McKenna Pope: Want to be an activist? Start with your toys

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

I'm McKenna Pope. I'm 14 years old,

ကျွန်မက မက်ကန်နာ ပို့(ပ်)ပါ။ ကျွန်မအသက်က (၁၄)နှစ်ပါ။

and when I was 13, I convinced

ကျွန်မအသက် (၁၃)နှစ်တုန်းက

one of the largest toy companies,

ကစားစရာထုတ်လုပ်တဲ့ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကုမ္ပဏီတွေထဲကတစ်ခုဖြစ်တဲ့

toymakers, in the world, Hasbro,

ဟက်စ်ဗရိုလို့ခေါ်တဲ့ ကစားစရာထုတ်လုပ်သူတွေကို

to change the way that they marketed

သူတို့ရဲ့ ရောင်းအားအကောင်းဆုံး ကစားစရာထုတ်ကုန်တစ်ခုကို

one of their most best-selling products.

ဈေးကွက်တင် ရောင်းပုံကို ပြောင်းလဲဖို့သိမ်သွင်းစည်းရုံးနိုင်ခဲ့တယ်။

So allow me to tell you about it.

ဒါကြောင့် ဒီအကြောင်းအရာလေးကို ကျွန်မ ပြောပြပါရစေ။

So I have a brother, Gavin.

ကဲ ဒီတော့ ကျွန်မမှာ ဂါဗင်ဆိုတဲ့ မောင်လေးတစ်ယောက်ရှိတယ်။

When this whole shebang happened, he was four.

ဒီအဖြစ်အပျက်တွေ ဖြစ်တုန်းက သူက(၄)နှစ်သားပဲ ရှိသေးတယ်။

He loved to cook.

သူကချက်ပြုတ်တာကို ဝါသနာပါတယ်။

He was always getting ingredients out of the fridge

သူက ရေခဲသေတ္တာထဲကနေ ချက်ပြုတ်စရာ

and mixing them into these, needless to say,

အမယ်စုံကို ယူယူပြီး ရောစပ်ချက်တတ်တယ်လေ။ ဒီလို သူရဲ့ စုပေါင်းစပ်ပေါင်းတွေဟာ

uneatable concoctions,

ဘယ်လိုမှစားလို့မရတဲ့ဟာတွေဆိုတာတော့ ပြောစရာတောင် မလိုပါဘူးလေ။

or making invisible macaroni and cheese.

ဒါမှမဟုတ်ရင်လည်း တစ်ခါမှမမြင်သေးဘူးတဲ့ ခေါက်ဆွဲပွတွေ၊ ဒိန်ခဲတွေ လုပ်လုပ်နေတတ်တာပေါ့။

He wanted to be a chef really badly.

သူက စားဖိုမှုး အရမ်းဖြစ်ချင်ခဲ့တာလေ။

And so what better gift for a kid who wanted to be a chef

အဲဒီလို စားဖိုမှုးဖြစ်ချင်တဲ့ကောင်လေးအတွက် Easy-Bake Oven ဆိုတဲ့

than an Easy-Bake Oven. Right?

"မုန့်ဖုတ်ဖိုလေး"ကလွဲလို့ ပိုကောင်းတဲ့လက်ဆောင် ရှိပါဦးမလား။ ဟုတ်တယ်နော်။

I mean, we all had those when we were little.

ကျွန်မဆိုလိုတာက ငယ်ငယ်တုန်းက ကျွန်မတို့အားလုံးဆီမှာ အဲဒါတွေရှိခဲ့ကြတာပဲလေ။

And he wanted one so badly.

သူက အဲဒီတစ်ခုကို အရမ်းကို လိုချင်နေတာလေ။

But then he started to realize something.

ဒါပေမယ့် အဲဒီနောက်မယ် သူဟာတစ်စုံတစ်ခုကို နားလည်သဘောပေါက်လာတယ်။

In the commercials, and on the boxes for the Easy-Bake Ovens,

ကြော်ငြာတွေမှာ၊ ပြီးတော့ "မုန့်ဖုတ်ဖိုလေး"ရဲ့ ဘူးခွံတွေပေါ်မှာ

Hasbro marketed them specifically to girls.

