How the COVID-19 vaccines were created so quickly - Kaitlyn Sadtler and Elizabeth Wayne

1,203,090 views ・ 2021-08-17

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Fortuna Korekta: Paulina Kaniewska
00:07
In the 20th century, most vaccines took well over a decade
0
7704
4167
W XX wieku potrzeba było ponad dekady, żeby szczepionka
00:11
to research, test, and produce.
1
11871
2542
została wynaleziona, przebadana i wyprodukowana.
00:14
But the vaccines for COVID-19 cleared the threshold for emergency use
2
14829
4292
Szczepionki przeciw COVID-19 dopuszczono do stosowania w nagłych przypadkach
00:19
in less than 11 months.
3
19121
2042
w ciągu niespełna 11 miesięcy.
00:21
The secret behind this speed is a medical technology
4
21538
3458
Stało się to tak szybko
dzięki zastosowaniu technologii medycznej rozwijanej od dziesiątek lat,
00:24
that’s been developing for decades:
5
24996
2333
00:27
the mRNA vaccine.
6
27329
1959
technologii mRNA.
00:29
This new treatment uses our body’s existing cellular machinery
7
29788
3874
Nowe szczepionki wykorzystują istniejący mechanizm komórkowy,
00:33
to trigger an immune response,
8
33662
2042
żeby wywołać odpowiedź immunologiczną
00:35
protecting us from viruses without ever experiencing an infection.
9
35704
4333
i ochronić ludzi przed wirusami, nawet jeśli nigdy nie doszło do zakażenia.
00:40
And in the future, this approach might be able to treat new diseases
10
40787
4042
W przyszłości technologia mRNA może umożliwić leczenie nowych chorób,
00:44
almost as quickly as they emerge.
11
44829
2500
kiedy tylko się pojawią.
00:47
So how do these revolutionary vaccines work?
12
47621
3500
Jak więc działają rewolucyjne szczepionki mRNA?
00:51
The key ingredient is in the name.
13
51371
2916
Ich kluczowy element kryje się w nazwie.
00:54
mRNA, or messenger ribonucleic acid, is a naturally occurring molecule
14
54287
6167
Matrycowy kwas rybonukleinowy, mRNA, to naturalnie występująca cząsteczka,
01:00
that encodes the instructions for producing proteins.
15
60454
2750
która koduje informacje niezbędne do produkcji białek.
01:03
When our cells process mRNA, a part of the cell called the ribosome
16
63746
4667
Kiedy nasze komórki przetwarzają mRNA, ich część zwana rybosomem
01:08
translates and follows these instructions to build the encoded protein.
17
68413
4041
interpretuje instrukcje i na ich podstawie buduje zakodowane w mRNA białko.
01:12
The mRNA in these vaccines works in exactly the same way,
18
72788
3875
Cząsteczki mRNA zawarte w szczepionkach działają dokładnie w ten sam sposób,
01:16
but scientists use the molecule to safely introduce our body to a virus.
19
76663
4583
ale są używane, żeby w bezpieczny sposób zapoznać układ odpornościowy z wirusem.
01:21
First, researchers encode trillions of mRNA molecules with the instructions
20
81788
4708
Najpierw w bilionach cząsteczek mRNA badacze kodują
instrukcje, jak wytworzyć białko konkretnego wirusa.
01:26
for a specific viral protein.
21
86496
2042
01:28
This part of the virus is harmless by itself,
22
88829
2417
Ta część wirusa jest sama w sobie nieszkodliwa,
01:31
but helpful for training our body’s immune response.
23
91246
2750
ale pomaga wytrenować odpowiedź immunologiczną organizmu.
01:34
Then, they inject those molecules into a nanoparticle
24
94454
3459
Następnie cząsteczki te są wstrzykiwane do nanocząstki,
01:37
roughly 1,000 times smaller than the average cell.
25
97913
3291
która jest mniej więcej 1000 razy mniejsza od przeciętnej komórki.
01:41
This nanoparticle is made of lipids,
26
101454
2292
Nanocząstka jest zbudowana z lipidów,
01:43
the same type of fatty material that forms the membrane around our cells.
27
103746
4083
tych samych tłuszczów, które tworzą błonę wokół komórek.
01:48
But these lipids have been specially engineered
28
108204
2875
Jednak lipidy nanocząstek zostały specjalnie zaprojektowane,
01:51
to protect the mRNA on its journey through the body
29
111079
3334
żeby chronić mRNA w czasie jego wędrówki
01:54
and assist its entry into the cell.
30
114413
2166
oraz ułatwić mu wniknięcie do komórki.
01:56
Lastly, the final ingredients are added: sugars and salt
31
116954
4125
Wreszcie do szczepionki dodawane są ostatnie składniki, cukry i sól,
02:01
to help keep the nanoparticles intact until they reach their destination.
32
121079
4292
zapobiegające uszkodzeniu nanocząstek do momentu dotarcia do celu.
02:05
Before use, the vaccine is kept at a temperature of -20 to -80 degrees Celsius
33
125621
5833
Przed użyciem szczepionkę przechowuje się
w temperaturze od -20 do -80 stopni Celsjusza,
02:11
to ensure none of the components break down.
34
131454
2584
żeby żaden z jej składników nie uległ rozkładowi.
02:14
Once injected, the nanoparticles disperse and encounter cells.
35
134038
3916
Po wstrzyknięciu nanocząstki rozpraszają się, aż napotykają komórki.
02:18
The lipid coating on each nanoparticle fuses with the lipid membrane of a cell
36
138204
4875
Lipidowa powłoka nanocząstek łączy się z lipidową błoną komórek
02:23
and releases the mRNA to do its work.
