, որ արհեստական /սինթետիկ/ երջանկությունը

and synthetic happiness is what we make when we don't get what we wanted.

նույն որակի չէ, ինչ-որ կարող է լինել բնական երջանկությունը:

And in our society, we have a strong belief

Որո՞նք են երջանկության պայմանները։

Բնական երջանկության դեպքում մենք ստանում ենք այն, ինչ ցանկանում ենք,

that synthetic happiness is of an inferior kind.

իսկ արհեստական երջանկություն մենք ստեղծում ենք, երբ չենք ստանում այն, ինչ ուզում ենք:

Why do we have that belief?

Well, it's very simple.

What kind of economic engine would keep churning

Եվ մեր հասարակության մեջ, մենք շատ խորը համոզմունք ունենք,

if we believed that not getting what we want

որ ստեղծված արհեստական երջանկությունը ավելի ցածր դասի է պատկանում:

could make us just as happy as getting it?

Ինչու՞ մենք ունենք այդ համոզմունքը:

Դա շատ պարզ է: Ինչպիսի՞ տնտեսական շարժիչ

With all apologies to my friend Matthieu Ricard,

կշարունակի աշխատել, եթե մենք հավատանք,

a shopping mall full of Zen monks

որ չստանալով այն, ինչ ցանկանում ենք, մենք կարող ենք նույնքան երջանիկ լինել, երբ ստանում ենք մեր ուզածը:

is not going to be particularly profitable,

because they don't want stuff enough.

(Laughter)

Թող ինձ ների իմ ընկեր Մեթիու Ռիկարդը,

I want to suggest to you

that synthetic happiness is every bit as real and enduring

առևտրի կենտրոնը, որը լի են Զեն քրմերով,

շատ եկամտաբեր չի լինի,

as the kind of happiness you stumble upon

քանի որ նրանք ապրանքների կարիք այդքան էլ չունեն:

when you get exactly what you were aiming for.

Now, I'm a scientist, so I'm going to do this not with rhetoric,

Ուզում եմ առաջարկել այն գաղափարը, որ արհեստական երջանկությունը

but by marinating you in a little bit of data.

նույքան իրական և տևական է, որքան

Let me first show you an experimental paradigm

այն երջանկությունը, որին դուք հանդիպել եք,

that's used to demonstrate the synthesis of happiness

երբ ստացել եք հենց այն, ինչ երազել եք:

among regular old folks.

Ես գիտնական եմ, և պատրաստվում եմ սա անել առանց ճարտասանության,

This isn't mine,

փոխարենը ներկայացնելով ձեզ որոշ տվյալներ:

it's a 50-year-old paradigm called the "free choice paradigm."

Առաջինը, թույլ տվեք ներկայացնել մի փորձնական պարադիգմ,

It's very simple.

You bring in, say, six objects,

ցույց տալու համար թե ինչպես է տեղի ունենում արհեստական երջանկության սինթեզը

and you ask a subject to rank them from the most to the least liked.

սովորական մեծահասակ մարդկանց մոտ: Եվ սա իմը չէ:

In this case, because this experiment uses them,

Սա 50 տարվա վաղեմության ազատ ընտրության պարադիգմ է:

these are Monet prints.

Այն շատ պարզ է:

Everybody ranks these Monet prints from the one they like the most

Վերցնում եք, ենթադրենք, 6 առարկա,

to the one they like the least.

և առաջարկում եք դասավորել դրանք ըստ հավանելու աստիճանի` առավելագույնից նվազագույնը:

Now we give you a choice:

Այս դեպքում դրանք Կլոդ Մոնեի նկարներն են,

"We happen to have some extra prints in the closet.

We're going to give you one as your prize to take home.

որովհետև այն փորձը, որի մասին պիտի պատմեմ, օգտագործում է դրանք:

Այսպիսով, յուրաքանչյուրը կարող է դասավորել Մոնեի նկարները

We happen to have number three and number four," we tell the subject.

ամենից շատ դուր եկածից, մինչև առավել քիչ դուր եկածը:

Այժմ մենք տալիս ենք ձեզ ընտրության հնարավորություն.

