Jean-Baptiste Michel: The mathematics of history

میشل ژان باپتیست: ریاضیات برای تاریخ

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: soheila Jafari Reviewer: Fereydoon Taheri

So it turns out that mathematics is a very powerful language.

خب معلومه که ریاضیات زبانی بسیار قوی است

It has generated considerable insight in physics,

که بینش قابل توجهی در فیزیک، زیست شناسی و اقتصاد ساخته است، اما نه آن‌چنان در علوم انسانی و تاریخ

in biology and economics,

که بینش قابل توجهی در فیزیک، زیست شناسی و اقتصاد ساخته است، اما نه آن‌چنان در علوم انسانی و تاریخ

but not that much in the humanities and in history.

که بینش قابل توجهی در فیزیک، زیست شناسی و اقتصاد ساخته است، اما نه آن‌چنان در علوم انسانی و تاریخ

I think there's a belief that it's just impossible,

گمان می‌کنم که باور بر اینست که غیر ممکنه شما رفتار انسانی را کمّی کنید ، که نمی‌توانید تاریخ را اندازه گیری نمایید.

that you cannot quantify the doings of mankind,

گمان می‌کنم که باور بر اینست که غیر ممکنه شما رفتار انسانی را کمّی کنید ، که نمی‌توانید تاریخ را اندازه گیری نمایید.

that you cannot measure history.

گمان می‌کنم که باور بر اینست که غیر ممکنه شما رفتار انسانی را کمّی کنید ، که نمی‌توانید تاریخ را اندازه گیری نمایید.

But I don't think that's right.

اما فکر نمی‌کنم که این درست باشد.

I want to show you a couple of examples why.

برای همین می‌خواهم دو نمونه نشانتان بدهم.

So my collaborator Erez and I were considering the following fact:

خب همکارم، اریز، و من این واقعیت را در نظر گرفتیم

that two kings separated by centuries

که دو پادشاه، در دو قرن جداگانه، به زبانهایی بسیار متفاوت صحبت می‌کنند

will speak a very different language.

که دو پادشاه، در دو قرن جداگانه، به زبانهایی بسیار متفاوت صحبت می‌کنند

That's a powerful historical force.

این یک نیروی قدرتمند تاریخی است.

So the king of England, Alfred the Great,

خُب پادشاه انگلیس، آلفرد کبیر

will use a vocabulary and grammar

واژگان و دستور زبانی به کار می‌برد که بسیار متفاوت است

that is quite different from the king of hip hop, Jay-Z.

از آن‌چه پادشاه هیپ هاپ( نوعی موسیقی ) جی زی استفاده می‌کند

(Laughter)

( خنده تماشاگران)

Now it's just the way it is.

همین جوریه.

Language changes over time, and it's a powerful force.

زبان در طول زمان تغییر میکند، و این نیروی قدرتمندیست.

So Erez and I wanted to know more about that.

پس اریز و من خواستیم دراین‌باره بیشتر بدانیم.

So we paid attention to a particular grammatical rule, past-tense conjugation.

خُب ما به دستور زبان خاصی توجه کردیم ، صرف فعل گدشته.

So you just add "ed" to a verb at the end to signify the past.

بنابراین شما فقط " ای دی" را به پایان فعل اضافه می‌کنید تا گذشته‌اش کنید.

"Today I walk. Yesterday I walked."

"امروز راه میروم. دیروز راه رفتم."

But some verbs are irregular.

اما بعضی از افعال بی قاعده هستند

"Yesterday I thought."

" دیروز فکر کردم"

Now what's interesting about that

چیزی که اینجا جالبه اینه که افعال بی قاعده بین زمان آلفرد و جی زی بیشتر با قاعده شدند

is irregular verbs between Alfred and Jay-Z have become more regular.

چیزی که اینجا جالبه اینه که افعال بی قاعده بین زمان آلفرد و جی زی بیشتر با قاعده شدند

Like the verb "to wed" that you see here has become regular.

مثل فعل ازدواج‌کردن که الان با قاعده شده.

So Erez and I followed the fate of over 100 irregular verbs

پس من و اریز سرنوشت بیش از ۱۰۰ فعل بی‌قاعده در طول دوازده قرن زبان انگلیسی را دنبال کردیم،

through 12 centuries of English language,

پس من و اریز سرنوشت بیش از ۱۰۰ فعل بی‌قاعده در طول دوازده قرن زبان انگلیسی را دنبال کردیم،

and we saw that there's actually a very simple mathematical pattern

و دیدیم که که یک الگوی بسیار ساده ریاضی وجود داردکه این تغییر پیچیده‌ی تاریخی را در خود دارد.

that captures this complex historical change,

و دیدیم که که یک الگوی بسیار ساده ریاضی وجود داردکه این تغییر پیچیده‌ی تاریخی را در خود دارد.

namely, if a verb is 100 times more frequent than another,

بدین‌گونه که اگر فعلی ۱۰۰ برابر بیشتر از دیگری تکرار شود ۱۰ بار آهسته تر قاعده‌مند می‌شود

it regularizes 10 times slower.

