Sebastian Wernicke: 1000 TEDTalks, 6 words

Translator: Liridon Shala Reviewer: Robert Lokaj

There's currently over a thousand TED Talks on the TED website.

Momentalisht janë mbi një mijë biseda TED-i në ueb sajtin e TED-it.

And I guess many of you here think that this is quite fantastic,

Dhe mendoj se shumë prej jush këtu

mendoni së shumë mjaftë fantastike --

except for me, I don't agree with this.

përveq meje. Unë nuk pajtohem me këtë.

I think we have a situation here.

Mendoj se kemi një situat këtu.

Because if you think about it, 1,000 TED Talks,

Sepse nëse mendoni rreth tij, 1,000 biseda TED-i

that's over 1,000 ideas worth spreading.

kjo është rreth 1,000 idea të i'a vlenë të shprendahen.

Si ka mundësi

How on earth are you going to spread a thousand ideas?

të shprendahen njëmijë idea?

Even if you just try to get all of those ideas into your head

Madje edhe nëse provoni ti veni të gjitha këto ideja në koken tuaj

duke i shiquar të gjitha këto mijera TED video

by watching all those thousand TED videos,

do t'ju merrte juve

it would actually currently take you over 250 hours to do so.

më teper se 250 orë për ti parë ato.

And I did a little calculation of this.

Dhe unë bëra një kalkulim të vogël në të.

Dëmi për ekonomi për secilin që e benë këtë

The damage to the economy for each one who does this is around $15,000.

është rreth 15,000 dollarë.

So having seen this danger to the economy,

Pra duke e pasur parasyesh këtë dëm për ekonominë,

mendova të gjejmë një zgjiedhje për këtë problem.

I thought, we need to find a solution to this problem.

Këtu është menyra për të.

Here's my approach to it all.

Po ta shiqoni situaten momentale,

If you look at the current situation, you have a thousand TED Talks.

ju keni njëmijë TEDbiseda.

Each of those TED Talks has an average length of about 2,300 words.

Secila prej këtyra bisedave ka një madhësi mesatare

rreth 2,300 fjalë.

Tani ta marrim të gjithën së bashku

Now take this together, and you end up with 2.3 million words of TED Talks,

ju përfundoni me 2.3 miljonë fjalë të biedave TED-it,

e cila është rreth 3 Bibla të marruar së bashku.

which is about three Bibles-worth of content.

(Laughter)

Pyetja e përgjithëshme këtu ësthë,

The obvious question here is, does a TED Talk really need 2,300 words?

a vërtet TED-bisedave ju duhen 2,300 fjalë?

a ka mundësi për ndonjë zvoglim?

Isn't there something shorter?

I mean, if you have an idea worth spreading,

Mendoj, nëse keni një ide e cila i'a vlen të shprendahet,

me siguri që mund ta bëni paksa më të shkurtër

surely you can put it into something shorter than 2,300 words.

sesa 2,300 fjalë

The only question is, how short can you get?

Pytja e vetme është, sa shkurt mund të bëhet?

Cili është minimumi i fjalëve

What's the minimum amount of words you would need to do a TED Talk?

që ju duhet ta beni një bisedTed-i?

Gjërsa isha duke e valvuar këtë pytje,

While I was pondering this question,

I came across this urban legend about Ernest Hemingway,

Erdhi përreth kjo legjenda urbane e Ernest Hemingway,

i cili tha që këto gjashtë fjalët këtu:

who allegedly said that these six words here:

Për shitje: këpuc për bebe, kurr mos i vesh,"

"For sale: baby shoes, never worn,"

ishin novelat më të mira që ai kishte shkruar.

were the best novel he had ever written.

And I also encountered a project called Six-Word Memoirs

Dhe gjithashtu takova një projekt të quajtur gjashtë-fjalët

ku njerëzit ishin pyetur,

where people were asked, take your whole life

për gjithë jeten tuaj dhe të lutem grupoj të gjitha këto në gjashtë fjalë sikurse këtu:

and please sum this up into six words, such as these here:

"gjeje dashurin e vërtetë, martohu me dikë tjetër."

"Found true love, married someone else."

apo " jetesa eksistencjale; ta shpifë."

Or "Living in existential vacuum; it sucks."

I actually like that one.

Faktikisht më pëlqen ajo.