This is a bit of a difficult choice,

«Մենք ունենք որոշ հավելյալ նկարներ այս պահարանում:

because neither one is preferred strongly to the other,

but naturally, people tend to pick number three,

Մենք պատրաստվում ենք դրանցից մեկը որպես մրցանակ ձեզ նվիրել:

Մենք ունենք համար 3-ը և 4-ը»,

because they liked it a little better than number four.

ասում ենք մենք: Սա մի փոքր դժվարացնում է ընտրությունը,

Sometime later -- it could be 15 minutes, it could be 15 days --

որովհետև դրանցից ոչ մեկը այդքան էլ գերադասելի չէ մյուսից,

the same stimuli are put before the subject,

բայց բնականաբար, մարդիկ հակված են վերցնել 3-րդը,

and the subject is asked to re-rank the stimuli.

քանի որ նրանք այն ավելի շատ են հավանում, քան 4-րդը:

"Tell us how much you like them now."

What happens?

Որոշ ժամանակ անց, 15 րոպե կամ 15 օր,

Watch as happiness is synthesized.

This is the result that's been replicated over and over again.

նույն առարկաները դրվում են մարդկանց առջև

You're watching happiness be synthesized.

և կրկին առաջարկվում է գնահատել դրանք:

Would you like to see it again?

«Ասացեք, թե ինչքան եք դուք այժմ դրանք հավանում»:

Ի՞նչ է կատարվում: Տեսեք, թե ինչպես է սինթեզվում երջանկությունը:

Happiness!

"The one I got is really better than I thought!

Սա այն արդյունքն է, որ մենք ունենում ենք կրկին և կրկին:

That other one I didn't get sucks!"

That's the synthesis of happiness.

Դուք դիտում եք թե ինչպես է սինթեզվում երջանկությունը:

(Laughter)

Ցանկանու՞մ եք կրկին տեսնել: Երջանկությու՜ն:

Now, what's the right response to that?

"Yeah, right!"

«Այս մեկը, որ ես ստացա, ավելի լավն է, քան կարծում էի:

Now, here's the experiment we did,

Մյուսը բանի պետք չէ»:

and I hope this is going to convince you

(Ծիծաղ) Սա երջանկություն սինթեզ է:

that "Yeah, right!" was not the right response.

Իսկ ո՞րն է դրան ճիշտ պատասխանը: «Դե, իհարկե»:

We did this experiment with a group of patients

who had anterograde amnesia.

These are hospitalized patients.

Ահա այն փորձարկումը, որ մենք կատարել ենք

Most of them have Korsakoff syndrome,

և ես հուսով եմ, որ այն կհամոզի ձեզ, որ

a polyneuritic psychosis.

«Դե, իհարկե»-ն ճիշտ պատասխանը չէ:

They drank way too much, and they can't make new memories.

Մենք կատարեցինք փորձարկումը մի խումբ հիվանդների հետ,

որոնք ունեին հիշողության կորուստ: Նրանք հիվանդանոցային հիվանդներ էին:

They remember their childhood, but if you walk in and introduce yourself

Նրանցից շատերն ունեին Կորսակովի սինդրոմ,

and then leave the room,

հոգեկան մի իրավիճակ. կարծես նրանք չափազանց գինովցած են

when you come back, they don't know who you are.

We took our Monet prints to the hospital.

և չեն կարողանում հիշել նոր դեպքեր:

Լա՞վ: Նրանք հիշում են իրենց մանկությունը, բայց երբ դուք ներկայանում եք

And we asked these patients to rank them

from the one they liked the most to the one they liked the least.

և ապա հեռանում եք սենյակից,

վերադառնալիս նրանք ձեզ չեն ճանաչում:

We then gave them the choice between number three and number four.

Մենք տարանք Մոնեի նկարները հիվանդանոց:

Like everybody else, they said,

Եվ խնդրեցինք այդ հիվանդներին դասավորել դրանք

"Gee, thanks Doc! That's great! I could use a new print.

ըստ իրենց դուր գալու աստիճանի` առավելագույնից նվազագույնը:

I'll take number three."

