Faith Jegede: What I've learned from my autistic brothers | TED

Faith Jegede: Điều tôi học được từ những đứa em mắc chứng tự kỉ của mình

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Lien Hoang Reviewer: Thuy Chau Vu

Today I have just one request.

Hôm nay tôi chỉ có một yêu cầu mà thôi.

Please don't tell me I'm normal.

Xin đừng nói với tôi rằng tôi bình thường.

Now I'd like to introduce you to my brothers.

Bây giờ tôi muốn giới thiệu các bạn với những người em trai của tôi

Remi is 22,

Remi 22 tuổi,

tall and very handsome.

cao ráo và rất đẹp trai,

He's speechless, but he communicates joy

Em không nói được, nhưng em truyền đạt niềm vui

in a way that some of the best orators cannot.

theo cách mà ngay cả một số nhà hùng biện giỏi nhất cũng không thể làm được.

Remi knows what love is.

Remi biết tình yêu là gì.

He shares it unconditionally and he shares it regardless.

Em chia sẻ nó một cách vô điều kiện dù bất kể ra sao chăng nữa.

He's not greedy. He doesn't see skin color.

Em ấy không tham lam. Em không phân biệt màu da.

He doesn't care about religious differences, and get this:

Em không quan tâm về sự khác biệt tôn giáo, và hãy hiểu rằng:

He has never told a lie.

Em ấy chưa từng nói dối.

When he sings songs from our childhood,

Khi em hát những bài hát từ thời thơ ấu của chúng tôi,

attempting words that not even I could remember,

cố gắng nhớ những từ mà đến tôi cũng không thể,

he reminds me of one thing:

em ấy gợi nhớ cho tôi một điều rằng:

how little we know about the mind, and how wonderful

chúng ta biết ít về bộ não đến như thế nào, và

the unknown must be.

cái ta chưa biết phải tuyệt vời đến thế nào.

Samuel is 16. He's tall. He's very handsome.

Samuel 16 tuổi. Em cao ráo. Em cũng rất đẹp trai.

He has the most impeccable memory.

Em có một trí nhớ cực hoàn hảo.

He has a selective one, though.

Nhưng cũng là có chọn lọc.

He doesn't remember if he stole my chocolate bar,

Em không nhớ liệu em có xoáy thanh kẹo sô-cô-la của tôi không,

but he remembers the year of release for every song on my iPod,

nhưng em lại nhớ năm phát hành của từng bài hát trên iPod của tôi,

conversations we had when he was four,

các cuộc nói chuyện giữa chúng tôi từ em mới bốn tuổi,

weeing on my arm on the first ever episode of Teletubbies,

tè lên tay của tôi vào ngày Teletubbies lên sóng tập đầu tiên,

and Lady Gaga's birthday.

và sinh nhật của Lady Gaga.

Don't they sound incredible?

Những chuyện này nghe thật tuyệt vời phải không?

But most people don't agree.

Nhưng hầu hết mọi người không đồng ý.

And in fact, because their minds don't fit

Và thực tế là vì tâm trí của các em tôi không phù hợp với

into society's version of normal,

phiên bản xã hội bình thường,

they're often bypassed and misunderstood.

các em thường bị cho qua và hiểu lầm.

But what lifted my heart and strengthened my soul

Nhưng điều khiến trái tim tôi nhẹ nhõm hơn và tâm hồn tôi mạnh mẽ hơn

was that even though this was the case,

là rằng, mặc dù điều này là đúng,

although they were not seen as ordinary,

dù các em không được coi là bình thường,

this could only mean one thing:

điều này chỉ có thể có nghĩa rằng:

that they were extraordinary --

các em thật phi thường --

autistic and extraordinary.

người tự kỉ và người phi thường.

Now, for you who may be less familiar with the term "autism,"

Với các bạn không quen lắm với cụm từ 'tự kỉ',

it's a complex brain disorder that affects social communication,

nó là một rối loạn tổ hợp não bộ mà ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp xã hội,

learning and sometimes physical skills.

học tập và đôi khi những kỷ năng về thể chất.

It manifests in each individual differently,

Triệu chứng bệnh ở mỗi cá nhân một khác,

hence why Remi is so different from Sam.

đó là lý do tại sao Remi là rất khác Sam.

And across the world, every 20 minutes, one new person

Và trên toàn thế giới, cứ 20 phút lại có thêm một người

is diagnosed with autism, and although it's one of

được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ, và mặc dù nó là một trong những

the fastest-growing developmental disorders in the world,

chứng rối loạn phát triển với tốc độ nhanh nhất trên thế giới,

there is no known cause or cure.

ta không rõ nguyên nhân hoặc cách chữa trị.

