The price of shame | Monica Lewinsky | TED

Translator: Maryia Anishchankava Reviewer: Hanna Baradzina

You're looking at a woman who was publicly silent for a decade.

Вы глядзіце на жанчыну, якая публічна маўчала 10 гадоў.

Obviously, that's changed,

Відавочна, што сітуацыя змянілася,

but only recently.

але зусім нядаўна.

It was several months ago that I gave my very first major public talk,

Некалькі месяцаў таму

я ўпершыню публічна выказалася

at the Forbes "30 Under 30 Summit" --

на саміце Форбс да 30:

1,500 brilliant people, all under the age of 30.

1,500 таленавітых людзей, усім ім было да 30 гадоў.

That meant that in 1998, the oldest among the group were only 14,

Гэта азначала, што ў 1998 годзе

самаму старэйшаму з іх было толькі 14 гадоў,

and the youngest, just four.

наймаладзейшаму -- толькі 4.

I joked with them that some might only have heard of me from rap songs.

Я жартавала, што некаторыя з іх маглі дазнацца пра мяне

з рэп-песень.

Yes, I'm in rap songs.

Так, пра мяне пяюць у рэп-песнях .

(Laughter)

Almost 40 rap songs.

У прыкладна 40 песнях. (Смех)

(Laughter)

But the night of my speech, a surprising thing happened.

Аднак у вечар маёй прамовы здарылася цікавая гісторыя.

At the age of 41, I was hit on by a 27-year-old guy.

Ва ўзросце 41 мною зацікавіўся 27-гадовы хлопец.

(Laughter)

I know, right?

Я ўсе разумею...

He was charming, and I was flattered,

Ён быў прыемны, і я была ўсцешана,

and I declined.

і ўсё ж я адмовіла.

You know what his unsuccessful pickup line was?

Ведаеце, якая фраза абумовіла ягоную няўдачу?

He could make me feel 22 again.

Ён паабяцаў, што я зноў адчую сябе 22-гадовай.

(Laughter)

(Смех) (Плясканні)

(Applause)

I realized, later that night,

У той вечар я зразумела, што, напэўна, з'яўляюся адзіным чалавекам, якому за 40,

I'm probably the only person over 40 who does not want to be 22 again.

і хто не хоча зноў вярнуцца ў свае 22.

(Laughter)

(Смех)

(Applause)

(Плясканні)

At the age of 22, I fell in love with my boss.

Калі мне было 22, я закахалася ў свайго боса.

And at the age of 24,

І ўжо ў 24 гады

I learned the devastating consequences.

я спазнала разбуральныя вынікі гэтага кахання.

Can I see a show of hands of anyone here

Прашу ўзняць руку тых з прысутных,

who didn't make a mistake or do something they regretted at 22?

хто не памыляўся, калі ім было 22, хто не рабіў таго, аб чым можна было б шкадаваць.

Yep. That's what I thought.

Вось. Я так і думала.

So like me, at 22, a few of you may have also taken wrong turns

Як і я, у 22 гады некаторыя з вас зрабілі памылковы выбар

and fallen in love with the wrong person,

і закахаліся ў няправільнага чалавека,

maybe even your boss.

можа і ў свайго начальніка.

Unlike me, though,

І аднак жа ваш начальнік

your boss probably wasn't the president of the United States of America.

хутчэй за ўсе не быў прэзідэнтам Злучаных Штатаў Амерыкі.

(Laughter)

Of course, life is full of surprises.

Натуральна, жыццё поўніцца нечаканасцямі.

Not a day goes by that I'm not reminded of my mistake,

Няма і дня, калі б мне не нагадвалі пра маю памылку,

and I regret that mistake deeply.

і я вельмі шкадую, што я яе зрабіла.

In 1998, after having been swept up into an improbable romance,

У 1998, пасля малаверагоднага раману,

I was then swept up into the eye of a political, legal and media maelstrom

я апынулася ў палітычным, медыйным ды легальным віру,

like we had never seen before.

які мала хто бачыў раней.

