Thoughts on humanity, fame and love | Shah Rukh Khan | TED

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: hiwa foundation

Namaskar.

ناماسکار.

I'm a movie star, I'm 51 years of age,

ئەستێرەیەکی سینەماییم، تەمەنم ٥١ ساڵە، و

and I don't use Botox as yet.

تا ئێستا بۆتۆکسم بەکارنەهێناوە.

(Laughter)

(پێکەنین)

So I'm clean, but I do behave like you saw like a 21-year-old in my movies.

کەواتە پاکم، بەڵام ئێستا وەک ئەو کاتە ڕەفتاردەکەم وەک ٢١ ساڵێکی فلیمەکانم.

Yeah, I do that.

بەڵێ، ئەوە ئەکەم.

I sell dreams, and I peddle love to millions of people back home in India

خەون دەفرۆشم، و خۆشەویستی دەبەخشمەوە بەسەر ملیۆنەها خەڵکی هیندستان

who assume that I'm the best lover in the world.

کە وا ئەزانن من باشترین دڵدارم لە جیهاندا.

(Laughter)

(پێکەنین)

If you don't tell anyone, I'm going to tell you I'm not,

ئەگەر بە کەس نەڵێن، من پێتان ئەڵێم کە وانیم،

but I never let that assumption go away.

بەڵام قەت ناهێڵم ئەو گریمانەیە نەمێنێت.

(Laughter)

(پێکەنین)

I've also been made to understand

هەروەها واشم لێکراوە تێبگەم

there are lots of you here who haven't seen my work,

زۆرێک لە ئێوە کە لێرەن کارەکانی منتان نەبینیوە و

and I feel really sad for you.

بەڕاستی بەداخەوەم بۆتان.

(Laughter)

(پێکەنین)

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

That doesn't take away from the fact that I'm completely self-obsessed,

ئەوە هیچ لەو ڕاستییە کەمناکاتەوە کە من بە تەواوەتی خووم بەخۆمەوە گرتووە،

as a movie star should be.

وەک ئەستێرەیەکی سینەمایی.

(Laughter)

(پێکەنین)

That's when my friends, Chris and Juliet called me here

ئەوکاتەبوو کە هاوڕێکانم، کریس و جولێت بانگیان کردم بۆ ئێرە

to speak about the future "you."

بۆ قسە کردن لەسەر "ئێوە"ی داهاتوو

Naturally, it follows I'm going to speak about the present me.

ڕاستییەکەی، جارێکە قسە لەسەر ئێستای خۆم دەکەم.

(Laughter)

(پێکەنین)

Because I truly believe that humanity is a lot like me.

چونکە بەڕاستی باوەڕم وایە مرۆڤایەتی زۆر لەمن دەچێت.

(Laughter)

(پێکەنین)

It is. It is.

بەڵێ. بەڵێ وایە.

It's an aging movie star,

ئەستێرەیەکە چووە بەتەمەنا،

grappling with all the newness around itself,

قولاپم هەڵداوە بۆ گرتنی هەموو شتە تازەکانی چواردەورم،

wondering whether it got it right in the first place,

دەمەوێت بزانم ئایا لە سەرەتاوە درووست هاتووە و

and still trying to find a way

هێشتا لە هەوڵی دۆزینەوەی ڕێگەدام

to keep on shining regardless.

بۆ ئەوەی هەر بدرەوشێمەوە.

I was born in a refugee colony in the capital city of India, New Delhi.

لە ئۆردووگایەکی ئاوارەدا لەدایکبووم لە نیو دێلهی پایتەختی هیندستان.

And my father was a freedom fighter.

باوکیشم جەنگاوەری ئاشتی بوو.

My mother was, well, just a fighter like mothers are.

دایکیشم بەهەمان شێوە، جەنگاوەر وەک هەر دایکێکی تر.

And much like the original homo sapiens,

وەک هەر مرۆڤێکی تریش،

we struggled to survive.

ململانێمان دەکرد بۆ مانەوە.

When I was in my early 20s,

کە لە سەرەتای تەمەنمدا بووم،

I lost both my parents,

دایکیشم و باوکیشم لەدەستدا،

which I must admit seems a bit careless of me now,

کە دەبێ دانی پێدا بنێم ئێستا لەوە ناچێ وادەرکەوێت گرنگ بێت بەلامەوە

but --

بەڵام --

(Laughter)

(پێکەنین)

I do remember the night my father died,

ئەو شەوەم بیرە کە باوکم مرد، و

and I remember the driver of a neighbor who was driving us to the hospital.

