Atheism 2.0 | Alain de Botton

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Christel Foncke

One of the most common ways of dividing the world

Een van de meest gangbare manieren om de wereld

is into those who believe

op te delen, is in gelovigen

and those who don't --

en niet-gelovigen --

into the religious and the atheists.

in de religieuzen en de atheïsten.

And for the last decade or so,

In de laatste tien jaar of zo

it's been quite clear

was het heel duidelijk

what being an atheist means.

wat atheïst-zijn betekent.

There have been some very vocal atheists

Er waren enkele heel uitgesproken atheïsten

who've pointed out,

die erop wezen dat

not just that religion is wrong,

religie niet alleen fout zit,

but that it's ridiculous.

maar dat ze belachelijk is.

These people, many of whom have lived in North Oxford,

Deze mensen van wie velen in Noord-Oxford gewoond hebben,

have argued --

betoogden --

they've argued that believing in God

ze betoogden dat in God geloven,

is akin to believing in fairies

lijkt op het geloof in feeën

and essentially that the whole thing

en dat de hele zaak

is a childish game.

een kinderlijk spel is.

Now I think it's too easy.

Mij lijkt dit te gemakkelijk.

I think it's too easy

Ik vind het te gemakkelijk

to dismiss the whole of religion that way.

om alle religie op die manier af te doen.

And it's as easy as shooting fish in a barrel.

Het is zo makkelijk als vis schieten in een ton.

And what I'd like to inaugurate today

Wat ik vandaag zou willen onthullen,

is a new way of being an atheist --

is een nieuwe manier om atheïst te zijn --

if you like, a new version of atheism

als je wil, een nieuwe versie van atheïsme

we could call Atheism 2.0.

die we Atheïsme 2.0 kunnen noemen.

Now what is Atheism 2.0?

Wat is Atheïsme 2.0?

Well it starts from a very basic premise:

Het begint met een heel basaal uitgangspunt:

of course, there's no God.

natuurlijk is er geen God.

Of course, there are no deities or supernatural spirits

Natuurlijk zijn er geen godheden of bovennatuurlijke wezens

or angels, etc.

of engelen en zo.

Now let's move on; that's not the end of the story,

En nu verder... dat is niet het einde van het verhaal,

that's the very, very beginning.

maar slechts het prille begin.

I'm interested in the kind of constituency

Ik ben geïnteresseerd in de bevolkingsgroep

that thinks something along these lines:

die zo'n beetje als volgt denkt:

that thinks, "I can't believe in any of this stuff.

"Ik kan niet geloven in deze dingen.

I can't believe in the doctrines.

Ik geloof niet in de doctrines.

I don't think these doctrines are right.

Die doctrines kloppen niet.

But," a very important but, "I love Christmas carols.

..maar," -- een belangrijke maar -- "ik hou van kerstliedjes.

I really like the art of Mantegna.

Ik ben dol op de kunst van Mantegna.

I really like looking at old churches.

Ik bezichtig graag oude kerken.

I really like turning the pages of the Old Testament."

Ik blader graag door het Oude Testament."

Whatever it may be,

Wat het ook mag zijn,

you know the kind of thing I'm talking about --

je weet waarover ik het heb --

people who are attracted to the ritualistic side,

mensen die van de ritualistische kant houden,

the moralistic, communal side of religion,

de moralistische, gemeenschappelijke kant van het geloof,

but can't bear the doctrine.

maar de doctrines niet kunnen uitstaan.

Until now, these people have faced a rather unpleasant choice.

Deze mensen stonden altijd voor een onplezierige keuze.

It's almost as though either you accept the doctrine

Of je accepteert de doctrine en krijgt

and then you can have all the nice stuff,

vervolgens alle leuke dingen,

or you reject the doctrine and

of je verwerpt de doctrine en wordt

you're living in some kind of spiritual wasteland

verbannen naar een soort spirituele wildernis

under the guidance of CNN and Walmart.

met als leidraden CNN en Albert Heyn.

So that's a sort of tough choice.

Dat is een lastige keuze.

I don't think we have to make that choice.

Ik denk dat die keuze onnodig is.

I think there is an alternative.

Ik denk dat er een alternatief is.

I think there are ways --

Ik denk dat er manieren zijn --

and I'm being both very respectful and completely impious --

en ik ben hier zowel heel respectvol als volstrekt onbeschaamd --

of stealing from religions.

om te stelen van religies.

If you don't believe in a religion,

Als je niet in een religie gelooft,

there's nothing wrong with picking and mixing,

is er niets mis met kiezen en mengen,

with taking out the best sides of religion.

met het nemen van de leuke kanten van een geloof.

And for me, atheism 2.0

Voor mij gaat Atheïsme 2.0

is about both, as I say,

zoals gezegd over zowel

a respectful and an impious way

een respectvolle, als een onbeschaamde manier

of going through religions and saying, "What here could we use?"

van religies bekijken en zeggen: "Wat kunnen we gebruiken?"

The secular world is full of holes.

De seculiere wereld zit vol gaten.