Remember, just a few years earlier,

Памятаеце, некалькі гадоў да той падзеі,

news was consumed from just three places:

мы маглі атрымаць навіны ўсяго з трох крыніц:

чытаючы газету ці часопіс,

reading a newspaper or magazine,

listening to the radio

слухаючы радыё,

or watching television.

ці гледзячы тэлевізар.

That was it.

Вось і ўсё.

But that wasn't my fate.

Але гэта не датычылася майго лёсу.

Instead, this scandal was brought to you

Наадварот, скандал быў данесены да вас

by the digital revolution.

праз лічбавую рэвалюцыю.

That meant we could access all the information we wanted,

Гэта значыла, што мы маглі атрымаць усю інфармацыю, якая нас цікавіла,

when we wanted it, anytime, anywhere.

дзе б мы толькі не былі, у любы час, пры любых абставінах.

And when the story broke in January 1998,

І калі гэтая навіна распаўсюдзілася ў студні 1998,

яна пайшла ў анлайн.

it broke online.

It was the first time the traditional news was usurped by the internet

Упершыню традыцыйныя навіны былі

ўзурпаваныя Інтэрнэтам дзеля большага ажыятажу,

for a major news story --

a click that reverberated around the world.

праз адзіны клік, які адгукаўся па ўсім свеце.

What that meant for me personally

Што гэта азначала менавіта для мяне?

was that overnight, I went from being a completely private figure

За адзіны дзень з прыватнай асобы

to a publicly humiliated one, worldwide.

я пераўтварылася ў асобу публічную, зняважаную ва ўсім свеце.

I was patient zero of losing a personal reputation on a global scale

Я страціла асабістую рэпутацыю

ў глабальным сэнсе, амаль у адзіны момант.

almost instantaneously.

This rush to judgment, enabled by technology,

Гэтае жаданне асудзіць, падагнанае тэхналогіяй,

прывяло да стварэння віртуальнага натоўпу тых, хто жадаў кінуць камень.

led to mobs of virtual stone-throwers.

Granted, it was before social media,

Так, сацыяльныя медыя яшчэ адсутнічалі,

but people could still comment online,

аднак людзі маглі каментаваць анлайн,

e-mail stories,

дасылаць у мэйлах навіны і, натуральна, крыўдныя жарты.

and, of course, e-mail cruel jokes.

News sources plastered photos of me all over

Крыніцы навін паўсюдна выкарыстоўвалі мае фатаздымкі,

каб прадаваць часопісы, банэрную рекламу анлайн,

to sell newspapers, banner ads online,

and to keep people tuned to the TV.

каб прыцягнуць людзей да тэлэвізараў.

Do you recall a particular image of me, say, wearing a beret?

Памятаеце адзін мой асобны вобраз,

дзе я ў берэце?

Now, I admit I made mistakes --

Дык вось. Я памылілася, асабліва

especially wearing that beret.

калі апранула той берэт.

(Laughter)

But the attention and judgment that I received --

Аднак тая ўвага і асуджэнне, якія атрымала я... Не сама падзея,

not the story, but that I personally received --

а менавіта я, былі беспрэцэдэнтнымі.

was unprecedented.

I was branded as a tramp,

Мяне празвалі распусніцай,

tart,

з'едлівай дзеўкай, прастытуткай, малалеткай,

slut,

whore,

bimbo,

and, of course, "that woman."

і, натуральна, той самай жанчынай.

I was seen by many,

Мяне бачылі многія,

but actually known by few.

але ведалі адзінкі.

And I get it: it was easy to forget

І я зразумела: было вельмі лёгка забыць,

that that woman was dimensional,

што тая самая жанчына мела асобістасць,

had a soul

мела душу, якія аднойчы былі надламаны.

and was once unbroken.

When this happened to me 17 years ago, there was no name for it.

Калі гэта здарылася са мной 17 гадоў таму, назвы таму яшчэ не існавала.

Now we call it "cyberbullying" and "online harassment."

Сёння гэта называецца кібербулінгам і анлайн агрэсіяй.