37
143079
2834
i uwalnia mRNA, żeby wykonało swoją pracę.
02:25
At this point, we should note that while the vaccine is delivering
38
145913
3791
W tym miejscu należy zwrócić uwagę,
że chociaż szczepionka dostarcza komórkom materiał genetyczny wirusa,
02:29
viral genetic material into our cells,
39
149704
2250
02:31
it’s impossible for this material to alter our DNA.
40
151954
3917
materiał ten nie jest w stanie modyfikować ludzkiego DNA.
02:36
mRNA is a short-lived molecule
41
156288
2666
Cząsteczka mRNA jest nietrwała,
02:38
that would need additional enzymes and chemical signals to even access our DNA,
42
158954
5792
nie ma dostępu do DNA bez dodatkowych enzymów i sygnałów chemicznych,
02:44
let alone change it.
43
164746
1708
a tym bardziej nie może go zmienić.
02:46
And none of these DNA altering components are present in mRNA vaccines.
44
166704
5667
Szczepionki mRNA nie zawierają składników modyfikujących DNA człowieka.
02:52
Once inside the cell, the ribosome translates the mRNA’s instructions
45
172829
4709
W komórce rybosom interpretuje instrukcje zawarte w mRNA
02:57
and begins assembling the viral protein.
46
177538
2375
i rozpoczyna budowę białka wirusa.
03:00
In COVID-19 vaccines, that protein is one of the spikes typically found
47
180288
4333
W szczepionkach przeciw COVID-19
białkiem tym jest białko kolca koronawirusa.
03:04
on the virus’s surface.
48
184621
1458
03:06
Without the rest of the virus this lone spike is not infectious,
49
186371
4250
Oddzielony od pozostałych części wirusa pojedynczy kolec nie jest zakaźny,
03:10
but it does trigger our immune response.
50
190621
3292
ale wywołuje odpowiedź immunologiczną.
03:14
Activating the immune system can be taxing on the body,
51
194079
3125
Uruchomienie układu odpornościowego może obciążać organizm,
03:17
resulting in brief fatigue, fever, and muscle soreness in some people.
52
197204
4042
prowadząc do przejściowego zmęczenia, gorączki oraz bólów mięśni.
03:21
But this doesn’t mean the recipient is sick—
53
201871
2375
Nie znaczy to jednak, że zaszczepiony jest chory,
03:24
it means the vaccine is working.
54
204246
2333
tylko że szczepionka działa.
03:27
The body is producing antibodies to fight that viral protein,
55
207079
3042
Do zwalczania białka wirusa organizm produkuje przeciwciała,
03:30
that will then stick around to defend against future COVID-19 infections.
56
210121
4500
które utrzymują się potem,
chroniąc go przed zakażeniem koronawirusem w przyszłości.
03:35
And since this particular protein is likely to be found in most COVID variants,
57
215079
4750
A ponieważ większość wariantów COVID-19 najpewniej zawiera to konkretne białko,
03:39
these antibodies should reduce the threat of catching new strains.
58
219829
3750
wytworzone przeciwciała powinny zmniejszyć ryzyko zarażenia także nowymi szczepami.
03:44
This approach offers significant advantages over previous vaccines.
59
224079
4125
Szczepionka mRNA ma znaczącą przewagę nad poprzedniczkami.
03:48
Traditional vaccines contain weakened versions of live viruses
60
228204
3500
Tradycyjne szczepionki zawierają osłabione wersje żywego wirusa
03:51
or amputated sections of a virus,
61
231704
2292
lub jego fragmenty.
03:54
both of which required time intensive research to prepare
62
234413
3541
W obu przypadkach opracowanie szczepionki wymaga długotrwałych badań
03:57
and unique chemical treatments to safely inject.
63
237954
3542
oraz niestandardowej obróbki chemicznej dla zachowania bezpieczeństwa.
04:01
But mRNA vaccines don’t actually contain any viral particles,
64
241829
3667
Tymczasem szczepionki mRNA nie zawierają cząstek wirusa,
04:05
so they don’t have to be built from scratch to safely adjust each virus.
65
245496
4208
więc nie muszą być tworzone dla każdego z nich od początku.
04:10
In fact, every mRNA vaccine could have roughly the same list of ingredients.
66
250329
5709
Właściwie każda szczepionka mRNA mogłaby mieć mniej więcej te same składniki.
04:16
Imagine a reliable, robustly tested vaccine that can treat any disease
67
256829
5584
Wyobraźmy sobie niezawodną, dokładnie przebadaną szczepionkę
przeciw dowolnej chorobie
04:22
by swapping out a single component.
68
262413
2666
dostępną dzięki zamianie zaledwie jednego komponentu.
04:25
To treat a new illness, researchers would identify the right viral protein,
69
265621
4333
Żeby zwalczyć nową chorobę, wystarczyłoby zidentyfikować odpowiednie białko wirusa,
04:29
encode it into mRNA,
70
269954
2125
zakodować je w mRNA,
04:32
and then swap that mRNA into the existing vaccine platform.
71
272079
4292
a następnie podmienić to mRNA w już gotowej platformie szczepionkowej.
04:36
This could make it possible to develop new vaccines in weeks,
72
276621
3958
Umożliwiłoby to stworzenie nowej szczepionki w kilka tygodni,
04:40
giving humanity a flexible new tool in the never-ending fight against disease.
73
280579
5250
co dawałoby ludzkości nowe, elastyczne narzędzie
w niekończącej się walce z chorobami.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7