Atheism 2.0 | Alain de Botton

Alain de Botton: Ateizm 2.0

Çeviri: Meric Aydonat Gözden geçirme: Diba Szamosi

One of the most common ways of dividing the world

Dünyayı bölmenin en yaygın biçimi

is into those who believe

inananlar ve inanmayanlar,

and those who don't --

dindarlar ve ateistler

into the religious and the atheists.

olarak bölmek.

And for the last decade or so,

Ve yaklaşık son on yıldır

it's been quite clear

ateist olmanın ne demek

what being an atheist means.

olduğu açıklığa kavuştu.

There have been some very vocal atheists

Dinin sadece yanlış olduğunu değil

who've pointed out,

komik olduğunu da söyleyen

not just that religion is wrong,

bazı sesi yüksek çıkan

but that it's ridiculous.

ateistler oldu.

These people, many of whom have lived in North Oxford,

Çoğu Kuzey Oxford'da yaşayan bu insanlar

have argued --

tanrıya inanmanın

they've argued that believing in God

perilere inanmaya benzediğini

is akin to believing in fairies

ve bunun özünde

and essentially that the whole thing

çocukça bir oyun

is a childish game.

olduğunu söylediler.

Now I think it's too easy.

Bana kalırsa bu çok kolay.

I think it's too easy

Dinin tamamını bu şekilde

to dismiss the whole of religion that way.

gözden çıkarmak çok kolay.

And it's as easy as shooting fish in a barrel.

Tereyağından kıl çeker gibi kolay.

And what I'd like to inaugurate today

Bugün açılışını yapmak istediğim

is a new way of being an atheist --

ateist olmanın yeni bir yolu,

if you like, a new version of atheism

eğer böyle adlandırmak isterseniz,

we could call Atheism 2.0.

ateizmin yeni versiyonu, Ateism 2.0.

Now what is Atheism 2.0?

Ateizm 2.0 nedir?

Well it starts from a very basic premise:

Çok temel bir önermeyle başlıyor:

of course, there's no God.

tabii ki tanrı yok.

Of course, there are no deities or supernatural spirits

Tabii ki ilahi varlıklar veya doğaüstü ruhlar

or angels, etc.

veya melekler yok.

Now let's move on; that's not the end of the story,

Devam edelim, hikayenin tamamı bu kadar değil,

that's the very, very beginning.

bu sadece başı.

I'm interested in the kind of constituency

Şöyle düşünen kişilerle

that thinks something along these lines:

ilgileniyorum:

that thinks, "I can't believe in any of this stuff.

"Bunların hiçbirine inanamıyorum.

I can't believe in the doctrines.

Bu öğretilere inanamıyorum.

I don't think these doctrines are right.

Bence bu öğretiler doğru değil.

But," a very important but, "I love Christmas carols.

Ancak," çok önemli bir ancak, "Noel şarkılarına bayılıyorum.

I really like the art of Mantegna.

Mantegna'nın sanatından gerçekten hoşlanıyorum.

I really like looking at old churches.

Eski kiliselere bakmaktan keyif alıyorum.

I really like turning the pages of the Old Testament."

Eski Ahit'in sayfalarını karıştırmaktan zevk alıyorum."

Whatever it may be,

Ne olursa olsun,

you know the kind of thing I'm talking about --

konuştuğum tarzdan şeyleri biliyorsunuz,

people who are attracted to the ritualistic side,

dinin ritüelistik, ahlaki, toplumsal

the moralistic, communal side of religion,

tarafına ilgi duyan

but can't bear the doctrine.

ama doktrine katlanamayan insanlar.

Until now, these people have faced a rather unpleasant choice.

Şimdiye kadar bu insanlar hiç de hoş olmayan bir seçim yapmak zorunda kaldılar.

It's almost as though either you accept the doctrine

Sanki ya doktrini kabul edersiniz

and then you can have all the nice stuff,

ve bunla birlikte o diğer hoş şeylere sahip olabilirsiniz

or you reject the doctrine and

ya da doktrini reddedersiniz

you're living in some kind of spiritual wasteland

ve CNN ve Walmart'ın kılavuzluğunda

under the guidance of CNN and Walmart.

bir çeşit ruhani çöplükte yaşıyorsunuz.

So that's a sort of tough choice.

Bu zor bir seçim.

I don't think we have to make that choice.

Bana kalırsa bu seçimi yapmak zorunda değiliz.

I think there is an alternative.

Bence bunun bir alternatifi var.

I think there are ways --

Bence dinlerden çalmanın

and I'm being both very respectful and completely impious --

ve ben hem oldukça saygılı hem de kafirce davranıyorum,

of stealing from religions.

yolları var.

If you don't believe in a religion,

Bir dine inanmıyorsanız,

there's nothing wrong with picking and mixing,

orasından burasından alıp karıştırmakta,

with taking out the best sides of religion.

dinin en iyi yönlerini almakta bir sakınca yok.

And for me, atheism 2.0

Bana kalırsa ateizm 2.0

is about both, as I say,

hem dinleri karıştırıp

a respectful and an impious way

"Burada kullanabileceğimiz ne var?" demenin

of going through religions and saying, "What here could we use?"

saygılı ve kafirce bir yolu.

The secular world is full of holes.

Laik dünyanın birçok boşluğu var.