Today, I want to share some of my experience with you,

Сёння я хачу падзяліцца з вамі сваім досведам,

talk about how that experience has helped shape my cultural observations,

пагаварыць, як гэты досвед дапамог мне аформіць мае культурныя назіранні,

і як мой мінулы досвед, я спадзяюся, можа прывесці да змены,

and how I hope my past experience can lead to a change

that results in less suffering for others.

якая зменшыць пакуты іншых людзей.

In 1998, I lost my reputation and my dignity.

У 1998 я страціла сваю рэпутацыю і свой гонар.

I lost almost everything.

Я страціла амаль што ўсё,

і гэта таксама датычыцца майго жыцця.

And I almost lost my life.

Дазвольце мне апісаць вам адну сітуацыю.

Let me paint a picture for you.

It is September of 1998.

Верасень 1998 года.

I'm sitting in a windowless office room

Я сяджу ў офісе без вокнаў

inside the Office of the Independent Counsel,

у памяшканні Незалежнага Савета

пад накіраванымі на мяне ўльтрафіялетавымі прамянямі.

underneath humming fluorescent lights.

I'm listening to the sound of my voice,

Я чую гук свайго ўласнага голаса,

my voice on surreptitiously taped phone calls

які быў таемна запісаны разам з тэлефоннымі размовамі,

that a supposed friend had made the year before.

якія праводзіў мой быццам бы сябар год таму.

Я знаходжуся тут, таму што мне было легальна прызначана

I'm here because I've been legally required

to personally authenticate all 20 hours of taped conversation.

асабіста пацвердзіць усе 20 гадзін запісаных размоў.

For the past eight months, the mysterious content of these tapes

За апошнія восем месяцаў таемны змест гэтых касет

has hung like the sword of Damocles over my head.

вісеў над маёй галавой, як Дамоклаў меч.

I mean, who can remember what they said a year ago?

Ну хто ж можа памятаць, што ён сказаў год таму?

Scared and mortified, I listen,

Напалоханая і зняважаная, я слухала,

listen as I prattle on about the flotsam and jetsam of the day;

слухала, як я лапатала аб навінах кожнага дня;

listen as I confess my love for the president,

слухала, як прызнавалася ў каханні да прэзідэнта,

and, of course, my heartbreak;

і, натуральна, аб маёй бядзе;

listen to my sometimes catty, sometimes churlish, sometimes silly self

я слухала сваё эга, часам з'едлівае, часам няветлівае, часам дурное,

жорсткае, не выбачаючае, нязграбнае.

being cruel, unforgiving, uncouth;

listen, deeply, deeply ashamed, to the worst version of myself,

Я слухала глыбока-глыбока прысаромленая,

слухала самую кепскую версію сябе самой,

тую, якую я больш і не пазнаю.

a self I don't even recognize.

A few days later, the Starr Report is released to Congress,

Праз некалькі дзён у Кангрэс была перададзена справаздача Старр,

and all of those tapes and transcripts, those stolen words, form a part of it.

і ўсе тыя касеты і транскрыпты, усе тыя скрадзеныя словы сталі часткай той справаздачы.

That people can read the transcripts is horrific enough.

Ужо тое, што людзі маглі чытаць транскрыпты, было даволі жудасным,

аднак праз некалькі тыдняў

But a few weeks later,

аўдыё-касеты былі пракручаны па тэлэбачанні.

the audiotapes are aired on TV,

and significant portions made available online.

Многія з іх былі таксама выкладзены анлайн.

The public humiliation was excruciating.

Публічная знявага была пякельнай.

Life was almost unbearable.

Жыццё стала нязносным.

Такое нячаста здаралася ў 1998 годзе,

This was not something that happened with regularity back then in 1998,

and by "this," I mean the stealing of people's private words, actions,

і пад гэтым я разумею крадзеж прыватных слоў чалавека, яго дзей,

conversations or photos,

размоў і фатаздымкаў,

and then making them public --

каб потым зрабіць іх публічнымі --

public without consent,

публічнымі без дазволу,

public without context

публічнымі без аніякага кантэксту,

and public without compassion.