We explained we would have number three mailed to them.

Ապա տվեցինք իրենց նույն ընտրությունը 3-րդի և 4-րդի միջև:

We gathered up our materials,

Ինչպես բոլորը, նրանք ասացին,

and we went out of the room and counted to a half hour.

«Շնորհակալ եմ: Հրաշալի է: Ես դեմ չեմ ունենալ նոր նկար:

(Laughter)

Ես կվերցնեմ 3-րդը»:

Back into the room, we say, "Hi, we're back."

Մենք բացատրեցինք, որ 3-րդ նկարը նրանց փոստով կուղարկենք:

The patients, bless them, say, "Ah, Doc, I'm sorry,

Մենք հավաքեցինք մեր իրերը և դուրս եկանք սենյակից

I've got a memory problem; that's why I'm here.

և 30 րոպե սպասեցինք:

If I've met you before, I don't remember."

Վերադառնալով սենյակ` ասացինք. «Բարև, մենք վերադարձել ենք»:

"Really, Jim, you don't remember? I was just here with the Monet prints?"

Հիվանդները, աստված իրենց պահապան, ասացին․ «Ներեցեք,

"Sorry, Doc, I just don't have a clue."

"No problem, Jim.

ես հիշողության խնդիր ունեմ, այդ պատճառով եմ այստեղ:

All I want you to do is rank these for me,

Եթե ես ձեզ նախկինում հանդիպել եմ չեմ հիշում դրա մասին»։

from the one you like the most to the one you like the least."

«Իսկապե՞ս Ջիմ, դու ինձ չես հիշու՞մ: Ես այստեղ էի Մոնեի նկարներով»:

What do they do?

«Ներեցեք, ես պատկերացում անգամ չունեմ»:

Well, let's first check and make sure they're really amnesiac.

«Խնդիր չկա Ջիմ: Քեզանից ընդամենը խնդրում եմ ըստ քեզ դուր գալու

We ask these amnesiac patients to tell us which one they own,

առաջնահերթության դասավորես այս նկարները` ամենաշատ դուր եկածից ամենաքիչ դուր եկածը»:

which one they chose last time, which one is theirs.

Ի՞նչ արեցին նրանք: Եկեք սկզբում ստուգենք և համոզվենք, որ

And what we find is, amnesiac patients just guess.

նրանք իրականում հիշողության հետ խնդիրներ ունեն: Մենք հարցրինք

These are normal controls, where if I did this with you,

հիշողության կորուստ ունեցող հիվանդներին, թե որը նրանք ունեն,

all of you would know which print you chose.

ո՞րն են ընտրել նախորդ անգամ:

But if I do this with amnesiac patients, they don't have a clue.

Եվ մենք բացահայտեցինք, որ այդ հիվանդները ընդամենը փորձում են գուշակել:

They can't pick their print out of a lineup.

Եթե ես հարցնեի ձեզ,

Here's what normal controls do: they synthesize happiness. Right?

դուք բոլորդ կիմանայիք, թե որ նկարն եք ընտրել:

Բայց երբ սա փորձում ես հիշողության խնդիրներով հիվանդների հետ,

This is the change in liking score,

նրանք գաղափար չունեն անգամ: Նրանք չեն կարող ընտրել իրենց նկարը:

the change from the first time they ranked to the second time they ranked.

Normal controls show -- that was the magic I showed you;

Ինչ են անում սովորական մարդիկ․ նրանք երջանկություն են սինթեզում:

now I'm showing it to you in graphical form --

"The one I own is better than I thought.

Ճի՞շտ է: Սա այն փոփոխություն է, որ տեսնում ենք իրենց նկարը հավանելու չափի մեջ,

The one I didn't own, the one I left behind,

փոփոխություն, թե ինչպես են նրանք գնահատել այն առաջին անգամ, և ինչպես` հետո:

is not as good as I thought."

Սովորական մարդկանց դեպքում

դա այն մոգություն էր, որ ցույց տվեցի,

Amnesiacs do exactly the same thing. Think about this result.

