What makes a language... a language? - Martin Hilpert

Translator: Kristina Stamenova

The distinct forms of speech heard

Посебните форми на говор

around Bremen, Germany and Interlaken, Switzerland

присутни во Бремен, Германија и Интерлакен, Швајцарија

are considered regional dialects of the German language.

се сметаат за регионални дијалекти на германскиот јазик.

And yet, when someone from Bremen is visiting the Swiss Alps,

Но, сепак, кога некој од Бремен ги посетува швајцарските Алпи,

the conversations they hear between locals will likely be incomprehensible to them.

најверојатно е дека нема да го разбере разговорот на мештаните.

Similarly, outside of China,

Слично на тоа, надвор од Кина,

Mandarin and Cantonese are often referred to as Chinese dialects.

мандарински и кантонски се сметаат за дијалекти на кинескиот јазик.

But they’re even more dissimilar than Spanish and Italian.

Но тие се разликуваат меѓусебе дури и повеќе од шпанскиот и италијанскиот.

On the other hand, speakers of Danish, Norwegian, and Swedish,

Од друга страна, говорителите на дански, норвешки и шведски

which are recognized as three distinct languages,

кои се признаени како три посебни јазици,

can usually communicate in their native tongues with little difficulty.

вообичаено можат да комуницираат преку мајчиниот јазик, со помали тешкотии.

And Turkish language soap operas, broadcast without dubbing or subtitles,

И турските сапуници, емитувани без синхронизација или титли

are some of the most popular shows in Azeri-speaking Azerbaijan.

се меѓу најгледаните кај азерското население во Азербејџан.

So, when is a form of speech considered a dialect versus a language?

Во кој случај говорот може да се смета за дијалект или јазик?

It seems reasonable that the degree of mutual intelligibility would determine

Се чини дека е прифатлив степенот на меѓусебна разбирливост кој одлучува

whether two ways of speaking are classified as separate languages

дали две наречја можат да бидат издвоени како посебни јазици

or as dialects of the same language.

или пак како дијалекти на истиот јазик.

But as we've seen, there are many occasions where this is not the case.

Но, како што видовме, има многу случаи каде тоа не важи.

Perhaps surprisingly, the distinction between a language and a dialect

Можеби, изненадувачки, поделбата на јазик и дијалект

usually has nothing to do with pronunciation, vocabulary,

не се прави врз основа на изговорот, вокабуларот,

or any other linguistic features.

или која било друга лингвистичка особина.

However, it’s not coincidental, either.

Сепак, не се работи ниту за случајна поделба.

It’s a matter of politics.

Поделбата има политички карактер.

The basis for what’s officially deemed a language

Основата на она што официјално се смета за јазик

was shaped by the emergence of a European nation states beginning around the 1500s.

била воспоставена кога се формирале европските национални држави околу 1500.

In order to establish and maintain centralized governments,

Со цел да воспостават централизирано управување,

clear territorial boundaries, and state-sponsored education systems,

да ги исцртаат територијалните граници, да го поддржат образовниот систем,

many nation states promoted a standardized language.

многу национални држави промовирале идеја за стандардизиран јазик.

Which form of speech was chosen to be the standard language

Говорното подрачје кое било избрано за основа на стандардниот јазик

was usually based on what people spoke in the capital.

било вообичаено она на кое зборувале луѓето во главните градови.

And while other forms of speech persisted, they were often treated as inferior.

И, иако опстанале и другите наречја, тие биле често сметани за инфериорни.

This tradition extended across the globe with European colonization

Таквата традиција се рашири низ цел свет преку европската колонизација

and into modern times.

но и во модерната ера.

Italy, for example, has at least 15 of what might be called regional dialects.

Италија, на пример, има најмалку 15 регионални дијалекти.

One of them, the Florentine dialect,

Еден од нив, фирентинскиот дијалект,

became known as Standard Italian when the country politically unified in 1861.

станал основа за стандардниот италијански јазик при политичкото обединување во 1861.