ဟက်စ်ဗရိုက ဒီပစ္စည်းကို မိန်းခလေးတွေ သက်သက်အတွက် ဈေးကွက်တင်ရောင်းခဲ့တာပါ။

And the way that they did this

သူတို့ကြော်ငြာတဲ့နည်းက ဘူးခွံတွေပေါ်မှာ

was they would only feature girls on the boxes or in the commercials,

ဒါမှမဟုတ် စီးပွားရေး ကြော်ငြာတွေမှာ မိန်းခလေးတွေကိုပဲ အသားပေး ဖေါ်ပြလေ့ရှိကြပြီးတော့

and there would be flowery prints all over the ovens

မုန့်ဖုတ်ဖိုတွေ တစ်ခုလုံးကိုလည်း ပန်းပွင်တွေ ဝေဝေဆာဆာနဲ့ ပုံနှိပ်ဖေါ်ပြတတ်ကြတယ်။

and it would be in bright pink and purple,

ပီးတော့ပန်းရောင်တောက်တောက်နဲ့ ခရမ်းရောင်လိုမျိုး အရမ်းကို

very gender-specific colors to females, right?

မိန်းခလေးဆန်တဲ့ အရောင်တွေ ဖြစ်နေတတ်တယ်၊ မဟုတ်လား။

So it kind of was sending a message

အဲဒါကြောင့် ချက်ပြုတ်တယ် ဆိုတာဟာ

that only girls are supposed to cook; boys aren't.

မိန်းခလေးတွေရဲ့ အလုပ်၊ ယောက်ျားလေးတွေအတွက် မဟုတ်ဘူးလို့ ထောက်ပြနေသလိုမျိုး ဖြစ်နေခဲ့တာပေါ့။

And this discouraged my brother a lot.

ဒါက ကျွန်မ မောင်လေးကို တော်တော်ကြီးကို စိတ်ပျက်စေတာပေါ့။

He thought that he wasn't supposed to want to be a chef,

သူ့အနေနဲ့ သူဟာ စားဖိုမှုး တစ်ယောက် ဖြစ်ချင်စိတ် မရှိသင့်ဘူးဆိုတဲ့ အတွေးမျိုးရောက်သွားစေခဲ့တာပေါ့။

because that was something that girls did.

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒါဟာမိန်းခလေးတွေ လုပ်ကြတဲ့ကိစ္စ။

Girls cooked; boys didn't,

ချက်ပြုတ်ကြရမှာက မိန်းခလေးတွေ၊ ယောက်ျားလေးတွေ မဟုတ်ဘူး၊

or so was the message that Hasbro was sending.

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဟက်စ်ဗရိုက အဲဒီလို ထောက်ပြသလို ဖြစ်နေခဲ့တာပဲလေ။

And this got me thinking,

ကျွန်မစဉ်းစားမိတာက

God, I wish there was a way that I could change this,

"ဘုရားရေ၊ ဒါကိုပြောင်းလဲနိူင်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုလောက် ငါ့ဆီမှာ ရှိချင်လိုက်တာ။

that could I have my voice heard by Hasbro

ဟက်စ်ဗရိုကို ငါ့သဘောထားကို ဖွင့်ပြောပြချင်လိုက်တာ။

so I could ask them and tell them

အဲဒီလိုဆိုရင် သူတို့လုပ်နေတဲ့ထဲက လွဲမှားနေတာက

what they were doing wrong

အဲဒါကိုပြောင်းလဲလိုက်ဖို့

and ask them to change it.

သူတိုကို တင်ပြနိူင်မယ်"ပေါ့။

And that got me thinking about a website

နောက်ပြီး ကျွန်မဟာ အဲဒီမတိုင်ခင် လအနည်းငယ်ခန့်က

that I had learned about a few months prior

ကျွန်မ ဖတ်လိုက်ရတဲ့

called Change.org.

Change.org လို့ခေါ်တဲ့ ဝက်(ဘ်)ဆိုဒ် အကြောင်းကို သတိရမိပါတယ်။

Change.org is an online petition-sharing platform

Change.org ဆိုတာကတော့မေတ္တာရပ်ခံချက်ကို ဖန်တီးလျက် အွန်းလိုင် မျှဝေပေးဖို့အတွက် အစီအစဉ်ကလေးတစ်ခုပါ။

where you can create a petition and share it

အဲဒီမှာ သင့်အနေနဲ့ မေတ္တာရပ်ခံချက်တစ်ခုကို ဖန်တီးပြီး

across all of these social media networks,

ဒီလူမှုရေးဆက်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ကွန်ယက်တွေ အားလုံးကနေတဆင့် မျှဝေလို့ရတာပေါ့။

through Facebook, through Twitter,

Facebook ကဖြစ်ဖြစ်၊ Twitter ကဖြစ်ဖြစ်

through YouTube, through Reddit, through Tumblr,

YouTube ကဖြစ်ဖြစ်၊ Reddit ကဖြစ်ဖြစ်၊ Tumblr ကဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။

through whatever you can think of.