ئەو شۆفێرەی گەڕەکەکەم بیرە کە ئەیبردین بۆ نەخۆشخانە.

He mumbled something about "dead people don't tip so well"

منگەی شتێکی کرد پێموابێ وتی خەڵکی مردوو پارەی باش نایەن و

and walked away into the dark.

ئیتر دیار نەما.

And I was only 14 then,

ئەوکاتە ١٤ ساڵ بووم، و

and I put my father's dead body in the back seat of the car,

لاشەکەی باوکم خستە سەر کوشنەکانی دواوەی ئوتومبێلەکە، و

and my mother besides me,

دایکیشم لامەوە دانیشت،

I started driving back from the hospital to the house.

دەستم کرد بە لێخوڕینی ئوتومبێلەکە لە نەخۆشخانەوە بۆ ماڵەوە

And in the middle of her quiet crying, my mother looked at me and she said,

لە ناوەڕاستی گریانە هێواشەکەیا، دایکم سەیری کردم وتی،

"Son, when did you learn to drive?"

"کوڕم، کەی فێری شۆفێری بوویت؟"

And I thought about it and realized, and I said to my mom,

منیش بیرملێکردەوە و درکم پێکرد و بە دایکمم وت،

"Just now, Mom."

هەر ئێستا دایکە.

(Laughter)

(پێکەنین)

So from that night onwards,

بۆیە لەو شەوە بەدواوە،

much akin to humanity in its adolescence,

هاوشێوەی مرۆڤایەتی لە تەمەنی هەرزەکاریدا،

I learned the crude tools of survival.

فێری ئامرازە خامەکانی ڕزگاربوون بووم.

And the framework of life was very, very simple then, to be honest.

ئەوکاتەش چوارچێوەی ژیان، ڕاشکاو بم، زۆر زۆر سادەبوو.

You know, you just ate what you got

هەر ئەوەت دەخوارد کە دەست دەکەوت و

and did whatever you were told to do.

ئەوەت دەکرد کە پێت دەوترا.

I thought celiac was a vegetable,

وامدەزانی نەخۆشی سیلیاک هی سەوزەیە، و

and vegan, of course, was Mr. Spock's lost comrade in "Star Trek."

ڤێگانیش هاوڕێ ونبووەکەی بەڕێز سپۆکە لە فیلمی ستار ترێکدا.

(Laughter)

(پێکەنین)

You married the first girl that you dated,

هاوسەرگیرییت لەگەڵ یەکەم کچ دەکرد کە خۆشەویستیت لەگەڵ دەکرد، و

and you were a techie if you could fix the carburetor in your car.

خۆت بە وەستا ئەزانی ئەگەر بتتوانیایە کاربرێتەری ئوتومبێلەکەت چاکەیتەوە

I really thought that gay was a sophisticated English word for happy.

وام دەزانی کە وشەی گەی وشەیەکی ئینگلیزی ئاڵۆزە بە واتای دڵخۆشی.

And Lesbian, of course, was the capital of Portugal, as you all know.

لێزبیانیش، بێگومان وام ئەزانی پایتەختی پورتوگالە

(Laughter)

(پێکەنین)

Where was I?

من لەکوێ بووم؟

We relied on systems

پشتمان بەو سیستمانە دەبەست

created through the toil and sacrifice of generations before

کە لە ڕێگەی ڕەنجدان و قوربانیدانی نەوەکانی پێش خۆمانەوە درووست کرابوون

to protect us,

بۆ پاراستنمان، و

and we felt that governments actually worked for our betterment.

هەستمان دەکرد کە حکومەتەکان بەڕاستی کار بۆ باشترکردنی ژیانمان دەکەن.

Science was simple and logical,

زانست سادە و لۆجیکی بوو،

Apple was still then just a fruit

سێو ئەوکاتە تەنیا میوەیەک بوو

owned by Eve first and then Newton,

یەکەمجار هی حەوا بوو ئینجا نیوتن

not by Steve Jobs, until then.

ئەوکاتە هێشتا ستیڤ جۆبس نەیدیبوو.

And "Eureka!" was what you screamed

"ئیوریکا"ش ئەو شتەبوو هاوارت بۆ دەکرد

when you wanted to run naked on the streets.

کاتێک دەتویست بە ڕووتی بەسەر شەقامەکاندا ڕابکەیت.

