Christopher deCharms: A look inside the brain in real time

Translator: Shkak Nasradeen Mustafa Reviewer: Daban Q. Jaff

Hi. I'm going to ask you to raise your arms and wave back,

سڵاو. داوات لێدەکەم قۆلەکانت بەرزبکەیتەوە،

just the way I am -- kind of a royal wave.

بەو شێوەیەی کە من ئەنجامی دەدەم.

دەتوانی لاسایی ئەو شتە بکەیتەوە کە دەیبینیت.

You can mimic what you can see.

You can program the hundreds of muscles in your arm.

دەتوانیت ڕاهێنان بۆ سەدان ماسولکەی ناو بازووت دابنێیت.

Soon, you'll be able to look inside your brain and program,

بەم نزیکانە دەتوانیت سەیری ناو مێشک و بەرنامەکەت بکەیت.

کۆنترۆڵی سەدان ناوچەی مێشک بکە، کە لەوێ دەیبینیت.

control the hundreds of brain areas that you see there.

دەربارەی ئەو تەکنەلۆجیایە پێت دەڵێم.

I'm going to tell you about that technology.

خەڵک ویستوویانە سەیری ناو مێشکی

People have wanted to look inside the human mind,

the human brain, for thousands of years.

مرۆڤ بکەن، بۆ هەزاران ساڵ.

Well, coming out of the research labs just now, for our generation, is the possibility to do that.

باشە، هاتنە دەرەوە لە تاقیگە توێژینەوەکان بۆ نەوەی ئێمە، ئەگەرێکە بۆ

ئەنجامدانی ئەو کارە. خەڵک ئەمە بە قورسی سەیر دەکەن.

People envision this as being very difficult.

You had to take a spaceship, shrink it down, inject it into the bloodstream.

ناچار بووی کەشتییەکی ئاسمانی ببەیت، بچووکی بکەیتەوە، دەرزی بدەیت بۆ ناو خوینەکە

It was terribly dangerous. (Laughter)

زۆر ترسناک بوو، (پێکەنین).

You could be attacked by white blood cells in the arteries.

دەتوانیت هێرش بکرێتە سەر خانەی سپی خوێن لە خوێنە خوێنەکان.

But now, we have a real technology to do this.

بەڵام ئێستا، تەکنەلۆجیای ڕاستەقینەمان هەیە بۆ ئەم کارە.

We're going to fly into my colleague Peter's brain.

پشکنین بۆ مێشکی پیتەری هاوڕێم دەکەین.

We're going to do it non-invasively using MRI.

بەبێ بەکارهێنانی ئێم ئاڕ ئای( جۆرێکی پشکنینە) ئەو کارە دەکەین.

We don't have to inject anything. We don't need radiation.

پێویست ناکات هیچ شتێک دەربکەین. پێویستمان بە تیشک نییە.

We will be able to fly into the anatomy of Peter's brain -- literally, fly into his body --

دەتوانین پشکنین بۆ توێکاری مێشکی پیتەر بکەین، بە لە ڕا ڕاستیدا، پشکنینی جەستەیی.

بەڵام لە هەمووی گرنگتر، دەتوانین سەیری مێشکی بکەین.

but more importantly, we can look into his mind.

When Peter moves his arm, that yellow spot you see there

کاتێک پیتەر بازووی دەجوڵێت، ئەو خاڵە زەردەی لەوێ دەیبینیت،

is the interface to the functioning of Peter's mind taking place.

ئەوە پەیوەندیەکە بۆ کرداری مێشکی پیتەر کە ڕوودەدات.

Now you've seen before that with electrodes you can control robotic arms,

پێشتر بینیت بە ئەلکترۆد دەتوانیت دەستەکانی ڕۆبۆت کۆنترۆڵ بکەیت،

that brain imaging and scanners can show you the insides of brains.

کە وێناکردنی مێشک و سکانێرەکان دەتوانن ناخی مێشکتان نیشان بدەن.

What's new is that that process has typically taken days or months of analysis.

ئەوەی کە تازەیە ئەوەیە، ئەو پڕۆسەیە بە شێوەیەکی ئاسایی چەند ڕۆژ یان مانگ

We've collapsed that through technology to milliseconds,

شیکردنەوەی پێویستە. لە ڕێگەی تەکنەلۆجیا بۆ میلیسەمێد تێکمان دا،

and that allows us to let Peter to look at his brain in real time as he's inside the scanner.

ئەوە ڕێگەمان پێدەدات کە پێتەر سەیری مێشکی بکات، وەک ئەوەی لە ناو سکانێرەکەدایە.

He can look at these 65,000 points of activation per second.

دەتوانێت سەیری ئەم ٦٥،٠٠٠ خاڵی چالاکیە بکات لە چرکەیەکدا.

If he can see this pattern in his own brain, he can learn how to control it.

ئەگەر بتوانێت ئەم شێوازە لە مێشکی خۆیدا ببینێت، دەتوانێت فێربێت چۆن کۆنتڕۆڵی بکات.

There have been three ways to try to impact the brain:

سێ ڕێگا هەیە تاقیبکەدەکەینەوە، بۆ کاریگەری سەر مێشک:

the therapist's couch, pills and the knife.

پێداویستی چارەسەرکەر، حەب و چەقۆ.