այժմ նույնը ցույց կտամ գծագրերի միջոցով.

«Այն, որ ես ունեմ, ավելի լավն է, քան մտածում էի: Այն, որը չունեմ,

These people like better the one they own,

but they don't know they own it.

այնքան լավը չէ, որքան կարծում էի»:

Հիշողության կորուստ ունեցող մարդիկ անում են նույն բանը: Մտածեք այս արդյունքի մասին:

"Yeah, right" is not the right response!

What these people did when they synthesized happiness

Այս մարդիկ նախապատվություն են տալիս այն նկարին, որն ունեն,

սակայն նրանք չգիտեն, որ ունեն այն:

is they really, truly changed

their affective, hedonic, aesthetic reactions to that poster.

«Դե, իհարկե»-ն ճիշտ պատասխանը չէ:

Այս մարդիկ, երջանկությունը սինթեզելիս,

They're not just saying it because they own it,

because they don't know they own it.

իրականում, անկեղծորեն փոխել են

When psychologists show you bars,

իրենց հեդոնիստական, գեղագիտական արձագանքն այդ նկարներին։

you know that they are showing you averages of lots of people.

Նրանք չեն ասում դա այդ այն պատճառով, որ ունեն նկարը,

And yet, all of us have this psychological immune system,

քանի որ նրանք չգիտեն, որ ունեն այն:

this capacity to synthesize happiness,

but some of us do this trick better than others.

Այսպես, երբ հոգեբանները ցույց են տալիս ձեզ սյունակներ,

And some situations allow anybody to do it more effectively

դուք գիտեք, որ նրանք ցույց են տալիս բազմաթիվ մարդկանց միջին տվյալներ:

Եվ չնայած դրան մեզանից յուրաքանչյուրն ունի հոգեբանական իմունային համակարգ,

than other situations do.

երջանկություն սինթեզելու հնարավորություն,

It turns out that freedom,

բայց մեզանից ոմանք դա ավելի լավ են անում:

the ability to make up your mind and change your mind,

Եվ որոշ իրավիճակներ հնարավորություն են տալիս մեզ ավելի արդյունավետ

is the friend of natural happiness,

օգտագործել դրանք, քան այլ իրավիճակներ:

because it allows you to choose among all those delicious futures

and find the one that you would most enjoy.

Պարզվում է, որ ազատությունը.

But freedom to choose,

մտածելու և մեր մտածածը փոխելու հնարավորությունը,

to change and make up your mind,

is the enemy of synthetic happiness,

բնական երջանկության ընկերներն է, քանի որ այն թույլ է տալիս մեզ ընտրել

and I'm going to show you why.

բոլոր հրաշալի ապագաների միջև և գտնել դրանցից ամենահաճելին:

Dilbert already knows, of course.

"Dogbert's tech support. How may I abuse you?"

"My printer prints a blank page after every document."

Բայց ընտրության ազատությունը`

"Why complain about getting free paper?"

արհեստական երջանկության թշնամին է։

"Free? Aren't you just giving me my own paper?"

"Look at the quality of the free paper compared to your lousy regular paper!

Եվ ես պատրաստվում եմ ցույց տալ դրա պատճառը:

Դիլբերթն արդեն գիտի, իհարկե:

Իմ խոսքի ընթացքում դուք կարող եք կարդալ կոմիքսները:

Only a fool or a liar would say that they look the same!"

«Դոգբերթի տեխնիկական սպասարկում: Ինչպե՞ս կարող եմ ձեզ չօգնել»:

"Now that you mention it, it does seem a little silkier!"

«Իմ տպող սարքը յուրաքանչյուր փաստաթղթից հետո դատարկ թուղթ է տպում»:

"What are you doing?"

«Ինչու՞ եք դուք բողոքում անվճար թուղթ ստանալու կապակցությամբ»:

"I'm helping people accept the things they cannot change." Indeed.

