How the COVID-19 vaccines were created so quickly - Kaitlyn Sadtler and Elizabeth Wayne

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Elza Elif Mehdiyev

In the 20th century, most vaccines took well over a decade

20. yüzyılda çoğu aşının araştırılması, test edilmesi ve üretilmesi

to research, test, and produce.

on yıldan fazla zaman alıyordu.

But the vaccines for COVID-19 cleared the threshold for emergency use

Ancak COVID-19 aşıları 11 aydan kısa bir sürede

in less than 11 months.

acil kullanım eşiğini aştı.

The secret behind this speed is a medical technology

Bu hızın ardındaki sır,

onlarca yıldır gelişmekte olan bir tıbbi teknoloji:

that’s been developing for decades:

the mRNA vaccine.

mRNA aşısı.

This new treatment uses our body’s existing cellular machinery

Bu yeni tedavi, bir bağışıklık tepkisini tetiklemek için vücudumuzun

to trigger an immune response,

mevcut hücresel mekanizmasını kullanıyor

protecting us from viruses without ever experiencing an infection.

ve bizi bir enfeksiyon yaşamadan virüslerden koruyor.

And in the future, this approach might be able to treat new diseases

Gelecekte, bu yaklaşım yeni hastalıkları

neredeyse ortaya çıktıkları anda tedavi edebilir.

almost as quickly as they emerge.

So how do these revolutionary vaccines work?

Peki bu devrim niteliğindeki aşılar nasıl çalışıyor?

The key ingredient is in the name.

Kilit bileşen adında.

mRNA, or messenger ribonucleic acid, is a naturally occurring molecule

mRNA ya da mesajcı ribonükleik asit,

protein üretme talimatlarını kodlayan ve doğal olarak oluşan bir moleküldür.

that encodes the instructions for producing proteins.

When our cells process mRNA, a part of the cell called the ribosome

Hücrelerimiz mRNA’yı işlediğinde, ribozom adı verilen hücrenin bir parçası,

translates and follows these instructions to build the encoded protein.

kodlanmış proteini oluşturmak için bu talimatları tercüme eder ve takip eder.

The mRNA in these vaccines works in exactly the same way,

Bu aşılardaki mRNA da aynı şekilde çalışır,

ancak bilim insanları bu molekülü vücudumuzu

but scientists use the molecule to safely introduce our body to a virus.

bir virüsle güvenli bir şekilde tanıştırmak için kullanır.

First, researchers encode trillions of mRNA molecules with the instructions

İlk olarak, araştırmacılar trilyonlarca mRNA molekülünü

belirli bir viral protein için talimatlarla kodlar.

for a specific viral protein.

This part of the virus is harmless by itself,

Virüsün bu kısmı kendi başına zararsızdır,

ancak vücudumuzun bağışıklık tepkisini eğitmek için yararlıdır.

but helpful for training our body’s immune response.

Then, they inject those molecules into a nanoparticle

Daha sonra, bu molekülleri ortalama bir hücreden

roughly 1,000 times smaller than the average cell.

yaklaşık 1.000 kat daha küçük bir nanoparçacığa enjekte ediyorlar.

This nanoparticle is made of lipids,

Bu nanoparçacık, hücrelerimizin etrafındaki zarı oluşturan

the same type of fatty material that forms the membrane around our cells.

aynı tür yağlı malzeme olan lipitlerden yapılmıştır.

But these lipids have been specially engineered

Ancak bu lipitler, mRNA’yı vücuttaki yolculuğunda korumak

to protect the mRNA on its journey through the body

ve hücreye girişine yardımcı olmak için özel olarak tasarlanmıştır.

and assist its entry into the cell.

Lastly, the final ingredients are added: sugars and salt

Son olarak, son bileşenler eklenir: nanopartiküllerin hedeflerine

to help keep the nanoparticles intact until they reach their destination.

ulaşana kadar bozulmadan kalmasına yardımcı olmak için şekerler ve tuz.

Before use, the vaccine is kept at a temperature of -20 to -80 degrees Celsius

Aşı kullanılmadan önce, bileşenlerin hiçbirinin bozulmadığından

emin olmak için -20 ila -80 santigrat derece arasında bir sıcaklıkta tutulur.

to ensure none of the components break down.

Once injected, the nanoparticles disperse and encounter cells.

Enjekte edildikten sonra nanopartiküller dağılır ve hücrelerle karşılaşır.

The lipid coating on each nanoparticle fuses with the lipid membrane of a cell

Her bir nanopartikülün üzerindeki lipit kaplama hücrenin lipit membranıyla

birleşir ve mRNA’yı işini yapması için serbest bırakır.

and releases the mRNA to do its work.