We have secularized badly, I would argue.

We zijn slecht geseculariseerd, zou ik stellen.

And a thorough study of religion

Een grondige studie van religie

could give us all sorts of insights

zou ons allerhande inzichten kunnen geven

into areas of life that are not going too well.

op gebieden van het leven die niet zo goed gaan.

And I'd like to run through a few of these today.

Ik zou er vandaag een paar willen doornemen.

I'd like to kick off by looking at education.

Ik trap af met een blik op onderwijs.

Now education is a field

Onderwijs is een terrein

the secular world really believes in.

waarin de wereldlijke mens écht gelooft.

When we think about how we're going to make the world a better place,

Hoe gaan we de wereld een betere plaats maken?

we think education; that's where we put a lot of money.

Onderwijs -- daar stoppen we een hoop geld in.

Education is going to give us, not only commercial skills, industrial skills,

Onderwijs geeft ons niet alleen commerciële en technische vaardigheden,

it's also going to make us better people.

het maakt ons ook betere mensen.

You know the kind of thing a commencement address is, and graduation ceremonies,

Je kent dat wel bij afstudeerspeeches en -ceremonies,

those lyrical claims

die lyrische claims

that education, the process of education -- particularly higher education --

dat onderwijs, het onderwijsproces -- met name hoger onderwijs --

will make us into nobler and better human beings.

ons tot nobeler en betere mensen zal maken.

That's a lovely idea.

Dat is een mooi idee.

Interesting where it came from.

Interessant waar het vandaan komt.

In the early 19th century,

In de vroege 19e eeuw

church attendance in Western Europe

nam het kerkbezoek in West-Europa

started sliding down very, very sharply, and people panicked.

in hoog tempo af, en mensen raakten in paniek.

They asked themselves the following question.

Ze vroegen zich het volgende af.

They said, where are people going to find the morality,

Ze zeiden: waar gaan mensen moraliteit vinden,

where are they going to find guidance,

waar gaan ze leiding vinden,

and where are they going to find sources of consolation?

en bronnen van troost?

And influential voices came up with one answer.

Invloedrijke stemmen vonden een antwoord.

They said culture.

Ze zeiden cultuur.

It's to culture that we should look

Het is cultuur waarnaar we moeten kijken

for guidance, for consolation, for morality.

voor sturing, troost en moraliteit.

Let's look to the plays of Shakespeare,

Laten we kijken naar de stukken van Shakespeare,

the dialogues of Plato, the novels of Jane Austen.

de dialogen van Plato, de romans van Jane Austen.

In there, we'll find a lot of the truths

Daarin vinden we dan veel van de waarheden

that we might previously have found in the Gospel of Saint John.

die we voorheen vonden in het evangelie van Johannes.

Now I think that's a very beautiful idea and a very true idea.

Dat vind ik een erg mooi en erg waar idee.

They wanted to replace scripture with culture.

Ze wilden heilige geschriften vervangen door cultuur.

And that's a very plausible idea.

Dat is een heel plausibel idee.

It's also an idea that we have forgotten.

Het is ook een idee dat we vergeten hebben.

If you went to a top university --

Als je naar een topuniversiteit zou gaan,

let's say you went to Harvard or Oxford or Cambridge --

laten we zeggen Harvard of Oxford of Cambridge,

and you said, "I've come here

en je zou zeggen: "Ik kom hier

because I'm in search of morality, guidance and consolation;

omdat ik op zoek ben naar moraliteit, sturing en troost;

I want to know how to live,"

Ik wil weten hoe ik moet leven",

they would show you the way to the insane asylum.

zouden ze je naar het gekkenhuis verwijzen.

This is simply not what our grandest and best institutes of higher learning

Dit is eenvoudigweg niet wat onze vooraanstaande instituten van hoger onderwijs

are in the business of.

te bieden hebben.

Why? They don't think we need it.

Waarom? Ze vinden dat we dat niet nodig hebben.

They don't think we are in an urgent need of assistance.

Ze vinden niet dat we dringend hulp nodig hebben.

They see us as adults, rational adults.

Ze zien ons als rationele volwassenen.

What we need is information.

Wat wij nodig hebben is informatie.

We need data, we don't need help.

We hebben data nodig, geen hulp.

Now religions start from a very different place indeed.

Religies hebben echt een heel ander uitgangspunt.

All religions, all major religions,

Alle religies, alle grote religies

at various points call us children.

noemen ons op enig moment 'kinderen'.

And like children,

En net als kinderen

they believe that we are in severe need of assistance.

hebben we grote behoefte aan assistentie.

We're only just holding it together.

We kunnen ons maar net handhaven.

Perhaps this is just me, maybe you.

Ben ik het alleen... of jullie ook?

But anyway, we're only just holding it together.

Maar hoe dan ook, we kunnen ons maar net redden.

And we need help. Of course, we need help.

En uiteraard hebben we hulp nodig.

And so we need guidance and we need didactic learning.

We hebben sturing nodig en onderwijs.