We have secularized badly, I would argue.

Kötü bir şekilde laikleştiğimizi tartışabilirim.

And a thorough study of religion

Ve dinleri derinden araştırmak

could give us all sorts of insights

bize hayatın pek de iyi gitmeyen yönlerinin

into areas of life that are not going too well.

içyüzünü anlama konusunda oldukça yardımcı olabilir.

And I'd like to run through a few of these today.

Bunların birkaçından bahsetmek istiyorum.

I'd like to kick off by looking at education.

Eğitimle başlayacağım.

Now education is a field

Eğitim, laik dünyanın

the secular world really believes in.

gerçekten inandığı bir alan.

When we think about how we're going to make the world a better place,

Dünyayı daha iyi bir yer haline nasıl getirebileceğimizi düşünürken

we think education; that's where we put a lot of money.

eğitimi düşünürüz, ona oldukça fazla para harcariz.

Education is going to give us, not only commercial skills, industrial skills,

Eğitim bize sadece ticari, endüstriyel yetenekler kazandırmaz,

it's also going to make us better people.

bizi daha iyi insanlar haline getirir.

You know the kind of thing a commencement address is, and graduation ceremonies,

Açılış ve mezuniyet törenlerindeki

those lyrical claims

lirik iddiaları bilirsiniz,

that education, the process of education -- particularly higher education --

eğitim, eğitim süreci, özellikle yüksek eğitim

will make us into nobler and better human beings.

bizi daha saygın ve daha iyi insanlar haline getirir.

That's a lovely idea.

Bu, çok hoş bir fikir.

Interesting where it came from.

Nereden çıktığı enteresan.

In the early 19th century,

19. yüzyılın başlarında

church attendance in Western Europe

Batı Avrupa'daki kiliseye katılım

started sliding down very, very sharply, and people panicked.

çok keskin bir şekilde düştü ve insanlar paniğe kapıldılar.

They asked themselves the following question.

Kendilerine şu soruları sordular.

They said, where are people going to find the morality,

İnsanlar ahlaki nerede bulacaklar,

where are they going to find guidance,

onlara ne kılavuzluk edecek,

and where are they going to find sources of consolation?

kendilerini telkin etmenin kaynaklarını neredeu bulacaklar?

And influential voices came up with one answer.

Etkili kişiler buna cevap verdiler:

They said culture.

Kültür.

It's to culture that we should look

Kılavuzluğu, telkini, ahlakı

for guidance, for consolation, for morality.

kültürde aramalıyız.

Let's look to the plays of Shakespeare,

Shakespeare'in oyunlarına bakalım,

the dialogues of Plato, the novels of Jane Austen.

Plato'nun diyaloglarına, Jane Austen'in romanlarına.

In there, we'll find a lot of the truths

Oralarda Saint John'in İncil'inde

that we might previously have found in the Gospel of Saint John.

bulabileceğimiz gerçeklerin birçoğunu buluruz.

Now I think that's a very beautiful idea and a very true idea.

Bence bu çok güzel ve doğru bir fikir.

They wanted to replace scripture with culture.

Kutsal kitapların yerini kültüre vermek istediler.

And that's a very plausible idea.

Bu oldukça akla yatkın bir fikir.

It's also an idea that we have forgotten.

Aynı zamanda unuttuğumuz bir fikir.

If you went to a top university --

Eğer en iyi üniversitelerden birine gittiyseniz,

let's say you went to Harvard or Oxford or Cambridge --

diyelim ki Harvard'a Oxford'a, Cambridge'e gittiniz,

and you said, "I've come here

ve şöyle dediniz "Buraya

because I'm in search of morality, guidance and consolation;

ahlak, kılavuzluk ve telkin aradığım için geldim;

I want to know how to live,"

nasıl yaşandığını öğrenmek istiyorum."

they would show you the way to the insane asylum.

size timarhanenin yolunu gösterirlerdi.

This is simply not what our grandest and best institutes of higher learning

Bu en büyük ve köklü yüksek öğrenim kuruluşlarının

are in the business of.

varoluş nedeni değil.

Why? They don't think we need it.

Neden? Onlara göre buna ihtiyacımız yok.

They don't think we are in an urgent need of assistance.

Onlara göre acilen yardıma ihtiyacımız yok.

They see us as adults, rational adults.

Bizi mantıklı yetişkinler olarak görüyorlar.

What we need is information.

Bizim ihtiyacımız olan bilgi.

We need data, we don't need help.

Veriye ihtiyacımız var, yardıma değil.

Now religions start from a very different place indeed.

Dinler oldukça farklı bir yerden başlıyorlar.

All religions, all major religions,

Belli başlı bütün dinler

at various points call us children.

bize birçok noktada çocuklar diyor.

And like children,

Tıpkı çocuklar gibi,

they believe that we are in severe need of assistance.

bizim ciddi biçimde yardıma ihtiyacımız olduğuna inanıyorlar.

We're only just holding it together.

Zar zor başa çıkabiliyoruz.

Perhaps this is just me, maybe you.

Bu belki sadece ben, belki sen.

But anyway, we're only just holding it together.

Ama her neyse, zar zor başa çıkabiliyoruz.

And we need help. Of course, we need help.

Ve yardıma ihtiyacımız var. Tabii ki yardıma ihtiyacımız var.