публічнымі без паразумення.

Fast-forward 12 years, to 2010,

Пераскочым на 12 гадоў наперад, у год 2010.

and now social media has been born.

У гэты год нарадзіліся сацыяльныя медыя.

The landscape has sadly become much more populated with instances like mine,

Нашыя краявіды, на жаль, сталі поўніцца навінамі, падобнымі на маю,

whether or not someone actually made a mistake,

незалежна ад таго, ці на самой справе была зроблена памылка,

and now, it's for both public and private people.

бо яна стала вядомай прыватным і публічным асобам.

The consequences for some have become dire, very dire.

Вынікі для многіх былі жудаснымі, вельмі жудаснымі.

Я размаўляла з маці па тэлефоне

I was on the phone with my mom in September of 2010,

ў верасні 2010 года,

and we were talking about the news of a young college freshman

і мы гутарылі пра навіны,

якія датычыліся маладога перашакурсніка з Універсітэта Ратгерс,

from Rutgers University,

якога звалі Тайлер Клеменці.

named Tyler Clementi.

Sweet, sensitive, creative Tyler was secretly webcammed by his roommate

Добры, чуллівы, крэатыўны Тайлер

быў патаемна засняты на вэбкамеру сваім суседам па пакоі,

while being intimate with another man.

калі ўступіў у інтымныя зносіны з іншым хлопцам.

When the online world learned of this incident,

Калі анлайн-свет дазнаўся пра гэтую падзею,

the ridicule and cyberbullying ignited.

пачалося высмейванне і кібербулінг.

A few days later,

Праз некалькі дзён

Тайлер саскочыў з маста Джорджа Вашынгтона

Tyler jumped from the George Washington Bridge

to his death.

і памёр.

He was 18.

Яму было ўсяго 18 гадоў.

My mom was beside herself about what happened to Tyler and his family,

Мая маці была не ў сабе ад таго, што здарылася з Тайлерам і яго сям'ёй.

and she was gutted with pain

Яна была захіснута болем настолькі,

in a way that I just couldn't quite understand.

што я адразу і не зразумела, чаму.

And then eventually, I realized she was reliving 1998,

І толькі праз некаторы час я ўцяміла,

што маці зноў перажывала 1998 год,

перажывала час, калі яна сядзела на маім ложку кожную ноч,

reliving a time when she sat by my bed every night,

reliving -- (Chokes up)

перажывала час, калі я прымала душ з адкрытымі дзвярыма,

sorry -- reliving a time when she made me shower with the bathroom door open,

перажывала час, калі мае бацькі баяліся,

and reliving a time when both of my parents feared

каб мяне не зняважылі да смерці,

that I would be humiliated to death,

literally.

літаральна.

Today, too many parents haven't had the chance

Сёння ёсць занадта многа бацькоў,

у якіх не было магчымасці заступіцца за тых, каго яны любяць.

to step in and rescue their loved ones.

Занадта многія з іх дазналася пра пакуты і знявагу свайго дзіцяці,

Too many have learned of their child's suffering and humiliation

after it was too late.

калі было ўжо занадта позна.

Трагічная, бессэнсоўная смерць Тайлера для мяне стала штуршком да змены,

Tyler's tragic, senseless death was a turning point for me.

It served to recontextualize my experiences,

паўторнай кантэкстуалізацыяй майго досведу.

and I then began to look at the world of humiliation and bullying around me

Я пачала глядзець на свет знявагі і кпінаў вакол мяне

and see something different.

і заўважыла нешта новае.

In 1998, we had no way of knowing

У 1998 мы не маглі ведаць, да чаго гэта новая тэхналогія,

where this brave new technology called the internet would take us.

празваная Інтэрнэтам, нас прывядзе.

Since then, it has connected people in unimaginable ways --

Яна ўз'яднала людзей неверагодным чынам,

joining lost siblings,

злучыла нас са страчанымі сваякамі,

saving lives,

выратавала жыцці, падштурхнула рэвалюцыі,

launching revolutions ...