You know, in the 18th century in the U.K.,

In het Groot Brittannië van de 18e eeuw,

the greatest preacher, greatest religious preacher, was a man called John Wesley,

was de bekendste religieuze prediker een man genaamd John Wesley,

who went up and down this country delivering sermons,

die het land afreisde om te preken,

advising people how they could live.

en mensen te adviseren hoe ze konden leven.

He delivered sermons on the duties of parents to their children

Hij preekte over de plichten van ouders naar hun kinderen

and children to their parents,

en kinderen naar hun ouders,

the duties of the rich to the poor and the poor to the rich.

de plichten van de rijken naar de armen, en de armen naar de rijken.

He was trying to tell people how they should live

Hij vertelde mensen hoe ze moesten leven

through the medium of sermons,

via het medium van preken,

the classic medium of delivery of religions.

het klassieke communicatiemiddel van religies.

Now we've given up with the idea of sermons.

Wij hebben het idee van preken laten varen.

If you said to a modern liberal individualist,

Als je tegen een moderne liberale individualist zegt:

"Hey, how about a sermon?"

"Hee, wil je een preek?"

they'd go, "No, no. I don't need one of those.

zeggen ze: "Nee, nee. Die heb ik niet nodig.

I'm an independent, individual person."

Ik ben een onafhankelijke, individuele persoon."

What's the difference between a sermon

Wat is het verschil tussen een preek

and our modern, secular mode of delivery, the lecture?

en ons moderne, wereldse communicatiemiddel: de lezing?

Well a sermon wants to change your life

Nou, een preek wil je leven veranderen

and a lecture wants to give you a bit of information.

en een lezing wil je wat informatie verstrekken.

And I think we need to get back to that sermon tradition.

Ik vind dat we terug moeten naar de traditie van de preek.

The tradition of sermonizing is hugely valuable,

De traditie van het preken is buitengewoon waardevol,

because we are in need of guidance,

want we hebben leiding, moraliteit,

morality and consolation --

en troost nodig --

and religions know that.

en religies weten dat.

Another point about education:

Nog een punt over onderwijs:

we tend to believe in the modern secular world

we geloven doorgaans in de moderne seculiere wereld,

that if you tell someone something once, they'll remember it.

dat iemand onthoudt wat je hem één keer vertelt.

Sit them in a classroom, tell them about Plato

Zet ze in een klas, vertel ze op hun 20ste over Plato,

at the age of 20, send them out for a career in management consultancy for 40 years,

en na een 40-jarige carrière als management consultant

and that lesson will stick with them.

herinneren ze zich die les nog.

Religions go, "Nonsense.

Religies zeggen: "Nonsens.

You need to keep repeating the lesson 10 times a day.

Je moet die les 10x per dag blijven herhalen.

So get on your knees and repeat it."

Op je knieën en herhalen maar."

That's what all religions tell us:

Dat is wat alle religies ons vertellen:

"Get on you knees and repeat it 10 or 20 or 15 times a day."

"Op je knieën en herhaal het 10 of 20 of 15 maal per dag."

Otherwise our minds are like sieves.

Anders zijn onze geesten als zeven.

So religions are cultures of repetition.

Dus religies zijn culturen van repetitie.

They circle the great truths again and again and again.

Ze circuleren de grote waarheden keer op keer.

We associate repetition with boredom.

Wij associëren herhaling met verveling.

"Give us the new," we're always saying.

"Geef ons het nieuwe", zeggen we altijd.

"The new is better than the old."

"Het nieuwe is beter dan het oude."

If I said to you, "Okay, we're not going to have new TED.

Als ik je vertel: "Oké, we gaan geen nieuwe TED houden.

We're just going to run through all the old ones

We gaan alle oude TEDs afspelen

and watch them five times because they're so true.

en ze 5x kijken, want ze zijn zo waar.

We're going to watch Elizabeth Gilbert five times

We gaan 5x naar Elizabeth Gilbert kijken

because what she says is so clever," you'd feel cheated.

want wat zij zegt, is zo zinnig", zou je je bedot voelen.

Not so if you're adopting a religious mindset.

Niet met een religieuze manier van denken.

The other things that religions do

Wat religies nog meer doen,

is to arrange time.

is tijd arrangeren.

All the major religions give us calendars.

Alle grote religies geven ons kalenders.

What is a calendar?

Wat is een kalender?

A calendar is a way of making sure that across the year

Een kalender zorgt dat je door het jaar heen

you will bump into certain very important ideas.

op bepaalde, zeer belangrijke ideeën stoot.

In the Catholic chronology, Catholic calendar,

In de katholieke chronologie, de katholieke kalender,

at the end of March you will think about St. Jerome

denk je aan het eind van maart aan St. Hiëronymus

and his qualities of humility and goodness

en zijn kwaliteiten van bescheidenheid en goedheid

and his generosity to the poor.

en zijn gulheid naar de armen.

You won't do that by accident; you will do that because you are guided to do that.

Dat doe je niet bij toeval... je werd gestuurd.

Now we don't think that way.

Wij denken zo niet.