It was selected because legendary authors like Dante and Machiavelli

Бил избран бидејќи славните писатели како Данте и Макијавели

used it in their original works,

го користеле во нивните изворни дела.

And it came to represent an image of Italian national identity

И така прераснал во симбол на италијанскиот национален идентитет

that some found particularly desirable.

што за некои било крајно пожелно.

Later on, in his attempt to establish a unified, fascist state,

Подоцна, во обидот да изгради обединета, фашистичка држава,

Italian dictator Benito Mussolini saw language standardization

италијанскиот диктатор Бенито Мусолини ја сметал јазичната стандардизација

as an important objective.

за важна цел.

His government promoted standard Italian while prohibiting other forms of speech

Неговата влада го промовирала стандардниот италијански јазик и ги забранила другите

from the public sphere,

говори од јавна употреба,

framing them as backward and unsophisticated.

оценувајќи ги како заостанати и прости.

In everything from job applications to court testimonies,

Почнувајќи од аплицирање за работа па сѐ до сведочење на суд,

standard languages act as gatekeepers around the world.

во сите аспекти, насекаде во светот, стандардниот јазик има улога на чувар.

For instance, one 1999 study showed that landlords responded to apartment inquiries

На пример, истражување од 1999 покажа дека станодавците ги третирале нивните

based on what form of speech their prospective tenants used.

идни потстанари врз основа на тоа со каков говор се служеле тие.

When callers spoke African-American Vernacular English, or AAVE,

Кога тие по телефон зборувале на афроамерикански англиски јазик или ААМА,

landlords were more likely to reject their inquiries.

било поверојатно дека станодавците ќе ги одбијат.

When they spoke so-called Standard American English,

Кога, пак, зборувале на стандарден американски англиски, што

which is often associated with whiteness,

обично се поврзува со бела боја на кожата,

landlords responded more positively.

станодавците биле попозитивно расположени.

Both of these forms of speech are considered English dialects.

И двете форми на говор се сметаат за дијалекти на англискиот јазик.

In the United States, some people have cast AAVE

Во САД, некои луѓе го сметаат ААМА

as an incorrect or simplified version of mainstream US English.

за неточна или поедноставена варијанта на доминантниот американски англиски.

But AAVE follows consistent grammatical rules

Но, ААМА има цврсти граматички правила кои се

every bit as sophisticated as other forms of English.

софистицирани исто толку колку и другите форми на англискиот јазик.

Linguists tend to avoid the term dialect altogether.

Лингвистите се стремат кон одбегнување на терминот „дијалект“.

Instead, many opt to call different forms of speech “varieties.”

Наместо тоа, многумина различните форми на говор ги ословуваат со „варијанти“.

This way, languages are seen as groups of varieties.

На тој начин, јазиците се сметаат за групи на варијанти.

So the English language is made up of varieties

Па, така, англискиот јазик е составен од варијанти

including Standard British and American English, AAVE,

вклучувајќи стандарден британски и американско-англиски, ААМА,

Nigerian English, Malaysian English, and many others.

нигериско-англиски, малезиско-англиски, и многу други.

Each has its own unique history and characteristic pronunciation,

Секој од нив има своја историја и специфичен изговор,

vocabulary, and grammatical structures.

вокабулар и граматичка структура.

But the dividing line between varieties is murky.

Но поделбата на варијантите се чини нејасна.

Human language, in all its cross-pollinating, ever-evolving glory,

Човечкиот јазик преку сите негови заемни интеракции, постојан развој,

naturally resists the impulse to sort it into neat buckets.

природно се спротивставува на импулсот да биде распределен во одделни категории.

Oftentimes, forms of speech exist on a kind of linguistic continuum

Честопати, форми на говор се појавуваат како еден вид на лингвистички континуум

where they overlap with others,

каде се преклопуваат едни со други,

and the differences between them are gradual—

а разликите меѓу нив се постепени,

not clear cut.

не се јасно определени.

And that’s the confounding beauty of the dynamic, diverse,

А во тоа се состои изненадувачкиот шарм на динамичниот, разноликиот,

and dazzling universe of human communication.

и блескав универзум на човечката комуникација.