але ж цемень, кібербулінг, здзекі, якія я перажыла,

But the darkness, cyberbullying, and slut-shaming that I experienced

had mushroomed.

памножыліся шматразова.

Every day online, people -- especially young people,

Кожны дзень анлайн людзі, асабліва моладзь,

who are not developmentally equipped to handle this --

якая яшчэ не падрыхтаваная да гэтага...

are so abused and humiliated

Гэтая моладзь сутыкаецца са знявагай і здзекамі.

that they can't imagine living to the next day.

Гэтыя маладзёны не ўяўляюць сваё жыццё заўтра, і нажаль,

многія з іх да заўтра ўжо не дажывуць.

And some, tragically, don't.

And there's nothing virtual about that.

І ў гэтым няма нічога віртуальнага.

Childline, a UK nonprofit that's focused on helping young people on various issues,

ChildLine, ангельская НДА, якая дапамагае моладзі ў розных абставінах,

released a staggering statistic late last year:

апублікавала жудасную статыстыку мінулага года:

from 2012 to 2013, there was an 87 percent increase

з 2012 па 2013

адзначыўся 87% рост

in calls and e-mails related to cyberbullying.

званкоў і мэйлаў, звязаных з кібербулінгам.

A meta-analysis done out of the Netherlands

Мета-аналіз, праведзены ў Галандыі,

showed that for the first time,

паведамляе, што ўпершыню

cyberbullying was leading to suicidal ideations

кібербулінг прыводзіў да жадання суіцыду

more significantly than offline bullying.

больш за афлайн булінг.

And you know, what shocked me -- although it shouldn't have --

Ведаеце, што мяне ўразіла, хаця можа ўразіць і не павінна б было?

was other research last year

Яшчэ адно даследванне мінулага года, якое высветліла, што знявага --

that determined humiliation was a more intensely felt emotion

гэта больш інтэнсіўна адчуваемая эмоцыя,

інтэнсіўнейшая за шчасце ці нават злосць.

than either happiness or even anger.

Cruelty to others is nothing new.

Лютасць да іншых -- даўно вядомая з'ява,

але ў анлайне тэхналагічна падмацаваныя кпіны ўсё больш разрастаюцца,

But online, technologically enhanced shaming is amplified,

uncontained

не стрымліваюцца, і пастаянна даступныя.

and permanently accessible.

The echo of embarrassment used to extend only as far as your family, village,

Рэха ганьбы раней распаўсюджвалася толькі на вашую сям'ю, вёску,

school or community.

школу ці суполку.

But now, it's the online community too.

Зараз яно закранае яшчэ і анлайн-грамадства.

Millions of people, often anonymously, can stab you with their words,

Мільёны людзей, часта ананімна,

могуць закалоць вас сваімі словамі, прыносячы боль.

and that's a lot of pain.

And there are no perimeters around how many people can publicly observe you

І няма параметраў наконт таго, колькі людзей

могуць публічна назіраць за вамі,

and put you in a public stockade.

акунаючы вас у грамадскі карантын.

There is a very personal price to public humiliation,

Публічная знявага мае

асобную, чалавечую вартасць.

and the growth of the internet has jacked up that price.

І развіццё Інтэрнэту знізіла гэтую вартасць.

Напрацягу двух дзесяцігоддзяў

For nearly two decades now,

we have slowly been sowing the seeds of shame and public humiliation

мы пакрысе рассаджваем насенне ганьбы і публічнай знявагі

in our cultural soil, both on- and offline.

ў нашым культурным грунце, як анлайн, так і афлайн.

Gossip websites, paparazzi, reality programming, politics,

Сайты плётак, папарацы, праграмаваная рэальнасць, палітыка,

news outlets and sometimes hackers

крыніцы навін і, часам, хакеры, -- увесь трафік зацыклены на ганьбе.

all traffic in shame.