In the secular world we think, "If an idea is important, I'll bump into it.

In de seculiere wereld denken we: "Als een idee belangrijk is, stoot ik er wel op.

I'll just come across it."

Ik kom het wel tegen."

Nonsense, says the religious world view.

Nonsens, zegt het religieuze wereldbeeld.

Religious view says we need calendars, we need to structure time,

Dat zegt dat we kalenders nodig hebben, we moeten tijd structureren,

we need to synchronize encounters.

we moeten ontmoetingen synchroniseren.

This comes across also

Dit komt ook naar voren

in the way in which religions set up rituals

in de manier waarop religies rituelen organiseren

around important feelings.

rond belangrijke gevoelens.

Take the Moon. It's really important to look at the Moon.

Neem de maan. Heel belangrijk om naar te kijken.

You know, when you look at the Moon,

Als je naar de maan kijkt,

you think, "I'm really small. What are my problems?"

denk je: "Ik ben nietig. Wat stellen mijn problemen voor?"

It sets things into perspective, etc., etc.

Het plaatst dingen in perspectief, enz. enz.

We should all look at the Moon a bit more often. We don't.

We zouden allemaal vaker naar de maan moeten kijken.

Why don't we? Well there's nothing to tell us, "Look at the Moon."

Waarom doen we dat niet? Omdat niets ons vertelt: "Kijk naar de maan".

But if you're a Zen Buddhist in the middle of September,

Maar als je een Zenboeddhist bent, word je medio september

you will be ordered out of your home, made to stand on a canonical platform

uit je huis gehaald en moet je op een voorgeschreven platform gaan staan

and made to celebrate the festival of Tsukimi,

om het Tsukimi-festival te vieren.

where you will be given poems to read

Je krijgt gedichten te lezen

in honor of the Moon and the passage of time

ter ere van de maan en het verstrijken van de tijd

and the frailty of life that it should remind us of.

en de broosheid van het leven.

You'll be handed rice cakes.

Je krijgt rijstkoeken.

And the Moon and the reflection on the Moon

De maan en het reflecteren op de maan

will have a secure place in your heart.

hebben een vaste plaats in je hart.

That's very good.

Dat is erg goed.

The other thing that religions are really aware of

Waar religies zich eveneens van bewust zijn

is: speak well --

is: welsprekendheid --

I'm not doing a very good job of this here --

Ik bak er hier niet echt veel van --

but oratory, oratory is absolutely key to religions.

maar welsprekendheid is een absolute sleutel tot religies.

In the secular world, you can come through the university system and be a lousy speaker

In de seculiere wereld kun je als slechte spreker toch afstuderen

and still have a great career.

en een glansrijke carrière hebben.

But the religious world doesn't think that way.

Maar de wereld van religie denkt zo niet.

What you're saying needs to be backed up

Wat je zegt moet worden ondersteund

by a really convincing way of saying it.

door een echt overtuigende manier van spreken.

So if you go to an African-American Pentecostalist church

Dus als je naar een zuidelijke zwarte Pinksterkerk gaat

in the American South

in de Verenigde Staten,

and you listen to how they talk,

en je luistert naar hoe ze praten...

my goodness, they talk well.

ongelooflijk, wat kunnen die spreken!

After every convincing point, people will go, "Amen, amen, amen."

Na elk overtuigend punt roepen mensen: "Amen, amen, amen."

At the end of a really rousing paragraph, they'll all stand up,

Aan het eind van een opzwepend stuk staan ze allemaal op,

and they'll go, "Thank you Jesus, thank you Christ, thank you Savior."

en roepen: "Dank U Jezus, dank U Christus, dank U Verlosser."

If we were doing it like they do it --

Als we het zouden doen zoals zij --

let's not do it, but if we were to do it --

liever niet eigenlijk, maar als...

I would tell you something like, "Culture should replace scripture."

Dan zou ik iets zeggen als: "Cultuur moet de Bijbel vervangen."

And you would go, "Amen, amen, amen."

En jullie zouden roepen: "Amen, amen, amen."

And at the end of my talk, you would all stand up

Aan het eind van mijn talk zouden jullie opstaan

and you would go, "Thank you Plato, thank you Shakespeare, thank you Jane Austen."

en roepen: "Dank je Plato, dank je Shakespeare, dank je Jane Austen."

And we'd know that we had a real rhythm going.

Dan zouden we pas een echt ritme hebben met elkaar.

All right, all right. We're getting there. We're getting there.

Oké, oké! We komen er wel. We komen er.

(Applause)

(Applaus)

The other thing that religions know is we're not just brains,

Wat religies ook weten is dat we niet slechts hersenen zijn;

we are also bodies.

we hebben ook lichamen.

And when they teach us a lesson,

Als ze ons een les leren,

they do it via the body.

doen ze dat via het lichaam.

So for example,

Neem bijvoorbeeld

take the Jewish idea of forgiveness.

de Joodse idee van vergeving.

Jews are very interested in forgiveness

Joden zijn erg geïnteresseerd in vergeving

and how we should start anew and start afresh.

en hoe we opnieuw kunnen beginnen.

