Sebastian Wernicke: 1000 TEDTalks, 6 words

Translator: Kaung Htet Thaw Reviewer: Sanntint Tint

လက်ရှိ TED ဝက်ဘ်ဆိုက်ပေါ်မှာ TED ဟောပြောချက်ပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။

ကျွန်​တော်ကလွဲလို့ ဒီမှာရှိနေသူအများစုက ဒါကိုသိပ်ကောင်းတယ်လို့ ထင်ကြပါလိမ့်မယ်။

ဒါကို ကျွန်တော်သဘောမတူဘူး။

ပြဿနာတစ်ခုရှိနေတယ်လို့ ထင်တယ်။

There's currently over a thousand TED Talks on the TED website.

စဉ်းစားကြည့်ရင် TED ဟောပြောချက်ပေါင်း ၁၀၀၀ ဆိုတာ

And I guess many of you here think that this is quite fantastic,

ဖြန့်ဝေထိုက်တဲ့ အကြံဉာဏ်ပေါင်း ၁၀၀၀ ပေါ့။

အဲဒီအကြံဉာဏ်ပေါင်း ၁၀၀၀ ကို ဘယ်လိုလုပ် ဖြန့်ဝေနိုင်မှာတုန်း။

except for me, I don't agree with this.

I think we have a situation here.

အဲဒီဗီဒီယို ၁၀၀၀ လုံးကို ကြည့်ပြီး အကြံဉာဏ်တွေအကုန်

Because if you think about it, 1,000 TED Talks,

ခေါင်းထဲထည့်မယ်ဆိုရင်တောင်

that's over 1,000 ideas worth spreading.

နာရီပေါင်း ၂၅၀ ကျော်ကြာပါလိမ့်မယ်။

How on earth are you going to spread a thousand ideas?

ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ နည်းနည်းပါးပါး တွက်ချက်ထားပါတယ်။

Even if you just try to get all of those ideas into your head

ရှိသမျှကြည့်သူတစ်ယောက်ကို ဒေါ်လာ ၁၅၀၀၀ လောက် စီးပွားရေးထိခိုက်မှုရှိပါတယ်။

by watching all those thousand TED videos,

it would actually currently take you over 250 hours to do so.

ဒီလို စီးပွားရေးအတွက် အန္တရာယ်ရှိနေတာကို မြင်မိတာနဲ့

အဖြေတစ်ခုတော့ရှာရတော့မယ်လို့ တွေးခဲ့ပါတယ်။

And I did a little calculation of this.

ဒါက ကျွန်တော်ရဲ့ ချဉ်းကပ်ပုံပါ။

The damage to the economy for each one who does this is around $15,000.

အခုလောလောဆယ်မှာ TED ဟောပြောချက် ပေါင်း ၁၀၀၀ ရှိတယ်။

So having seen this danger to the economy,

ဟောပြောချက်တစ်ခုကို ပျမ်းမျှ စာလုံးရေ ၂၃၀၀ လောက် ရှိတယ်။

I thought, we need to find a solution to this problem.

ဟောပြောချက်အားလုံးပေါင်းရင် စာလုံးရေ ၂.၃ သန်းရှိတယ်။

Here's my approach to it all.

If you look at the current situation, you have a thousand TED Talks.

ဒီပမာဏက သမ္မာကျမ်းသုံးအုပ်စာရှိပါတယ်။

Each of those TED Talks has an average length of about 2,300 words.

(ရယ်သံ)

​ဒီ​​မှာ မေးရမှာက "TED ဟောပြောချက် တစ်ခုက တကယ်ပဲစာလုံးရေ ၂၃၀၀ လိုသလား"ဆိုတာပါ။

Now take this together, and you end up with 2.3 million words of TED Talks,

ထပ်တိုလို့မရတော့ဘူးလား။

သင့်မှာဖြန့်ဝေထိုက်တဲ့ အကြံဉာဏ်တစ်ခုရှိရင်

which is about three Bibles-worth of content.

စာလုံးရေ ၂၃၀၀ လောက်မသုံးဘဲ သေချာပေါက် ပြောနိုင်ပါတယ်။

(Laughter)

The obvious question here is, does a TED Talk really need 2,300 words?