«Անվճա՞ր: Չէ՞ որ դուք ինձ վերադարձնում եք իմ սեփական թուղթը»:

«Բա եղա՞վ: Ապա մի նայիր քո անվճար թղթի որակին

The psychological immune system works best

և համեմատիր այն նախկին անորակ թղթի հետ:

Միայն հիմարը կամ ստախոսը կասի, որ նրանք նման են»:

when we are totally stuck, when we are trapped.

«Ահ: Այժմ ես նկատում են, որ այն ավելի նուրբ է»:

This is the difference between dating and marriage.

You go out on a date with a guy,

«Ի՞նչ եք անում»:

and he picks his nose; you don't go out on another date.

«Ես օգնում եմ մարդկանց ընդունել այն ամենը, ինչ նրանք չեն կարող փոխել»: Իսկապես:

You're married to a guy and he picks his nose?

Հոգեբանական իմունային համակարգն ամենից լավ է աշխատում,

He has a heart of gold. Don't touch the fruitcake!

երբ մենք ամբողջովին խճճված ենք, երբ թակարդի մեջ ենք:

You find a way to be happy with what's happened.

Դա ամուսնության և ժամադրության մեջ եղած նույն տարբերությունն է, այնպես չէ՞:

(Laughter)

Now, what I want to show you

Ի նկատի ունեմ, երբ դու գնում ես ժամադրության տղայի ետ,

is that people don't know this about themselves,

և նա փորփրում է քթի մեջ, դուք հաջորդ անգամ նրա հետ որևէ տեղ չեք գնում։

and not knowing this can work to our supreme disadvantage.

Երբ դուք ամուսնացած եք և նա անում է նույն բանը՞:

Այո, նա ոսկի սիրտ ունի.

ձեռք մի տուր թխվածքը: Այնպես չէ՞ (Ծիծաղ):

Here's an experiment we did at Harvard.

Դուք փնտրում եք երջանիկ լինելու ուղիներ:

We created a black-and-white photography course,

and we allowed students to come in and learn how to use a darkroom.

Այժմ ես ուզում եմ ձեզ ցույց տալ,

որ մարդիկ չգիտեն այս բաներն իրենց մասին,

So we gave them cameras, they went around campus,

they took 12 pictures of their favorite professors

և դրանք չիմանալը կարող է ի վնաս մեզ աշխատել:

and their dorm room and their dog,

Ահա Հարվարդում արված մի փորձարկում:

and all the other things they wanted to have Harvard memories of.

Մենք կազմակեպեցինք ֆոտո դասընթացներ, սև-սպիտակ ֆոտոյի դասընթացներ,

They bring us the camera, we make up a contact sheet,

և թույլ տվեցինք ուսանողներին գալ և սովորել, թե ինչպես օգտագործել մութ սենյակ:

they figure out which are the two best pictures.

Մենք տվեցինք նրանց ֆոտոխցիկներ, նրանք շրջեցին իրենց համալսարանի տարածքով,

We now spend six hours teaching them about darkrooms,

նկարեցին իրենց ամենասիրելի 12 դասախոսներին, իրենց սենյակը և շանը,

and they blow two of them up.

They have two gorgeous 8 x 10 glossies

of meaningful things to them, and we say,

և շատ այլ բաներ, ինչ որպես հիշողություն կցանկանային տանել Հարվարդից:

"Which one would you like to give up?"

Նրանք բերեցին իրենց ֆոտոխցիկները, մենք պատրաստեցինք կոնտակտային ցուցակ,

"I have to give one up?"

"Yes, we need one as evidence of the class project.

նրանք ընտրեցին լավագույն երկու նկարները,

և այժմ մենք ծախսում ենք 6 ժամ` սովորեցնելով մութ սենյակների մասին,

So you have to give me one. You have to make a choice.

և այդ ամենից հետո,

You get to keep one, and I get to keep one."

նրանք ունեցան երկու 10-8 չափի գեղեցիկ

ու նշանակալի իրեր պատկերող լուսանկարներ, և մենք ասացինք,

Now, there are two conditions in this experiment.