And so we need guidance and we need didactic learning.

Kılavuza ihtiyacımız var, öğretilmeye ihtiyacımız var.

You know, in the 18th century in the U.K.,

18. yüzyılda İngiltere'deki

the greatest preacher, greatest religious preacher, was a man called John Wesley,

en büyük vaiz John Wesley adındaki bir adamdı.

who went up and down this country delivering sermons,

Bu ülkeyi adım adım dolaşıp vaazlar verdi,

advising people how they could live.

insanlar nasıl yaşayabileceklerini öğütledi.

He delivered sermons on the duties of parents to their children

Anne babaların çocuklarına karşı görevleri

and children to their parents,

ve çocukların anne babalarına karşı görevleri

the duties of the rich to the poor and the poor to the rich.

zenginlerin fakirlere, fakirlerin zenginlere karşı görevleri üzerine öğütler verdi.

He was trying to tell people how they should live

Bu dinin klasik dağıtım yolu vaazlar aracılığıyla,

through the medium of sermons,

insanlara nasıl yaşamaları

the classic medium of delivery of religions.

gerektiğini söylemeye çalışıyordu.

Now we've given up with the idea of sermons.

Şimdi bu vaazlar fikrinden vazgeçtik.

If you said to a modern liberal individualist,

Modern liberal bir bireyselciye

"Hey, how about a sermon?"

"Bir vaaza ne dersin?" derseniz

they'd go, "No, no. I don't need one of those.

"Hayır, hayır. Buna ihtiyacım yok.

I'm an independent, individual person."

Ben bağımsız bir bireyim." der.

What's the difference between a sermon

Vaazla bizim modern, laik yayma biçimimiz

and our modern, secular mode of delivery, the lecture?

ders arasında ne fark var?

Well a sermon wants to change your life

Bir vaaz hayatınızı değiştirmek ister,

and a lecture wants to give you a bit of information.

bir ders size biraz bilgi vermek ister.

And I think we need to get back to that sermon tradition.

Bana kalırsa bu vaaz geleneğine geri dönmeliyiz.

The tradition of sermonizing is hugely valuable,

Vaaz geleneği oldukça değerli,

because we are in need of guidance,

çünkü kılavuzluğa, ahlaka ve telkine

morality and consolation --

ihtiyacımız var,

and religions know that.

dinler de bunu biliyor.

Another point about education:

Eğitimle ilgili başka bir nokta:

we tend to believe in the modern secular world

modern laik dünyada birisine bir şey söylediğinizde

that if you tell someone something once, they'll remember it.

onu hatırlayacağına inanıyoruz.

Sit them in a classroom, tell them about Plato

Onları bir sınıfa oturtun ve 20 yasında onlara Plato'yu anlatın

at the age of 20, send them out for a career in management consultancy for 40 years,

ve 40 yıl için yönetim danışmanlığı kariyerlerine gönderin

and that lesson will stick with them.

ve bu dersi unutmayacaklardır.

Religions go, "Nonsense.

Dinler buna "Saçmalık.

You need to keep repeating the lesson 10 times a day.

Dersi günde 10 kez tekrar etmen gerekir.

So get on your knees and repeat it."

O yüzden dizlerinin üzerine çök ve tekrar et." der.

That's what all religions tell us:

Dinler bize bunu söyler:

"Get on you knees and repeat it 10 or 20 or 15 times a day."

"Dizlerinin üzerine çök ve onu 10, 20, 15 kere tekrar et."

Otherwise our minds are like sieves.

Zihinlerimiz süzgece benzer.

So religions are cultures of repetition.

Yani dinler tekrar kültürleridir.

They circle the great truths again and again and again.

Büyük gerçeklerin etrafında dönüp dolaşırlar.

We associate repetition with boredom.

Tekrarı sıkıcılıkla özdeşleştiririz.

"Give us the new," we're always saying.

Hep "Bize yeni bir şey verin" deriz.

"The new is better than the old."

"Yeni eskiden iyidir."

If I said to you, "Okay, we're not going to have new TED.

Size "Yeni bir TED olmayacak.

We're just going to run through all the old ones

Eskileri tekrar edeceğiz

and watch them five times because they're so true.

ve onları beş kez izleyin çünkü çok doğrular.

We're going to watch Elizabeth Gilbert five times

Elizabeth Gilbert'ı beş kere izleyeceğiz

because what she says is so clever," you'd feel cheated.

çünkü söyledikleri o kadar akıllıca ki...." deseydim, kendinizi kandırılmış hissederdiniz.

Not so if you're adopting a religious mindset.

Ama dindar bir görüşünüz varsa böyle gelmez.

The other things that religions do

Dinlerin yaptığı diğer bir şey

is to arrange time.

zamanı ayarlamak.

All the major religions give us calendars.

Belli başlı bütün dinler bize takvimler verir.

What is a calendar?

Takvim nedir?

A calendar is a way of making sure that across the year

Takvim, yıl boyunca çok önemli fikirlerle

you will bump into certain very important ideas.

yüzleşmenize olanak sağlamanın bir yolu.

In the Catholic chronology, Catholic calendar,

Katolik kronolojisinde, Katolik takviminde,

at the end of March you will think about St. Jerome

mart ayının sonunda Aziz Jerome'u

and his qualities of humility and goodness

ve onun alçakgönüllüğünü, iyiliğini

and his generosity to the poor.

ve fakirlere karşı cömertliğini hatırlarsınız.