တကယ့်မေးခွန်းက ဘယ်လောက်ထိ တိုနိုင်လဲ ဆိုတာပါ။

TED ဟောပြောချက်တစ်ခုပေးဖို့ အနည်းဆုံး စာလုံးရေဘယ်လောက်လိုသလဲ။

Isn't there something shorter?

I mean, if you have an idea worth spreading,

ဒီမေးခွန်းကို စဉ်းစားနေတုန်းက

surely you can put it into something shorter than 2,300 words.

အားနက်စ်ဟဲမင်းဝေးက "ရောင်းရန်ရှိသည်၊ ​ကလေးဖိနပ်များ၊ အသစ်စက်စက်သာ"

The only question is, how short can you get?

ဆိုတဲ့ စကားလုံး ၆ လုံးက သူရေးဖူးသမျှ ဝတ္ထုတွေထဲမှာ

What's the minimum amount of words you would need to do a TED Talk?

အကောင်းဆုံးပဲလို့ ပြောတယ်ဆိုတဲ့

နှုတ်ပြောဇာတ်လမ်းလေးကို သွားတွေ့ပါတယ်။

While I was pondering this question,

I came across this urban legend about Ernest Hemingway,

စကားလုံး ၆ လုံးပါဘဝမှတ်တမ်းများလို့ခေါ်တဲ့

ပရောဂျက်တစ်ခုလည်း တွေ့တယ်။ တစ်ဘဝလုံးကို

who allegedly said that these six words here:

စကားလုံး ၆ လုံးတည်းနဲ့ အကျဉ်းချုပ်စေတာ ပါ။ ဥပမာ၊

"For sale: baby shoes, never worn,"

"အချစ်စစ်အစား တစ်ပါးသူနှင့် လက်ထပ်ခဲ့။"

were the best novel he had ever written.

"စိတ်ပျက်စရာ အဓိပ္ပာယ်မဲ့ ဘဝမှာ နေခဲ့။"

And I also encountered a project called Six-Word Memoirs

ဒီပုံစံကို သိပ်သဘောကျပါတယ်။

where people were asked, take your whole life

ဒီတော့ ဝတ္ထုကြီးတစ်အုပ်လုံး၊

and please sum this up into six words, such as these here:

ဘဝမှတ်တမ်းတစ်ခုလုံးကို စကားလုံး ၆ လုံးတည်းနဲ့ ဖော်ပြနိုင်ရင်

"Found true love, married someone else."

TED ဟောပြောချက်တစ်ခုကိုလည်း ၆ လုံးတည်းနဲ့ ပြောလို့ရပါတယ်။

Or "Living in existential vacuum; it sucks."

I actually like that one.

နေ့လယ်စာစားရမယ့်အချိန်မတိုင်ခင် ပြီးနိုင်ပါတယ်။

So if a novel can be put into six words

(ရယ်သံ)

TED ဟောပြောချက်အားလုံး စကားလုံး ၆ လုံးစီပဲဆိုရင်

and a whole memoir can be put into six words,

စာလုံးပေါင်း ၂.၃ သန်းကနေ ၆၀၀၀လောက်ပဲ ရှိပါတော့မယ်။

you don't need more than six words for a TED Talk.

ဒါကအတော်အကျိုးရှိလိမ့်မယ်လို့ တွေးမိပြီး

We could have been done by lunch here.

မိတ်ဆွေတွေကို သူတို့အကြိုက်ဆုံး

TED ဟောပြောချက်ကို ၆ လုံးတည်းနဲ့ အကျဉ်းချုံးပေးခိုင်းတော့တယ်။

(Laughter)

And if you did this for all thousand TED Talks,

ဒါက ကျွန်တော်ကို သူတို့ပေးခဲ့တာလေးတွေပါ။

you would get from 2.3 million words down to 6,000.

တော်တော်လေး ကောင်းပါတယ်။

ဥပမာ၊ ဒန်ပင့်ခ်ရဲ့ စိတ်ဓာတ်မြှင့်တင်ရေးဟောပြောချက်ကို

So I thought this was quite worthwhile.