«Որը՞ կցանկանայիք թողնել»:

In one case, the students are told,

Նրանք ասացին. «Պարտադիր է մեկը թողնե՞լ»:

"But you know, if you want to change your mind,

«Այո: Մեզ անհրաժեշտ է ունենալ դրանցից մեկը որպես դասարանային աշխատանքի ապացույց:

I'll always have the other one here,

Այսպիսով ստիպված եք մեկը մեզ տալ: Դուք պետք է ընտրություն կատարեք:

and in the next four days, before I actually mail it to headquarters" --

Դուք մեկը պահում եք ձեզ, մյուսը թողնում եք մեզ»։

yeah, "headquarters" --

Այս փորձարկման կատարվել է երկու տարբեր պայմաններով:

(Laughter)

"I'll be glad to swap it out with you.

Առաջին դեպքում ուսանողներին ասվում է, «Բայց գիտեք,

In fact, I'll come to your dorm room, just give me an email.

եթե դուք մտքափոխվեք, այդ մյուս լուսանկարը

Better yet, I'll check with you.

հաջորդ 4 օրերի ընթացքում այստեղ է լինելու, մինչև ես ուղարկեմ այն մեր գլխամաս,

You ever want to change your mind, it's totally returnable."

The other half of the students are told exactly the opposite:

ես ուրախ կլինեմ, (Ծիծաղ), այո «գլխամաս»,

"Make your choice, and by the way,

ես ուրախ կլինեմ փոխանակել այն ձեզ հետ:

the mail is going out, gosh, in two minutes, to England.

Ես կգամ ձեր հանրակացարան և կհանձնեմ այն ձեզ,

Your picture will be winging its way over the Atlantic.

միայն թե ինձ ձեր էլեկտրոնային փոստի հասցեն տվեք: Ավելին, ես ինքս կապի մեջ կլինեմ:

You will never see it again."

Եթե ցանկանաք փոխել ձեր որոշումը, նկարները հնարավոր է փոխել:

Half of the students in each of these conditions

Ուսանողների մյուս մասին ասացին լրիվ հակառակը.

are asked to make predictions

about how much they're going to come to like

«Կատարեք ձեր ընտրությունը: Ի դեպ, փոստը երկու րոպեների ընթացքում

the picture that they keep

ուղարկվելու է Անգլիա:

and the picture they leave behind.

Other students are just sent back to their little dorm rooms

Ձեր նկարը կսավառնի Ատլանտիկ օվկիանի վրայով:

Եվ դուք այն այլևս երբեք չեք տեսնի»:

and they are measured over the next three to six days

Յուրաքանչյուր խմբի ուսանողներին կեսին հանձնարարվեց

on their satisfaction with the pictures.

մոտավոր գուշակել, թե որքան են իրենք

Look at what we find.

հավանելու այն նկարը, որը պահելու են իրենց մոտ,

First of all, here's what students think is going to happen.

և մյուս նկարը, որն ուղարկելու են։

They think they're going to maybe come to like the picture they chose

Մյուս ուսանողները պարզապես վերադարձան հանրակացարան

a little more than the one they left behind.

և հաջորդ 3-6 օրերի ընթացքում սկսեցին ստուգել

But these are not statistically significant differences.

նրանց բավարարվածությունը նկարներից։

It's a very small increase, and it doesn't much matter

Եվ ահա թե ինչ մենք պարզեցինք:

Առաջինը, ահա թե ինչ պետք է պատահի ուսանողների կարծիքով:

whether they were in the reversible or irreversible condition.

Նրանք կարծում են, որ հավանաբար ավելի շատ կհավանեն այն նկարը,

Wrong-o.

Bad simulators.

Because here's what's really happening.

որ ընտրել են, քան այն, որ թողել են,

Both right before the swap and five days later,

բայց վիճակագրական տեսանկյունից նշանակալի տարբերություն չկա:

people who are stuck with that picture,

who have no choice,

Աճը շատ չնչին է և մեծ նշանակություն չունի,

who can never change their mind,

անկախ նրանից թե նրանք ունեն փոխանակելու հնարավորություն, թե` ոչ:

like it a lot.

And people who are deliberating -- "Should I return it?

Սխալ է: Ահա թե ինչ է իրականում կատարվում:

Have I gotten the right one?