You went wherever life took you for work,

ژیان بۆ هەرکوێیەکی ببردیتایە دەڕۆشتیت، و

and people were mostly welcoming of you.

خەڵک بەزۆری پێشوازیان لێدەکردیت.

Migration was a term then

ئەوکاتە کۆچکردن دەستەواژەیەک بوو

still reserved for Siberian cranes, not human beings.

تەنیا پەیوەست بە لەقلەقە سیبیریاییەکان، نەک بۆ مرۆڤەکان.

Most importantly, you were who you were

لەهەموی گرنگتر، ڕووی ڕاستەقینەی خۆت بوویت و

and you said what you thought.

ئەوەت دەوت کە لە مێشکتایە.

Then in my late 20s,

ئینجا لە ساڵەکانی دواتردا،

I shifted to the sprawling metropolis of Mumbai,

گواستمەوە بۆ ناوەندە بووژاوەکەی شاری مومبای و

and my framework,

چوارچێوەی ژیانم،

like the newly industrialized aspirational humanity,

وەک مرۆڤایەتییە سەردەمییە بە پیشەسازی بووە بەرزخوازەکە

began to alter.

دەستیکرد بە گۆڕان.

In the urban rush for a new, more embellished survival,

لە پەلەکردندا بۆ مانەوەیەکی تازەی جوانتر لە ژیاندا

things started to look a little different.

شتەکان کەمێک جیاوازتر بوون.

I met people who had descended from all over the world,

چاوم بەو خەڵکانە کەوت کە لە هەموو جیهانەوە هاتبوون،

faces, races, genders, money-lenders.

ڕووخسارەکان، ڕەچەڵەکەکان، ڕەگەزەکان، قەرزدەرەکان.

Definitions became more and more fluid.

پێناسەکان تا دەهات زیاتر و زیاتر هەڵدەقوڵا.

Work began to define you at that time

لەوکاتەدا وردەوردە کار پێناسەی دەکردیت

in an overwhelmingly equalizing manner,

بەشێوەیەکی یەکسانکەری زۆر بەهێز، و

and all the systems started to feel less reliable to me,

هەموو سیستمەکان بەلامەوە وایلێهات کەمتر پشتیان پێببەسترێت،

almost too thick to hold on

ئەوەنە ئەستوور نەتوانرێت

to the diversity of mankind

بە فرەچەشنی مرۆڤ بگیرێت و

and the human need to progress and grow.

مرۆڤیش پێویست بوو گەشە بکەن و بەرەوپێش بچن.

Ideas were flowing with more freedom and speed.

بیرۆکەکان بە ئازادی و خێرایی زیاترەوە هەڵدەقوڵان.

And I experienced the miracle of human innovation and cooperation,

منیش ئەزموونی موعجیزەی داهێنان و هاوکاری مرۆڤ و

and my own creativity,

داهێنانی خۆمم کرد،

when supported by the resourcefulness of this collective endeavor,

کاتێک پشتیوانی دەکرا بە زۆرزانینی ئەم هەوڵە کۆکراوەیە،

catapulted me into superstardom.

منی فڕێدایە ناو جیهانی بوون بە ئەستێرە.

I started to feel that I had arrived,

ئیتر هەستم دەکرد کە گەشتووم، و

and generally, by the time I was 40, I was really, really flying.

ئەوکاتەشی گەشتمە ٤٠ ساڵ، هەر بەڕاستی لە فڕیندا بووم.

I was all over the place.

لەهەموو شوێنەکاندا بووم.

You know? I'd done 50 films by then

ئەزانن؟ تا ئەوکاتە لە ٥٠ فلیمدا بووم و

and 200 songs,

هەروەها ٢٠٠ گۆرانی، و

and I'd been knighted by the Malaysians.

مالیزییەکان وەک سوارچاکێ سەیریان دەکردم.

I had been given the highest civil honor by the French government,

لەلایەن حکومەتی فەڕەنسییەوە بەرزترین شەرەفی شارستانیم پێبەخشرا

the title of which for the life of me I can't pronounce even until now.

نازناوێک کە تا ئێستا نەمتوانیوە بە ڕاستی بیخوێنمەوە.

(Laughter)

(پێکەنین)

I'm sorry, France, and thank you, France, for doing that.

ببورن فەڕەنسییەکان و زۆر سوپاس. سوپاس بۆ ئەوە فەڕەنسا.