"ဆုတွေ ဒဏ်တွေ ထားခဲ့၊ အဓိပ္ပာယ်ရှိအောင်နေ" လို့ ချုပ်ထားပါတယ်။

So I started asking all my friends,

please take your favorite TED Talk and put that into six words.

ဒါက သူ ၁၈.၅ မိနစ်လုံး ပြောထားတာပါ။

So here are some of the results that I received.

တချို့ဆိုရင် နသန်မီရဗိုးတို့၊ တင်မ်ဖီးရစ်တို့ရဲ့

I think they're quite nice.

For example, Dan Pink's talk on motivation, which was pretty good,

အားပါတတ်တဲ့ စကားပြောဟန်တွေကိုပါ

if you haven't seen it: "Drop carrot. Drop stick. Bring meaning."

ပါအောင်ထည့်ထားကြပါတယ်။

ဒီမှာ ပြဿနာက ဒါကိုကျွန်တော် စနစ်တကျ ဆက်လုပ်သွားရင်

It's what he's basically talking about in those 18,5 minutes.

အကျဉ်းချုပ်တွေ အများကြီးရပေမယ့်

Or some even included references to the speakers,

မိတ်ဆွေတွေတော့ ကုန်သွားလိမ့်မယ်။

such as Nathan Myhrvold's speaking style, or the one of Tim Ferriss,

ဒါကြောင့် သူစိမ်းတွေကိုသုံးတဲ့ နောက်နည်းလမ်းတစ်ခုကို ရှာခဲ့တယ်။

which might be considered a bit strenuous at times.

ကံကောင်းထောက်မစွာ ကိုယ်မလုပ်ချင်တဲ့ အလုပ်တွေကို သူများကို

The challenge here is, if I try to systematically do this,

လုပ်ခိုင်းလို့ရတဲ့ Mechanical Turk ဆိုတဲ့

I would probably end up with a lot of summaries,

ဝက်ဘ်ဆိုက်တစ်ခု ရှိပါတယ်။

but not with many friends in the end.

"ဒီစာကို စကားလုံး ၆ လုံးနဲ့ အကျဉ်းချုပ်ပေးပါ" ဆိုတာမျိုးပေါ့။

So I had to find a different method, preferably involving total strangers.

ဈေးပေါပါပေးလို့ရတဲ့ နိုင်ငံကလူတွေကို မလုပ်ခိုင်းခဲ့ပါဘူး။

And luckily, there's a website for that, called Mechanical Turk,

ဒါပေမဲ့ ၆ လုံးပါတဲ့အကျဉ်းချုပ်တစ်ပုဒ်ကို ငွေ ၁၀ ဆင့်ပဲ ပေးလို့ရတာ သိလာတယ်။

which is a website where you can post tasks

that you don't want to do yourself,

ဒါက တန်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

such as "Please summarize this text for me in six words."

ကံဆိုးချင်တော့

TED ဟောပြောချက်တစ်ခု လူတစ်ယောက်ဆိုပြီး အပ်လို့မရပါဘူး။

And I didn't allow any low-cost countries to work on this,

ဘာလို့လဲဆိုတော့ တွက်ကြည့်လိုက်ရင် ဟောပြောချက်ပေါင်း ၁၀၀၀၊

but I found out I could get a six-word summary for just 10 cents,

တစ်ခုကို ဆယ်ဆင့်၊

မကောင်းတဲ့ အကျဉ်းချုပ်တွေပါလာမှာမလို့

which I think is a pretty good price.

Even then, unfortunately,

တစ်ခုကို အကျဉ်းချုပ်ကတစ်ခုမကလိုတယ်ဆိုတော့

it's not possible to summarize each TED Talk individually.

ဒေါ်လာရာနဲ့ချီ ကုန်ပါလိမ့်မယ်။

Because if you do the math, you have a thousand TED Talks,

ဒါနဲ့ နောက်တစ်နည်း ကြံရပြန်တယ်။

you pay 10 cents each;

ဟုတ်ပြီ၊ ဟောပြောချက်တွေက အကြောင်းအရာတူတာလေးတွေ ရှိတယ်။

you have to do more than one summary for each of those talks,

ဒီတော့ တစ်ခုစီ အကျဉ်းချုပ်ခိုင်းမယ့်အစား ၁၀ ခုစာ

because some of them will probably be, or are, really bad.