It's led to desensitization and a permissive environment online,

Гэта прывяло нас да страты чуласці, да стварэння дазваляючага анлайн асяроддзя,

which lends itself to trolling, invasion of privacy and cyberbullying.

якое прывяло да тролінгу, умяшання ў асабістае жыццё, кібербулінгу.

This shift has created what Professor Nicolaus Mills calls

Гэты пераход стварыў тое, што Прафесар Нікалас Мілс называе

"a culture of humiliation."

культурай ганьбы.

Consider a few prominent examples just from the past six months alone.

Разгледзім некаторыя паказальныя прыклады за апошнія 6 месяцаў.

Snapchat, the service which is used mainly by younger generations

Snapchat, паслуга, якой у большасці карыстаецца маладое пакаленне.

and claims that its messages only have the life span of a few seconds.

Паслуга сцвярджае, што ўсе паведамленні выдаляюцца

праз некалькі секунд.

You can imagine the range of content that that gets.

Уявіце сабе тып кантэнту, які праходзіць праз гэты чат.

A third-party app which Snapchatters use to preserve the life span of the messages

Пабочная праграма, якой карыстаюцца снэпчатэры, каб захаваць

свае паведамленні, была ўзламаная,

was hacked,

і 100,000 персанальных размоў, фатаздымкаў і відэа трапілі ў анлайн,

and 100,000 personal conversations, photos and videos were leaked online,

to now have a life span of forever.

каб застацца там назаўсёды.

Jennifer Lawrence and several other actors had their iCloud accounts hacked,

Джэніфер Лорэнс і некаторыя іншыя акцёры страцілі свае акаунты ў iCloud.

and private, intimate, nude photos were plastered across the internet

Прыватныя, інтымныя і аголеныя фатаздымкі былі размешчаны па ўсім Інтэрнэце

without their permission.

без дазволу акцёраў.

One gossip website had over five million hits

Адзін вэбсайт плётак атрымаў больш за 5 мільёнаў клікаў

for this one story.

толькі праз гэтую навіну.

And what about the Sony Pictures cyberhacking?

А як наконт кіберхакінгу Sony Pictures?

The documents which received the most attention

Дакументы, якія атрымалі найбольш увагі --

were private e-mails that had maximum public embarrassment value.

гэта прыватныя мэйлы, якія могуць выклікаць максімальную публічную знявагу.

Аднак у гэтай культуры ганьбы

But in this culture of humiliation,

there is another kind of price tag attached to public shaming.

ёсць яшчэ адзін тып цэнніка, звязанага з публічнай знявагай.

The price does not measure the cost to the victim,

Цана гэтая не вызначае кошту ахвяры,

which Tyler and too many others --

якую панеслі Тайлер і многія іншыя,

notably, women, minorities and members of the LGBTQ community --

асабліва жанчыны, меньшынствы,

прадстаўнікі групы LGBTQ.

have paid,

but the price measures the profit of those who prey on them.

Гэтая цана вызначае прыбытак тых, хто на гэтым зарабляе грошы.

Умяшанне ў жыццё іншых з'яўляецца сыравінай,

This invasion of others is a raw material,

efficiently and ruthlessly mined, packaged and sold at a profit.

якую здабываюць эфектыўна і бязлітасна, пакуюць і прадаюць за грошы.

З'явілася новая рыначная пляцоўка, дзе публічная знявага -- гэта тавар,

A marketplace has emerged where public humiliation is a commodity,

а ганьба -- індустрыя.

and shame is an industry.

Як у ёй робяцца грошы?

How is the money made?

Clicks.

Праз клікі.

The more shame, the more clicks.

Чым больш сораму, тым больш клікаў.

The more clicks, the more advertising dollars.

Чым больш клікаў, тым больш рэкламных даляраў.

We're in a dangerous cycle.

Мы патрапілі ў небяспечны цыкл.

The more we click on this kind of gossip,

Чым больш мы клікаем на такія плёткі,

the more numb we get to the human lives behind it.

тым менш чулымі мы робімся да чалавечага жыцця, што стаіць за імі.

