Siegfried Woldhek: The true face of Leonardo Da Vinci?

Siegfried Woldhek trình bày cách ông ta khám phá ra gương mặt thật của Leonardo

Translator: Duc Nguyen Reviewer: Trong Kim Nguyen

Good morning.

Xin chào.

Let's look for a minute at the greatest icon of all, Leonardo da Vinci.

Hãy dành 1 ít phút để nhìn lại biểu tượng lớn nhất mọi thời đại, Leonardo da Vinci.

We're all familiar with his fantastic work --

Chúng ta đều quen thuộc với các tác phẩm tuyệt vời của ông --

his drawings, his paintings, his inventions, his writings.

những tranh vẽ, phác thảo, những phát minh, ghi chép.

But we do not know his face.

Nhưng chúng ta không biết gương mặt của ông ta.

Thousands of books have been written about him,

Có hàng ngàn cuốn sách đã được viết về ông,

but there's controversy, and it remains, about his looks.

nhưng vẫn còn đó những tranh luận về gương mặt của ông.

Even this well-known portrait is not accepted by many art historians.

Thậm chí ngay cả tấm chân dung nổi tiếng này cũng bị nhiều nhà sử học bác bỏ.

So, what do you think?

Vậy bạn nghĩ gì?

Is this the face of Leonardo da Vinci or isn't it?

Đây có phải là chân dung của Leonardo da Vinci hay không?

Let's find out.

Chúng ta hãy cùng nhau khám phá.

Leonardo was a man that drew everything around him.

Leonardo vẽ mọi thứ xung quanh của ông.

He drew people, anatomy, plants, animals, landscapes, buildings, water, everything.

Ông vẽ người, cơ thể người, cây cỏ, động vật, cảnh quan, nhà cửa, nước, ông vẽ mọi thứ.

But no faces?

Nhưng lại không vẽ gương mặt mình sao?

I find that hard to believe.

Tôi thấy điều đó thật khó tin.

His contemporaries made faces, like the ones you see here --

Những họa sĩ đương thời đều tự vẽ chân dung, như bạn thấy ở đây.

en face or three-quarters.

Chính diện hoặc 1 góc 3/4.

So, surely a passionate drawer like Leonardo

Vậy chắc chắn là một người đam mê vẽ vời như Leonardo

must have made self-portraits from time to time.

thì thế nào cũng đã nhiều lần tự vẽ chân dung của mình.

So let's try to find them.

Chúng ta thử khám phá nhé.

I think that if we were to scan all of his work

Tôi nghĩ là nếu chúng ta chụp tất cả những tác phẩm của ông

and look for self-portraits, we would find his face looking at us.

rồi tìm những bức vẽ chân dung thì chúng ta sẽ có thể tìm ra được.

So I looked at all of his drawings, more than 700,

Do đó tôi đã xem qua hết tất cả các bản vẽ, có tới hơn 700 tác phẩm,

and looked for male portraits.

và tìm những bức vẽ chân dung đàn ông.

There are about 120, you see them here.

Thì có khoản 120 bức.

Which ones of these could be self-portraits?

Vậy cái nào mới là chân dung tự họa?

Well, for that they have to be done as we just saw, en face or three-quarters.

Thật ra, chúng phải là gương mặt chính diện hoặc 1 góc 3/4.

So we can eliminate all the profiles.

Vậy chúng ta có thể loại bỏ những tác phẩm vẽ mặt nghiêng.

It also has to be sufficiently detailed.

Chân dung của ông cũng phải được vẽ chi tiết.

So we can also eliminate the ones that are very vague or very stylized.

Nên chúng ta có thể loại bỏ những tác phẩm mờ nhạt được cách điệu hóa.

And we know from his contemporaries

Và chúng ta cũng biết rằng trong thời đại của ông,

that Leonardo was a very handsome, even beautiful man.

Leonardo là người rất đẹp trai.

So we can also eliminate the ugly ones or the caricatures.

Nên chúng ta cũng loại bỏ được những tác phẩm biếm họa và những bức chân dung xấu xí.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And look what happens -- only three candidates remain that fit the bill.

Và nhìn lại thử xem -- chỉ có 3 tác phẩm phù hợp với tiêu chí.

And here they are.

Và đây.

Yes, indeed, the old man is there,

Vâng, có tranh ông lão ở đây,

as is this famous pen drawing of the Homo Vitruvianus.

và đây là bản phác thảo nổi tiếng Homo Vitruvianos.

And lastly, the only portrait of a male that Leonardo painted, "The Musician."

