The hidden beauty of pollination | Louie Schwartzberg

Translator: Piet GLORIEUX Reviewer: James Piton

It's great being here at TED.

Mi ĝojas esti ĉe TED ĉi tie .

You know, I think there might be some presentations

Nu, mi kredas ke iuj prezentoj

that will go over my head,

povus esti tro malfacilaj por mia eta kapo

but the most amazing concepts

sed la plej mirigaj konceptoj

are the ones that go right under my feet.

estas tiuj, kiuj situas sub miaj piedoj.

The little things in life,

Tiuj etaj aferoj en la vivo

sometimes that we forget about,

kiujn ni foje forgesas,

like pollination, that we take for granted.

kiel polenado, kiun ni trovas tro evidenta.

And you can't tell the story about pollinators --

Kaj oni ne povas rakonti la historion de polenantoj --

bees, bats, hummingbirds, butterflies --

abeloj, vespertoj, kolibroj, papilioj --

without telling the story about the invention of flowers

sen rakonti la historion de la inventado de la floroj

and how they co-evolved

kaj kiel tiuj kune evoluis

over 50 million years.

dum 50 milionoj da jaroj.

I've been filming time-lapse flowers

Mi filmis florojn akcele

24 hours a day, seven days a week,

dum 24 horoj tage, sep tagojn en semajno,

for over 35 years.

dum pli ol 35 jaroj.

To watch them move

Spekti ilin moviĝantaj

is a dance I'm never going to get tired of.

estas danco, kiu neniam tedos min.

It fills me with wonder, and it opens my heart.

Ĝi plenigas min je miro kaj malfermas mian koron.

Beauty and seduction, I believe,

Beleco kaj seksallogo, mi kredas,

is nature's tool for survival,

estas la ilo de la Naturo por pretervivi,

because we will protect what we fall in love with.

ĉar ni protektos tion al kio ni enamiĝas.

Their relationship

Ilia interrilato

is a love story that feeds the Earth.

estas amhistorio kiu nutras la Teron.

It reminds us that we are a part of nature,

Ĝi memorigas nin ke ni estas parto de la naturo,

and we're not separate from it.

kaj ke ni ne estas apartaj de ĝi.

When I heard about the vanishing bees, Colony Collapse Disorder,

Kiam mi aŭdis pri la malaperantaj abeloj, la tn. Koloni-Kolapsa Perturbo,

it motivated me to take action.

tio instigis min por ekagi.

We depend on pollinators

Ni dependas de polenantoj

for over a third of the fruits and vegetables we eat.

por pli ol triono de la fruktoj kaj legomoj, kiujn ni manĝas.

And many scientists believe

Kaj multaj sciencistoj kredas

it's the most serious issue facing mankind.

ke tiu problemo estas la plej grava kiun la homaro alfrontas.

It's like the canary in the coalmine.

Estas kiel kanario en karbominejo.

If they disappear, so do we.

Se ili malaperas, tiam ankaŭ ni.

It reminds us that we are a part of nature

Ĝi memorigas al ni ke ni estas parto de la naturo

and we need to take care of it.

kaj ke ni zorgu pri ĝi.

What motivated me to film their behavior

Tio, kio instigis min filmi ilian konduton

was something that I asked my scientific advisers:

estis io kion mi demandis al miaj sciencaj konsilantoj:

"What motivates the pollinators?"

Kio motivigas polenantojn?

Well, their answer was,

Nu, ilia respondo estis:

"It's all about risk and reward."

"Temas pri risko kaj kompenso."

Like a wide-eyed kid, I'd say, "Why is that?"

Kiel ege scivolema infano, mi diris: "Kial tio?"

And they'd say, "Well, because they want to survive."

Kaj ili diris: "Nu, ĉar ili volas pretervivi."

I go, "Why?"

Mi plu, "Kial?"

"Well, in order to reproduce."

"Nu, por reproduktiĝi."

"Well, why?"

"Nu, kial?"

And I thought that they'd probably say, "Well, it's all about sex."

Kaj mi kredis ke ili diros: "Nu, temas ĉiel pri sekso."

And Chip Taylor, our monarch butterfly expert,

Kaj Chip Taylor, nia papilifakula moŝto,

he replied, "Nothing lasts forever.

respondis, "Nenio restas eterne.

Everything in the universe wears out."

Ĉio en la universo foruziĝas."

And that blew my mind.

Kaj tio frapegis min.

Because I realized

Ĉar mi ekkonsciis

that nature had invented reproduction

ke la naturo inventis reproduktiĝon

as a mechanism for life to move forward,

kiel meĥanismon por daŭrigi la vivon,

as a life force that passes right through us

kiel vivoforton kiu pasis rekte tra nin

and makes us a link in the evolution of life.

kaj faras nin ĉenero en la evoluo de la vivo.

Rarely seen by the naked eye,

Rare vidita de la nuda okulo,

this intersection

ĉi tiu krucvojo

between the animal world and the plant world

inter la mondo de la bestoj kaj de la plantoj

is truly a magic moment.

estas vere magia momento.

It's the mystical moment

Ĝi estas la mistika momento

where life regenerates itself,

kiam la vivo mem sin regeneras

over and over again.

ree kaj ree.

So here is some nectar from my film.

Jen iom da nektaro el mia filmo.

I hope you'll drink, tweet

Mi esperas ke vi trinkos, tvitos

and plant some seeds

kaj plantos kelkajn semojn

to pollinate a friendly garden.

por polenigi vian ĝardenon.

And always take time to smell the flowers,

Kaj ĉiam kaptu iom la tempon por flari florojn

and let it fill you with beauty,

kaj lasu ilin plenigi vin je beleco,

and rediscover that sense of wonder.

kaj remalkovru tiun sencon pri magio.

Here are some images from the film.

Jen kelkaj bildoj el la filmo

(Music)

(Muziko)

(Applause)

(Aplaŭdoj)

Thank you.

Dankon.

Thank you very much.

Dankegon.

(Applause)

(Aplaŭdoj)

Thank you.

Dankon.

(Applause)

(Aplaŭdoj)