And the more numb we get, the more we click.

Чым менш чулымі мы робімся, тым больш мы клікаем.

All the while,

Хтосьці зарабляе грошы

someone is making money off of the back of someone else's suffering.

за плячыма чалавека, які церпіць і пакутуе.

With every click, we make a choice.

З кожным клікам мы робім выбар.

The more we saturate our culture with public shaming,

Чым больш мы насычаем нашу культуру публічнай ганьбай,

the more accepted it is,

тым больш прымальным гэта робіцца,

the more we will see behavior like cyberbullying, trolling,

і тым больш кібербулінгу,

тролінгу, некаторых форм хакінгу

some forms of hacking

і анлайн знявагі мы назіраем.

and online harassment.

Why? Because they all have humiliation at their cores.

Чаму? Таму што ў прынцыпе ўсе яны выбудаваныя на сораме.

This behavior is a symptom of the culture we've created.

Такія паводзіны з'яўляюцца сімптомам культуры, якую мы насадзілі.

Just think about it.

Падумайце аб гэтым.

Changing behavior begins with evolving beliefs.

Змена ў паводзінах пачынаецца са змены таго, у што мы верым.

We've seen that to be true with racism, homophobia

Мы бачылі гэта ў тым, што датычыцца расізма, гамафобіі,

and plenty of other biases,

і мноства іншых забабонаў, цяперашніх і мінулых.

today and in the past.

As we've changed beliefs about same-sex marriage,

Калі змяніліся нашыя погляды наконт аднаполых шлюбаў,

more people have been offered equal freedoms.

многія людзі атрымалі аднолькавыя свабоды.

When we began valuing sustainability,

Калі мы пачалі шанаваць экалагічнасць,

more people began to recycle.

больш людзей пачалі сартаваць смецце.

So as far as our culture of humiliation goes,

Вяртаючыся да нашай культуры знявагі,

what we need is a cultural revolution.

нам патрэбна культурная рэвалюцыя.

Public shaming as a blood sport has to stop,

Публічная ганьба, як крывавы спорт, павінна быць спынена.

and it's time for an intervention on the internet and in our culture.

Прыйшоў час інтэрвенцыі ў Інтэрэнт і нашу культуру.

The shift begins with something simple,

Змены пачынаюцца з чагосьці простага, але лёгкімі яны не бываюць.

but it's not easy.

We need to return to a long-held value of compassion,

Мы павінны вярнуцца да нашай доўгатэрміновай каштоўнасці -- эмпатыі і спачування.

compassion and empathy.

Анлайн у нас назіраецца дэфіцыт спачування,

Online, we've got a compassion deficit,

an empathy crisis.

крызіс эмпатыі.

Researcher Brené Brown said, and I quote,

Даследчык Брэн Браўн сказаў, і я яго працытую:

"Shame can't survive empathy."

"Ганьба не можа існаваць, пакуль існуе эмпатыя".

Shame cannot survive empathy.

Ганьба не можа існаваць, пакуль існуе эмпатыя.

I've seen some very dark days in my life.

Я спазнала некаторыя вельмі цёмныя дні майго жыцця,

It was the compassion and empathy from my family, friends, professionals

і толькі праз спачуванне і эмпатыю маёй сям'і, сяброў, прафесіяналаў,

і часам незнаёмых людзей, я выжыла.

and sometimes even strangers

that saved me.

Even empathy from one person can make a difference.

Спачуванне нават аднаго чалавека можа змяніць сітуацыю.

The theory of minority influence,

Тэорыя ўплыву меньшасці,

proposed by social psychologist Serge Moscovici,

прапанаваная сацыяльным псіхолагам Сержам Масковічы,

says that even in small numbers,

кажа, што нават праз невялікую колькасць людзей,

when there's consistency over time,

пры наяўнасці пастаянных дзеянняў,

change can happen.

могуць наступіць змены.

In the online world, we can foster minority influence

У свеце анлайн мы можам узмацніць уплыў меньшасці,

by becoming upstanders.

калі станем прыхільнікамі.

To become an upstander means instead of bystander apathy,

Прыхільнік становіцца процілегласцю апатыі.

we can post a positive comment for someone or report a bullying situation.

Мы можам апублікаваць добры каментар, альбо данесці пра булінг.

Trust me, compassionate comments help abate the negativity.

Паверце, каментары спачування здольныя пагасіць негатыў.

We can also counteract the culture by supporting organizations

Мы можам паўстаць да гэтай культуры, падтрымаўшы арганізацыі,

that deal with these kinds of issues,

якія працуюць з такімі праблемамі.

like the Tyler Clementi Foundation in the US;

Напрыклад, з Фондам Тайлера Клеменці ў ЗША.

in the UK, there's Anti-Bullying Pro;

У Брытаніі ёсць Anti-Bullying Pro.

and in Australia, there's PROJECT ROCKIT.

У Аўстраліі -- Project Rockit.

We talk a lot about our right to freedom of expression.

Мы многа кажам аб нашай свабодзе выказвання,

But we need to talk more about our responsibility

але ж мы павінны больш размаўляць пра

нашую адказнаць за свабоду выказвання.

to freedom of expression.

Мы ўсе жадаем быць пачутымі,

We all want to be heard,

but let's acknowledge the difference between speaking up with intention

але давайце адзначым розніцу паміж размовай з мэтай,

and speaking up for attention.

і размовай, каб прыцягнуць ўвагу.

The internet is the superhighway for the id.

Інтэрнэт -- суперхуткая дарога для падсвядомасці,

But online, showing empathy to others benefits us all

аднак анлайн, праяўляючы эмпатыю да іншых,

мы дадаем карысці ўсім нам, ствараючы лепшы і больш бяспечны свет.

and helps create a safer and better world.

We need to communicate online with compassion,

Мы павінны размаўляць анлайн са спачуваннем,

consume news with compassion

разглядаць навіны са спачуваннем,

and click with compassion.

клікаць са спачуваннем.

Just imagine walking a mile in someone else's headline.

Уявіце сваё жыццё, калі б у загалоўках было вашае імя.

I'd like to end on a personal note.

Хачу скончыць асабістым каментаром.

In the past nine months,

За апошнія 9 месяцаў

the question I've been asked the most is "Why?"

самае частае пытанне, якое я чула, было ЧАМУ.

Why now?

Why was I sticking my head above the parapet?

Чаму зараз? Чаму я высунула ўсё ж такі галаву за парапет?

You can read between the lines in those questions,

Намёк у гэтых пытаннях можна прасачыць паміж радкоў.

and the answer has nothing to do with politics.

Адказ ніякім чынам не звазяны з палітыкай.

The top-note answer was and is "Because it's time."

Галоўны адказ быў і застаецца ў наступным: таму што прыйшоў час.

Time to stop tiptoeing around my past,

Час перастаць хадзіць на пальчыках вакол майго мінулага;

час перастаць жыць у ганьбе;

time to stop living a life of opprobrium

and time to take back my narrative.

час паведаміць пра мае прыгоды.

It's also not just about saving myself.

Гэта не значыць проста выказацца.

Anyone who is suffering from shame and public humiliation

Тыя, хто пакутуе праз ганьбу і публічную знявагу,

needs to know one thing:

павінны ведаць адну рэч:

You can survive it.

Вы здольныя гэта перажыць.

I know it's hard.

Я разумею, што вам цяжка.

It may not be painless, quick or easy,

Гэта не пройдзе без болю, хутка, лёгка,

but you can insist on a different ending to your story.

аднак вы можаце настаяць на іншай канцоўцы для сваёй гісторыі.

Have compassion for yourself.

Спачувайце сабе.

We all deserve compassion

Мы ўсе заслугоўваем спачуванне

and to live both online and off in a more compassionate world.

і жыццё як анлайн, так і афлайн у больш спагадлівым свеце.

Thank you for listening.

Дзякую за ўвагу.

(Applause and cheers)

(Плясканні)