Maybe this isn't the good one. Maybe I left the good one?" --

Երկու դեպքում էլ, և մինչև փոխանակելը, և դրանից հինգ օր հետո

have killed themselves.

մարդիկ, ովքեր ստիպված էին նույն նկարը ունենալ,

They don't like their picture.

In fact, even after the opportunity to swap has expired,

ովքեր չունեն ընտրություն,

ովքեր չեն կարող փոխել իրենց միտքը, շատ են հավանում այն։

they still don't like their picture.

Why?

Իսկ մարդիկ, ովքեր կասկածում էին. «Միգուցե վերադարձնե՞մ:

Because the [reversible] condition is not conducive

Արդյո՞ք ճիշտ ընտրություն եմ արել: Երևի սա լավագույնը չէ՞:

to the synthesis of happiness.

Երևի լավագույնը թողե՞լ եմ» - իրենք իրենց տանջում են:

So here's the final piece of this experiment.

Նրանք չեն հավանում իրենց նկարը, նույնիսկ,

փոխելու հնարավորության ժամկետի ավարտից հետո,

We bring in a whole new group of naive Harvard students

նրանք միևնույնն է չեն հավանում իրենց նկարը: Ինչու՞:

and we say, "You know, we're doing a photography course,

and we can do it one of two ways.

Պատճառն այն է, որ փոխանակելու պայմանը չի նպաստում

We could do it so that when you take the two pictures,

երջանկության սինթեզին:

you'd have four days to change your mind,

Ահա փորձարկման վերջնական մասը:

or we're doing another course where you take the two pictures

Մենք բերեցինք Հարվարդի միամիտ ուսանողների նոր խումբ

and you make up your mind right away and you can never change it.

և ասացինք. «Գիտեք, մենք կազմակերպում ենք լուսանկարչության դասընթացներ

Which course would you like to be in?" Duh!

Sixty-six percent of the students, two-thirds,

և կարող ենք անել երկու տարբերակով:

prefer to be in the course where they have the opportunity to change their mind.

Մենք կարող ենք անել այնպես, որ երբ դուք վերցնեք երկու նկար,

դուք ունենաք 4 օր միտքը փոխելու համար,

Hello? Sixty-six percent of the students choose to be in the course

կամ մեկ այլ դասընթաց ենք կազմակերպում, երբ դուք վերցնում եք երկու նկար

և որոշում եք ընդունում նույն պահին

in which they will ultimately be deeply dissatisfied with the picture --

և այլևս չեք կարող որոշումը փոխել: Ո՞ր տարբերակը կնախընտրեք»:

Ուսանողների 66 տոկոսը, այսինքն 2/3-ը

(Laughter)

because they do not know the conditions under which synthetic happiness grows.

գերադասեցին մասնակցել այն դասընթացին, որտեղ նրանք ունեն որոշում փոխելու հնարավորություն:

The Bard said everything best, of course, and he's making my point here

Տեսա՞ք: Ուսանողների 66 տոկոսն ընտրեց այն տարբերակը, որի

but he's making it hyperbolically:

արդյունքում վերջին հաշվով դժգոհ են մնալու իրենց նկարից։

"'Tis nothing good or bad But thinking makes it so."

Քանի որ նրանք չգիտեն այն պայմանները, որոնց դեպքում արհեստական երջանկությունը աճում է:

It's nice poetry, but that can't exactly be right.

Is there really nothing good or bad?

Բանաստեղծն ամենից լավ է ասել, իհարկե, և նա ընդգծում է իմ տեսակետը

Is it really the case that gall bladder surgery and a trip to Paris

are just the same thing?

սակայն առավել չափազանցրած․

(Laughter)

That seems like a one-question IQ test.

«Չկան լավ ու վատ բաներ. մեր մտածողությունն է դրանք այդպիսին դարձնում»:

They can't be exactly the same.

Գեղեցիկ բանաստեղծություն է, սակայն այն լիովին ճիշտ լինել չի կարող:

In more turgid prose, but closer to the truth,

Արդյո՞ք իրականում չկան լավ ու վատ բաներ։

was the father of modern capitalism, Adam Smith, and he said this.