So I would end up paying hundreds of dollars.

တစ်ခါတည်းချုပ်ခိုင်းလိုက်ရင်

So I thought of a different way,

မကောင်းဘူးလားလို့ တွေးမိတယ်။

by thinking, well, the talks revolve around certain themes.

ဒီလိုဆို အကုန်အကျ ၉၀% သက်သာသွားမယ်။

So what if I don't let people summarize individual TED Talks to six words,

ဒေါ်လာ ၆၀ ပဲသုံးပြီး

ဟောပြောချက် ၁၀၀၀ အတွက် အကျဉ်းချုပ် ၆၀၀ ရနိုင်မယ့် သဘောပေါ့။

but give them 10 TED Talks at the same time

and say, "Please do a six-word summary for that one."

ဒါက သိပ်ကောင်းမှာပဲ။

ပရိသတ်တချို့ကတော့ TED ဟောပြောချက် ၁၀ ပုဒ်ကို

I would cut my costs by 90 percent.

စကားလုံး ၆ လုံးတည်းဖြစ်အောင်လုပ်တာက တော်တော်ရူးတာပဲလို့ တွေးနေကြမယ်ထင်တယ်။

So for $60,

I could summarize a thousand TED Talks into just 600 summaries,

တကယ်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။

ဘာလို့ဆို စာရင်းအင်းသင်္ချာပညာရှင် ဟန်စ်ရိုစလင်းရဲ့ ဥပမာရှိလို့ပါ။

which would actually be quite nice.

သူ့ရဲ့ဟောပြောချက် တစ်ခုနှစ်ခုတော့ ကြည့်ဖူးကြမှာပါ။

Some of you might actually right now be thinking,

အွန်လိုင်းမှာ ၈ပုဒ်ရှိပါတယ်။

it's downright crazy to have 10 TED Talks summarized into just six words.

အဲဒီ ၈ ပုဒ်လုံးကို ၄ လုံးတည်းဖြစ်အောင် ချုပ်လို့ရပါတယ်။

But it's actually not,

သူပြောသမျှက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဝမ်းတွင်းအသိဟာ သိပ်ညံ့တယ်ဆိုတာပဲမို့လို့ပါ။

because there's an example by statistics professor Hans Rosling.

တို့မှားတာ သူအမြဲပြတယ်။

I guess many of you have seen one or more of his talks.

ဆိုတော့ အင်တာနက်ပေါ်က ​တချို့က ကောင်းကောင်းမလုပ်ကြဘူး။

He's got eight talks online,

သူတို့ကို ဟောပြောချက် ၁၀ ပုဒ်စာ တစ်ခါတည်း အကျဉ်းချုပ်ခိုင်းတော့

and those can basically be summed up into just four words,

because that's all he's basically showing us, our intuition is really bad.

တချို့က အလွယ်နည်းသုံးပြီး

ယေဘုယျဆန်တဲ့ မှတ်ချက်တွေ ရေးပေးကြတယ်။

He always proves us wrong.

တချို့ကျပြန်တော့လည်း .... ဟာသလုပ်တယ်ထင်ပါတယ်၊

So people on the Internet, some didn't do so well.

စကားလုံး ၆ လုံးသုံးပြီး ကျွန်တော့်ကို ပြန်ပြောကြတယ်။

And when I asked them to summarize the 10 TED Talks at the same time,

"ခင်ဗျားဒီတစ်လော Google သုံးတာ များနေပြီလား" တဲ့။

some took the easy route out.

(ရယ်သံ)

They just had some general comment.

ရှိသေးတယ်၊ ဘာလို့မှန်း နားမလည်ဘူး။

There were others -- and I found this quite cheeky --

သူတို့ထင်တာတွေ ရေးပေးကြတာ။

They used their six words to talk back to me

သူတို့ရေးထားတာ ဘယ်ဟောပြောချက်မှာမှ မကြားဖူးဘူး။

and ask me if I'd been too much on Google lately.

