How the COVID-19 vaccines were created so quickly - Kaitlyn Sadtler and Elizabeth Wayne

1,203,090 views ・ 2021-08-17

TED-Ed


व्हिडिओ प्ले करण्यासाठी कृपया खालील इंग्रजी सबटायटल्सवर डबल-क्लिक करा.

Translator: Chirantan Saigaonkar Reviewer: Abhinav Garule
00:07
In the 20th century, most vaccines took well over a decade
0
7704
4167
20 व्या शतकात, बहुतेक लसींनी संशोधन, चाचणी आणि उत्पादन करण्यासाठी
00:11
to research, test, and produce.
1
11871
2542
एक दशकाहून अधिक काळ घेतला.
00:14
But the vaccines for COVID-19 cleared the threshold for emergency use
2
14829
4292
परंतु कोविड -19 साठीच्या लसींनी 11 महिन्यांपेक्षा कमी कालावधीत
00:19
in less than 11 months.
3
19121
2042
आपत्कालीन वापरासाठी मान्यता मिळवली .
00:21
The secret behind this speed is a medical technology
4
21538
3458
या वेगामागील रहस्य हे वैद्यकीय तंत्रज्ञान आहे,
00:24
that’s been developing for decades:
5
24996
2333
ज्याची निर्मिती करायला दशकं लागली.
00:27
the mRNA vaccine.
6
27329
1959
एम. आर. एन. ए. लस.
00:29
This new treatment uses our body’s existing cellular machinery
7
29788
3874
ही नवीन उपचारपद्धती आपल्या शरीरातील आधीच उपस्थित असलेल्या पेशींचा वापर
00:33
to trigger an immune response,
8
33662
2042
रोगप्रतिकारक शक्तीला चालना देण्यासाठी करते
00:35
protecting us from viruses without ever experiencing an infection.
9
35704
4333
आणि कधीही संसर्गाचा अनुभव न देता व्हायरसपासून आपले संरक्षण करते.
00:40
And in the future, this approach might be able to treat new diseases
10
40787
4042
आणि भविष्यात, हीच पद्धत नवीन रोग जितक्या लवकर प्रकट होईल
00:44
almost as quickly as they emerge.
11
44829
2500
तितक्या लवकर उपचार करण्यास सक्षम असेल.
00:47
So how do these revolutionary vaccines work?
12
47621
3500
मग या क्रांतिकारी लसी कशा काम करतात?
00:51
The key ingredient is in the name.
13
51371
2916
मुख्य घटक नावातच आहे.
00:54
mRNA, or messenger ribonucleic acid, is a naturally occurring molecule
14
54287
6167
mRNA, किंवा मेसेंजर रायबोन्यूक्लिइक आम्ल एक नैसर्गिक रेणू आहे
01:00
that encodes the instructions for producing proteins.
15
60454
2750
जो प्रथिने तयार करण्याच्या सूचना एन्कोड करतो.
01:03
When our cells process mRNA, a part of the cell called the ribosome
16
63746
4667
जेव्हा पेशी mRNA वर प्रक्रिया करतात तेव्हा पेशीचा राइबोसोम हा भाग
01:08
translates and follows these instructions to build the encoded protein.
17
68413
4041
एन्कोडेड प्रोटीन तयार करण्यासाठी दिलेल्या सूचनांचे अनुसरण आणि अनुवाद करतो .
01:12
The mRNA in these vaccines works in exactly the same way,
18
72788
3875
या लसींमधील mRNA तंतोतंत त्याच प्रकारे कार्य करतो,
01:16
but scientists use the molecule to safely introduce our body to a virus.
19
76663
4583
पण शास्त्रज्ञ आपल्या शरीराला विषाणूपासून सुरक्षिततेसाठी रेणू वापरतात.
01:21
First, researchers encode trillions of mRNA molecules with the instructions
20
81788
4708
प्रथम, संशोधक विशिष्ट व्हायरल प्रोटीनसाठी
01:26
for a specific viral protein.
21
86496
2042
निर्देशांसह लाखो mRNA रेणू एन्कोड करतात.
01:28
This part of the virus is harmless by itself,
22
88829
2417
विषाणूचा हा भाग निरुपद्रवी असतो पण, शरीराच्या
01:31
but helpful for training our body’s immune response.
23
91246
2750
रोगप्रतिकारक प्रतिसादाला प्रशिक्षण देण्यासाठी मदत करतो.
01:34
Then, they inject those molecules into a nanoparticle
24
94454
3459
त्यानंतर, ते त्या रेणूंना सरासरी पेशीपेक्षा
01:37
roughly 1,000 times smaller than the average cell.
25
97913
3291
अंदाजे हजार पट लहान नॅनोपार्टिकलमध्ये इंजेक्ट करतात.
01:41