بدین‌گونه که اگر فعلی ۱۰۰ برابر بیشتر از دیگری تکرار شود ۱۰ بار آهسته تر قاعده‌مند می‌شود

That's a piece of history, but it comes in a mathematical wrapping.

این بخشی از تاریخ است، اما به قالب ریاضیات در آمده است.

Now in some cases math can even help explain,

در برخی از موارد ریاضی می‌تواند کمک کند به توضیح نیروهای تاریخی و یا حتی می‌تواند توضیحی ارايه کند.

or propose explanations for, historical forces.

در برخی از موارد ریاضی می‌تواند کمک کند به توضیح نیروهای تاریخی و یا حتی می‌تواند توضیحی ارايه کند.

So here Steve Pinker and I

من و استیو پینکر به بزرگی و سعت جنگهای دو قرن گدشته توجه کردیم.

were considering the magnitude of wars during the last two centuries.

من و استیو پینکر به بزرگی و سعت جنگهای دو قرن گدشته توجه کردیم.

There's actually a well-known regularity to them

در واقع یک قاعده‌ی شناخته شده برای آنها وجود دارد

where the number of wars that are 100 times deadlier

این‌طور که تعداد جنگهایی که ۱۰۰ بار مرگبارترند

is 10 times smaller.

۱۰ برابر کمتر است.

So there are 30 wars that are about as deadly as the Six Days War,

خب ۳۰ جنگ وجود دارد که تقریبا مانند جنگ شش روزه مرگ بار بوده‌اند

but there's only four wars that are 100 times deadlier --

اما تنها چهار جنگ در طول تاریخ ۱۰۰ برابر مرگبارتر بوده‌اند

like World War I.

مثل جنگ جهانی اول.

So what kind of historical mechanism can produce that?

؟خُب چه مکانیسم تاریخی می‌تواند این‌را ایجاد کند؟

What's the origin of this?

منشاء آن چیست؟

So Steve and I, through mathematical analysis,

استیو و من، از طریق تجزیه و تحلیل ریاضی، دریافتیم که در واقع پدیده‌ای بسیار ساده در مغز ما وجود دارد که ریشه‌ی این پرسش است.

propose that there's actually a very simple phenomenon at the root of this,

استیو و من، از طریق تجزیه و تحلیل ریاضی، دریافتیم که در واقع پدیده‌ای بسیار ساده در مغز ما وجود دارد که ریشه‌ی این پرسش است.

which lies in our brains.

استیو و من، از طریق تجزیه و تحلیل ریاضی، دریافتیم که در واقع پدیده‌ای بسیار ساده در مغز ما وجود دارد که ریشه‌ی این پرسش است.

This is a very well-known feature

این یکی از ویژگی های بسیار شناخته شده ای است که در آن ما کمیت‌ها را به طور نسبی درک می‌کنیم .

in which we perceive quantities in relative ways --

این یکی از ویژگی های بسیار شناخته شده ای است که در آن ما کمیت‌ها را به طور نسبی درک می‌کنیم .

quantities like the intensity of light or the loudness of a sound.

کمیت‌هایی هم‌چون شدت نور و یا بلندی صدا

For instance, committing 10,000 soldiers to the next battle sounds like a lot.

برای مثال، اعزام ۱۰۰۰۰ سرباز برای نبرد بعدی به نظر خیلی زیاد می‌آید.

It's relatively enormous if you've already committed 1,000 soldiers previously.

این هنوز نسبتا خیلی زیاده اگر قبلا ۱۰۰۰ سرباز اعزام کرده باشید.

But it doesn't sound so much,

اما دیگه خیلی زیاد به نظر نمی آید ، نسبتا کافی هم نیست، و تغییر زیادی هم ایجاد نمی کنه اگر شما قبلا ۱۰۰۰۰۰ سرباز اعزام کرده باشید.

it's not relatively enough, it won't make a difference

اما دیگه خیلی زیاد به نظر نمی آید ، نسبتا کافی هم نیست، و تغییر زیادی هم ایجاد نمی کنه اگر شما قبلا ۱۰۰۰۰۰ سرباز اعزام کرده باشید.

if you've already committed 100,000 soldiers previously.

اما دیگه خیلی زیاد به نظر نمی آید ، نسبتا کافی هم نیست، و تغییر زیادی هم ایجاد نمی کنه اگر شما قبلا ۱۰۰۰۰۰ سرباز اعزام کرده باشید.

So you see that because of the way we perceive quantities,

خُب پس می‌بینید که به دلیل شیوه ای که ما کمیت‌ها را درک می‌کنیم،

as the war drags on,

همانطور که جنگ ادامه می یابد،

the number of soldiers committed to it and the casualties

تعداد سربازانی که اعزام میشوند و تعداد مصدومین

will increase not linearly --

نه به صورت خطی

like 10,000, 11,000, 12,000 --

مثلا ۱۰۰۰۰ ، ۱۱۰۰۰ ، ۱۲۰۰۰---

but exponentially -- 10,000, later 20,000, later 40,000.