ဒါပေမဲ့

(Laughter)

နောက်ဆုံးကျတော့ သိပ်ကောင်းပါတယ်။

And finally also, I never understood this,

ပေးလိုက်တဲ့ ဟောပြောချက် ၁၀ ခုတိုင်းအတွက် အဓိပ္ပာယ်ရှိတဲ့

some people really came up with their own version of the truth.

အကျဉ်းချုပ်တွေ ရခဲ့ပါတယ်။

အကြိုက်ဆုံးတွေထဲက တချို့ပါ။

I don't know any TED Talk that contains this.

ဥပမာ၊ အစားအသောက်အကြောင်း ဟောပြောချက်တွေအတွက်

But, oh well.

"အစားအသောက်သည် ကိုယ်ခန္ဓာ၊ ဦးနှောက်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကိုပုံဖော်သည်" တဲ့။

In the end, however, and this is really amazing,

for each of those 10 TED Talk clusters that I submitted,

သိပ်ကောင်းတာပဲ။

ပျော်ရွှင်မှုဆို "ပျော်ရွှင်မှု ရှာဖွေခြင်း=မပျော်ရွှင်မှုဆီသွားခြင်း"

I actually received meaningful summaries.

Here are some of my favorites.

ဒီတော့

For example, for the TED Talks about food,

အစက TED ဟောပြောချက်ပေါင်း ၁၀၀၀ ရှိတာကို

someone summed this up into: "Food shaping body, brains and environment,"

၆ လုံးစီပါတဲ့ အကျဉ်းချုပ် ၆၀၀ ဖြစ်အောင် လုပ်လိုက်တယ်။

which I think is pretty good.

အစကတော့ ကောင်းသလိုပဲ၊

Or happiness: "Striving toward happiness = moving toward unhappiness."

ဒါပေမဲ့ အကျဉ်းချုပ်အပုဒ် ၆၀၀ ကိုလည်း ကြည့်လိုက်ရော တော်တော်များတာပဲ။

So here I was.

(ရယ်သံ)

I had started out with a thousand TED Talks

အဲဒါနဲ့ ငါနောက်တစ်ဆင့် ထပ်လုပ်မှဖြစ်မယ် ဆိုပြီး စဉ်းစားတယ်။

and I had 600 six-word summaries for those.

အကျဉ်းချုပ်တွေကို ထပ်အကျဉ်းချုပ်မယ်ပေါ့။

Actually, it sounded nice in the beginning,

ဒါနဲ့ အဲဒီ အပုဒ် ၆၀၀ ကို TED.com မှာပေးထားတဲ့

but when you look at 600 summaries, it's quite a lot, it's a huge list.

(Laughter)

အမျိုးအစားတွေပေါ်မူတည်ပြီး အုပ်စု ၉ စုခွဲလိုက်ပြီး

So I thought, I probably have to take this one step further here

တစ်စုစီကို အကျဉ်းချုပ်ခိုင်းလိုက်တယ်။

and create summaries of the summaries, and this is exactly what I did.

နားလည်မှုလွဲတာလေးတွေ ရှိပြန်တယ်။

So I took the 600 summaries that I had, put them into nine groups

ဥပမာ "လှပသော" ဆိုတဲ့ အုပ်စုကို အကျဉ်းချုပ်ခိုင်းတော့

according to the ratings that the talks had originally received on TED.com

ကျွန်တော်ဟာ ချစ်ကြိုးသီဖို့ အကောင်းဆုံး စကားကို ရှာချင်နေတာတဲ့။

and asked people to do summaries of those.

နောက်ဆုံးမှာတော့ အံ့ဩစရာပဲ

လုပ်နိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။

Again, there were some misunderstandings.

ဥပမာ "သတ္တိရှိသော" ဆိုတဲ့ အုပ်စုအတွက်

For example, when I had a cluster of all the "Beautiful" talks,

"လွယ်ကူတဲ့နည်းလမ်းတွေ ရှိပေမယ့်

ဒုက္ခခံနေသူတွေ"

someone thought I was just trying to find the ultimate pick-up line.

"မယုံနိုင်စရာကောင်းသော" ဆိုတဲ့ အုပ်စုအတွက်

But in the end, amazingly,

"ဂလက်ဆီများကြားမှဂန္ထဝင်ဂီတရေးစပ်သူ၏ Flickr ပုံများ"

again, people were able to do it.

