Christopher deCharms: A look inside the brain in real time

90,709 views ・ 2008-03-27

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Einar Beleshi Reviewer: Mexhid Ferati
00:12
Hi. I'm going to ask you to raise your arms and wave back,
0
12160
3000
Përshëndetje. Do doja të lëviznit duart për të më përshëndetur,
00:15
just the way I am -- kind of a royal wave.
1
15160
3000
pikërisht kështu si po bëj dhe unë -- pak a shume si një përshëndetje mbretërore.
00:18
You can mimic what you can see.
2
18160
2000
Mund të imitoni atë që shikoni.
00:20
You can program the hundreds of muscles in your arm.
3
20160
3000
Mund të programoni qindra muskujt që ndodhen në krahët tuaj.
00:23
Soon, you'll be able to look inside your brain and program,
4
23160
4000
Së shpejti, ju do jeni në gjëndje të shikoni në brendësi të trurit dhe të programoni,
00:28
control the hundreds of brain areas that you see there.
5
28160
2000
të kontrolloni qindra zonat e trurit që shikoni aty.
00:30
I'm going to tell you about that technology.
6
30160
3000
Unë do ju tregoj ju mbi këtë teknologji.
00:33
People have wanted to look inside the human mind,
7
33160
1000
Njerëzit gjithmonë kanë dëshiruar të shikojnë në brendësi të mendjes njerëzore,
00:34
the human brain, for thousands of years.
8
34160
3000
trurit njerëzor, për mijëra vite me rradhë.
00:37
Well, coming out of the research labs just now, for our generation, is the possibility to do that.
9
37160
5000
Me sa duket, po vjen nga laboratorët e kërkimit për gjeneratat tona mundësia për ta bërë këtë gjë.
00:42
People envision this as being very difficult.
10
42160
2000
Njerëzit imagjinojnë një gjë të tillë si shumë të vështirë.
00:44
You had to take a spaceship, shrink it down, inject it into the bloodstream.
11
44160
4000
Sikur duhet marrë një anije kozmike, zvogëluar në maksimum dhe injektuar në gjakun tuaj.
00:48
It was terribly dangerous. (Laughter)
12
48160
2000
Ishte shumë e rrezikshme.
00:50
You could be attacked by white blood cells in the arteries.
13
50160
3000
Mund të sulmoheshit nga rruzat e bardha të gjakut në arterie.
00:53
But now, we have a real technology to do this.
14
53160
4000
Por tani, ne kemi një teknologji reale për ta bërë këtë.
00:57
We're going to fly into my colleague Peter's brain.
15
57160
2000
Do fluturojmë në brendësi të trurit të kolegut tim Peter.
00:59
We're going to do it non-invasively using MRI.
16
59160
3000
Do e bëjmë në mënyrë jo dëmtuese duke përdorur MRI
01:02
We don't have to inject anything. We don't need radiation.
17
62160
4000
Nuk na duhet të injektojmë asgjë. Nuk na nevojitet radiacioni.
01:06
We will be able to fly into the anatomy of Peter's brain -- literally, fly into his body --
18
66160
5000
Do jemi të aftë të fluturojmë në anatominë e trurit të Peter -- do fluturojme në brëndësi të trupit të tij --
01:11
but more importantly, we can look into his mind.
19
71160
2000
Por gjëja më e rëndësishme, ne do kemi mundësi të shikojmë brënda mendjes së tij.
01:13
When Peter moves his arm, that yellow spot you see there
20
73160
3000
Në kohën që Peter lëviz krahun e tij, ajo pika e verdhë që shikoni aty
01:16
is the interface to the functioning of Peter's mind taking place.
21
76160
4000
është ndërfaqja e funksionimit të mëndjes së Peter në aksion.
01:20
Now you've seen before that with electrodes you can control robotic arms,
22
80160
3000
Më parë e keni parë këtë gjë që me elektrodat mund të kontrollojmë krahët e robotëve
01:23
that brain imaging and scanners can show you the insides of brains.
23
83160
4000
kemi parë që imazhet e trurit dhe skanerat mund të tregojnë brëndësine e tij.
01:27
What's new is that that process has typically taken days or months of analysis.
24
87160
5000
Ajo cfarë është e reja këtu është që ndërkohë që një proces i tillë kërkonte ditë apo muaj analiza.
01:32
We've collapsed that through technology to milliseconds,
25
92160
3000
Tani me anë të teknologjisë një gjë të tillë mund ta bëjmë në milisekonda,
01:35
and that allows us to let Peter to look at his brain in real time as he's inside the scanner.
26
95160
4000
dhe kjo lejon Peter të shikojë trurin e tij në kohë reale në kohën që truri i tij skanohet.
01:39
He can look at these 65,000 points of activation per second.
27
99160
5000
Ai mund të shikojë këto 65,000 pika aktivizimi në sekondë.
01:44
If he can see this pattern in his own brain, he can learn how to control it.
28
104160
4000
Nëse ai mund të shikojë këtë në trurin e tij, ai mund të mësojë si ta kontrollojë atë.
01:48
There have been three ways to try to impact the brain:
29
108160
3000
Kanë qënë tre mënyrat për të studiuar trurin:
01:51
the therapist's couch, pills and the knife.
30
111160
3000
shtrati i terapeutit, ilacet dhe thika (operacioni).