They don't just deliver us sermons on this.

Ze geven ons niet alleen preken hierover.

They don't just give us books or words about this.

Ze geven ons niet alleen boeken of woorden hierover.

They tell us to have a bath.

Ze vertellen ons om een bad te nemen.

So in Orthodox Jewish communities, every Friday you go to a Mikveh.

Dus in Orthodoxe Joodse gemeenschappen ga je elke vrijdag naar een Mikveh.

You immerse yourself in the water,

Je dompelt je onder in het water,

and a physical action backs up a philosophical idea.

en een fysieke actie ondersteunt een filosofische idee.

We don't tend to do that.

Wij plegen dat niet te doen.

Our ideas are in one area and our behavior with our bodies is in another.

Onze ideeën en ons lichamelijk gedrag zijn totaal gescheiden zaken.

Religions are fascinating in the way they try and combine the two.

Religies zijn fascinerend in hoe ze proberen deze twee te combineren.

Let's look at art now.

Laten we naar kunst kijken.

Now art is something that in the secular world,

Kunst is iets waar we in de seculiere wereld

we think very highly of. We think art is really, really important.

een hoge pet van op hebben. We vinden kunst erg belangrijk.

A lot of our surplus wealth goes to museums, etc.

Veel van onze rijkdom vloeit naar musea enz.

We sometimes hear it said

We horen soms zeggen

that museums are our new cathedrals, or our new churches.

dat musea onze nieuwe kathedralen of kerken zijn.

You've heard that saying.

Je kent dat gezegde wel.

Now I think that the potential is there,

Nu denk ik dat het potentieel er is,

but we've completely let ourselves down.

maar we hebben onszelf schromelijk tekort gedaan.

And the reason we've let ourselves down

We hebben onszelf tekort gedaan omdat

is that we're not properly studying

we niet genoeg bestuderen

how religions handle art.

hoe religies kunst benutten.

The two really bad ideas that are hovering in the modern world

Twee slechte ideeën die in de moderne wereld rondwaren

that inhibit our capacity to draw strength from art:

die ons vermogen beperken om kracht uit kunst te halen:

The first idea is that art should be for art's sake --

het eerste idee is dat kunst er is omwille van de kunst --

a ridiculous idea --

een belachelijk idee --

an idea that art should live in a hermetic bubble

dat kunst zich hermetisch moet afsluiten

and should not try to do anything with this troubled world.

en niets moet proberen te doen met deze geplaagde wereld.

I couldn't disagree more.

Helemaal niet mee eens.

The other thing that we believe is that art shouldn't explain itself,

Ten tweede geloven we dat kunst zich niet hoort te verklaren,

that artists shouldn't say what they're up to,

dat kunstenaars niet moeten vertellen wat ze bedoelen,

because if they said it, it might destroy the spell

want als ze het zeggen, gaat de betovering verloren

and we might find it too easy.

en vinden we het te makkelijk.

That's why a very common feeling when you're in a museum --

Daarom is vaak het gevoel als je in een museum bent: --

let's admit it --

laten we dat maar toegeven --

is, "I don't know what this is about."

"Ik weet niet waar dit over gaat."

But if we're serious people, we don't admit to that.

Maar als we serieuze mensen zijn, geven we dat niet toe.

But that feeling of puzzlement is structural

Maar dat gevoel van verwardheid zit ingebakken

to contemporary art.

in moderne kunst.

Now religions have a much saner attitude to art.

Religies hebben een veel gezonder instelling tot kunst.

They have no trouble telling us what art is about.

Ze vertellen ons graag waar het over gaat.

Art is about two things in all the major faiths.

Kunst gaat over twee dingen in alle grote godsdiensten.

Firstly, it's trying to remind you

Het herinnert je eraan wat er is

of what there is to love.

om van te houden.

And secondly, it's trying to remind you

En het herinnert je eraan wat er is

of what there is to fear and to hate.

om te vrezen en te verafschuwen.

And that's what art is.

Dat is kunst: een niet-rationele

Art is a visceral encounter with the most important ideas of your faith.

ontmoeting met de belangrijkste ideeën van je geloof.

So as you walk around a church,

Dus als je door een kerk loopt,

or a mosque or a cathedral,

of een moskee of kathedraal,

what you're trying to imbibe, what you're imbibing is,

neem je door je ogen, je zintuigen,

through your eyes, through your senses,

die waarheden op die je anders

truths that have otherwise come to you through your mind.

bereikten via je geest.

Essentially it's propaganda.

In principe is het propaganda.

Rembrandt is a propagandist

Rembrandt is een propagandist

in the Christian view.

vanuit Christelijk standpunt.

Now the word "propaganda" sets off alarm bells.

Bij het woord 'propaganda' gaan alarmbellen rinkelen.

We think of Hitler, we think of Stalin. Don't, necessarily.

We denken aan Hitler, aan Stalin. Dat hoeft niet.

Propaganda is a manner of being didactic in honor of something.