ကိုယ့်ခေါင်းထဲမှာပေါ်လာသမျှ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။

And so I created a petition

ဒီလိုနဲ့ပဲ You Tube ဗွီဒီယိုနဲ့အတူ

along with the YouTube video that I added to the petition

မတ္တာရပ်ခံချက် တစ်ခုကို ကျွန်မ ဖန်တီးလိုက်တာပေါ့။

basically asking Hasbro

ဒီမေတ္တာရပ်ခံချက်မှာ ကျွန်မ ဟက်စ်ဗရိုကုမ္ပဏီကို

to change the way that they marketed it,

သူတို့ပစ္စည်းကို ဈေးကွက်တင် ရောင်းပုံကို ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ကို ကျွန်မ အဓိကထား တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။

in featuring boys in the commercials, on the boxes,

စီးပွားရေးကြော်ငြာတွေ၊ ဘူးခွံတွေပေါ်မှာ ယောက်ျားကလေး ပုံတွေကို

and most of all creating them

ထည့်သွင်းဖေါ်ပြပေးဖို့နဲ့ သူတို့ ထုတ်လုပ်သမျှ အားလုံးနီးပါးထဲမှာ

in less gender-specific colors.

လိင်ခွဲခြားသတ်မှတ်တဲ့ အရောင်တွေကိုလျှော့ချပစ်ဖို့ပါ။

So this petition started to take off --

ဒီလိုနဲ့ မေတ္တာရပ်ခံပန်လွှာ ထွက်လာပါတော့တယ်။

humongously fast, you have no idea.

လုံးဝကို ယုံကြည်ဖို့ မလွယ်တဲ့ ကြောက်ခမန်းလိလိ အမြန်နှုန်းနဲ့ပါ။

I was getting interviewed by all these national news outlets

တစ်နိူင်ငံလုံးမှာရှိတဲ့ သတင်းဋ္ဌာနတွေ၊

and press outlets, and it was amazing.

စာနယ်ဇင်းတွေက ကျွန်မကို လာပြီး တွေဆုံမေးမြန်းနေခဲ့ကြတာ အံ့ ဩစရာပါပဲ။

In three weeks, maybe three and a half,

(၃)ပတ်အတွင်း ဒါမှမဟုတ် (၃)ပတ်ခွဲလောက် အတွင်းမှာ၊

I had 46,000 signatures on this petition.

ဒီကျွန်မရဲ့ မေတ္တာရပ်ခံလွာကို ဝင်ပြီး လက်မှတ်ထိုးသူ (၄၆၀၀၀) ရှိလာပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျးဇူးတင်ပါတယ်ရှင်။

So, needless to say, it was crazy.

ဒီတော့ လုံးဝကို ယုံနိုင်ဖွယ်ရာ မဟုတ်တဲ့ကိစ္စ တစ်ခုဆိုတာတော့ ပြောစရာမလိုပါဘူးနော်။

Eventually, Hasbro themselves invited me to their headquarters

နာက်ဆုံးမှာတော့ ဟက်စ်ဗရိုကို လူကြီးတွေကိုက

so they could go and unveil

ကျွန်မကို သူတို့ရဲ့ရုံးချုပ်ကို ဖိတ်ကြားပြီး အနက်ရောင်၊ ငွေရောင်နဲ့ အပြာရောင်တွေပါတဲ့

their new Easy-Bake Oven product to me

သူတို့ရဲ့ထုတ်ကုန် အသစ်ဖြစ်တဲ့ မုန့်ဖုတ်ဖိုကို

in black, silver and blue.

ကျွန်မကို ဖွင့်ပြီးပြသလာတဲ့ အထိပါပဲ။

It was literally one of the best moments of my life.

ဒါဟာဆိုရင် ကျွန်မဘဝရဲ့ အကောင်းဆုံး အခါသမယတွေထဲက တစ်ခုပါ။

It was like "Willy Wonka and the Chocolate Factory."

ဒါဟာ "ဝီလီဝန်ကာနဲ့ ချောကလက်စက်ရုံ" လိုမျိုးပဲလေ။

That thing was amazing.