At this point, we should note that while the vaccine is delivering

Bu noktada, aşı viral genetik materyali hücrelerimize iletirken,

viral genetic material into our cells,

bu materyalin DNA’mızı değiştirmesinin

it’s impossible for this material to alter our DNA.

imkansız olduğunu belirtmeliyiz.

mRNA is a short-lived molecule

mRNA kısa ömürlü bir moleküldür

that would need additional enzymes and chemical signals to even access our DNA,

ve DNA’mızı değiştirmek bir yana, ona erişmek için bile ek enzimlere

ve kimyasal sinyallere ihtiyaç duyacaktır.

let alone change it.

And none of these DNA altering components are present in mRNA vaccines.

DNA’yı değiştiren bu bileşenlerin hiçbiri mRNA aşılarında mevcut değildir.

Once inside the cell, the ribosome translates the mRNA’s instructions

Ribozom, hücre içine girdikten sonra mRNA’nın talimatlarını tercüme eder

ve viral proteini bir araya getirmeye başlar.

and begins assembling the viral protein.

In COVID-19 vaccines, that protein is one of the spikes typically found

COVID-19 aşılarında bu protein, tipik olarak virüsün yüzeyinde bulunan

on the virus’s surface.

sivri uçlardan biridir.

Without the rest of the virus this lone spike is not infectious,

Virüsün geri kalanı olmadan bu tek sivri uç bulaşıcı değildir,

but it does trigger our immune response.

ancak bağışıklık tepkimizi tetikler.

Activating the immune system can be taxing on the body,

Bağışıklık sisteminin harekete geçirilmesi vücudu zorlayabilir

resulting in brief fatigue, fever, and muscle soreness in some people.

ve bazı kişilerde kısa süreli yorgunluk, ateş ve kas ağrılarına neden olabilir.

But this doesn’t mean the recipient is sick—

Ancak bu, alıcının hasta olduğu anlamına gelmez -

it means the vaccine is working.

aşının işe yaradığı anlamına gelir.

Vücut, bu viral proteinle savaşmak için antikorlar üretiyor

The body is producing antibodies to fight that viral protein,

ve bu antikorlar daha sonra gelecekteki COVID-19 enfeksiyonlarına karşı

that will then stick around to defend against future COVID-19 infections.

savunmak için etrafta kalacak.

And since this particular protein is likely to be found in most COVID variants,

Bu özel proteinin çoğu COVID varyantında bulunması muhtemel olduğundan,

these antibodies should reduce the threat of catching new strains.

bu antikorlar yeni türlere yakalanma tehdidini azaltmalıdır.

This approach offers significant advantages over previous vaccines.

Bu yaklaşım, önceki aşılara göre önemli avantajlar sunuyor.

Traditional vaccines contain weakened versions of live viruses

Geleneksel aşılar canlı virüslerin zayıflatılmış versiyonlarını

or amputated sections of a virus,

ya da bir virüsün kesilmiş bölümlerini içeriyor

ve bunların her ikisini de hazırlamak için yoğun araştırma

both of which required time intensive research to prepare

and unique chemical treatments to safely inject.

ve güvenli bir şekilde enjekte etmek için benzersiz kimyasal işlemler gerekiyordu.

But mRNA vaccines don’t actually contain any viral particles,

Ancak mRNA aşıları aslında herhangi bir viral partikül içermez,

so they don’t have to be built from scratch to safely adjust each virus.

bu nedenle her virüsü güvenli bir şekilde

ayarlamak için sıfırdan inşa edilmeleri gerekmez.

In fact, every mRNA vaccine could have roughly the same list of ingredients.

Aslında, her mRNA aşısı aşağı yukarı aynı içerik listesine sahip olabilir.

Imagine a reliable, robustly tested vaccine that can treat any disease

Tek bir bileşeni değiştirerek herhangi bir hastalığı tedavi edebilen güvenilir,

sağlam bir şekilde test edilmiş bir aşı hayal edin.

by swapping out a single component.

To treat a new illness, researchers would identify the right viral protein,

Yeni bir hastalığı tedavi etmek için

araştırmacılar doğru viral proteini belirleyecek,

encode it into mRNA,

onu mRNA’ya kodlayacak

and then swap that mRNA into the existing vaccine platform.

ve ardından bu mRNA’yı mevcut aşı platformuyla değiştireceklerdir.

This could make it possible to develop new vaccines in weeks,

Bu, haftalar içinde yeni aşıların geliştirilmesini mümkün kılabilir

giving humanity a flexible new tool in the never-ending fight against disease.

ve insanlığa hastalıklara karşı hiç bitmeyen

mücadelesinde esnek yeni bir araç verebilir.