Propaganda is een vorm van didactiek ter ere van iets.

And if that thing is good, there's no problem with it at all.

Als dat iets goeds is, is het geen probleem.

My view is that museums should take a leaf out of the book of religions.

Naar mijn mening moeten musea te rade gaan bij religies.

And they should make sure that when you walk into a museum --

Ze zouden moeten zorgen dat als je een museum binnenloopt --

if I was a museum curator,

als ik een museumcurator was,

I would make a room for love, a room for generosity.

zou ik een ruimte maken voor liefde, voor gulheid...

All works of art are talking to us about things.

Alle kunstwerken spreken tot ons over dingen.

And if we were able to arrange spaces

Als we ruimtes konden creëren

where we could come across works

waar we werken tegenkomen

where we would be told, use these works of art

en ons wordt gezegd: gebruik deze kunstwerken

to cement these ideas in your mind,

om deze ideeën in je geest te verankeren,

we would get a lot more out of art.

dan zouden we veel meer hebben aan kunst.

Art would pick up the duty that it used to have

Kunst zou haar voormalige taak weer oppikken

and that we've neglected because of certain mis-founded ideas.

die we verwaarloosd hebben vanwege bepaalde misplaatste ideeën.

Art should be one of the tools

Kunst zou een middel moeten zijn

by which we improve our society.

waarmee we onze samenleving verbeteren.

Art should be didactic.

Kunst zou didactisch moeten zijn.

Let's think of something else.

Laten we iets anders bekijken.

The people in the modern world, in the secular world,

De mensen in de moderne, seculiere wereld

who are interested in matters of the spirit,

die geïnteresseerd zijn in spirituele zaken,

in matters of the mind,

in zaken van de geest,

in higher soul-like concerns,

in hogere zaken, de ziel betreffend,

tend to be isolated individuals.

zijn doorgaans geïsoleerde individuen.

They're poets, they're philosophers, they're photographers, they're filmmakers.

Dat zijn dichters, filosofen, fotografen, filmmakers.

And they tend to be on their own.

En ze staan doorgaans alleen.

They're our cottage industries. They are vulnerable, single people.

Zij zijn onze kleinschalige producenten; kwetsbare, eenzame mensen.

And they get depressed and they get sad on their own.

Ze raken gedeprimeerd zo op zichzelf.

And they don't really change much.

En ze veranderen niet erg.

Now think about religions, think about organized religions.

Denk even aan georganiseerde religies.

What do organized religions do?

Wat doen die?

They group together, they form institutions.

Ze groeperen zich, vormen instituten.

And that has all sorts of advantages.

Dat heeft allerlei voordelen.

First of all, scale, might.

Ten eerste: schaal, kracht.

The Catholic Church pulled in 97 billion dollars last year

De Katholieke Kerk haalde vorig jaar 97 miljard dollar binnen,

according to the Wall Street Journal.

volgens het Wall Street Journal.

These are massive machines.

Dit zijn enorme machines.

They're collaborative, they're branded, they're multinational,

Ze werken samen, het zijn merken, het zijn multinationals,

and they're highly disciplined.

en ze zijn zeer gedisciplineerd.

These are all very good qualities.

Dat zijn allemaal zeer goede kwaliteiten.

We recognize them in relation to corporations.

We herkennen ze van bedrijven

And corporations are very like religions in many ways,

En bedrijven lijken in veel dingen erg op religies,

except they're right down at the bottom of the pyramid of needs.

alleen zitten ze helemaal onderaan de piramide van behoeften.

They're selling us shoes and cars.

Ze verkopen ons schoenen en auto's.

Whereas the people who are selling us the higher stuff --

Terwijl de mensen die ons de hogere dingen verkopen,

the therapists, the poets --

de therapeuten, de dichters,

are on their own and they have no power,

op zichzelf zitten en geen macht hebben;

they have no might.

ze zijn krachteloos.

So religions are the foremost example

Dus religies zijn de belangrijkste voorbeelden

of an institution that is fighting for the things of the mind.

van een instelling die vecht voor de dingen van de geest.

Now we may not agree with what religions are trying to teach us,

We hoeven het niet eens te zijn met wat ze ons trachten te leren,

but we can admire the institutional way

maar we kunnen bewonderen hoe ze

in which they're doing it.

dat als instituut doen.

Books alone, books written by lone individuals,

Boeken alleen, geschreven door individuen,

are not going to change anything.

gaan geen verandering brengen.

We need to group together.

We moeten samenscholen.

If you want to change the world, you have to group together, you have to be collaborative.

Als je de wereld wil veranderen, moet je groeperen en samenwerken.

And that's what religions do.

Dat is wat religies doen.

They are multinational, as I say,

Ze zijn multinationaal, zoals ik zei,

they are branded, they have a clear identity,

ze zijn een merk met een duidelijke identiteit,

so they don't get lost in a busy world.

en gaan niet verloren in een drukke wereld.

That's something we can learn from.

Dat is iets waarvan we kunnen leren.

I want to conclude.

Ik wil afronden.