"ဒီဖြစ်ရပ်က အံ့ ဩစရာကြီးပါ။"

What I didn't realize at the time, however,

ဒါပေမယ့် အဲဒီအချိန်တုန်းက ကျွန်မသဘောမပေါက်ခဲ့မိတာက

was that I had become an activist,

ကျွန်မဟာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ တစ်ယောက်ဖြစ်လာပြီ ဆိုတာကိုပါ။

I could change something,

ကျွန်မဟာ တစ်စုံတစ်ရာကို ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်း ရှိတယ်ဆိုတာကိုပါ။

that even as a kid, or maybe even especially as a kid,

ကလေးလေး တစ်ယောက် အနေနဲ့တောင်၊ ဒါမှမဟုတ် အထူးသဖြင့် ကလေးတစ်ယောက် ဖြစ်နေခဲ့လို့၊ ကျွန်မရဲ့ သဘောထားဟာ

my voice mattered, and your voice matters too.

အရေးပါတယ် ဆိုတာကိုပါ။ ရှင်တို့အားလုံးရဲ့ သဘောထားဟာလည်း အရေးပါပါတယ်။

I want to let you know it's not going to be easy,

အဲဒီလို ကိစ္စဟာ တကယ့်ကို မလွယ်လှတာကို ရှင်တို့ကို ကျွန်မ ပြောကြားလိုပါတယ်။

and it wasn't easy for me,

တကယ်ပဲ ကျွန်မအတွက် မလွယ်ကူခဲ့ပါဘူး။

because I faced a lot of obstacles.

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အတားအဆီးအများကြီးကို ကျွန်မ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတာပါ။

People online, and sometimes even in real life,

လူတွေဟာ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ၊ တစ်ခါတစ်ရံ လက်တွေ့ဘဝထဲမှာ တောင်မှပဲ

were disrespectful to me and my family,

ကျွန်မနဲ့ ကျွန်မရဲ့မိသားစုကို မရိုမသေလုပ်ခဲ့ကြပြီး

and talked about how the whole thing was a waste of time,

ဒါကြီးတစ်ခုလုံးဟာ အချိန်ဖြုန်းတဲ့ ကိစ္စသက်သက်ကြီးလို့ ပြောဆိုခဲ့ကြသေးတယ်။

and it really discouraged me.

အဲဒါက ကျွန်မကို တော်တော်ကြီး စိတ်ဓါတ်ကျသွားစေတာပေါ့။

And actually, I have some examples, because what's better revenge

ပီးတော့လည်း တကယ့်ကို ကျွန်မမှာ သာဓကတွေရှိပါတယ်။

than displaying their idiocy?

"သူတို့ရဲ့အသိတရားမဲ့မှုတွေကို ပြသတာထက် ပိုကောင်းတဲ့လက်စားချေမှု ဆိုတာ မရှိနိုင်လို့ပါပဲ။"

So, let's see.

ကဲ ဒါဆိုကြည့် ကြရအောင်။

From user name Liquidsore29 --

Liquidsore29 ဆိုတဲ့ အင်တာနက်သုံးစွဲသူ တစ်ယောက်ဆီကပါ။

interesting user names we have here—

သုံးစွဲသူ နာမည်တွေက စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတယ်။

"Disgusting liberal moms making their sons gay."

"အမြင်ကပ်စရာကောင်းတဲ့ တွေးခေါ်မှုသစ်တွေကို လက်ခံထားကြတဲ့ မေမေတွေကတော့ သူတို့သားတွေကို မိန်းမလျာ ဖြစ်အောင် လုပ်နေကြတယ်။ "

Liquidsore29, really? Really? Okay.

Liquidsore29 တကယ် အဲဒီလို ထင်သလား။ တကယ်ပဲလား။ ကောင်းပါပြီ။

How about from Whiteboy77AGS:

Whiteboy77AGS ဆိုသူကတော့

"People always need something to (female dog) about."

"လူတွေအမြဲတမ်းလိုအပ်တာက တစ်ခုခု (ခွေးမ)ပါ။"

From Jeffrey Gutierrez:

Jeffery Gutierrez ဆိုသူကတော့

"OMG, shut up. You just want money and attention."

"သွားစမ်းပါ။နင်လိုချင်တာက ပိုက်ဆံနဲ့ လူတွေ အာရုံပြုလာဖို့ သက်သက်ပဲဟာ။"

So it was comments like these

ဒီလို မှတ်ချက်ပေးမှုတွေက အနာဂတ်မှာ

that really discouraged me from wanting to make change in the future

ပာင်းလဲမှုတွေကို လုပ်ချင်နေတဲ့ ကျွန်မကို တကယ်ပဲ စိတ်ပျက်အားလျှော့စေခဲ့တာပေါ့။

because I thought, people don't care,

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတွေးမိတာက "လူတွေက အရေးမစိုက်ကြဘူး။

people think it's a waste of time,

သူတို့က ဒါဟာအချိန်ဖြုန်းတာပဲ လို့ ထင်နေကြတယ်။

and people are going to be disrespectful to me and my family.

ပီးတော့ လူတွေဟာ ငါနဲ့ငါ့မိသားစုကို စော်ကားမော်ကား ပြုကြတော့မယ်"လို့ပေါ့။

It hurt me, and it made me think,

ဒါက ကျွန်မကိုနာကျင်စေတာပေါ့။

what's the point of making change in the future?

"အနာဂတ်မှာ အပြောင်းအလဲတွေ ပြုလုပ်လိုခြင်းရဲ့ အဓိကအချက်က ဘာလဲ" ဆိုပြီး ကျွန်မ တွေးလာရပါတယ်။

But then I started to realize something.

အဲဒီတချိန်တည်းမှာ ကျွန်မတစ်ခုခုကို စတင်နားလည်လာပါတယ်။

Haters gonna hate.

"မုန်းတတ်သူကတော့ မုန်းနေမှာပဲ။"

Come on, say it with me. One, two, three:

ကျွန်မနဲ့အတူ လိုက်ဆိုကြပါ။ တစ်၊ နှစ်၊ သုံး ။

Haters gonna hate.

"မုန်းတတ်သူကတော့ မုန်းနေမှာပဲ။"

So let your haters hate,

ဒါကြောင့် ကိုယ့်ကို မုန်းနေသူတွေ မုန်းကြပါစေ။

you know what, and make your change,

ဘာလုပ်ရမယ် ဆိုတာကို သင်သိပါတယ်။ သင့် ပြောင်းလဲချင်တာကို လုပ်ပါ။

because I know you can.

ရှင်တို့ လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ကျွန်မ သိထားလို့ပါ။

I look out into this crowd,

ဒီမှာ ရှိနေတဲ့ ပရိတ်သတ်ထဲကို ကျွန်မ လှမ်းကြည့်လိုက်တော့

and I see 400 people

လူ (၄၀၀) ကို တွေ့မြင်ရတယ်။

who came out because they wanted to know how they could make a change,

ဒီကို ရှင်တို့ အားလုံး လာခဲ့ကြတာက အပြောင်းအလဲတစ်ခုခုကို ဘယ်လို လုပ်နိုင်သလဲဆိုတာကို သိချင်ကြလို့ပါ။

and I know that you can, and all of you watching at home can too

ရှင်တို့အားလုံး အိမ်မှာ ကြည့်နေသူတွေရော တတ်နိုင်ကြပါတယ်။

because you have so much that you can do and that you believe in,

သင်တို့ ယုံကြည်နေတဲ့ အရာတွေ အများကြီးရှိကာ သင်တို့ အဲဒါတွေကို လုပ်နိုင်လို့ပါ။

and you can trade it across all these social media,

ပီးတော့ အဲဒါကို လူမှုဆက်သွယ်ရေး မီဒီယာတွေ အားလုံးမှတဆင့် ဖလှယ်နိုင်ပါတယ်။

through Facebook, through Twitter, through YouTube, through Reddit, through Tumblr,

Facebook၊ Twitter၊ Youtube၊ Reddit၊ Tumblr စသဖြင့်ပေါ့။

through whatever else you can think of.

သင်စဉ်းစားလို့ရတဲ့ အခြား ဘယ်မီဒီယာမဆိုပါ။

And you can make that change.

ပီးတော့ သင်တို့ဟာ အဲဒီ အပြောင်းအလဲကို လုပ်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။

You can take what you believe in

ကိုယ်ယုံကြည်တာကို စွဲကိုင်လျက်၊

and turn it into a cause and change it.

အဲဒါကို ကိုယ့်အရေးတော်ပုံကြီးလို သတ်မှတ်ကာ ပြောင်းလဲမှုကို လုပ်ဆောင်ပါ။

And that spark that you've been hearing about all day today,

ရှင်တို့ အားလုံး ဒီနေ့တစ်နေ့လုံး နားထောင်လာခဲ့ကြရတာက မီးပွားကလေးတစ်ခု အကြောင်းပါ။

you can use that spark that you have within you

အားလုံးအနေနဲ့ ကိုယ့်ဆီမှာကိန်းအောင်းနေတဲ့ အဲဒီလို မီးပွားကလေးကို အသုံးချပြီး

and turn it into a fire.

မီးတောက်အဖြစ် ထွန်းတောက်လာအောင် ပြောင်းလဲလိုက်ကြပါ။

Thank you.

ကျးဇူးတင်ပါတယ်ရှင်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)