Siegfried Woldhek: The true face of Leonardo Da Vinci?

Siegfried Woldhek Leonardo'nun gerçek simasını nasıl bulduğunu gösteriyor

Çeviri: Abdülkadir İnel Gözden geçirme: Ahmet Yükseltürk

Good morning.

Günaydın.

Let's look for a minute at the greatest icon of all, Leonardo da Vinci.

Bir dakikalığına ikonların en büyüğüne bakalım, Leonardo da Vinci.

We're all familiar with his fantastic work --

Hepimiz onun olağanüstü çalışmalarına aşinayız --

his drawings, his paintings, his inventions, his writings.

çizimleri, resimleri, icatları, yazıları.

But we do not know his face.

Ama onun yüzünü bilmiyoruz.

Thousands of books have been written about him,

Onun hakkında şu ana kadar binlerce kitap yazıldı,

but there's controversy, and it remains, about his looks.

fakat görünüşü hakkında devam eden bir tartışma var.

Even this well-known portrait is not accepted by many art historians.

Hatta bu en iyi bilinen portre bile çoğu tarihçi tarafından kabul görmüyor.

So, what do you think?

Peki siz ne düşünüyorsunuz?

Is this the face of Leonardo da Vinci or isn't it?

Bu Leonardo da Vinci'nin yüzü mü yoksa değil mi?

Let's find out.

Haydi beraber karar verelim.

Leonardo was a man that drew everything around him.

Leonardo çevresindeki her şeyi çizen bir adamdı.

He drew people, anatomy, plants, animals, landscapes, buildings, water, everything.

İnsanları, anatomiyi, bitkileri, hayvanları, manzaraları, binaları, suyu, her şeyi çizmişti.

But no faces?

Fakat yüzleri çizmemiş miydi?

I find that hard to believe.

İnanılmasını güç buluyorum.

His contemporaries made faces, like the ones you see here --

Zamanının insanları yüzler çizmişti, burada gördüğünüz gibi.

en face or three-quarters.

Karşıdan ya da yüzün dörtte üçlük kısmı.

So, surely a passionate drawer like Leonardo

O zaman Leonardo gibi tutkulu bir ressam

must have made self-portraits from time to time.

zaman zaman kendi portresini muhakkak yapmıştır.

So let's try to find them.

Haydi bulmaya çalışalım.

I think that if we were to scan all of his work

Eğer bütün çalışmalarını taratmış ve kendi portresini aramış olsaydık,

and look for self-portraits, we would find his face looking at us.

bize bakan yüzünü bulurduk diye düşünüyorum.

So I looked at all of his drawings, more than 700,

Ve bütün çizimlerine baktım, 700'den fazla,

and looked for male portraits.

ve sonra erkek portrelerini seçtim.

There are about 120, you see them here.

Yaklaşık 120 tane var, burada görüyorsunuz.

Which ones of these could be self-portraits?

Hangileri kendi portresi olabilir?

Well, for that they have to be done as we just saw, en face or three-quarters.

Bizim gördüğümüz tarzda yapılmış olmalı, karşıdan ya da üçte dörtlük kısım.

So we can eliminate all the profiles.

Dolayısı ile bütün profilleri eliyoruz.

It also has to be sufficiently detailed.

Ayrıca yeterli ölçüde detaylı olmalı.

So we can also eliminate the ones that are very vague or very stylized.

O zaman belirsiz ya da aşırı biçimlendirilmiş olanları eliyoruz.

And we know from his contemporaries

Ve o dönemde yaşamış insanlardan biliyoruz ki,

that Leonardo was a very handsome, even beautiful man.

Leonardo çok yakışıklı, hatta güzel bir erkek.

So we can also eliminate the ugly ones or the caricatures.

O zaman çirkin ya da karikatür olanları da eleyebiliriz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And look what happens -- only three candidates remain that fit the bill.

Ve bakın ne oldu -- tarife uyan sadece üç adayımız kaldı.

And here they are.

Ve işte buradalar.

Yes, indeed, the old man is there,

Evet gerçekten de, yaşlı adam orada,

as is this famous pen drawing of the Homo Vitruvianus.

ve bu ünlü Homo Vitruvianos'un kalem çizimi de öyle.

And lastly, the only portrait of a male that Leonardo painted, "The Musician."