Really what I want to say

Wat ik werkelijk wilde zeggen,

is for many of you who are operating in a range of different fields,

is dat voor velen van jullie die in verschillende vakgebieden werken

there is something to learn from the example of religion --

er iets te leren valt van het voorbeeld dat religies geven,

even if you don't believe any of it.

zelfs als je er niets van gelooft.

If you're involved in anything that's communal,

Als je betrokken bent in iets dat communaal is,

that involves lots of people getting together,

dat de samenwerking van veel mensen vergt,

there are things for you in religion.

zijn er dingen voor je in religie.

If you're involved, say, in a travel industry in any way,

Als je bijvoorbeeld in de reisindustrie werkt,

look at pilgrimage.

kijk dan naar bedevaarten.

Look very closely at pilgrimage.

Kijk eens heel goed naar bedevaarten.

We haven't begun to scratch the surface

We benutten nog maar een fractie

of what travel could be

van wat reizen zou kunnen zijn,

because we haven't looked at what religions do with travel.

omdat we niet gekeken hebben naar wat religies doen met reizen.

If you're in the art world,

Zit je in de kunstwereld,

look at the example of what religions are doing with art.

kijk naar het voorbeeld van wat religies doen met kunst.

And if you're an educator in any way,

Als je op een of andere manier onderwijs geeft,

again, look at how religions are spreading ideas.

kijk dan naar hoe religies ideeën verspreiden.

You may not agree with the ideas,

Wellicht ben je het niet eens met de ideeën,

but my goodness, they're highly effective mechanisms for doing so.

maar het zijn absoluut effectieve mechanismen om dit te doen.

So really my concluding point

Dus mijn punt ter afsluiting

is you may not agree with religion,

is dat je het misschien niet eens bent met religie,

but at the end of the day,

maar uiteindelijk zijn religies

religions are so subtle, so complicated,

zo subtiel, zo gecompliceerd

so intelligent in many ways

en zo intelligent op vele manieren,

that they're not fit to be abandoned to the religious alone;

dat ze niet overgelaten mogen worden enkel aan de gelovigen;

they're for all of us.

ze zijn voor ons allemaal.

Thank you very much.

Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)

Chris Anderson: Now this is actually a courageous talk,

Chris Anderson: Dit is eigenlijk een dappere presentatie.

because you're kind of setting up yourself in some ways

Je plaatst jezelf in een positie die kwetsbaar is

to be ridiculed in some quarters.

voor hoon vanuit sommige hoeken.

AB: You can get shot by both sides.

AB: Je kunt van beide zijden beschoten worden.

You can get shot by the hard-headed atheists,

Door de verstokte atheïsten,

and you can get shot by those who fully believe.

en door degenen die vurig geloven.

CA: Incoming missiles from North Oxford at any moment.

CA: Inkomend vuur uit Noord-Oxford elk moment nu.

AB: Indeed.

AB: Inderdaad.

CA: But you left out one aspect of religion

Maar je liet een aspect van religie buiten beschouwing.

that a lot of people might say

Veel mensen zouden stellen

your agenda could borrow from,

dat jouw agenda daarbij gebaat zou zijn

which is this sense --

namelijk het gevoel --

that's actually probably the most important thing to anyone who's religious --

waarschijnlijk het belangrijkste voor ieder religieus mens --

of spiritual experience,

van een spirituele connectie,

of some kind of connection

van een zekere connectie

with something that's bigger than you are.

met iets dat groter is dan jij bent.

Is there any room for that experience in Atheism 2.0?

Is er ruimte voor die ervaring in Atheïsme 2.0?

AB: Absolutely. I, like many of you, meet people

AB: Absoluut. Ik ontmoet, net als velen van jullie,

who say things like, "But isn't there something bigger than us,

mensen die zeggen: "Maar is er niet iets groters dan wij,

something else?"

iets anders?"

And I say, "Of course." And they say, "So aren't you sort of religious?"

En ik zeg: "Natuurlijk". En zij zeggen: "Ben je dan niet toch religieus?"

And I go, "No." Why does that sense of mystery,

En ik zeg: "Nee". Waarom moet dat gevoel van mysterie,

that sense of the dizzying scale of the universe,

van duizelingwekkende schaal van het universum,

need to be accompanied by a mystical feeling?

gepaard gaan met een mystiek gevoel?

Science and just observation

Wetenschap en enkel observatie

gives us that feeling without it,

geven ons dat gevoel ook,

so I don't feel the need.

dus religie is niet nodig.

The universe is large and we are tiny,

Het universum is groot en wij zijn klein,

without the need for further religious superstructure.

zonder de noodzaak voor religieuze superstructuur.

So one can have so-called spiritual moments

Je kan zogenaamde spirituele momenten hebben

without belief in the spirit.

zonder geloof in het bovenzinnelijke.

CA: Actually, let me just ask a question.

CA: Mag ik jullie een vraag stellen.

How many people here would say

Hoeveel mensen hier zouden zeggen

that religion is important to them?

dat religie belangrijk voor ze is?