01:55
This is a fourth alternative that you are soon going to have.
31
115160
4000
Kjo është një alternativë e katërt të cilën së shpejti do e keni në dispozicion.
01:59
We all know that as we form thoughts, they form deep channels in our minds and in our brains.
32
119160
5000
Të gjithë e dimë që gjatë kohës që formojmë mendime ato formojnë kanale të thella në mëndjen dhe trurin tonë.
02:04
Chronic pain is an example. If you burn yourself, you pull your hand away.
33
124160
4000
Dhimbja kronike është një shembull. Nëse ju digjeni, ju e tërhiqni dorën tuaj.
02:08
But if you're still in pain in six months' or six years' time,
34
128160
4000
Por nëse akoma keni dhimbje pas gjashtë muajsh apo gjashtë vjetësh,
02:12
it's because these circuits are producing pain that's no longer helping you.
35
132160
4000
është sepse këto qarqe po prodhojnë dhimbje që nuk ju ndihmon më.
02:16
If we can look at the activation in the brain that's producing the pain,
36
136160
3000
Nëse shikojmë aktivitetin në tru i cili po shkakton dhimbjen
02:19
we can form 3D models and watch in real time the brain process information,
37
139160
5000
ne mund të krijojmë një model 3D dhe të shikojmë në kohë reale trurin që proceson këtë informacion,
02:24
and then we can select the areas that produce the pain.
38
144160
3000
dhe pastaj mund të selektojmë zonat të cilat po e prodhojnë këtë dhimbje.
02:27
So put your arms back up and flex your bicep.
39
147160
3000
Atëhere ngrini krahët sërish sipër dhe sforconi bicepsin.
02:30
Now imagine that you will soon be able to look inside your brain
40
150160
4000
Tani imagjinoni që ju së shpejti do jeni të aftë të shikoni në brëndësi të trurit tuaj
02:34
and select brain areas to do that same thing.
41
154160
2000
dhe të selektoni zonat e trurit për të bërë të njëjtën gjë.
02:36
What you're seeing here is, we've selected the pathways in the brain of a chronic pain patient.
42
156160
4000
Ajo që po shikoni këtu është, që ne kemi selektuar rrugë të reja në trurin e një pacienti me dhimbje kronike.
02:40
This may shock you, but we're literally reading this person's brain in real time.
43
160160
4000
Kjo mund të ju shokojë, por ne po lexojmë në kohë reale trurin e këtij personi.
02:44
They're watching their own brain activation,
44
164160
2000
Ata po shikojnë aktivitetin e trurit të tyre,
02:46
and they're controlling the pathway that produces their pain.
45
166160
4000
dhe ata po kontrollojnë rrugën që prodhon dhimbjen e tyre.
02:50
They're learning to flex this system that releases their own endogenous opiates.
46
170160
4000
Ata po mësojnë si ta manipulojnë sistemin i cili liron vetë opiatet endogjene.
02:54
As they do it, in the upper left is a display
47
174160
3000
Ndërkohë që e bëjnë, në anën e majtë sipër është një ekran
02:57
that's yoked to their brain activation of their own pain being controlled.
48
177160
4000
i cili tregon aktivitetin e trurit të tyre dhe kontrollin që po i bëjnë dhimbjes.
03:01
When they control their brain, they can control their pain.
49
181160
4000
Kur ata kontrollojnë trurin e tyre, ata mund të kontrollojnë dhimbjen.
03:05
This is an investigational technology,
50
185160
2000
Kjo është një teknologji hetuese,
03:07
but, in clinical trials, we're seeing a 44 to 64 percent decrease in chronic pain patients.
51
187160
5000
por në testet klinike ne shohim prej 44 deri në 64 përqind ulje te pacientet me dhimbje kronike.
03:12
This is not "The Matrix." You can only do this to yourself. You take control.
52
192160
5000
Ky nuk është "Matrix". Ju mund ta bëni këtë gjë vetëm me veten tuaj. Ju merrni kontrollin.
03:17
I've seen inside my brain. You will too, soon.
53
197160
4000
Unë kam parë në brëndësi të trurit tim, edhe ju do e keni këtë mundësi, së shpejti.
03:21
When you do, what do you want to control?
54
201160
3000
Kur të keni mundësi, cfarë do donit të kontrollonit?
03:24
You will be able to look at all the aspects that make you yourself, all your experiences.
55
204160
5000
Ju do jeni në gjendje të shikoni të gjithë aspektet të cilët ju bëjnë të jeni vetvetja, të gjitha eksperiencat tuaja.
03:29
These are some of the areas we're working on today that I don't have time to go into in detail.
56
209160
5000
Këto janë disa nga fushat në të cilat ne po punojmë sot që unë nuk kam kohën e duhur të futem në detaje.
03:34
But I want to leave with you the big question.
57
214160
3000
Por dua tju lë ju pyetjen e madhe.
03:37
We are the first generation that's going to be able to enter into,
58
217160
3000
Ne jemi gjenerata e parë që do jetë e aftë të futet,
03:40
using this technology, the human mind and brain.
59
220160
3000
duke përdorur këtë teknologji, në mëndjen dhe trurin njerëzor
03:43
Where will we take it?
60
223160
2000
Ku do e shpëmë atë?
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7