You won't do that by accident; you will do that because you are guided to do that.

Bu, kazara olmaz, bunu hatırlamaya yönlendirilirsiniz.

Now we don't think that way.

Ama şimdi böyle düşünmüyoruz.

In the secular world we think, "If an idea is important, I'll bump into it.

Laik dünyada "Eğer bir fikir önemliyse, onunla bir şekilde karşılaşırım.

I'll just come across it."

Bir şekilde önüme çıkar." diye düşünüyoruz.

Nonsense, says the religious world view.

Dindar bakış açısı buna saçmalık diyor.

Religious view says we need calendars, we need to structure time,

Dindar görüşe göre, takvimlere ihtiyacımız var, zamanı düzenlemeye,

we need to synchronize encounters.

karşılaşmaları senkronize etmeye.

This comes across also

Bu ayrıca

in the way in which religions set up rituals

dinlerin önemli duygular etrafında

around important feelings.

ritüeller oluşturmasında da görülür.

Take the Moon. It's really important to look at the Moon.

Ay'ı ele alalım. Ay'a bakmak gerçekten önemli.

You know, when you look at the Moon,

Ay'a baktığınızda şöyle düşünürsünüz

you think, "I'm really small. What are my problems?"

"Ben çok küçüğüm, Benim sorunlarım neler?"

It sets things into perspective, etc., etc.

İşleri farklı bir açıdan düşünmenize yol açar.

We should all look at the Moon a bit more often. We don't.

Ay'a daha sık bakmalıyız. Ama bunu yapmıyoruz.

Why don't we? Well there's nothing to tell us, "Look at the Moon."

Neden yapmıyoruz? Çünkü kimse bize "Ay'a bakmalısın." demiyor.

But if you're a Zen Buddhist in the middle of September,

Ama eğer bir Zen Budisti iseniz eylül ayının ortasında

you will be ordered out of your home, made to stand on a canonical platform

evinizin dışında bir platformda

and made to celebrate the festival of Tsukimi,

Tsukimi Festivali'ni kutmanız emredilirdi.

where you will be given poems to read

Ay'a ve zamanın geçişine

in honor of the Moon and the passage of time

ve Ay'ın bize hatırlattığı yaşamın narinliğine adanmış

and the frailty of life that it should remind us of.

şiirler okurdunuz.

You'll be handed rice cakes.

Size pirinç kekleri verilirdi.

And the Moon and the reflection on the Moon

Ve Ay'ın ve Ay'ın yansımasının

will have a secure place in your heart.

kalbinizde sıkı bir yeri olurdu.

That's very good.

Bu harika.

The other thing that religions are really aware of

Dinlerin gerçekten farkında olduğu başka bir şey

is: speak well --

iyi konuşmak.

I'm not doing a very good job of this here --

Burada bunu iyi beceremiyorum,

but oratory, oratory is absolutely key to religions.

ama güzel konuşma sanatı dinlerin anahtarı.

In the secular world, you can come through the university system and be a lousy speaker

Laik sistemde, üniversite eğitiminden geçtikten sonra berbat bir konuşmacı olabilirsiniz

and still have a great career.

ama yine de çok iyi bir kariyeriniz olabilir.

But the religious world doesn't think that way.

Ama dindar dünya böyle düşünmüyor.

What you're saying needs to be backed up

Sözlediklerinizin ikna edici söyleme biçiminizle

by a really convincing way of saying it.

temelinin olması gerekir.

So if you go to an African-American Pentecostalist church

Amerika'nın güneyindeki Afrikalı Amerikalı

in the American South

Pentecostalist kilisesine giderseniz

and you listen to how they talk,

ve nasıl konuştuklarını dinlerseniz,

my goodness, they talk well.

gerçekten iyi konuştuklarını görürsünüz.

After every convincing point, people will go, "Amen, amen, amen."

İkna edici her noktadan sonra insanlar "Amin, amin, amin." diyorlar.

At the end of a really rousing paragraph, they'll all stand up,

Heyecan verici bir paragraftan sonra hep beraber ayağa kalkıp

and they'll go, "Thank you Jesus, thank you Christ, thank you Savior."

"Teşekkürler İsa, teşekkürler Mesih, teşekkürler Kurtarıcı." diyorlar.

If we were doing it like they do it --

Onların yaptığını yapsaydık,

let's not do it, but if we were to do it --

yapmayalım, ama yapsaydık,

I would tell you something like, "Culture should replace scripture."

size "Kültür, kutsal kitapların yerini almalı." dediğimde

And you would go, "Amen, amen, amen."

"Amin, amin, amin." derdiniz.

And at the end of my talk, you would all stand up

Konuşmamın sonunda da ayağa kalkıp

and you would go, "Thank you Plato, thank you Shakespeare, thank you Jane Austen."

"Teşekkürler Plato, teşekkürler Shakespeare, teşekkürler Jane Austen." derdiniz.

And we'd know that we had a real rhythm going.

Böylece akıcı bir ritmimizin olduğunu anlardık.

All right, all right. We're getting there. We're getting there.

Güzel, güzel, yaklaşıyoruz.

(Applause)

(Alkış)

The other thing that religions know is we're not just brains,

Dinlerin iyi bildiği başka bir şey de, sadece beyinden oluşmadığımız,

we are also bodies.

vücutlarımız da var.

And when they teach us a lesson,

Bize bir ders anlattıklarında

they do it via the body.

bunu vücutla yapıyorlar.

So for example,

Örneğin,

take the Jewish idea of forgiveness.

Musevi bağışlayıcılığını ele alalım.

Jews are very interested in forgiveness

Museviler'in inancında bağışlayıcılık önemli yer tutar,

and how we should start anew and start afresh.

nasıl yeniden, sıfırdan başlamamız gerektiği.

They don't just deliver us sermons on this.

Bununla ilgili sadece vaazlar vermezler.

They don't just give us books or words about this.

Sadece kitaplar ya da sözler vermezler.

They tell us to have a bath.

Yıkanmamız gerektiğini söylerler.

So in Orthodox Jewish communities, every Friday you go to a Mikveh.

Ortadoks Musevi topluluklarında her cuma Mikveh'e gidersiniz.

You immerse yourself in the water,

Kendinizi suya bırakırsınız

and a physical action backs up a philosophical idea.

ve fiziksel bir eylem felsefi bir fikri destekler.

We don't tend to do that.

Biz bunu pek yapmıyoruz.

Our ideas are in one area and our behavior with our bodies is in another.

Fikirlerimiz bir yerde, vücutlarımıza davranışlarımız bir yerde.

Religions are fascinating in the way they try and combine the two.

Dinlerin bu ikisini birleştirme biçimi harika.

Let's look at art now.

Şimdi sanatı ele alalım.

Now art is something that in the secular world,

Sanat, laik dünyada

we think very highly of. We think art is really, really important.

bir hayli önem verdiğimiz bir şey. Bizce sanat çok çok önemli.

A lot of our surplus wealth goes to museums, etc.

Kazancımızın fazlasını müzelere ve benzerlerine bağışlıyoruz.

We sometimes hear it said

Bazen müzelerimizin

that museums are our new cathedrals, or our new churches.

yeni katedrallerimiz, yeni kiliselerimiz olduğu söyleniyor.

You've heard that saying.

Bunu duymuş olmalısınız.

Now I think that the potential is there,

Bence potansiyeli var,

but we've completely let ourselves down.

ama kendimizi hayal kırıklığına uğrattık.

And the reason we've let ourselves down

Kendimizi hayal kırıklığına uğratmamızın nedeni

is that we're not properly studying

dinlerin sanatı ele alma biçimini

how religions handle art.

iyi gözlemlemiyoruz.

The two really bad ideas that are hovering in the modern world

Modern dünyada bizim sanattan güç alma kapasitemizi

that inhibit our capacity to draw strength from art:

engelleyen iki görüş:

The first idea is that art should be for art's sake --

Birincisi sanat, sanat için yapılmalı --

a ridiculous idea --

saçma sapan bir fikir --

an idea that art should live in a hermetic bubble

sanatın hava geçirmeyen bir balonda yaşaması

and should not try to do anything with this troubled world.

ve bu birçok sorunları olan dünyayla hiçbir ilişkisi olmaması düşüncesi.

I couldn't disagree more.

Bu fikre daha karşı olamazdım.

The other thing that we believe is that art shouldn't explain itself,

İnandığımız başka bir şey, sanat kendini açıklamamalı,

that artists shouldn't say what they're up to,

sanatçılar neyin peşinde olduklarını söylememeli,

because if they said it, it might destroy the spell

çünkü söylerlerse, büyüsünü bozabilirler

and we might find it too easy.

ve yaptıklarını kolay bulabiliriz.

That's why a very common feeling when you're in a museum --

Bir müzedeyken hepimiz

let's admit it --

haydi itiraf edelim

is, "I don't know what this is about."

"Bunun neyle ilgili olduğunu bilmiyorum." diye düşünürüz.

But if we're serious people, we don't admit to that.

Ama ciddi insanlarsak, bunu itiraf etmeyiz.

But that feeling of puzzlement is structural

Ama bu kafa karmaşıklığı duygusu

to contemporary art.

modern sanatın içinde var.

Now religions have a much saner attitude to art.

Dindarların sanata bakış açısı daha aklı başında.

They have no trouble telling us what art is about.

Sanatın neyle ilgili olduğunu söylemede bir sakınca duymuyorlar.

Art is about two things in all the major faiths.

Sanat belli başlı bütün dinlerde iki şeyle ilgili.

Firstly, it's trying to remind you

İlki, size sevilecek

of what there is to love.

nelerin olduğunu hatırlatmaya çalışıyor.

And secondly, it's trying to remind you

İkincisi, size korkulacak ve nefret edilecek

of what there is to fear and to hate.

nelerin olduğunu hatırlatmaya çalışıyor.

And that's what art is.

Sanat bu.

Art is a visceral encounter with the most important ideas of your faith.

Sanat, inancınızın en önemli fikirleriyle karşılaşımanın duygusal bir yolu.

So as you walk around a church,

Bir kilisede gezerken,

or a mosque or a cathedral,

ya da bir camide ya da katedralde,

what you're trying to imbibe, what you're imbibing is,

Gözlerinizle, hissettiklerinizle

through your eyes, through your senses,

özümsemeye çalıştığınız şey, özümsediğiniz şey

truths that have otherwise come to you through your mind.

başka türlü olsaydı zihniniz aracılığıyla size gelecek gerçekler.

Essentially it's propaganda.

Aslında bu bir propaganda.

Rembrandt is a propagandist

Rembrandt Hristiyan bakış açısına göre

in the Christian view.

bir propagandacı.

Now the word "propaganda" sets off alarm bells.

"Propaganda" sözcüğü insanlara alarm veriyor.

We think of Hitler, we think of Stalin. Don't, necessarily.

Hitler'i, Stalin'i düşünüyoruz. Onları düşünmek zorunda değiliz.

Propaganda is a manner of being didactic in honor of something.

Propaganda bir şeyi öğretmek demek.

And if that thing is good, there's no problem with it at all.

Eğer bu öğretmeye çalıştığınız şey iyiyse, bunda bir sakınca yok.

My view is that museums should take a leaf out of the book of religions.

Bana kalırsa, müzeler din kitaplarından yararlanmalılar.

And they should make sure that when you walk into a museum --

Bir müzeye girdiğinizde,

if I was a museum curator,

bir müze küratörü olsaydım,

I would make a room for love, a room for generosity.

aşk için, cometlik için birer oda yapardım.

All works of art are talking to us about things.

Bütün sanat eserleri bizimle bir şeyler hakkında konuşuyorlar.

And if we were able to arrange spaces

Sanat eserleriyle karşılaşabileceğimiz,

where we could come across works

bu sanat eserlerini kafamıza fikirleri

where we would be told, use these works of art

çivilememiz için kullanacağımız söylenen

to cement these ideas in your mind,

yerler tasarlarsak,

we would get a lot more out of art.

sanattan çok daha fazla şey kazanabiliriz.

Art would pick up the duty that it used to have

Sanat, bazı yanlış fikirlerden dolayı

and that we've neglected because of certain mis-founded ideas.

kaybettiği görevini geri kazanırdı.

Art should be one of the tools

Sanat, toplumumuzu geliştirdiğimiz

by which we improve our society.

araçlardan biri olmalı.

Art should be didactic.

Sanat öğretici olmalı.

Let's think of something else.

Şimdi başka bir şeyi düşünelim.

The people in the modern world, in the secular world,

Ruhani şeylerle,

who are interested in matters of the spirit,

zihinsel şeylerle ilgilenen

in matters of the mind,

modern, laik dünyadaki insanlar

in higher soul-like concerns,

genellikle izole edilmiş

tend to be isolated individuals.

bireyler oluyorlar.

They're poets, they're philosophers, they're photographers, they're filmmakers.

Şairler, filozoflar, fotoğrafçılar, film yapımcıları oluyorlar.

And they tend to be on their own.

Ve kendi başlarına oluyorlar.

They're our cottage industries. They are vulnerable, single people.

Onlar, ev imalathaneleri oluyorlar, narin, tek başına insanlar.

And they get depressed and they get sad on their own.

Kendi başlarına depresyona giriyorlar, üzülüyorlar.

And they don't really change much.

Ve fazla değişmiyorlar.

Now think about religions, think about organized religions.

Şimdi dinleri düşünelim, organize dinleri.

What do organized religions do?

Organize dinler ne yapıyor?

They group together, they form institutions.

Birleşip kurumlar oluşturuyor.

And that has all sorts of advantages.

Bunun birçok avantajı var.

First of all, scale, might.

Birincisi, ölçek, güç.

The Catholic Church pulled in 97 billion dollars last year

Wall Street Journal'a göre

according to the Wall Street Journal.

Katolik Kilisesi geçtiğimiz yıl 97 milyon dolar topladı.

These are massive machines.

Bunlar devasa makinalar.

They're collaborative, they're branded, they're multinational,

İşbirlikçi, marka sahibi, çok uluslu

and they're highly disciplined.

ve yüksek derecede disiplinliler.

These are all very good qualities.

Bunların hepsi oldukça güzel özellikler.

We recognize them in relation to corporations.

Bunları şirketler ile özdeşleştiriyoruz.

And corporations are very like religions in many ways,

Şirketler de birçok yönden dinlere benziyorlar,

except they're right down at the bottom of the pyramid of needs.

sadece ihtiyaçlar pramıdınde en alt basamakta yer alıyorlar.

They're selling us shoes and cars.

Bize, ayakkabılar, arabalar satıyorlar.

Whereas the people who are selling us the higher stuff --

Fakat, terapistler, şairler gibi

the therapists, the poets --

daha yüce şeyleri satan insanlar

are on their own and they have no power,

tek başınalar,

they have no might.

hiçbir güçleri yok.

So religions are the foremost example

Bu yüzden, zihne ait şeyleri satan kuruluşlardan

of an institution that is fighting for the things of the mind.

en önemlileri dinler.

Now we may not agree with what religions are trying to teach us,

Dinlerin bize öğretmeye çalıştıkları şeyleri onaylamıyor olabiliriz

but we can admire the institutional way

ama bunu örgütlü olarak

in which they're doing it.

yapma yolunu takdir edebiliriz.

Books alone, books written by lone individuals,

Sadece kitaplar, kitaplar tek başına bireyler tarafından yazılırlar,

are not going to change anything.

hiçbir şeyi değiştiremez.

We need to group together.

Gruplaşmalıyız.

If you want to change the world, you have to group together, you have to be collaborative.

Eğer dünyayı değiştirmek istiyorsanız, gruplaşmalısınız, işbirliği halinde olmalısınız.

And that's what religions do.

Dinler işte bunu yapıyorlar.

They are multinational, as I say,

Dediğim gibi , onlar çok uluslu,

they are branded, they have a clear identity,

markalaşmış, açık bir kimlikleri var

so they don't get lost in a busy world.

bu yüzden kalabalık dünyada kaybolmuyorlar.

That's something we can learn from.

Bu, öğrenebileceğimiz bir şey.

I want to conclude.

Sonuca varmak istiyorum.

Really what I want to say

Söylemek istediğim şey,

is for many of you who are operating in a range of different fields,

birçoğunuz birçok farklı alanda çalışıyorsunuz,

there is something to learn from the example of religion --

ona inanmasanız bile,

even if you don't believe any of it.

dinin örneklerinden öğrenebileceğimiz bir şey var.

If you're involved in anything that's communal,

Birçok insanın bir araya geldiği

that involves lots of people getting together,

toplu herhangi bir şeye katılıyorsanız,

there are things for you in religion.

dinde sizin için bir şeyler var.

If you're involved, say, in a travel industry in any way,

Diyelim ki seyahat endüstrisindeyseniz

look at pilgrimage.

hacca bakın.

Look very closely at pilgrimage.

Hacca yakından bakın.

We haven't begun to scratch the surface

Seyahatin ne olabileceğine dair

of what travel could be

henüz pek bir şey öğrenemedik,

because we haven't looked at what religions do with travel.

çünkü dinin seyahatle neler yaptığına dikkatli bakmadık.

If you're in the art world,

Sanat dünyasındaysanız,

look at the example of what religions are doing with art.

dinin sanatla neler yaptığına bir bakın.

And if you're an educator in any way,

Bir eğitimciyseniz,

again, look at how religions are spreading ideas.

dinin fikirleri nasıl yaydığına bir bakın.

You may not agree with the ideas,

Fikirlere inanmayabilirsiniz,

but my goodness, they're highly effective mechanisms for doing so.

ama onlar başarmanın gayet verimli yolları.

So really my concluding point

Sonuç olarak varmak istediğim nokta

is you may not agree with religion,

dinle aynı fikirde olmayabilirsiniz,

but at the end of the day,

ancak günün sonunda,

religions are so subtle, so complicated,

dinler birçok konuda o kadar zekice, o kadar karmaşık,

so intelligent in many ways

o kadar akıllıca ki

that they're not fit to be abandoned to the religious alone;

sadece dindarlara bırakılmamaları gerekiyor,

they're for all of us.

onlar hepimiz içinler.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)

Chris Anderson: Now this is actually a courageous talk,

Chris Anderson: Bu gerçekten cesur bir konuşma,

because you're kind of setting up yourself in some ways

çünkü birçokları tarafından

to be ridiculed in some quarters.

komik bulunabilirsin.

AB: You can get shot by both sides.

AB: İki taraftan da saldırabilirler.

You can get shot by the hard-headed atheists,

Katı ateistler de tamamen inananlar da

and you can get shot by those who fully believe.

sana saldırabilirler.

CA: Incoming missiles from North Oxford at any moment.

CA: Kuzey Oxford'dan gelecek füzeler mesela.

AB: Indeed.

AB: Gerçekten.

CA: But you left out one aspect of religion

CA: Ancak birçok kişinin

that a lot of people might say

senin yararlanabileceğini söyleyebileceği

your agenda could borrow from,

bir yönünü atladın,

which is this sense --

büyük olasılıkla dindar herkes için

that's actually probably the most important thing to anyone who's religious --

en önemli noktasını,

of spiritual experience,

o da ruhani bir deneyim olması,

of some kind of connection

senden daha yüce bir varlıkla

with something that's bigger than you are.

oluşturduğun bağ.

Is there any room for that experience in Atheism 2.0?

Bu deneyim için Ateizm 2.0'da yer var mı?

AB: Absolutely. I, like many of you, meet people

AB: Tabii ki. Birçoğunuz gibi ben de

who say things like, "But isn't there something bigger than us,

"Ama bizden daha büyük bir şey var,

something else?"

başka bir şey?" diyen insanlarla karşılaşıyorum.

And I say, "Of course." And they say, "So aren't you sort of religious?"

"Tabii ki." diyorum. Onlar da "Sen de dindar mısın?" diyorlar.

And I go, "No." Why does that sense of mystery,

Ben de "Hayır." diyorum. Neden bu gizem,

that sense of the dizzying scale of the universe,

evrenin başdöndürücü boyutu

need to be accompanied by a mystical feeling?

mistik bir hisle özdeşleştirilmek zorunda?

Science and just observation

Bilim ve sadece gözlem

gives us that feeling without it,

bundan bağımsız olarak bu hissi bize veriyor,

so I don't feel the need.

onun için böyle bir ihtiyacım yok.

The universe is large and we are tiny,

Dinin üst yapısı olmadan da

without the need for further religious superstructure.

evren büyük, biz çok küçüğüz.

So one can have so-called spiritual moments

Bu yüzden tanrıya inanmadan da

without belief in the spirit.

tanrısal anlar yaşayabiliriz.

CA: Actually, let me just ask a question.

CA: İzin ver bir soru sorayım.

How many people here would say

Buradaki kaç kişi

that religion is important to them?

dinin kendisi için önemli olduğunu söyler?

Is there an equivalent process

Senin söylediklerinle bu insanlar söyleyebileceklerin arasında

by which there's a sort of bridge

bir köprü oluşturabilecek

between what you're talking about and what you would say to them?

eş bir deneyim var mı?

AB: I would say that there are many, many gaps in secular life

AB: Onlara laik yaşamda kurcalanabilecek

and these can be plugged.

çok boşluk olduğunu söyleyebilirim.

It's not as though, as I try to suggest,

Söylemeye çalıştığım gibi

it's not as though either you have religion

ya sadece dininiz vardır

and then you have to accept all sorts of things,

ve bununla gelen her şeyi kabul etmek zorundasınızdır

or you don't have religion

ya da dininiz yoktur

and then you're cut off from all these very good things.

ve bu güzel şeylerden yararlanamazsınızdır.

It's so sad that we constantly say,

Sürekli "İnanmıyorum,

"I don't believe so I can't have community,

o yüzden bir cemaatim olamaz,

so I'm cut off from morality,

bu yüzden de ahlaktan yoksunumdur,

so I can't go on a pilgrimage."

hacca gidemem." dememiz çok acı.

One wants to say, "Nonsense. Why not?"

Birisi "Bu saçmalık. Neden olmasın?" demek isteyebilir.

And that's really the spirit of my talk.

Konuşmamın özünde bu var.

There's so much we can absorb.

Özümseyebileceğimiz o kadar şey var ki.

Atheism shouldn't cut itself off from the rich sources of religion.

Ateizm dinin zengin kaynaklarından kendini soyutlamamalı.

CA: It seems to me that there's plenty of people in the TED community

CA: TED topluluğunun içinde

who are atheists.

birçok ateistin olduğunu düşünüyorum.

But probably most people in the community

Ama büyük olasılıkla

certainly don't think that religion is going away any time soon

bu topluluktaki birçok kişi dinin yakın zamanda kesinlikle

and want to find the language

ortadan kalkmayacağını düşünüyordur ve

to have a constructive dialogue

yapıcı bir diyalog oluşturabilecek

and to feel like we can actually talk to each other

ve birbirimizle gerçekten konuşabileceğimiz ve ortak bazı şeyleri paylaşabileceğimiz

and at least share some things in common.

bir dil arıyordur.

Are we foolish to be optimistic

Dinin bölünmeye ve savaşlara neden olan

about the possibility of a world

bir haykırış olmaktansa

where, instead of religion being the great rallying cry

bir köprü oluşturabileceğine

of divide and war,

inanarak

that there could be bridging?

fazla mı iyimser oluyoruz?

AB: No, we need to be polite about differences.

AB: Hayır, farklılıklar konusunda nazik olmalıyız.

Politeness is a much-overlooked virtue.

Nezaket, hakkı verilmeyen bir erdem.

It's seen as hypocrisy.

İkiyüzlülük olarak görülüyor.

But we need to get to a stage when you're an atheist

Ama ateistseniz ve birisi size

and someone says, "Well you know, I did pray the other day,"

"Biliyor musun, dün dua ettim." dediğinde

you politely ignore it.

onu kibarca göz ardı edeceğiniz aşamaya gelmeliyiz.

You move on.

Devam edin.

Because you've agreed on 90 percent of things,

Çünkü konuların yüzde 90'ında aynı fikirdesiniz,

because you have a shared view on so many things,

birçok konuda ortak bir görüşe sahipsiniz

and you politely differ.

ancak burada kibarca farklısınız.

And I think that's what the religious wars of late have ignored.

Bence son zamanların din savaşları bunu göz ardı ettiler.

They've ignored the possibility of harmonious disagreement.

Uyum içinde bir anlaşmazlığı göz ardı ettiler.

CA: And finally, does this new thing that you're proposing

CA: Son olarak, önerdiğin bu şeyin,

that's not a religion but something else,

din değil de başka bir şey,

does it need a leader,

bir lidere ihtiyacı var mı,

and are you volunteering to be the pope?

papa olmak için gönüllü musun.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

AB: Well, one thing that we're all very suspicious of

AB: Hepimizin oldukça kuşkuyla yaklaştığı bir şey

is individual leaders.

tek başına liderler.

It doesn't need it.

Onun buna ihtiyacı yok.

What I've tried to lay out is a framework

Burada ortaya kurmaya çalıştığım şey bir taslak,

and I'm hoping that people can just fill it in.

insanların bunun içini doldurmasını umuyorum.

I've sketched a sort of broad framework.

Geniş bir taslak çizdim.

But wherever you are, as I say, if you're in the travel industry, do that travel bit.

Nerede olursanız olun, dediğim gibi, seyahat alanındaysanız, seyahat kısmını yapın.

If you're in the communal industry, look at religion and do the communal bit.

Toplum endüstrisindeyseniz, dinin toplumla ilgili olan kısmına bakın.

So it's a wiki project.

Bu bir wiki projesi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: Alain, thank you for sparking many conversations later.

CA: Alain, birçok tartışmanın yolunu açtığın için teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)