This nanoparticle is made of lipids,
26
101454
2292
हे नॅनोपार्टिकल लिपिड्सपासून बनलेले आहे,
01:43
the same type of fatty material that forms the membrane around our cells.
27
103746
4083
त्याच प्रकारचे फॅटी पदार्थ जे आपल्या पेशीभोवती पडदा तयार करतात.
01:48
But these lipids have been specially engineered
28
108204
2875
पण हे लिपिड्स mRNA च्या शरीरातील प्रवासात
01:51
to protect the mRNA on its journey through the body
29
111079
3334
संरक्षण करण्यासाठी आणि पेशीमध्ये प्रवेशताना मदत करण्यासाठी
01:54
and assist its entry into the cell.
30
114413
2166
विशेषतः तयार केलेले असतात.
01:56
Lastly, the final ingredients are added: sugars and salt
31
116954
4125
नॅनोकण त्यांच्या गंतव्यस्थानापर्यंत पोहोचेपर्यंत ते जोडून ठेवण्यासाठी
02:01
to help keep the nanoparticles intact until they reach their destination.
32
121079
4292
शेवटी, अंतिम घटक जोडले जातात: शर्करा आणि मीठ.
02:05
Before use, the vaccine is kept at a temperature of -20 to -80 degrees Celsius
33
125621
5833
वापरण्यापूर्वी लस -20 ते -80 अंश सेल्सिअस तापमानात ठेवली जाते
02:11
to ensure none of the components break down.
34
131454
2584
जेणेकरून कोणताही घटक खराब होणार नाही.
02:14
Once injected, the nanoparticles disperse and encounter cells.
35
134038
3916
एकदा इंजेक्ट केल्यावर, नॅनोकण पसरतात आणि पेशींचा सामना करतात.
02:18
The lipid coating on each nanoparticle fuses with the lipid membrane of a cell
36
138204
4875
प्रत्येक नॅनोपार्टिकलवरील लिपिड कोटिंग सेलच्या लिपिड आवरणाशी जोडले जाते
02:23
and releases the mRNA to do its work.
37
143079
2834
आणि mRNAला त्याचे कार्य करण्यासाठी सोडते.
02:25
At this point, we should note that while the vaccine is delivering
38
145913
3791
या टप्प्यावर आपण हे लक्षात घेतले पाहिजे की लस आपल्या पेशींमध्ये
02:29
viral genetic material into our cells,
39
149704
2250
विषाणूचे अनुवांशिक द्रव्य सोडते
02:31
it’s impossible for this material to alter our DNA.
40
151954
3917
तेव्हा या द्रव्यासाठी आपल्या डीएनएमध्ये बदल करणे अशक्य आहे.
02:36
mRNA is a short-lived molecule
41
156288
2666
mRNA हा अल्पायुषी रेणू आहे ज्याला आपल्या
02:38
that would need additional enzymes and chemical signals to even access our DNA,
42
158954
5792
डीएनएमध्ये प्रवेश करण्यासाठी अतिरिक्त एन्झाईम्स आणि रासायनिक सिग्नलची गरज असते,
02:44
let alone change it.
43
164746
1708
ते तो एकटाच करतो .
02:46
And none of these DNA altering components are present in mRNA vaccines.
44
166704
5667
आणि यापैकी कोणतेही DNA बदलणारे घटक mRNA लसींमध्ये नसतात.
02:52
Once inside the cell, the ribosome translates the mRNA’s instructions
45
172829
4709
पेशीच्या आत गेल्यावर, राइबोसोम mRNA च्या सूचनांचे भाषांतर करतो
02:57
and begins assembling the viral protein.
46
177538
2375
आणि व्हायरल प्रोटीन जोडण्यास सुरु करतो.
03:00
In COVID-19 vaccines, that protein is one of the spikes typically found
47
180288
4333
COVID-19 लसींमध्ये, ते प्रथिने विषाणूच्या पृष्ठभागावर
03:04
on the virus’s surface.
48
184621
1458
आढळणाऱ्या स्पाइकवर असतात .
03:06
Without the rest of the virus this lone spike is not infectious,
49
186371
4250
उर्वरित विषाणूंशिवाय हा एकटा स्पाइक संसर्गजन्य नाही,पण तो
03:10
but it does trigger our immune response.
50
190621
3292
आपल्या रोगप्रतिकारक प्रतिसादाला चालना देतो
03:14
Activating the immune system can be taxing on the body,
51
194079
3125
रोगप्रतिकारक शक्तीला चालना देणे शरीराला त्रास देऊ शकते ,
03:17
resulting in brief fatigue, fever, and muscle soreness in some people.
52
197204
4042
परिणामी काही लोकांमध्ये थोडा थकवा, ताप आणि स्नायू दुखू शकतात .
