How the COVID-19 vaccines were created so quickly - Kaitlyn Sadtler and Elizabeth Wayne

Translator: Phong Quach Reviewer: Nhu PHAM

In the 20th century, most vaccines took well over a decade

Trong thế kỷ 20, hầu hết các loại vắc-xin đều cần hơn một thập kỷ

to research, test, and produce.

để nghiên cứu, thử nghiệm và sản xuất.

But the vaccines for COVID-19 cleared the threshold for emergency use

Nhưng vắc-xin COVID-19 đã sẵn sàng để sử dụng cho tình trạng khẩn cấp

in less than 11 months.

trong vòng chưa đầy 11 tháng.

The secret behind this speed is a medical technology

Bí mật đằng sau tốc độ này là một công nghệ y tế

that’s been developing for decades:

đã được phát triển trong nhiều thập kỷ:

the mRNA vaccine.

vắc-xin mRNA.

This new treatment uses our body’s existing cellular machinery

Phương pháp điều trị mới này sử dụng cơ quan tế bào hiện có của cơ thể

to trigger an immune response,

để kích hoạt phản ứng miễn dịch,

protecting us from viruses without ever experiencing an infection.

bảo vệ ta khỏi vi-rút mà không bị nhiễm trùng.

And in the future, this approach might be able to treat new diseases

Và trong tương lai, cách tiếp cận này có thể giúp điều trị các bệnh mới

almost as quickly as they emerge.

gần như nhanh chóng khi chúng xuất hiện.

So how do these revolutionary vaccines work?

Vậy các vắc-xin cách mạng này hoạt động như thế nào?

The key ingredient is in the name.

Thành phần mấu chốt nằm ngay trong tên của chúng.

mRNA, or messenger ribonucleic acid, is a naturally occurring molecule

mRNA, hoặc axit ribonucleic thông tin, là một phân tử tự nhiên

that encodes the instructions for producing proteins.

mã hóa các hướng dẫn để sản xuất protein.

When our cells process mRNA, a part of the cell called the ribosome

Khi tế bào của chúng ta xử lý mRNA, một phần của tế bào được gọi là ribosome

translates and follows these instructions to build the encoded protein.

dịch và làm theo các hướng dẫn này để tạo ra protein được mã hóa.

The mRNA in these vaccines works in exactly the same way,

mRNA trong các loại vắc-xin này hoạt động chính xác theo cùng một cách,

but scientists use the molecule to safely introduce our body to a virus.

mà các nhà khoa học dùng phân tử để đưa vi-rút vào cơ thể ta một cách an toàn.

First, researchers encode trillions of mRNA molecules with the instructions

Đầu tiên, các nhà nghiên cứu mã hóa hàng nghìn tỷ phân tử mRNA

với hướng dẫn tạo ra một loại protein cụ thể của vi-rút.

for a specific viral protein.

This part of the virus is harmless by itself,

Phần này của vi-rút là vô hại,

but helpful for training our body’s immune response.

nhưng giúp cơ thể tạo ra phản ứng miễn dịch.

Then, they inject those molecules into a nanoparticle

Sau đó, họ tiêm các phân tử đó thành một hạt nano

roughly 1,000 times smaller than the average cell.

nhỏ hơn khoảng 1.000 lần so với một tế bào thông thường.

This nanoparticle is made of lipids,

Hạt nano này được làm bằng lipid,

the same type of fatty material that forms the membrane around our cells.

cùng một loại chất béo cấu tạo nên màng tế bào của chúng ta.

But these lipids have been specially engineered

Nhưng những chất béo này đã được thiết kế đặc biệt

to protect the mRNA on its journey through the body

để bảo vệ mRNA trên hành trình của nó trong qua cơ thể

and assist its entry into the cell.

và hỗ trợ sự xâm nhập của nó vào tế bào.

Lastly, the final ingredients are added: sugars and salt

Cuối cùng, các thành phần cuối cùng được thêm vào: đường và muối

to help keep the nanoparticles intact until they reach their destination.

giúp giữ nguyên các hạt nano cho đến khi chúng tới được điểm cần đến.

Before use, the vaccine is kept at a temperature of -20 to -80 degrees Celsius

Trước khi sử dụng, vắc-xin được giữ ở nhiệt độ -20 đến -80 độ C

to ensure none of the components break down.

để đảm bảo không có thành phần nào bị phá vỡ.

Once injected, the nanoparticles disperse and encounter cells.

Sau khi được tiêm, các hạt nano phân tán và gặp các tế bào.

The lipid coating on each nanoparticle fuses with the lipid membrane of a cell

Lớp phủ lipid trên mỗi hạt nano hợp nhất với màng lipid của tế bào

and releases the mRNA to do its work.

và giải phóng mRNA để chúng thực hiện công việc.