This is a fourth alternative that you are soon going to have.

چوارەم بژاردەیە کە هەمانە لە نزیکترین کاتدا.

We all know that as we form thoughts, they form deep channels in our minds and in our brains.

هەموومان دەزانین وەک بیرۆکەیەکی قووڵ نا مێشکماندا پێکدەهێنن.

Chronic pain is an example. If you burn yourself, you pull your hand away.

ئازاری درێژخایەن نمونەیە. ئەگەر خۆت بسوتێنیت، دەستت ڕادەوەشێنیت.

But if you're still in pain in six months' or six years' time,

بەڵام ئەگەر هێشتا لە ماوەی شەش مانگ یان شەش ساڵدا ئازارت هەیە،

it's because these circuits are producing pain that's no longer helping you.

لەبەر ئەوەی ئەم خانانە ئازار بەرهەم دێنێت کە چیتر یارمەتیت نادا.

If we can look at the activation in the brain that's producing the pain,

ئەگەر بتوانین سەیری ئەم چالاکیەی مێشک بکەین کە ئازارەکە بەرهەم دەهێنێت،

we can form 3D models and watch in real time the brain process information,

دەتوانین مۆدێلەکانی سێ ڕەهەندی پێک بهێنین و سەیری زانیاریەکانی پرۆسەی مێشک بکەین،

پاشان دەتوانین ئەو ناوچانە دەستنیشان بکەین کە ئازارەکان بەرهەم دەهێنن.

and then we can select the areas that produce the pain.

So put your arms back up and flex your bicep.

قۆڵەکانت بەرزبکەوە،

Now imagine that you will soon be able to look inside your brain

ئێستا وێنای ئەوە بکە کە بەم زووانە دەتوانیت سەیری ناو مێشکت بکەیت،

ناوچەی مێشک دیاری بکە، بۆئەوەی هەمان شت ئەنجام بدەیت.

and select brain areas to do that same thing.

What you're seeing here is, we've selected the pathways in the brain of a chronic pain patient.

ئەوەی ئاشكراية ڕێگاکانی ناو مێشکی نەخۆشێکی ئازاری درێژخایەنمان دەستنیشان کردووە.

This may shock you, but we're literally reading this person's brain in real time.

لەوانەیە شۆکت بکات، بەڵام بە ڕاستی مێشکی ئەم کەسە دەخوێنینەوە لە کاتی راستیدا.

They're watching their own brain activation,

سەیری چالاکی مێشکی خۆیان دەکەن،

and they're controlling the pathway that produces their pain.

ئەو ڕێگایە کۆنترۆڵ دەکەن کە ئازارەکانیان بەرهەم دەهێنێت.

They're learning to flex this system that releases their own endogenous opiates.

فێر دەبن سیستەمەكه‌ بڵاوبکەنەوە کە ئۆپیاتە ئیندۆجینییەکەی خۆیان بڵاو دەکاتەوە.

As they do it, in the upper left is a display

هەر کە ئەنجامی دەدەز، لە چەپی سەرەوەدا نمایشێک

that's yoked to their brain activation of their own pain being controlled.

بەە مێشکیان دەکەن، ئێش و ئازارەکانی خۆیان کۆنتڕۆڵ دەکرێن.

When they control their brain, they can control their pain.

کاتێک مێشکیان کۆنترۆڵ کرد، دەتوانن ئازارەکانیان کۆنتڕۆڵ بکەن.

ئەمە تەکنەلۆجیای لێکۆڵینەوەیە، لە تاقیکردنەوەی پزیشکیدا،

This is an investigational technology,

but, in clinical trials, we're seeing a 44 to 64 percent decrease in chronic pain patients.

دەبینین لە سەدا ٤٤ بۆ ٦٤ کەم دەبێتەوە لە ئازاری نەخۆشیە درێژخایەنەکان.

This is not "The Matrix." You can only do this to yourself. You take control.

ئەمە “ماتریکس” نییە تەنها دەتوانی خۆت ئەمە بکەیت. تۆ کۆنترۆل دەکەیت.

I've seen inside my brain. You will too, soon.

لە ناو مێشکمدا بینیم، تۆش بەم زووانە دەیبینیت.

When you do, what do you want to control?

کاتێک ئەمە دەیکەیت، دەتەوێت چی کۆنترۆڵ بکەیت؟

You will be able to look at all the aspects that make you yourself, all your experiences.

دەتوانیت سەیری هەموو ئەو بوارانە بکەیت خۆت دەکەیت، هەروەها هەموو ئەزموونەکانت.

These are some of the areas we're working on today that I don't have time to go into in detail.

ئەمڕۆ کار لەسەر ئەوانە بابەتانە دەکەین، بۆیە کاتم نییەبە وردی بڕۆمە ناوەیانەوە.

But I want to leave with you the big question.

بەڵام دەمەوێت پرسیارە گەورەکە بۆ ئێوە بەجێ بهێڵم.

We are the first generation that's going to be able to enter into,

ئێمە یەکەم نەوەین کە توانای چوونە ناوەوە و شیکردنەوەمان هەیە،

using this technology, the human mind and brain.

بە بەکارهێنانی ئەم تەکنەلۆجیایە لەمێشکی مرۆڤ.

Where will we take it?

بۆ کوێ دەیبەین؟