Và cuối cùng, là chân dung của một người thanh niên, "The Musician."

Before we go into these faces,

Trước khi tìm hiểu thêm,

I should explain why I have some right to talk about them.

tôi nên giải thích rằng tại sao tôi lại có thể nói về điều này.

I've made more than 1,100 portraits myself

Tôi đã vẽ hơn 1100 chân dung.

for newspapers, over the course of 300 -- 30 years, sorry, 30 years only.

cho các tờ báo, cũng đã 300 -- 30 năm, xin lỗi, chỉ 30 năm thôi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But there are 1,100, and very few artists have drawn so many faces.

Nhưng tôi đã vẽ 1100 tác phẩm và rất hiếm các nghệ sĩ đạt được số lượng này.

So I know a little about drawing and analyzing faces.

Nên tôi biết chút ít về vẽ vời và phân tích các khuôn mặt.

OK, now let's look at these three portraits.

Bây giờ chúng ta thử nhìn kĩ 3 bức chân dung này.

And hold onto your seats, because if we zoom in on those faces,

Và hãy yên vị trên ghế, bởi vì khi tôi phóng to những bức hình này,

remark how they have the same broad forehead, the horizontal eyebrows,

chúng ta sẽ nhận thấy rằng chúng đều có trán rộng, chân mày ngang,

the long nose, the curved lips and the small, well-developed chin.

mũi dài, môi nhỏ và cong, cằm đầy đặn.

I couldn't believe my eyes when I first saw that.

Tôi cũng không thể tin vào mắt mình khi lần đâu tôi nhận ra điều này.

There is no reason why these portraits should look alike.

Chẳng có lý do gì để 3 tấm chân dung này lại giống nhau đến thế.

All we did was look for portraits that had the characteristics of a self-portrait,

Tất cả những gì chúng ta làm ở đây là tìm ra những tác phẩm giống như chân dung tự họa,

and look, they are very similar.

và hãy xem, chúng rất giống nhau.

Now, are they made in the right order?

Vậy chúng có được vẽ theo trật tự nào không?

The young man should be made first.

Chân dung của người thanh niên có lẽ được vẽ trước.

And as you see here from the years that they were created,

Và bạn thấy đây là thời điểm mà những tác phẩm được vẽ,

it is indeed the case.

đây cũng là điều quan trong.

They are made in the right order.

Chúng được vẽ theo thứ tự rất khớp.

What was the age of Leonardo at the time? Does that fit?

Lúc đó Leonardo bao nhiêu tuổi? Liệu có phù hợp hay không?

Yes, it does. He was 33, 38 and 63 when these were made.

Có, chúng rất phù hợp. Đây là lúc ông ta 33, 38 và 63 tuổi.

So we have three pictures, potentially of the same person

Vậy chúng ta có 3 tác phẩm, rất có thể là của cùng 1 người

of the same age as Leonardo at the time.

cùng độ tuổi của Leonardo ở thời điểm tác phẩm được sáng tác.

But how do we know it's him, and not someone else?

Vậy làm sao biết được đó chính là ông ta chứ không phải ai khác?

Well, we need a reference.

Chúng ta cần 1 cái gì đó để tham chiếu.

And here's the only picture of Leonardo that's widely accepted.

Đây là tấm hình duy nhất của Leonardo được mọi người chấp nhận.

It's a statue made by Verrocchio, of David,

Đây là một bức tượng David, được khắc bởi Verrocchio,

for which Leonardo posed as a boy of 15.

mà trong đó Leonardo là người làm mẫu khi mới 15 tuổi.

And if we now compare the face of the statue,

Và nếu chúng ta so sánh gương mặt của bức tượng,

with the face of the musician, you see the very same features again.

với gương mặt của "The musician", chúng ta có thể thấy chúng có chung những đặc điểm.

The statue is the reference, and it connects the identity of Leonardo

Bức tượng là cái để đối chiếu, và nó liên kết những nhận dạng về Leonardo

to those three faces.

với 3 tác phẩm kia.

Ladies and gentlemen, this story has not yet been published.

Thưa quí vị, điều quý vị vừa nghe chưa được công bố ở bất cứ đâu cả.

It's only proper that you here at TED hear and see it first.

Quý vị là những người đầu tiên được nghe và chứng kiến tại TED.

The icon of icons finally has a face.

Biểu tượng của những biểu tượng cuối cùng cũng đã hiện diện.

Here he is: Leonardo da Vinci.

Và đây- Leonardo da Vinci.

(Applause)

(Vỗ tay)