At this point, we should note that while the vaccine is delivering

Tại thời điểm này, ta cần lưu ý rằng trong khi vắc-xin đang phân phối

viral genetic material into our cells,

vật liệu di truyền của vi-rút vào tế bào của ta,

it’s impossible for this material to alter our DNA.

việc chúng làm thay đổi DNA của ta là không thể.

mRNA is a short-lived molecule

mRNA là một phân tử có tuổi thọ ngắn

that would need additional enzymes and chemical signals to even access our DNA,

nên cần enzym bổ sung và tín hiệu hóa học mới truy cập được DNA của ta,

let alone change it.

chưa nói đến việc thay đổi được nó.

And none of these DNA altering components are present in mRNA vaccines.

Không có thành phần làm thay đổi DNA nào có trong vắc-xin mRNA.

Once inside the cell, the ribosome translates the mRNA’s instructions

Khi vào bên trong tế bào, ribosome dịch các hướng dẫn của mRNA

and begins assembling the viral protein.

và bắt đầu tập hợp protein của vi-rút.

In COVID-19 vaccines, that protein is one of the spikes typically found

Trong vắc-xin COVID-19, protein đó là một trong những cái gai thường thấy

on the virus’s surface.

trên bề mặt của vi-rút.

Without the rest of the virus this lone spike is not infectious,

Không có phần còn lại của vi-rút, chỉ một cái gai sẽ không thể lây nhiễm,

but it does trigger our immune response.

nhưng lại giúp kích hoạt phản ứng miễn dịch của chúng ta.

Activating the immune system can be taxing on the body,

Kích hoạt hệ thống miễn dịch có thể tạo phản ứng phụ lên cơ thể,

resulting in brief fatigue, fever, and muscle soreness in some people.

gây mệt mỏi ngắn, sốt, và đau nhức cơ ở một số người.

But this doesn’t mean the recipient is sick—

Điều này không có nghĩa là người được tiêm vắc-xin bị ốm —

it means the vaccine is working.

mà là vắc-xin đang hoạt động.

Cơ thể đang sản xuất kháng thể để chống lại protein của vi-rút đó,

The body is producing antibodies to fight that viral protein,

that will then stick around to defend against future COVID-19 infections.

từ đó, giúp chống lại COVID-19 trong tương lai.

And since this particular protein is likely to be found in most COVID variants,

Vì loại protein đặc biệt này thường có trong hầu hết các biến thể COVID,

these antibodies should reduce the threat of catching new strains.

những kháng thể này sẽ giảm nguy cơ nhiễm các chủng vi-rút mới.

This approach offers significant advantages over previous vaccines.

Cách tiếp cận này có ưu điểm vượt trội so với các loại vắc-xin trước đây.

Traditional vaccines contain weakened versions of live viruses

Vắc-xin truyền thống chứa phiên bản suy yếu của vi-rút sống

or amputated sections of a virus,

hoặc các phần bị cắt cụt của vi-rút,

both of which required time intensive research to prepare

cả hai đều đòi hỏi nhiều thời gian nghiên cứu để chuẩn bị

and unique chemical treatments to safely inject.

và các phương pháp điều trị hóa học riêng để có thể sử dụng an toàn.

But mRNA vaccines don’t actually contain any viral particles,

Nhưng vắc-xin mRNA không chứa bất kỳ phân tử vi-rút nào,

so they don’t have to be built from scratch to safely adjust each virus.

nên không cần phải nghiên cứu lại từ đầu đối với từng loại vi-rút.

In fact, every mRNA vaccine could have roughly the same list of ingredients.

Trên thực tế, mọi loại vắc-xin mRNA có thể có danh sách thành phần gần giống nhau.

Imagine a reliable, robustly tested vaccine that can treat any disease

Hãy tưởng tượng một vắc-xin đáng tin, được thử nghiệm kĩ càng, chữa bách bệnh

by swapping out a single component.

chỉ bằng cách hoán đổi một thành phần duy nhất.

To treat a new illness, researchers would identify the right viral protein,

Để trị một bệnh mới, các nhà nghiên cứu sẽ xác định đúng loại protein của vi-rút,

encode it into mRNA,

mã hóa nó thành mRNA,

and then swap that mRNA into the existing vaccine platform.

sau đó, hoán đổi mRNA đó vào nền tảng vắc-xin hiện có.

This could make it possible to develop new vaccines in weeks,

Điều này có thể giúp phát triển vắc-xin mới chỉ trong vài tuần

giving humanity a flexible new tool in the never-ending fight against disease.

cho nhân loại một công cụ linh hoạt mới

trong cuộc chiến không hồi kết chống lại bệnh tật.