But much bigger than that, I got to meet Angelina Jolie --

بەڵام زۆر لەوە گرنگتر، توانیم ئەنجیلینا جولی ببینم --

(Laughter)

(پێکەنین)

for two and a half seconds.

بۆ دوو چرکە و نیو.

(Laughter)

(پێکەنین)

And I'm sure she also remembers that encounter somewhere.

زۆر دڵنیام ئەویش هەرچۆنێک بێت ئەو یەکتر بینینەی بیربێت.

OK, maybe not.

باشە، لەوانەش نییە.

And I sat next to Hannah Montana on a round dinner table

لەسەر مێزێکی خڕی ئێوارەخوانێک لای هانا مۆنتاناوە دانیشتم

with her back towards me most of the time.

زۆربەی کاتەکان پشتی لەڕووم بوو.

Like I said, I was flying, from Miley to Jolie,

وەک وتم، لە مایلیەوە بۆ جۆلی، و

and humanity was soaring with me.

تا دەهات مرۆڤایەتی تێمدا دەفڕی.

We were both pretty much flying off the handle, actually.

هەردووکمان بەشێوەیەکی لەناکاو و چاوەڕوان نەکراو توڕەبووین.

And then you all know what happened.

ئینجا هەمووتان ئەزانن چی ڕوویدا.

The internet happened.

ئینتەرنێت پەیدا بوو.

I was in my late 40s,

لە کۆتاییەکانی ٤٠ەکانمدا بووم، و

and I started tweeting like a canary in a birdcage

دەستمکرد بە خوێندن لەسەر تویتەر وەک کەناری ناو قەفەسێک

and assuming that, you know, people who peered into my world

بەو ئاواتەی ئەو خەڵکانەی سەیری جیهانەکەم ئەکەن

would admire it

گرنگی پێبدەن

for the miracle I believed it to be.

کە باوەڕم وابوو موعجیزەبێت.

But something else awaited me and humanity.

بەڵام شتێکی تر چاوەڕێی من و مرۆڤایەتی دەکرد.

You know, we had expected an expansion of ideas and dreams

دەزانن، چاوەڕێی فراوانبوونێکی بیرۆکەکان و خەونەکانمان دەکرد

with the enhanced connectivity of the world.

بەو بەرەوپێشچوونەی پەیوەندی لە جیهاندا.

We had not bargained for the village-like enclosure of thought,

سەوداگەریمان نەکردبوو بۆ نزیکبوونەوەیەکی هێندەی ناو گوندێکی بیرکردنەوە،

of judgment, of definition

بڕیاردان، پێناسەکردن

that flowed from the same place

کە لە هەمان ئەو شوێنەوە هەڵدەقوڵا

that freedom and revolution was taking place in.

کە ئازادی و شۆڕش تیایدا ڕوویدەدا.

Everything I said took a new meaning.

هەموو شتێک کە دەموت واتایەکی نوێی دەبوو

Everything I did -- good, bad, ugly --

هەر شتێکم دەکرد-- باش، خراپ، ناشرین --

was there for the world to comment upon and judge.

دەکەوتە بەردەستی جیهان قسەی لەسەر بکەن و بڕیاری لەسەر بدەن.

As a matter of fact, everything I didn't say or do also

ڕاستییەکەی هەموو شتێک کە نەم دەوت یان نەمدەکرد

met with the same fate.

بە هەمان چارەنووس دەگەشت.

Four years ago,

چوار ساڵ لەمەوبەر،

my lovely wife Gauri and me decided to have a third child.

لەگەڵ هاوسەری خۆشەویستم گاوری بڕیارماندا منداڵی سێیەممان ببێت.

It was claimed on the net

لەسەر ئینتەرنێت باسی ئەوە دەکرا

that he was the love child

کە منداڵی خۆشەویستی

of our first child

یەکەم منداڵمان بووە

who was 15 years old.

کە خۆی ١٥ ساڵان بوو.

Apparently, he had sown his wild oats with a girl

دیاربوو، کە لەگەڵ کچێکدا لە شوێنی گشتیدا دەرکەوتبوو

while driving her car in Romania.

کاتێک ئوتومبێلی کچەکەی لێخوڕیبوو لە ڕۆمانیا و

And yeah, there was a fake video to go with it.

بەڵێ، ڤیدیۆیەکی ساختە هەبوو لەسەری. و

And we were so disturbed as a family.

وەک خێزانێک ئەوە زۆر بێتاقەتی کردین.