03:21
But this doesn’t mean the recipient is sick—
53
201871
2375
परंतु याचा अर्थ असा नाही की लस घेणारा आजारी आहे -
03:24
it means the vaccine is working.
54
204246
2333
याचा अर्थ लस कार्यरत आहे.
03:27
The body is producing antibodies to fight that viral protein,
55
207079
3042
शरीर त्या विषाणूजन्य प्रथिनांशी लढण्यासाठी अँटीबॉडीज बनवत आहे,
03:30
that will then stick around to defend against future COVID-19 infections.
56
210121
4500
जे नंतर भविष्यातील COVID-19 संसर्गापासून बचाव करण्यासाठी आसपास चिकटून राहतील.
03:35
And since this particular protein is likely to be found in most COVID variants,
57
215079
4750
आणि हे विशिष्ट प्रोटीन बहुतेक कोविड प्रकारांमध्ये आढळण्याची शक्यता असल्याने,
03:39
these antibodies should reduce the threat of catching new strains.
58
219829
3750
या प्रतिपिंडांनी नवीन स्ट्रेन पकडण्याचा धोका कमी करू शकतात .
03:44
This approach offers significant advantages over previous vaccines.
59
224079
4125
हा दृष्टीकोन मागील लसींच्या तुलनेत लक्षणीय फायदे देते.
03:48
Traditional vaccines contain weakened versions of live viruses
60
228204
3500
पारंपारिक लसींमध्ये जिवंत विषाणूंच्या कमकुवत आवृत्त्या
03:51
or amputated sections of a virus,
61
231704
2292
किंवा विषाणूचे विच्छेदन केलेले भाग असत,
03:54
both of which required time intensive research to prepare
62
234413
3541
या दोन्हीसाठी तयार करण्यासाठी वेळ, सखोल संशोधन
03:57
and unique chemical treatments to safely inject.
63
237954
3542
आणि सुरक्षितपणे इंजेक्शन देण्यासाठी नवीन रासायनिक उपचार आवश्यक असत.
04:01
But mRNA vaccines don’t actually contain any viral particles,
64
241829
3667
पण mRNA लसींमध्ये प्रत्यक्षात कोणतेही विषाणूजन्य कण नसतात,त्यामुळे
04:05
so they don’t have to be built from scratch to safely adjust each virus.
65
245496
4208
प्रत्येक विषाणूच्या सुरक्षित समायोजनासाठी त्यांना सुरवातीपासून तयार करत नाही.
04:10
In fact, every mRNA vaccine could have roughly the same list of ingredients.
66
250329
5709
खरं तर, प्रत्येक mRNA लसीमध्ये घटकांची अंदाजे समान यादी असू शकते.
04:16
Imagine a reliable, robustly tested vaccine that can treat any disease
67
256829
5584
एका विश्वासार्ह, मजबूत चाचणी केलेल्या लसीची कल्पना करा जी एकाच घटकात बदल करून
04:22
by swapping out a single component.
68
262413
2666
कोणत्याही रोगावर उपचार करू शकते.
04:25
To treat a new illness, researchers would identify the right viral protein,
69
265621
4333
नवीन आजारावर उपचार करण्यासाठी, संशोधक योग्य व्हायरल प्रोटीन ओळखतात,
04:29
encode it into mRNA,
70
269954
2125
ते mRNA मध्ये एन्कोड करतात
04:32
and then swap that mRNA into the existing vaccine platform.
71
272079
4292
आणि नंतर त्या mRNA ला आधीच्या लसींच्या साच्यात बसवतात.
04:36
This could make it possible to develop new vaccines in weeks,
72
276621
3958
यामुळे काही आठवड्यातच नवीन लस विकसित करणे शक्य होते,
04:40
giving humanity a flexible new tool in the never-ending fight against disease.
73
280579
5250
ज्यामुळे मानवतेला रोगाविरुद्ध कधीही न संपणाऱ्या लढ्यात एक लवचिक नवीन साधन मिळते.
या वेबसाइटबद्दल

ही साइट इंग्रजी शिकण्यासाठी उपयुक्त असलेल्या YouTube व्हिडिओंची ओळख करून देईल. जगभरातील उत्कृष्ट शिक्षकांनी शिकवलेले इंग्रजी धडे तुम्हाला दिसतील. तेथून व्हिडिओ प्ले करण्यासाठी प्रत्येक व्हिडिओ पृष्ठावर प्रदर्शित केलेल्या इंग्रजी उपशीर्षकांवर डबल-क्लिक करा. उपशीर्षके व्हिडिओ प्लेबॅकसह समक्रमितपणे स्क्रोल करतात. तुमच्या काही टिप्पण्या किंवा विनंत्या असल्यास, कृपया हा संपर्क फॉर्म वापरून आमच्याशी संपर्क साधा.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7