Is there an equivalent process

Is er een equivalent proces

by which there's a sort of bridge

waardoor er een soort brug is

between what you're talking about and what you would say to them?

tussen waarover jij het hebt en wat je hen zou willen vertellen?

AB: I would say that there are many, many gaps in secular life

Ik zou zeggen dat er heel veel gaten zitten in het wereldse leven,

and these can be plugged.

en die kunnen worden opgevuld.

It's not as though, as I try to suggest,

Het hoeft niet, zoals ik suggereerde,

it's not as though either you have religion

je hoeft niet te kiezen voor ófwel religie,

and then you have to accept all sorts of things,

en dan moet je allerlei dingen accepteren,

or you don't have religion

óf: geen religie,

and then you're cut off from all these very good things.

en dan ben je afgesloten van al die goede dingen.

It's so sad that we constantly say,

Het is zo triest dat we voortdurend zeggen:

"I don't believe so I can't have community,

"Ik geloof niet, dus ik pas niet in een gemeenschap,

so I'm cut off from morality,

dus ben ik afgesloten van moraliteit,

so I can't go on a pilgrimage."

dus kan ik niet op bedevaart."

One wants to say, "Nonsense. Why not?"

Dan zou je willen zeggen: "Nonsens. Waarom niet?"

And that's really the spirit of my talk.

Dat is in wezen de kern van mijn talk.

There's so much we can absorb.

Er is zo veel dat we kunnen absorberen.

Atheism shouldn't cut itself off from the rich sources of religion.

Atheïsme zou zichzelf niet moeten afsnijden van de rijke bronnen van religie.

CA: It seems to me that there's plenty of people in the TED community

CA: Het lijkt me dat veel mensen in de TED-gemeenschap

who are atheists.

atheïst zijn.

But probably most people in the community

Maar waarschijnlijk denken de meeste mensen hier

certainly don't think that religion is going away any time soon

zeker niet dat religie binnenkort zal verdwijnen

and want to find the language

en willen de taal vinden

to have a constructive dialogue

om een constructieve dialoog te hebben

and to feel like we can actually talk to each other

en het gevoel hebben dat we met elkaar kunnen praten

and at least share some things in common.

en tenminste sommige dingen kunnen delen.

Are we foolish to be optimistic

Zijn we dom als we optimistisch zijn

about the possibility of a world

over de mogelijkheid van een wereld

where, instead of religion being the great rallying cry

waarin religie niet de strijdkreet van verdeeldheid

of divide and war,

en oorlog is, maar dat er

that there could be bridging?

bruggen kunnen worden gebouwd?

AB: No, we need to be polite about differences.

AB: Nee, we moeten beleefd zijn over verschillen.

Politeness is a much-overlooked virtue.

Beleefdheid wordt als deugd vaak over het hoofd gezien.

It's seen as hypocrisy.

Het wordt gezien als hypocrisie.

But we need to get to a stage when you're an atheist

Maar we moeten naar het stadium waarin je als atheïst

and someone says, "Well you know, I did pray the other day,"

als iemand zegt: "Weet je, ik heb gisteren gebeden",

you politely ignore it.

je het beleefd negeert.

You move on.

Je gaat verder.

Because you've agreed on 90 percent of things,

Want je bent het over 90% van de dingen eens,

because you have a shared view on so many things,

en je hebt een gedeeld perspectief op zoveel dingen,

and you politely differ.

dat je beleefd van mening verschilt.

And I think that's what the religious wars of late have ignored.

Ik denk dat de recente religieuze oorlogen dit negeerden.

They've ignored the possibility of harmonious disagreement.

Ze negeerden de mogelijkheid van harmonieus meningsverschil.

CA: And finally, does this new thing that you're proposing

CA: Tot slot, heeft dit nieuwe iets dat je voorstelt,

that's not a religion but something else,

dat geen religie is maar iets anders,

does it need a leader,

een leider nodig?

and are you volunteering to be the pope?

Stel je je beschikbaar als paus?

(Laughter)

(Gelach)

AB: Well, one thing that we're all very suspicious of

AB: Nou, een ding dat we allemaal wantrouwen

is individual leaders.

is individuele leiders.

It doesn't need it.

Het heeft het niet nodig.

What I've tried to lay out is a framework

Ik heb geprobeerd een grove structuur te schetsen,

and I'm hoping that people can just fill it in.

en hoop dat mensen die zelf kunnen invullen.

I've sketched a sort of broad framework.

Ik heb een brede structuur geschetst.

But wherever you are, as I say, if you're in the travel industry, do that travel bit.

Maar waar je ook bent: in de reisindustrie, doe het reisgedeelte.

If you're in the communal industry, look at religion and do the communal bit.

Werk je met samenwerkingsverbanden, kijk dan naar het communale stuk van religie.

So it's a wiki project.

Dus het is een wiki-project.

(Laughter)

(Gelach)

CA: Alain, thank you for sparking many conversations later.

CA: Alain, dank je voor de aanzet tot vele conversaties later.

(Applause)

(Applaus)