بلکه به صورت توانی افزایش می‌یابد - ۱۰۰۰۰ ، بعد ۲۰۰۰۰ ، بعد ۴۰۰۰۰۰

And so that explains this pattern that we've seen before.

خُب این الگویی را که قبلا دیده بودیم را توضیح می‌دهد.

So here mathematics is able to link a well-known feature of the individual mind

پس اینجا ریاضیات قادر است که ویژگی شناخته‌شده ذهن انسان را

with a long-term historical pattern

به یک الگوی بلند مدت تاریخی،

that unfolds over centuries and across continents.

که در طول سده‌ها و در سرتاسر قاره ها آشکار گشته است، ربط دهد.

So these types of examples, today there are just a few of them,

امروز از این گونه مثال‌ها، فقط تعداد کمی وجود دارد اما فکر می کنم در دهه آینده این‌ها بسیار عمومی شوند

but I think in the next decade they will become commonplace.

امروز از این گونه مثال‌ها، فقط تعداد کمی وجود دارد اما فکر می کنم در دهه آینده این‌ها بسیار عمومی شوند

The reason for that is that the historical record

چرا که ضبط و ثبت تاریخ به سرعت در حال دیجیتالی شدن است .

is becoming digitized at a very fast pace.

چرا که ضبط و ثبت تاریخ به سرعت در حال دیجیتالی شدن است .

So there's about 130 million books

حدود ۱۳۰ میلیون کتاب از آغاز تاریخ تاکنون نوشته شده است

that have been written since the dawn of time.

حدود ۱۳۰ میلیون کتاب از آغاز تاریخ تاکنون نوشته شده است

Companies like Google have digitized many of them --

شرکت‌هایی مانند گوگل خیلی از آنها را دیجیتالی کرده اند--- در واقع بیشتر از ۲۰ میلیون آنها را .

above 20 million actually.

شرکت‌هایی مانند گوگل خیلی از آنها را دیجیتالی کرده اند--- در واقع بیشتر از ۲۰ میلیون آنها را .

And when the stuff of history is available in digital form,

و هنگامی که اطلاعات تاریخی بصورت دیجیتالی در دسترس قرار گیرند،

it makes it possible for a mathematical analysis

تحلیل و آنالیز ریاضی برای بازنگری و نقد روند تاریخ و فرهنگ ما ن ، بسیار راحتر و سریعتر امکان پذیر خواهد شد

to very quickly and very conveniently

تحلیل و آنالیز ریاضی برای بازنگری و نقد روند تاریخ و فرهنگ ما ن ، بسیار راحتر و سریعتر امکان پذیر خواهد شد

review trends in our history and our culture.

تحلیل و آنالیز ریاضی برای بازنگری و نقد روند تاریخ و فرهنگ ما ن ، بسیار راحتر و سریعتر امکان پذیر خواهد شد

So I think in the next decade,

گمان می‌کنم در دهه آیند، علوم پایه و علوم انسانی به یکدیگر نزدیک‌تر خواهند شد تا قادر به پاسخ به پرسش‌های عمیق در مورد انسان شوند.

the sciences and the humanities will come closer together

گمان می‌کنم در دهه آیند، علوم پایه و علوم انسانی به یکدیگر نزدیک‌تر خواهند شد تا قادر به پاسخ به پرسش‌های عمیق در مورد انسان شوند.

to be able to answer deep questions about mankind.

گمان می‌کنم در دهه آیند، علوم پایه و علوم انسانی به یکدیگر نزدیک‌تر خواهند شد تا قادر به پاسخ به پرسش‌های عمیق در مورد انسان شوند.

And I think that mathematics will be a very powerful language to do that.

و من فکر می‌کنم که ریاضیات زبانی بسیار قدرتمند برای این کار خواهد بود.

It will be able to reveal new trends in our history,

که قادراست به فاش کردن روندهای جدید تاریخمان، گاهی برای توضیح آن‌ها و شاید حتی در اینده برای پیش بینی آینکه چه اتفاقی خواهد آفتاد

sometimes to explain them,

که قادراست به فاش کردن روندهای جدید تاریخمان، گاهی برای توضیح آن‌ها و شاید حتی در اینده برای پیش بینی آینکه چه اتفاقی خواهد آفتاد

and maybe even in the future to predict what's going to happen.

که قادراست به فاش کردن روندهای جدید تاریخمان، گاهی برای توضیح آن‌ها و شاید حتی در اینده برای پیش بینی آینکه چه اتفاقی خواهد آفتاد

Thank you very much.

از شما بسیار سپاسگزارم

(Applause)

( تشویق تماشاگران)