So if a novel can be put into six words

Pra nese një novel mund të grupohet në gjashtë fjalë

and a whole memoir can be put into six words,

dhe një kuptimi të vëndoset në gjashtë fjalë,

you don't need more than six words for a TED Talk.

nuk ju duhet më tepër se gjashtë fjalë për një TEDbisedë.

We could have been done by lunch here.

Ne do ta kishim berë deri në drekë.

Mendojë...

(Laughter)

And if you did this for all thousand TED Talks,

Dhe nëse i keni berë të gjitha mijerë TEDbiseda,

you would get from 2.3 million words down to 6,000.

ju do të kishit prej 2.3 milion fjalëve në 6,000.

Pra mendojë se e gjithë kjo i'a vlenë.

So I thought this was quite worthwhile.

Pra fillova ti pyes të gjithë shokët e mijë,

So I started asking all my friends,

please take your favorite TED Talk and put that into six words.

te lutem zgjedhe TEDbiseden tuaj të preferuar dhe vëndose atë në gjashtë fjalë.

So here are some of the results that I received.

Dhe këtu janë disa prej rezultateve që pranova. Mendoj se janë shumë të mira.

Për shembull, Dan Pink's biseda në motivimë,

I think they're quite nice.

For example, Dan Pink's talk on motivation, which was pretty good,

e cila do kishte qenë e mirë nese nuk do ta kishit parë:

"Hudhe shkopin. Hudhe karatin. Sjell kuptimin."

if you haven't seen it: "Drop carrot. Drop stick. Bring meaning."

Është e gjithë ajo që faktikishtë ai fletë në ato 18 minuta e gjysmë.

It's what he's basically talking about in those 18,5 minutes.

Madje disa prej tyre përfshijnë edhe referencat e folësit,

Or some even included references to the speakers,

si Nathan Myhrvold stili i të foluritë,

apo koha e Tim Ferriss,

such as Nathan Myhrvold's speaking style, or the one of Tim Ferriss,

i cili mund të konsiderohet një lloje ngushtimi për kohën.

which might be considered a bit strenuous at times.

Sfida këtu është se nëses unë provojë të bejë këtë sistematikishtë,

The challenge here is, if I try to systematically do this,

ndoshta do të përfundoja më më shumë përmbledhje,

I would probably end up with a lot of summaries,

mirpo jo me shumë shokë në fundë.

but not with many friends in the end.

Pra më është dashur të gjejë një metodë ndryshe,

So I had to find a different method, preferably involving total strangers.

duke i përfshirë të huajt në përgjethsi.

Dhe fatmirësisht eksiston një uebsajt i quajtur Mechanical Turk,

And luckily, there's a website for that, called Mechanical Turk,

i cili është një uebsajt ku mund ti postoni detyrat

which is a website where you can post tasks

të cilat nuk dëshironi ti beni vetë,

that you don't want to do yourself,

sikurse " te lutem përmbledhma këtë tekst në gjashtë fjalë."

such as "Please summarize this text for me in six words."

Dhe nuk u lojova shteteve të ulëta të punojnë në këtë,

And I didn't allow any low-cost countries to work on this,

mirpo zbulova se mund ta përmbledhi në gjashtë fjalë vetem për 10 centë,

but I found out I could get a six-word summary for just 10 cents,

për të cilin mendoj së është një qmim goxa i mirë.

which I think is a pretty good price.

madje atëher, fatkeqësishtë,

Even then, unfortunately,

nuk është e mundur të përmbledhësh secilen Tedbised individualishtë.

it's not possible to summarize each TED Talk individually.

Because if you do the math, you have a thousand TED Talks,

sepse nëse e llogaritë, ju keni një mijë TEDbiseda,

pagesa prej 10 centëve për secilen;

you pay 10 cents each;

you have to do more than one summary for each of those talks,

ju duhet të beni më teper se një përmbledhje për secilen bisedë,

because some of them will probably be, or are, really bad.

sepse disa prej tyre ndoshta do të jenë, janë, vërtet të këqinjë.

So I would end up paying hundreds of dollars.

Pra do të përfundoja të paguaje qindra dollarë.

So I thought of a different way,

Pra mendova një menyr ndryshe

by thinking, well, the talks revolve around certain themes.

duke menduar,mirë, bisedat e involvuar rreth një teme.

So what if I don't let people summarize individual TED Talks to six words,

Pra qfar nëse nuk u lejojë njerëzve të bejnë përmbledhje

të bisedave individuale në gjashtë fjalë,

por t'ju dhëjm atyre 10 ted biseda ne të njejtën kohë

but give them 10 TED Talks at the same time

dhe t'ju themi, " ju lutem beni një gjashtë-fjalë-përmbledhje për këtë."

and say, "Please do a six-word summary for that one."

Do ti shkurtoja shpenzimet në 90 përqind.

I would cut my costs by 90 percent.

Pra për 60 dollarë,

So for $60,

I could summarize a thousand TED Talks into just 600 summaries,

do ti përmbledhja një mijë ted biseda

në vetem 600 përmbledhje,

which would actually be quite nice.

e cila do të ishte shumë e mirë.

Some of you might actually right now be thinking,

Tani disa prej jush mund te jeni duke menduarë,

është qesharake ti përmbledhesh 10 ted bisedas në vetem gjashtë fjalë.

it's downright crazy to have 10 TED Talks summarized into just six words.

faktikisht nuk është,

But it's actually not,

because there's an example by statistics professor Hans Rosling.

sepse është një shembull statistikor nga profesori Hans Rosling.

Mendoj se shumë prej jush keni parë një ose më shumë biseda të tijë.

I guess many of you have seen one or more of his talks.

Ai ka tetë biseda online,

He's got eight talks online,

dhe këto biseda faktikisht mund të përmbledhen në vetem katër fjalë,

and those can basically be summed up into just four words,

because that's all he's basically showing us, our intuition is really bad.

sepse ajo është e gjitha se qfar po na tregon ai,

intuita jonë është e keqe.

Ai gjithmon na tregon se jemi gabimë.

He always proves us wrong.

So people on the Internet, some didn't do so well.

Pra njerëzit në internet, disa nuk e benë mirë.

And when I asked them to summarize the 10 TED Talks at the same time,

Mendojë, kur i kërkova atyre ti përmbledhin 10 ted biseda në po të njejtën kohë,

disa zgjedhen menyren e lehtë.

some took the easy route out.

Ata kishin vetem disa komente gjenerale.

They just had some general comment.

There were others -- and I found this quite cheeky --

Ishinë të tjerët, të cilen nuk janë shumë të mirë.

They used their six words to talk back to me

Ata përdoren gjashtë fjalët për të biseduar prap me mua

dhe më pyten mu se a e kam vizituar google kohëve të fundit.

and ask me if I'd been too much on Google lately.

(Laughter)

And finally also, I never understood this,

Dhe përfundimisht këtë kurr nuk e kuptova,

some people really came up with their own version of the truth.

disa njerëz vërtet vin me versionin e tyre të së vërtetes.

Nuk e di nese ndonjëra prej këtyre ted bisedave e përmban këtë.

I don't know any TED Talk that contains this.

But, oh well.

Mirpo, mirë. Sidoqoft në fund,

In the end, however, and this is really amazing,

dhe kjo me të vërtet është mahnitëse,

for each of those 10 TED Talk clusters that I submitted,

për secilen prej 10 ted bisedave ndarje që une e dorzova,

Unë faktikisht pranove përmbledhje të kuptimshme.

I actually received meaningful summaries.

Këto janë disa prej të preferuarve të mija.

Here are some of my favorites.

Për shembull, për të gjitha ted bisedat rreth ushqimeve,

For example, for the TED Talks about food,

dikush përmbledhi këtë në: "Ushqimi ndryshon trupin, trurin dhe ambientin,"

someone summed this up into: "Food shaping body, brains and environment,"

për të cilen mendoj se është shumë e mirë.

which I think is pretty good.

Apo lumturinë: "Provimi drejt lumturisë =

Or happiness: "Striving toward happiness = moving toward unhappiness."

duke lëvizuar drejt jolumturisë."

Pra këtu isha.

So here I was.

I had started out with a thousand TED Talks

Më është dashur të filloj më mijera ted biseda

and I had 600 six-word summaries for those.

dhe më është dashur 600 fjalë përmbledhje për këto.

Faktikisht tingllonte bukur në fillim,

Actually, it sounded nice in the beginning,

mirpo kur e shiqoni 600 përmbledhjet, është vërtet shumë.

but when you look at 600 summaries, it's quite a lot, it's a huge list.

Është një list e madhe.

(Laughter)

Pra unë mendova, ndoshta duhet të bejë një hap para këu

So I thought, I probably have to take this one step further here

and create summaries of the summaries, and this is exactly what I did.

dhe të krijojë përmbledhje të përmbledhjeve -- dhe kjo është saktësisht ajo se qfar unë bëra.

Pra morra 600 përmbledhjet që kisha,

So I took the 600 summaries that I had, put them into nine groups

i vendosa aty në nëntë grupe

according to the ratings that the talks had originally received on TED.com

bazuar në renditjen që bisedat origjinali kan parnuar në ted.com

and asked people to do summaries of those.

dhe kërkova njerëzve të bejnë përmbledhje në to.

prap, ka disa keqkuptime.

Again, there were some misunderstandings.

Për shembull, kur i kam grupuar të gjitha bisedat e bukura,

For example, when I had a cluster of all the "Beautiful" talks,

dikush mendonte se une isha vetem duke i gjetur pikat kyqe.

someone thought I was just trying to find the ultimate pick-up line.

Mirpo në fund, mahniteshum,

But in the end, amazingly,

prap, njerëzit ishin në gjendje ta benin atë.

again, people were able to do it.

Për shembull, të gjitha ted bisedat e enkurajuar:

For example, all the courageous TED Talks:

"Njerëzit vdisnin," apo "Njerëzit vuajnë." ishte vetem një,

"People dying" or "People suffering" was also one,

"me një zgjidhje të thjesht."

"with easy solutions around."

Apo receta per tedbisedat e pikes se fundit:

Or the recipe for the ultimate jaw-dropping TED Talk:

"Fotografit e flickr te kompozuara dhe integruar ne klasikë."

"Flickr photos of intergalactic classical composer."

Mendoj kjo është esenca e gjith kësaj.

I mean that's the essence of it all.

Now I had my nine groups, but, I mean, it's already quite a reduction.

Tani kisha nëntë grupet e mija,

mirpo, mendoj, është goxa një reduktim.

But of course, once you are that far, you're not really satisfied.

Mirpo sigurisht, kur jeni aq larg, ju nuk jeni i knaqur.

Dëshiroja të shkoja komplet rrugen ne destinimë,

I wanted to go all the way, all the way down the distillery,

duke filluar me njëmijë tedbiseda.

starting out with a thousand TED Talks.

Dëshiroja të kem njëmijë tedbiseda të përmbledhuar në vetem gjashtë fjalë --

I wanted to have a thousand TED Talks summarized into just six words --

e cila do të ishte në 99.9997% reduktim i përmbajtjes.

which would be a 99.9997 percent reduction in content.

Dhe do të paguaja vetem 99.50 dollarë --

And I would only pay $99.50 --

pra të qëndroj madje edhe nen njëqind dollarë.

so stay even below $100 for it.

Pra kishi mbi 50 përmbledhje të kompletuara.

So I had 50 overall summaries done.

Këtë herë pagova 25 centë

This time I paid 25 cents

spese mendova se detyra ishte pak më e vështirë.

because I thought the task was a bit harder.

And unfortunately, when I first received the answers --

Dhe fatkeqësisht kur pranova përgjigjëjet --

dhe këtu ju do ti shihni gjashtë përgjigjëjet --

and here, you'll see six of the answers -- I was a bit disappointed.

isha pak i zhgenjyer.

Because I think you'll agree, they all summarize some aspect of TED,

Sepse unë mendova se ju do të pajtohesit, të gjith përmbledhen disa aspekte të TED-it,

mirpo për mua ata ata u ndien pak sa të verbër,

but to me, they felt a bit bland,

apo ata vetem kishin disa aspekte të TED-it në ta.

or they just had a certain aspect of TED in them.

Pra isha gati të jap dorëheqje

So I was almost ready to give up

when one night, I played around with these sentences

kur një natë lujta me disa prej fjalive

dhe gjeta se faktikisht është një zgjidhje e mirë këtu.

and found out that there's actually a beautiful solution in here.

Pra ja ku është,

So here it is,

a crowd-sourced, six-word summary of a thousand TED Talks

gjashtë fjalë përmbledhje e një burimi groupor të njëmijë tedbisedave

at the value of $99.50:

me një vlerë prej 99.50 dollarësh:

"Why the worry? I'd rather wonder."

"Përse të brengosemi? Më mirë të isha i lumtur."

Faliminderit.

Thank you very much.

(Applause)

(Duartrokitje)