Ve son olarak, Leonardo'nun yaptığı tek erkek portresi, "Müzisyen".

Before we go into these faces,

Resimleri incelemeden önce,

I should explain why I have some right to talk about them.

niye bunlar hakkında biraz konuşma hakkımın olduğunu anlatmalıyım.

I've made more than 1,100 portraits myself

Gazeteler için 1,100'den fazla porte çizdim,

for newspapers, over the course of 300 -- 30 years, sorry, 30 years only.

300 yıldan beri -- 30 yıl, afedersiniz, 30 yıl sadece.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But there are 1,100, and very few artists have drawn so many faces.

Fakat 1,100 tane vardı, ve çok az sanatçı bu kadar fazla yüz çizmiştir.

So I know a little about drawing and analyzing faces.

Yani yüz çizimi ve analizi konusunda biraz bilgim var.

OK, now let's look at these three portraits.

Tamam, şimdi bu üç portreye bakalım.

And hold onto your seats, because if we zoom in on those faces,

Koltuklarınıza sıkı tutunun, çünkü eğer bu üç resime yakından bakarsak,

remark how they have the same broad forehead, the horizontal eyebrows,

hepsinin nasıl aynı geniş alına, yatay kaşlara, uzun buruna,

the long nose, the curved lips and the small, well-developed chin.

eğimli dudaklara ve küçük iyi gelişmiş çeneye sahip olduğuna dikkat edin.

I couldn't believe my eyes when I first saw that.

İlk gördüğümde gözlerime inanamamıştım.

There is no reason why these portraits should look alike.

Bu portrelerin aynı görünüme sahip olması için hiç bir sebep yoktu.

All we did was look for portraits that had the characteristics of a self-portrait,

Tek yaptığımız kişisel portreye ait özellikleri barındıran resmi aramaktı.

and look, they are very similar.

ve bakın, hepsi birbirine benziyor.

Now, are they made in the right order?

Şimdi, düzgün bir sırada mı yapılmışlar?

The young man should be made first.

Genç adam ilk önce yapılmış olmalı.

And as you see here from the years that they were created,

Ve yapıldığı tarihlere bakarak,

it is indeed the case.

öyle olduğunu görürüz.

They are made in the right order.

Doğru sırada yapılmışlar.

What was the age of Leonardo at the time? Does that fit?

Leonardo'nun yaşı neydi o zaman? Uyuyor mu?

Yes, it does. He was 33, 38 and 63 when these were made.

Evet uyuyor. Bunlar yapıldığında 33, 38 ve 63 yaşlarındaydı.

So we have three pictures, potentially of the same person

Yani elimizde üç tane resim var, muhtemelen o zamanki

of the same age as Leonardo at the time.

Leonardo ile aynı yaşta olan kişiye ait.

But how do we know it's him, and not someone else?

Peki onun başka biri değil de, o olduğunu nasıl bileceğiz?

Well, we need a reference.

O zaman bir referansa ihtiyaç var.

And here's the only picture of Leonardo that's widely accepted.

Ve bu da Leonardo'nun en fazla kabul gören tek resmi.

It's a statue made by Verrocchio, of David,

Bu Leonardo'nun 15 yaşında bir çocukken poz verdiği

for which Leonardo posed as a boy of 15.

Verrocchio tarafından yapılan David Heykeli.

And if we now compare the face of the statue,

Ve eğer heykelin yüzü ile müzisyenin yüzünü karşılaştırırsak,

with the face of the musician, you see the very same features again.

ikisinin de aynı özelliklere sahip olduğunu görürsünüz.

The statue is the reference, and it connects the identity of Leonardo

Heykel referans noktamız, ve o Leonardo'nun kimliğini bu

to those three faces.

üç yüze bağlamaktadır.

Ladies and gentlemen, this story has not yet been published.

Bayanlar ve baylar, bu hikaye henüz yayınlanmadı.

It's only proper that you here at TED hear and see it first.

Burada sizlerin, TED'e katılanların, ilk duyup görmesi daha uygundur.

The icon of icons finally has a face.

İkonların ikonu sonunda bir yüze kavuştu.

Here he is: Leonardo da Vinci.

Ve işte o -- Leonardo da Vinci.

(Applause)

(Alkış)