ဒါက အနှစ်သာရပဲလို့ ထင်ပါတယ်။

For example, all the courageous TED Talks:

"People dying" or "People suffering" was also one,

အခု အုပ်စု ၉ စုရှိပြီ။ တော်တော်လေးချုံ့ထားပြီးပြီ။

"with easy solutions around."

Or the recipe for the ultimate jaw-dropping TED Talk:

ဒါပေမဲ့ အဲဒီလောက်ထိလုပ်ထားပြီဆို စိတ်ကအားမရတော့ဘူး။

"Flickr photos of intergalactic classical composer."

TED ဟောပြောချက် ၁၀၀၀ ကနေ လုံးဝကို အနှစ်တွေချည်း

I mean that's the essence of it all.

Now I had my nine groups, but, I mean, it's already quite a reduction.

ရှိတော့တဲ့အထိ လုပ်ပစ်ချင်တာပါ။

ဟောပြောချက်ပေါင်း ၁၀၀၀ ကို စကားလုံး ၆ လုံးတည်းဖြစ်သွားအောင်

But of course, once you are that far, you're not really satisfied.

ချုပ်ပစ်ချင်တာပါ။ ဒါက စာလုံးရေ ၉၉.၉၉၉၇ % လျှော့ပစ်တာပါ။

I wanted to go all the way, all the way down the distillery,

ဒါကိုလုပ်ဖို့ ဒေါ်လာ ၁၀၀ တောင် မလိုဘဲ

starting out with a thousand TED Talks.

၉၉.၅ ဒေါ်လာပဲ လိုမှာပါ။

I wanted to have a thousand TED Talks summarized into just six words --

အကျဉ်းချုပ် ၅၀ လုပ်ပြီးပါပြီ။

which would be a 99.9997 percent reduction in content.

ဒီတစ်ခေါက်တော့ ပိုခက်မှာမလို့

၂၅ ဆင့်ပေးလိုက်ပါတယ်။

And I would only pay $99.50 --

ဒါပေမဲ့ သူတို့ရေးပေးတာတွေဖတ်လိုက်တော့ ...

so stay even below $100 for it.

ဒီမှာ ၆ ခုတွေ့နိုင်ပါတယ်၊ စိတ်ပျက်သွားပါတယ်။

So I had 50 overall summaries done.

ဘာလို့ဆိုတော့သင်တို့သိမှာပါ၊ TED တစ်ခုလုံးစာ

This time I paid 25 cents

because I thought the task was a bit harder.

အကျဉ်းချုပ်မထားလို့ပါ။

And unfortunately, when I first received the answers --

ထူးထူးခြားခြားဖြစ်မနေပါဘူး။

and here, you'll see six of the answers -- I was a bit disappointed.

ဒါနဲ့ လက်လျှော့လိုက်တော့မလို့ပါပဲ။

တစ်ညမှာ အဲဒီစာကြောင်းလေးတွေကို စမ်းသပ်ကြည့်နေရင်း

Because I think you'll agree, they all summarize some aspect of TED,

တကယ့်ကို လှပတဲ့အဖြေလေး ရှိနေတာ တွေ့လိုက်ပါတယ်။

but to me, they felt a bit bland,

or they just had a certain aspect of TED in them.

ဒါပါ။

လူတွေဝိုင်းရေးထားတဲ့ ၉၉.၅ ဒေါ်လာတန်၊ TED ဟော​ပြောချက်ပေါင်း ၁၀၀၀ ရဲ့

So I was almost ready to give up

when one night, I played around with these sentences

စကားလုံး ၆ လုံးပါ အကျဉ်းချုပ်ပါ။

and found out that there's actually a beautiful solution in here.

"ဘာလို့စိတ်ပူနေမလဲ၊ စူးစမ်းမှာပေါ့။"

So here it is,

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(လက်ခုပ်တီးသံ)

a crowd-sourced, six-word summary of a thousand TED Talks

at the value of $99.50:

"Why the worry? I'd rather wonder."

Thank you very much.

(Applause)