Արդյոք լեղապարկի վիրահատության և դեպի Փարիզ ճանապարհորդության մեջ

This is worth contemplating:

չկա ոչ մի տարբերություն: Սա կարծես մի հարցից բաղկացած IQ թեստ լինի:

"The great source of both the misery and disorders of human life

seems to arise from overrating the difference

Նրանք չեն կարող լիովին նույնը լինել:

between one permanent situation and another.

Ճշմարտությանն ավելի մոտ է

Some of these situations may, no doubt, deserve to be preferred to others,

ժամանակակից կապիտալիզմի հայր Ադամ Սմիթը։ Նա ասել է հետևյալը։

Սա մտորումների տեղիք է տալիս.

but none of them can deserve to be pursued

«Մարդու կյանքում տառապանքների ու խառնաշփոթությունների գլխավոր պատճառը

with that passionate ardor which drives us to violate the rules

տարբեր իրավիճակների միջև եղած տարբերության

either of prudence or of justice,

գերագնահատումն է․․․

or to corrupt the future tranquility of our minds,

Այս իրավիճակներից որոշները, իհարկե, արժանի են գերադասելի լինել,

either by shame from the remembrance of our own folly,

բայց նրանցից ոչ մեկը արժանի չի, որ նրան այդքան

or by remorse for the horror of our own injustice."

In other words: yes, some things are better than others.

անզուսպ կերպով հետամուտ լինեն, որ այն ստիպի մեզ խախտել

We should have preferences that lead us into one future over another.

թե խելամտության և թե օրենքի կանոնները, և կամ քայքայի մեր մտքի հանգստությունը

But when those preferences drive us too hard and too fast

առաջացնելով կամ ամոթի զգացում մեր մեղքը գիտակցումից,

because we have overrated the difference between these futures,

կամ խղճի խայթ՝ մեր կողմից գործած անարդարացիության գիտակցումից։

we are at risk.

Այլ կերպ ասած. այո, որոշ բաներ ավելի լավն են, քան մյուսները:

When our ambition is bounded, it leads us to work joyfully.

Մենք պետք է ունենանք գերակայություններ, որոնք կտանեն մեզ դեպի ապագա:

When our ambition is unbounded,

it leads us to lie, to cheat, to steal, to hurt others,

Բայց երբ այդ գերակայությունները մեզ տանում են չափազանց անզուսպ կերպով,

to sacrifice things of real value.

որովհետև մենք գերագնահատել ենք այն տարբերությունը, որը կա ապագաների մեջ,

When our fears are bounded,

we're prudent, we're cautious,

մենք կանգնում են վտանգի առաջ:

we're thoughtful.

When our fears are unbounded and overblown,

Երբ մեր ձգտումները սահմանափակ են, դա ստիպում է մեզ աշխատանքից ավելի շատ հաճույք ստանալ:

we're reckless, and we're cowardly.

Երբ մեր ցանկությունները չունեն սահմանափակումներ, դրանք մեզ ստիպում են ստել, խաբել, գողանալ, վիրավորել ուրիշներին

The lesson I want to leave you with, from these data,

is that our longings and our worries are both to some degree overblown,

զոհել իրական արժեքները: Երբ մեր վախերը սահմանափակ են,

because we have within us the capacity to manufacture the very commodity

մենք գիտակից ենք, շրջահայաց, խորամիտ:

Երբ մեր վախերն անսահմանափակ են և ուռճացած

we are constantly chasing when we choose experience.

մենք դառնում ենք անմիտ ու փոքրոգի:

Thank you.

Դասը, որ ցանկանում եմ թողնել ձեզ բոլոր այս տվյալներից, հետևյալն է․

(Applause)

մեր ցանկություններն ու մտահոգությունները ինչ-որ չափով գերագնահատված են,

քանի որ մենք ունենք ներքին կարողություն արտադրել հենց այն,

ինչն անընդհատ փորձում ենք գտնել, երբ ընտրում ենք փորձը:

Շնորհակալություն: