The price of shame | Monica Lewinsky | TED

14,037,171 views ・ 2015-03-21

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Rysia Wand Korekta: A. Konstancja Wiszniewska
00:12
You're looking at a woman who was publicly silent for a decade.
0
12763
4974
Patrzycie na kobietę, która milczała publicznie
przez dziesięć lat.
00:18
Obviously, that's changed,
1
18464
1826
To się zmieniło,
00:20
but only recently.
2
20863
1414
ale dopiero niedawno.
00:22
It was several months ago that I gave my very first major public talk,
3
22971
4437
Kilka miesięcy temu
pierwszy raz wystąpiłam publicznie
00:27
at the Forbes "30 Under 30 Summit" --
4
27432
2761
podczas szczytu Forbes 30 Under 30.
00:30
1,500 brilliant people, all under the age of 30.
5
30217
4214
1500 błyskotliwych osób poniżej trzydziestki.
00:35
That meant that in 1998, the oldest among the group were only 14,
6
35223
6402
To znaczy, że w roku 1998
najstarsi mieli 14 lat,
00:41
and the youngest, just four.
7
41649
2320
a najmłodsi - cztery.
00:44
I joked with them that some might only have heard of me from rap songs.
8
44967
5027
Zażartowałam, że mogą znać mnie
z hip hopowych kawałków.
00:50
Yes, I'm in rap songs.
9
50485
2002
Tak, jestem w tekstach rapowych.
00:52
(Laughter)
10
52511
1064
00:53
Almost 40 rap songs.
11
53599
2984
W ponad 40 utworach.
00:56
(Laughter)
12
56607
1558
(Śmiech)
00:58
But the night of my speech, a surprising thing happened.
13
58590
2817
Tamtego wieczoru stało się coś zaskakującego.
01:02
At the age of 41, I was hit on by a 27-year-old guy.
14
62144
5972
Mnie, kobietę po czterdziestce,
próbował poderwać 27-latek.
01:08
(Laughter)
15
68140
1002
Kto by pomyślał.
01:09
I know, right?
16
69166
1559
01:12
He was charming, and I was flattered,
17
72301
2397
Był czarujący i zrobiło mi się przyjemnie,
01:14
and I declined.
18
74722
1735
ale odmówiłam.
01:17
You know what his unsuccessful pickup line was?
19
77212
2520
Wiecie, jakie zdanie go spaliło?
01:20
He could make me feel 22 again.
20
80910
2761
Że sprawi, że znów poczuję się jak 22-latka.
01:23
(Laughter)
21
83695
4044
(Śmiech) (Brawa)
01:27
(Applause)
22
87763
2850
01:30
I realized, later that night,
23
90637
1993
Zrozumiałam wtedy, że pewnie jestem jedyną osobą po czterdziestce,
01:32
I'm probably the only person over 40 who does not want to be 22 again.
24
92654
5485
która nie chce mieć znów 22 lat.
01:38
(Laughter)
25
98163
2922
(Śmiech)
01:41
(Applause)
26
101109
5777
(Brawa)
01:47
At the age of 22, I fell in love with my boss.
27
107554
4193
W wieku 22 lat zakochałam się w swoim szefie,
01:52
And at the age of 24,
28
112723
2368
a w wieku 24 lat
01:55
I learned the devastating consequences.
29
115115
2588
poniosłam druzgocące konsekwencje.
01:59
Can I see a show of hands of anyone here
30
119460
3387
Podnieście ręce, jeśli nigdy nie popełniliście błędu
02:02
who didn't make a mistake or do something they regretted at 22?
31
122871
4117
lub czegoś godnego pożałowania w wieku 22 lat.
02:09
Yep. That's what I thought.
32
129232
2486
Tak sądziłam.
02:12
So like me, at 22, a few of you may have also taken wrong turns
33
132473
5757
Podobnie jak ja, niektórzy z was zbłądzili
02:18
and fallen in love with the wrong person,
34
138254
3330
i zakochali się w niewłaściwej osobie,
02:21
maybe even your boss.
35
141608
1699
może nawet własnym szefie.
02:24
Unlike me, though,
36
144313
1722
Tylko że wasz szef
02:26
your boss probably wasn't the president of the United States of America.
37
146059
4457
nie był pewnie prezydentem USA.
02:30
(Laughter)
38
150540
1040
02:31
Of course, life is full of surprises.
39
151604
2480
Życie jest pełne niespodzianek.
02:35
Not a day goes by that I'm not reminded of my mistake,
40
155877
4860
Każdy dzień przypomina mi o mojej pomyłce
02:40
and I regret that mistake deeply.
41
160761
2273
i głęboko jej żałuję.
02:45
In 1998, after having been swept up into an improbable romance,
42
165570
6607
W 1998 roku, porwana wirem nieprawdopodobnego romansu,
02:52
I was then swept up into the eye of a political, legal and media maelstrom
43
172201
5760
trafiłam w środek politycznej, prawnej i medialnej burzy,
02:57
like we had never seen before.
44
177985
2207
jakiej nigdy dotąd nie było.
03:01
Remember, just a few years earlier,
45
181082
2628
Pamiętajcie, że ledwie kilka lat wcześniej
03:03
news was consumed from just three places:
46
183734
3313
wiadomości pochodziły tylko z trzech źródeł:
gazet i czasopism,
03:07
reading a newspaper or magazine,
47
187071
2242
03:09
listening to the radio
48
189337
1714
radia
03:11
or watching television.
49
191075
1583
lub telewizji.
03:12
That was it.
50
192682
1598
Na tym koniec.
03:14
But that wasn't my fate.
51
194304
2738
Ale nie było mi to pisane.
03:18
Instead, this scandal was brought to you
52
198259
3475
Zamiast tego ten skandal trafił do was
03:21
by the digital revolution.
53
201758
1878
przez rewolucję cyfrową.
03:24
That meant we could access all the information we wanted,
54
204430
3432
Teraz można było dotrzeć do wszelkich informacji
03:27
when we wanted it, anytime, anywhere.
55
207886
3534
w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca,
03:32
And when the story broke in January 1998,
56
212976
4057
a kiedy historia rozniosła się w styczniu 1998 roku,
stało się to online.
03:37
it broke online.
57
217057
1977
03:39
It was the first time the traditional news was usurped by the internet
58
219835
4478
Po raz pierwszy tradycyjne wiadomości
zostały zawłaszczone przez Internet,
03:44
for a major news story --
59
224337
1739
03:47
a click that reverberated around the world.
60
227059
3858
kliknięcie, które rozniosło się echem po świecie.
03:52
What that meant for me personally
61
232560
2338
Dla mnie osobiście znaczyło to,
03:54
was that overnight, I went from being a completely private figure
62
234922
5389
że w jednej chwili z osoby zupełnie prywatnej
04:00
to a publicly humiliated one, worldwide.
63
240335
3741
stałam się osobą publicznie poniżoną wobec całego świata.
04:05
I was patient zero of losing a personal reputation on a global scale
64
245272
5990
Byłam pierwszą ofiarą utraty osobistej reputacji
na skalę światową, niemal błyskawicznie.
04:11
almost instantaneously.
65
251286
2135
04:15
This rush to judgment, enabled by technology,
66
255381
2876
Pośpieszny osąd, umożliwiony przez technikę
04:18
led to mobs of virtual stone-throwers.
67
258281
3077
zaowocował powszechnym wirtualnym kamienowaniem.
04:21
Granted, it was before social media,
68
261889
2914
Owszem, nie było jeszcze mediów społecznych,
04:24
but people could still comment online,
69
264827
3380
ale już można było komentować online,
04:28
e-mail stories,
70
268231
1675
przesyłać mailem anegdoty i okrutne żarty.
04:29
and, of course, e-mail cruel jokes.
71
269930
3011
04:34
News sources plastered photos of me all over
72
274714
3263
Wiadomości wypełniły się moimi zdjęciami,
żeby lepiej sprzedawać gazety i banery ogłoszeń w internecie
04:38
to sell newspapers, banner ads online,
73
278001
3580
04:41
and to keep people tuned to the TV.
74
281605
2301
oraz trzymać widzów przy telewizorach.
04:45
Do you recall a particular image of me, say, wearing a beret?
75
285962
5391
Pamiętacie to zdjęcie,
na którym mam beret?
04:53
Now, I admit I made mistakes --
76
293480
2604
Przyznaję, popełniałam błędy,
04:56
especially wearing that beret.
77
296108
2146
zwłaszcza wkładając ten beret.
04:58
(Laughter)
78
298278
1926
05:00
But the attention and judgment that I received --
79
300228
2662
Uwaga i osąd, które spotkały nie moją historię,
05:02
not the story, but that I personally received --
80
302914
3323
ale mnie osobiście, nie miały precedensu.
05:06
was unprecedented.
81
306261
1560
05:08
I was branded as a tramp,
82
308713
2450
Nazwano mnie lafiryndą,
05:12
tart,
83
312029
1597
zdzirą, dziwką, kurwą, słodką idiotką,
05:13
slut,
84
313650
1690
05:15
whore,
85
315364
1611
05:16
bimbo,
86
316999
1150
05:18
and, of course, "that woman."
87
318855
2117
i, oczywiście, "tą kobietą".
05:22
I was seen by many,
88
322662
2047
Wielu mnie widziało,
05:24
but actually known by few.
89
324733
2463
ale mało kto znał.
05:28
And I get it: it was easy to forget
90
328863
3095
Rozumiem to - łatwo było zapomnieć,
05:31
that that woman was dimensional,
91
331982
2781
że ta kobieta jest z krwi i kości,
05:34
had a soul
92
334787
1767
że ma duszę, kiedyś nienaruszoną.
05:36
and was once unbroken.
93
336578
1592
05:41
When this happened to me 17 years ago, there was no name for it.
94
341346
4536
To, co spotkało mnie 17 lat temu, nie miało jeszcze nazwy.
05:46
Now we call it "cyberbullying" and "online harassment."
95
346604
3917
Teraz mówimy na to "cyberprzemoc" i nękanie internetowe.
05:52
Today, I want to share some of my experience with you,
96
352584
3116
Dziś chcę się z wami podzielić tym doświadczeniem,
05:55
talk about how that experience has helped shape my cultural observations,
97
355724
4288
powiedzieć, jak pomogło mi ukształtować wnioski kulturowe
i jak, mam nadzieję, pozwoli doprowadzić do zmian,
06:01
and how I hope my past experience can lead to a change
98
361201
3396
06:04
that results in less suffering for others.
99
364621
2620
które zmniejszą cierpienia innych.
06:09
In 1998, I lost my reputation and my dignity.
100
369887
5249
W 1998 roku straciłam reputację i godność.
06:15
I lost almost everything.
101
375734
2587
Straciłam niemal wszystko
i prawie straciłam życie.
06:19
And I almost lost my life.
102
379226
2005
Pozwólcie, że nakreślę wam obraz.
06:25
Let me paint a picture for you.
103
385031
1778
06:29
It is September of 1998.
104
389365
2850
Mamy wrzesień 1998 roku.
06:32
I'm sitting in a windowless office room
105
392866
2824
Siedzę w pomieszczeniu bez okien
06:35
inside the Office of the Independent Counsel,
106
395714
2483
w urzędzie Rady Niezależnej
pod brzęczącą jarzeniówką.
06:39
underneath humming fluorescent lights.
107
399213
2827
06:42
I'm listening to the sound of my voice,
108
402892
3105
Słucham swojego głosu,
06:46
my voice on surreptitiously taped phone calls
109
406974
3376
nagranego ukradkiem podczas rozmowy telefonicznej
06:50
that a supposed friend had made the year before.
110
410374
2660
z rzekomą przyjaciółką rok wcześniej.
Jestem tam, bo prawo nakazuje mi
06:54
I'm here because I've been legally required
111
414018
3289
06:57
to personally authenticate all 20 hours of taped conversation.
112
417331
5666
osobiście poświadczyć 20 godzin nagranych rozmów.
07:04
For the past eight months, the mysterious content of these tapes
113
424916
4081
Od 8 miesięcy tajemnicza treść tych nagrań
07:09
has hung like the sword of Damocles over my head.
114
429021
2876
wisi nade mną jak miecz Damoklesa.
07:12
I mean, who can remember what they said a year ago?
115
432747
2967
Kto pamięta, co mówił przed rokiem?
07:17
Scared and mortified, I listen,
116
437587
3012
Przerażona i zażenowana słucham
07:22
listen as I prattle on about the flotsam and jetsam of the day;
117
442846
3909
własnej paplaniny o codziennych drobiazgach,
07:27
listen as I confess my love for the president,
118
447771
3357
o miłości do prezydenta
07:31
and, of course, my heartbreak;
119
451152
2185
i, rzecz jasna, o złamanym sercu.
07:34
listen to my sometimes catty, sometimes churlish, sometimes silly self
120
454710
5424
Słucham siebie, czasem zjadliwej, prostackiej i głupiej,
07:40
being cruel, unforgiving, uncouth;
121
460158
3873
nieraz okrutnej, bezlitosnej i nieokrzesanej,
07:45
listen, deeply, deeply ashamed, to the worst version of myself,
122
465031
5309
słucham z głębokim wstydem
najgorszej wersji samej siebie,
07:51
a self I don't even recognize.
123
471363
2356
którą z trudem rozpoznaję.
07:56
A few days later, the Starr Report is released to Congress,
124
476537
3845
Kilka dni później raport Starra trafia do Kongresu,
08:00
and all of those tapes and transcripts, those stolen words, form a part of it.
125
480406
4798
zawiera wszystkie te taśmy i transkrypty, skradzione słowa.
08:06
That people can read the transcripts is horrific enough.
126
486694
3646
Już samo upublicznienie transkryptów jest wystarczająco okropne,
ale kilka tygodni później
08:11
But a few weeks later,
127
491221
1521
nagrania są puszczane w telewizji
08:14
the audiotapes are aired on TV,
128
494044
2665
08:16
and significant portions made available online.
129
496733
3208
a znaczna część udostępniona w internecie.
08:22
The public humiliation was excruciating.
130
502597
3418
Publiczne napiętnowanie było potworne.
08:26
Life was almost unbearable.
131
506911
2393
Życie stało się nie do zniesienia.
W 1998 roku takie rzeczy nie zdarzały się nagminnie,
08:33
This was not something that happened with regularity back then in 1998,
132
513050
5045
08:38
and by "this," I mean the stealing of people's private words, actions,
133
518119
5693
mam na myśli wykradanie prywatnych słów, czynów,
08:43
conversations or photos,
134
523836
2463
rozmów i fotografii,
08:46
and then making them public --
135
526323
1619
żeby udostępnić je publicznie,
08:48
public without consent,
136
528776
1682
udostępnić bez zgody,
08:51
public without context
137
531214
1807
udostępnić bez kontekstu,
08:53
and public without compassion.
138
533849
2280
udostępnić bez współczucia.
08:57
Fast-forward 12 years, to 2010,
139
537630
3606
W roku 2010
09:01
and now social media has been born.
140
541260
2446
narodziły się media społeczne.
09:04
The landscape has sadly become much more populated with instances like mine,
141
544888
5009
Nagle zaroiło się od podobnych przypadków,
09:09
whether or not someone actually made a mistake,
142
549921
2488
choć czasem chodziło tylko o pomówienia,
09:13
and now, it's for both public and private people.
143
553128
4456
zarówno wobec osób publicznych jak i prywatnych.
09:18
The consequences for some have become dire, very dire.
144
558682
4929
Niektórzy ponieśli poważne konsekwencje.
Bardzo poważne.
09:26
I was on the phone with my mom in September of 2010,
145
566198
4680
W rozmowie telefonicznej z mamą
we wrześniu 2010 roku
09:30
and we were talking about the news of a young college freshman
146
570902
3394
omawiałyśmy wiadomości
o młodym studencie z uniwersytetu Rutgers,
09:34
from Rutgers University,
147
574320
1733
Tylerze Clementim.
09:36
named Tyler Clementi.
148
576077
1679
09:38
Sweet, sensitive, creative Tyler was secretly webcammed by his roommate
149
578724
5577
Słodki, wrażliwy, twórczy Tyler
został ukradkiem sfilmowany przez współlokatora
09:44
while being intimate with another man.
150
584325
2206
podczas pieszczot z mężczyzną.
09:48
When the online world learned of this incident,
151
588666
2605
Kiedy incydent trafił do sieci,
09:51
the ridicule and cyberbullying ignited.
152
591295
3135
rozpętała się nagonka i drwiny.
09:56
A few days later,
153
596464
1228
Kilka dni później
Tyler skoczył z mostu Jerzego Waszyngtona
09:58
Tyler jumped from the George Washington Bridge
154
598670
2971
10:01
to his death.
155
601665
1235
i zabił się.
10:03
He was 18.
156
603524
1389
Miał 18 lat.
10:07
My mom was beside herself about what happened to Tyler and his family,
157
607453
4608
Moja mama była wstrząśnięta tym, co spotkało Tylera i jego rodzinę,
10:12
and she was gutted with pain
158
612085
2833
odczuwała rozdzierający ból.
10:14
in a way that I just couldn't quite understand.
159
614942
2819
W końcu zrozumiałam, co czuła,
10:18
And then eventually, I realized she was reliving 1998,
160
618618
4546
kiedy uświadomiłam sobie,
że przeżywa ponownie rok 1998,
kiedy siadała co noc przy moim łóżku,
10:24
reliving a time when she sat by my bed every night,
161
624021
3933
10:30
reliving -- (Chokes up)
162
630570
1151
kiedy nie pozwalała mi zamykać się w łazience,
10:31
sorry -- reliving a time when she made me shower with the bathroom door open,
163
631745
4602
10:37
and reliving a time when both of my parents feared
164
637416
3649
kiedy wraz ojcem bała się,
że umrę ze wstydu,
10:41
that I would be humiliated to death,
165
641089
2799
10:43
literally.
166
643912
1291
całkiem dosłownie.
10:48
Today, too many parents haven't had the chance
167
648339
3691
Dziś już zbyt wielu rodziców
nie miało szans wmieszać się i uratować swoich dzieci.
10:52
to step in and rescue their loved ones.
168
652054
2993
Zbyt wielu odkryło ich cierpienia i upokorzenia,
10:55
Too many have learned of their child's suffering and humiliation
169
655071
3778
10:58
after it was too late.
170
658873
1989
kiedy było już za późno.
Tragiczna i bezsensowna śmierć Tylera
11:02
Tyler's tragic, senseless death was a turning point for me.
171
662116
3835
stała się dla mnie momentem zwrotnym.
11:06
It served to recontextualize my experiences,
172
666485
3847
Posłużyła jako nowy kontekst dla moich doświadczeń.
11:10
and I then began to look at the world of humiliation and bullying around me
173
670356
4538
Zaczęłam przyglądać się światu upokorzeń i prześladowań
11:14
and see something different.
174
674918
1485
i zobaczyłam go w innym świetle.
11:18
In 1998, we had no way of knowing
175
678593
2982
W 1998 roku nikt nie wiedział,
11:21
where this brave new technology called the internet would take us.
176
681599
4780
dokąd zawiedzie nas nowa technika zwana internetem.
11:26
Since then, it has connected people in unimaginable ways --
177
686403
4088
Zdołała połączyć ludzi w niewyobrażalny sposób.
11:30
joining lost siblings,
178
690515
2052
Łączyła rozdzielone rodzeństwa,
11:32
saving lives,
179
692591
1567
ratowała życie, rozpalała rewolucje,
11:34
launching revolutions ...
180
694182
1928
ale ciemność, prześladowania i piętnowanie, którego doświadczyłam,
11:37
But the darkness, cyberbullying, and slut-shaming that I experienced
181
697087
4105
11:41
had mushroomed.
182
701216
1268
rozprzestrzeniły się.
11:44
Every day online, people -- especially young people,
183
704874
4701
Codziennie w sieci wiele osób, zwłaszcza młodych,
11:49
who are not developmentally equipped to handle this --
184
709599
3210
nie dość dojrzałych, by dać sobie z tym radę,
11:52
are so abused and humiliated
185
712833
2354
dotyka takie prześladowanie i upokorzenia,
11:55
that they can't imagine living to the next day.
186
715211
3118
że nie wyobrażają sobie przeżycia kolejnego dnia.
Tragedia polega na tym, że niektórzy go nie dożyją,
11:58
And some, tragically, don't.
187
718353
2275
12:01
And there's nothing virtual about that.
188
721302
2151
i nie ma w tym nic wirtualnego.
12:04
Childline, a UK nonprofit that's focused on helping young people on various issues,
189
724892
6482
ChildLine, angielski non-profit, niosący młodym różnoraką pomoc,
12:11
released a staggering statistic late last year:
190
731398
3072
opublikował w zeszłym roku szokujące statystyki:
12:15
from 2012 to 2013, there was an 87 percent increase
191
735558
6442
od 2012 do 2013 roku
miał miejsce 87% wzrost
12:22
in calls and e-mails related to cyberbullying.
192
742024
3421
telefonów i maili w związku z cyberprzemocą.
12:26
A meta-analysis done out of the Netherlands
193
746834
2292
Meta-analiza z Holandii pokazuje,
12:29
showed that for the first time,
194
749150
1857
że po raz pierwszy cyberprzemoc
12:31
cyberbullying was leading to suicidal ideations
195
751031
5148
była wiodącą przyczyną myśli samobójczych,
12:36
more significantly than offline bullying.
196
756203
2978
bardziej niż realna przemoc.
12:40
And you know, what shocked me -- although it shouldn't have --
197
760379
3320
Choć może nie powinny, najbardziej zszokowały mnie
12:43
was other research last year
198
763723
2042
wyniki zeszłorocznych badań, które wykazały, że poniżenie
12:45
that determined humiliation was a more intensely felt emotion
199
765789
5415
to bardziej intensywne uczucie
niż szczęście czy nawet złość.
12:51
than either happiness or even anger.
200
771228
3476
12:56
Cruelty to others is nothing new.
201
776371
2651
Okrucieństwo wobec innych to nic nowego,
ale wspomagane techniką piętnowanie online ma większą moc,
13:00
But online, technologically enhanced shaming is amplified,
202
780006
5703
13:05
uncontained
203
785733
1568
jest nie do opanowania i nie do zatarcia.
13:07
and permanently accessible.
204
787325
2095
13:11
The echo of embarrassment used to extend only as far as your family, village,
205
791213
5552
Echo wstydu rozciągało się dawniej na rodzinę, na wioskę,
13:16
school or community.
206
796789
1662
na szkołę, na społeczność,
13:18
But now, it's the online community too.
207
798998
3082
ale teraz mamy też społeczność online.
13:22
Millions of people, often anonymously, can stab you with their words,
208
802876
4436
Miliony ludzi, często anonimowo,
mogą boleśnie ugodzić cię słowami.
13:27
and that's a lot of pain.
209
807336
1692
13:29
And there are no perimeters around how many people can publicly observe you
210
809735
5183
Nie ma ograniczeń, co do liczby osób,
które mogą cię publicznie obserwować
13:34
and put you in a public stockade.
211
814942
2587
i postawić pod pręgierz.
13:39
There is a very personal price to public humiliation,
212
819415
4745
Jednostki ponoszą cenę
publicznego upokorzenia,
13:45
and the growth of the internet has jacked up that price.
213
825239
3778
a rozwój internetu podbił tę cenę.
Już prawie od dwudziestu lat
13:52
For nearly two decades now,
214
832045
1909
13:53
we have slowly been sowing the seeds of shame and public humiliation
215
833978
4756
powoli zbieramy plony wstydu i publicznego poniżenia
13:58
in our cultural soil, both on- and offline.
216
838758
3834
z naszej kulturowej gleby, w internecie i poza nim.
14:03
Gossip websites, paparazzi, reality programming, politics,
217
843968
4994
Strony z plotkami, paparazzi, programy typu reality, polityka,
14:08
news outlets and sometimes hackers
218
848986
3098
wiadomości, a czasem i hakerzy - wszyscy handlują wstydem.
14:12
all traffic in shame.
219
852108
2267
14:14
It's led to desensitization and a permissive environment online,
220
854837
4534
Doprowadziło to do znieczulicy i atmosfery przyzwolenia w internecie,
14:19
which lends itself to trolling, invasion of privacy and cyberbullying.
221
859395
4724
co pozwala na trollowanie, naruszanie prywatności i cyberprzemoc.
14:25
This shift has created what Professor Nicolaus Mills calls
222
865217
4065
Ta zmiana stworzyła coś, co profesor Nicolaus Mills nazywa
14:29
"a culture of humiliation."
223
869306
2444
kulturą poniżenia.
14:32
Consider a few prominent examples just from the past six months alone.
224
872836
4325
Rozważmy kilka jaskrawych przykładów z ostatnich 6 miesięcy.
14:38
Snapchat, the service which is used mainly by younger generations
225
878015
5061
Snapchat to usługa, z której korzysta głównie młodsze pokolenie,
14:43
and claims that its messages only have the life span of a few seconds.
226
883100
4550
gdzie wiadomości istnieją
tylko przez kilka sekund.
14:47
You can imagine the range of content that that gets.
227
887674
2760
Możecie sobie wyobrazić, jaki materiał tam trafia.
14:51
A third-party app which Snapchatters use to preserve the life span of the messages
228
891026
5600
Ktoś włamał się do niezależnej aplikacji,
używanej przez Snapchaterów do przedłużania życia wiadomości
14:56
was hacked,
229
896650
1493
i 100 000 prywatnych rozmów, zdjęć i filmów trafiło online,
14:58
and 100,000 personal conversations, photos and videos were leaked online,
230
898167
6526
15:04
to now have a life span of forever.
231
904717
3198
gdzie będą trwać wiecznie.
15:08
Jennifer Lawrence and several other actors had their iCloud accounts hacked,
232
908983
4188
Zaatakowano konta Jennifer Lawrence i kilku innych aktorek
15:13
and private, intimate, nude photos were plastered across the internet
233
913195
3924
a internet zaroił się od prywatnych, intymnych, nagich zdjęć
15:17
without their permission.
234
917143
1701
bez ich zgody.
15:18
One gossip website had over five million hits
235
918868
4438
Pewna strona z plotkami miała ponad 5 milionów odsłon
15:23
for this one story.
236
923330
1583
tylko dla tej jednej historii.
15:26
And what about the Sony Pictures cyberhacking?
237
926360
3009
Albo włamanie do Sony Pictures.
15:30
The documents which received the most attention
238
930422
3077
Dokumentami, które zwróciły najwięcej uwagi,
15:33
were private e-mails that had maximum public embarrassment value.
239
933523
4608
były prywatne maile o maksymalnej sile kompromitacji.
Jednak w tej kulturze poniżania
15:40
But in this culture of humiliation,
240
940146
2356
15:42
there is another kind of price tag attached to public shaming.
241
942526
4060
istnieje inna cena publicznego piętna.
15:47
The price does not measure the cost to the victim,
242
947400
3163
Tej ceny nie mierzy się kosztami ofiary,
15:50
which Tyler and too many others --
243
950587
2343
które poniósł Tyler i tylu innych,
15:52
notably, women, minorities and members of the LGBTQ community --
244
952954
4934
zwłaszcza kobiety, mniejszości rasowe
i mniejszości seksualne.
15:57
have paid,
245
957912
1167
15:59
but the price measures the profit of those who prey on them.
246
959103
4556
Tę cenę mierzy się dochodami tych, którzy na nich żerują.
Inwazja prywatności to surowiec,
16:05
This invasion of others is a raw material,
247
965196
3466
16:08
efficiently and ruthlessly mined, packaged and sold at a profit.
248
968686
5944
wydobywany wydajnie i bez skrupułów, pakowany i sprzedawany z zyskiem.
Powstał rynek, na którym poniżenie to waluta,
16:15
A marketplace has emerged where public humiliation is a commodity,
249
975479
5617
a wstyd to przemysł.
16:21
and shame is an industry.
250
981120
2236
Jak się na tym zarabia?
16:25
How is the money made?
251
985189
1517
16:27
Clicks.
252
987699
1160
Dzięki klikaniu.
16:29
The more shame, the more clicks.
253
989493
2326
Im więcej wstydu, tym więcej kliknięć.
16:31
The more clicks, the more advertising dollars.
254
991843
3380
Im więcej kliknięć, tym więcej pieniędzy od reklamodawców.
16:37
We're in a dangerous cycle.
255
997428
1859
Jesteśmy w niebezpiecznym wirze.
16:39
The more we click on this kind of gossip,
256
999914
2620
Im częściej klikamy na takie plotki,
16:42
the more numb we get to the human lives behind it.
257
1002558
2929
tym bardziej tracimy wrażliwość na ludzkie życie, które za tym stoi.
16:46
And the more numb we get, the more we click.
258
1006080
3186
a im mniejsza wrażliwość, tym częściej klikamy.
16:51
All the while,
259
1011520
1179
Cały ten czas ktoś zarabia
16:52
someone is making money off of the back of someone else's suffering.
260
1012723
4172
na cudzym cierpieniu.
16:58
With every click, we make a choice.
261
1018830
2504
Z każdym kliknięciem dokonujemy wyboru.
17:01
The more we saturate our culture with public shaming,
262
1021358
3481
Im większe nasycenie kultury publicznym poniżaniem,
17:04
the more accepted it is,
263
1024863
1907
tym większa jego akceptacja
17:06
the more we will see behavior like cyberbullying, trolling,
264
1026794
4315
i tym więcej cyberprzemocy,
trollowania, różnych włamań do sieci,
17:11
some forms of hacking
265
1031133
1965
i znęcania się w internecie.
17:13
and online harassment.
266
1033122
1643
17:15
Why? Because they all have humiliation at their cores.
267
1035443
5431
Dlaczego? Bo u ich źródła tkwi poniżenie.
17:23
This behavior is a symptom of the culture we've created.
268
1043230
4273
To zachowanie jest symptomem kultury, jaką stworzyliśmy.
17:27
Just think about it.
269
1047527
1316
Pomyślcie tylko.
17:30
Changing behavior begins with evolving beliefs.
270
1050993
3041
Zmiana zachowań zaczyna się od zmiany poglądów.
17:34
We've seen that to be true with racism, homophobia
271
1054772
3171
Przekonaliśmy się o tym na przykładzie rasizmu, homofobii
17:37
and plenty of other biases,
272
1057967
1871
i wielu innych uprzedzeń, dziś i w przeszłości.
17:39
today and in the past.
273
1059862
1771
17:42
As we've changed beliefs about same-sex marriage,
274
1062695
3024
Gdy zmieniliśmy poglądy na temat jednopłciowych małżeństw,
17:45
more people have been offered equal freedoms.
275
1065743
3365
więcej osób zyskało równe prawa.
17:49
When we began valuing sustainability,
276
1069978
2786
Gdy doceniliśmy równowagę środowiska,
17:52
more people began to recycle.
277
1072788
2039
zwiększył się recykling.
17:55
So as far as our culture of humiliation goes,
278
1075434
3498
W kulturze poniżania
17:58
what we need is a cultural revolution.
279
1078956
2647
potrzebujemy rewolucji kulturalnej.
18:02
Public shaming as a blood sport has to stop,
280
1082481
3769
Publiczne piętnowanie jako krwawe igrzyska musi się skończyć.
18:06
and it's time for an intervention on the internet and in our culture.
281
1086274
4065
Nadszedł czas na interwencję w internecie i kulturze.
18:11
The shift begins with something simple,
282
1091202
2440
Początek zmian jest prosty, choć niełatwy.
18:13
but it's not easy.
283
1093666
1344
18:15
We need to return to a long-held value of compassion,
284
1095985
4458
Trzeba wrócić do dawnych wartości współczucia i empatii.
18:20
compassion and empathy.
285
1100467
1953
W internecie mamy deficyt współczucia
18:23
Online, we've got a compassion deficit,
286
1103071
2719
18:25
an empathy crisis.
287
1105814
1789
i kryzys empatii.
18:29
Researcher Brené Brown said, and I quote,
288
1109413
3366
Badacz Brené Brown powiedział:
18:32
"Shame can't survive empathy."
289
1112803
2526
"Wstyd nie przeżyje empatii".
18:36
Shame cannot survive empathy.
290
1116305
4364
Wstyd nie potrafi przeżyć empatii.
18:42
I've seen some very dark days in my life.
291
1122515
2793
Doświadczyłam wielu czarnych dni
18:46
It was the compassion and empathy from my family, friends, professionals
292
1126221
5868
i to właśnie współczucie i empatia ze strony rodziny, przyjaciół,
specjalistów, a czasem obcych ludzi,
18:53
and sometimes even strangers
293
1133002
1740
18:54
that saved me.
294
1134766
1539
uratowała mnie.
18:57
Even empathy from one person can make a difference.
295
1137345
3191
Empatia nawet jednej osoby już sprawia różnicę.
19:02
The theory of minority influence,
296
1142369
2364
Teoria wpływu mniejszości,
19:04
proposed by social psychologist Serge Moscovici,
297
1144757
3414
którą wysunął psycholog społeczny Serge Moscovici,
19:08
says that even in small numbers,
298
1148195
2606
mówi, że nawet w kilka osób,
19:10
when there's consistency over time,
299
1150825
2176
jeśli tylko trzymamy się czegoś konsekwentnie,
19:13
change can happen.
300
1153025
1550
można osiągnąć zmiany.
19:15
In the online world, we can foster minority influence
301
1155794
3243
W wirtualnym świecie da się wspomóc wpływ mniejszości
19:19
by becoming upstanders.
302
1159061
1788
zostając czynnym obserwatorem.
19:21
To become an upstander means instead of bystander apathy,
303
1161353
3797
Zamiast biernie patrzeć,
19:25
we can post a positive comment for someone or report a bullying situation.
304
1165174
4590
można pisać pozytywne komentarze albo zgłosić przypadek nękania.
19:30
Trust me, compassionate comments help abate the negativity.
305
1170230
4231
Wierzcie mi, pozytywne komentarze osłabiają negatywność.
19:35
We can also counteract the culture by supporting organizations
306
1175202
3871
Możemy przeciwstawić się tej kulturze, wspierając organizacje,
19:39
that deal with these kinds of issues,
307
1179097
2077
które zajmują się takimi sprawami,
19:41
like the Tyler Clementi Foundation in the US;
308
1181198
2784
jak fundacja Tylera Clementiego w USA.
19:44
in the UK, there's Anti-Bullying Pro;
309
1184780
2633
W Anglii mamy Anti-Bullying Pro,
19:47
and in Australia, there's PROJECT ROCKIT.
310
1187437
2662
a w Australii Project Rockit.
19:52
We talk a lot about our right to freedom of expression.
311
1192206
5326
Dużo się mówi o prawie do wolności słowa,
19:58
But we need to talk more about our responsibility
312
1198333
3077
ale trzeba mówić więcej
o odpowiedzialności za wolność słowa.
20:01
to freedom of expression.
313
1201434
1752
Każdy chce zostać wysłuchany,
20:04
We all want to be heard,
314
1204051
2245
20:06
but let's acknowledge the difference between speaking up with intention
315
1206320
4760
ale przyznajmy, że istnieje różnica między uważną wypowiedzią,
20:11
and speaking up for attention.
316
1211104
2752
a wypowiedzią, która ma przyciągać uwagę.
20:15
The internet is the superhighway for the id.
317
1215493
2985
Internet to autostrada dla id,
20:19
But online, showing empathy to others benefits us all
318
1219597
4658
ale okazywanie empatii innym
przynosi korzyści wszystkim i pomaga tworzyć lepszy świat.
20:24
and helps create a safer and better world.
319
1224279
2902
20:27
We need to communicate online with compassion,
320
1227905
3052
Musimy porozumiewać się ze współczuciem,
20:30
consume news with compassion
321
1230981
2330
oglądać wiadomości ze współczuciem
20:33
and click with compassion.
322
1233335
2074
i klikać ze współczuciem.
20:36
Just imagine walking a mile in someone else's headline.
323
1236114
4147
Pomyśleć, jak byśmy się czuli, gdyby te nagłówki były o nas.
20:43
I'd like to end on a personal note.
324
1243261
2985
Na zakończenie osobista uwaga.
20:47
In the past nine months,
325
1247561
1804
Przez ostatnie 9 miesięcy
20:49
the question I've been asked the most is "Why?"
326
1249389
3373
często pytano mnie: "Dlaczego?".
20:52
Why now?
327
1252786
1160
20:53
Why was I sticking my head above the parapet?
328
1253970
2554
Dlaczego teraz? Dlaczego się wychylam?
20:57
You can read between the lines in those questions,
329
1257193
2613
Można czytać między wierszami tych pytań,
20:59
and the answer has nothing to do with politics.
330
1259830
2757
a odpowiedź nie ma nic wspólnego z polityką.
21:03
The top-note answer was and is "Because it's time."
331
1263471
4835
Odpowiedź brzmi: bo nadszedł czas,
by przestać chodzić na paluszkach wokół mojej przeszłości;
21:09
Time to stop tiptoeing around my past,
332
1269166
2841
czas, by przestać żyć w hańbie,
21:12
time to stop living a life of opprobrium
333
1272031
2990
21:15
and time to take back my narrative.
334
1275045
2385
czas, by przejąć kontrolę nad swoją historią.
21:18
It's also not just about saving myself.
335
1278510
3700
Nie chodzi mi tylko o uratowanie siebie.
21:23
Anyone who is suffering from shame and public humiliation
336
1283003
3646
Każdy, kto cierpi ze wstydu i publicznego poniżenia
21:26
needs to know one thing:
337
1286673
1773
musi wiedzieć jedno:
21:29
You can survive it.
338
1289446
1723
przeżyjesz to.
21:32
I know it's hard.
339
1292016
1400
Wiem, że ci ciężko.
21:34
It may not be painless, quick or easy,
340
1294572
3513
Nie będzie bezboleśnie, szybko ani łatwo,
21:38
but you can insist on a different ending to your story.
341
1298109
3932
ale możesz nalegać na inne zakończenie swojej historii.
21:42
Have compassion for yourself.
342
1302942
2038
Miejcie współczucie dla samych siebie.
21:46
We all deserve compassion
343
1306270
2272
Każdy zasługuje na współczucie
21:49
and to live both online and off in a more compassionate world.
344
1309390
5361
i na wirtualne i prawdziwe życie w bardziej miłosiernym świecie.
21:55
Thank you for listening.
345
1315684
1497
Dziękuję za wysłuchanie.
21:57
(Applause and cheers)
346
1317205
6872
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7