And I cannot remember the first moment I encountered autism,

Và tôi không thể nhớ thời điểm đầu tiên tôi tiếp cận với chứng tự kỷ,

but I cannot recall a day without it.

nhưng tôi không thể nhớ một ngày mà không có nó.

I was just three years old when my brother came along,

Tôi mới ba tuổi khi em tôi ra đời

and I was so excited that

và tôi đã vô cùng phấn khích rằng

I had a new being in my life.

có thêm một người mới trong đời.

And after a few months went by,

Và sau một vài tháng,

I realized that he was different.

tôi nhận ra rằng em khác biệt.

He screamed a lot.

Em la hét nhiều.

He didn't want to play like the other babies did,

Em không muốn chơi đùa như các em bé khác,

and in fact, he didn't seem

và trong thực tế, em có vẻ

very interested in me whatsoever.

chẳng thích thú gì đến tôi hay điều gì khác hết.

Remi lived and reigned in his own world, with his own rules,

Remi sống và ngự trị trong thế giới của riêng mình, với quy tắc riêng của mình,

and he found pleasure in the smallest things,

và em thấy niềm vui trong những điều nhỏ nhặt nhất,

like lining up cars around the room

như là xếp ô tô quanh phòng

and staring at the washing machine

và nhìn chằm chằm vào cái máy giặt

and eating anything that came in between.

và ăn bất cứ thứ gì trong tầm tay.

And as he grew older, he grew more different,

Khi lớn lên, em trở nên càng khác biệt,

and the differences became more obvious.

và sự khác biệt trở nên rõ ràng hơn.

Yet beyond the tantrums and the frustration

Nhưng ngoài cơn phẫn nộ và bực dọc

and the never-ending hyperactivity

và việc hiếu động thái quá không ngơi nghỉ

was something really unique:

là một điều gì đó thực sự độc đáo:

a pure and innocent nature, a boy who saw the world

một bản năng thuần khiết và ngây thơ, một cậu bé nhìn cuộc đời

without prejudice, a human who had never lied.

không chút định kiến, một con người không bao giờ nói dối.

Extraordinary.

Phi thường.

Now, I cannot deny that there have been

Chà, tôi không thể phủ nhận rằng đã có

some challenging moments in my family,

một vài khoảnh khắc khó khăn trong gia đình tôi,

moments where I've wished that they were just like me.

những khoảnh khắc tôi ước ao các em cũng giống như mình.

But I cast my mind back to the things that they've taught me

Nhưng tôi đưa kí ức mình quay trở lại những điều các em đã dạy tôi

about individuality and communication and love,

về tính cách, lối giao tiếp và tình yêu

and I realize that these are things that

và tôi nhận ra rằng đây là những điều mà

I wouldn't want to change with normality.

tôi sẽ chẳng đánh đổi để lấy sự bình thường.

Normality overlooks the beauty that differences give us,

Sự bình thường bỏ lỡ vẻ đẹp mà sự khác biệt ban cho chúng ta

and the fact that we are different doesn't mean that one of us is wrong.

và việc chúng ta khác nhau không có nghĩa là một trong ta có điều gì không ổn

It just means that there's a different kind of right.

Nó chỉ có nghĩa là có một loại 'đúng' khác mà thôi.

And if I could communicate just one thing to Remi

Và nếu tôi chỉ có thể truyền đạt một điều cho Remi

and to Sam

và cho Sam

and to you,

và cho các bạn,

it would be that you don't have to be normal.

điều đó là bạn không bắt buộc phải bình thường.

You can be extraordinary.

Bạn có thể phi thường.

Because autistic or not,

Vì có mắc chứng tự kỷ hay không,

the differences that we have --

sự khác biệt giữa chúng ta --

We've got a gift! Everyone's got a gift inside of us,

Chúng ta có một món quà! Ai cũng mang trong mình một món quà,

and in all honesty, the pursuit of normality

và thật lòng mà nói, theo đuổi cái bình thường

is the ultimate sacrifice of potential.

chính là hi sinh tiềm năng lớn nhất.

The chance for greatness, for progress and for change

Cơ hội cho sự vĩ đại, tiến bộ và cho sự thay đổi

dies the moment we try to be like someone else.

bị dập tắt khi ta cố gắng trở nên giống như một người khác.

Please -- don't tell me I'm normal.

Xin -- đừng nói rằng tôi bình thường.

Thank you. (Applause)

Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)

(Applause)

(Vỗ tay)