My son, who is 19 now,

کوڕەکەم، کە ئێستا ١٩ ساڵە،

even now when you say "hello" to him,

تەنانەت ئێستاش کە پێی ئەڵێیت سڵاو،

he just turns around and says,

ڕووئەکات بەودیوا و ئەڵێت،

"But bro, I didn't even have a European driving license."

"بەڵام برا، من تەنانەت مۆڵەتی شۆفێری ئەوروپیشم نەبوو."

(Laughter)

(پێکەنین)

Yeah.

بەڵێ.

In this new world,

لەم جیهانە نوێیەدا،

slowly, reality became virtual and virtual became real,

بە هێواشی، ڕاستی بوو بە دروستکراو و درووستکراویش بوو بە ڕاستی،

and I started to feel

ئیتر هەستم بەوە کرد

that I could not be who I wanted to be or say what I actually thought,

کە ناتوانم ببم بەوەی کە دەمەوێت یان ئەوە بڵێم کە لە مێشکمدایە، و

and humanity at this time

لەم کاتەدا مرۆڤایەتی

completely identified with me.

بە تەواوەتی بە مندا دەناسرایەوە.

I think both of us were going through our midlife crisis,

پێموابێت هەردووکمان بە نێو قەیرانی ناوەڕاستی تەمەنماندا دەڕۆشتین، و

and humanity, like me, was becoming an overexposed prima donna.

مرۆڤایەتیش، وەک خۆم خەریکبوو دەبوو بە شتێک زۆر بەهرە و توانای خۆی پێگرنگ بوو.

I started to sell everything,

دەستم کرد بە فرۆشتنی هەموو شتێک،

from hair oil to diesel generators.

لە ڕۆنی قژەوە بۆ ڕۆنی مەکینەی دیزڵ.

Humanity was buying everything

مرۆڤایەتی هەموو شتێکی دەکڕی

from crude oil to nuclear reactors.

لە نەوتەوە بۆ کارتێکەری ناوکی.

You know, I even tried to get into a skintight superhero suit

ڕاستییەکەی، تەنانەت ویستیشم بچمە جلێکی تەسکی پاڵەوانێکی ئەفسانەیی

to reinvent myself.

بۆ ئەوەی خۆم درووست بکەمەوە.

I must admit I failed miserably.

دەبێت بڵێم شکستێکی گەورەم هێنا.

And just an aside I want to say on behalf of all the Batmen, Spider-Men

ئینجا دەمەوێت لەجیاتی هەموو باتمانەکان، و سپایدەرمانەکان، و

and Supermen of the world,

سوپەرمانەکانی جیهان،

you have to commend them,

پێویستە ستایشیان بکەن،

because it really hurts in the crotch, that superhero suit.

چونکە بەڕاستی ئەو جلە تەسکانەیان ناخۆشە.

(Laughter)

(پێکەنین)

Yeah, I'm being honest. I need to tell you this here.

بەڵێ، من بەڕاستمە. پێویستە لێرەیا ئەمەتان پێبڵێم.

Really.

بەڕاستی.

And accidentally, I happened to even invent a new dance form

بە ڕێکەوتیش، توانیم شێوەیەکی نوێی سەماکردن دابهێنم

which I didn't realize, and it became a rage.

کە درکم پێنەکرد و زۆر بەخێرایی بڵاوبۆوە.

So if it's all right,

بۆیە ئەگەر ئاسایی بێت، و

and you've seen a bit of me, so I'm quite shameless, I'll show you.

پێشتر خۆتان منتان بینیوە، و ئەزانن کەمێک بێ شەرمم، نیشانتان ئەیەم.

It was called the Lungi dance.

پێی دەوترا سەمای لەنجی.

So if it's all right, I'll just show you. I'm talented otherwise.

بۆیە ئەگەر بکرێت، نیشانتان ئەیەم. ئەگەرچی من بەهرەمەندم.

(Cheers)

(هاوتوهاوار)

So it went something like this.

بۆیە شتێکی ئاواهی دەرچوو.

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance.

سەمای لەنجی. سەمای لەنجی. سەمای لەنجی. سەمای لەنجی.

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance.

سەمای لەنجی. سەمای لەنجی. سەمای لەنجی. سەمای لەنجی.

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi.

سەمای لەنجی. سەمای لەنجی. سەمای لەنجی. لەنجی.

That's it. It became a rage.

ئاواهی. زۆر بڵاوبۆوە

(Cheers)

(هاتوهاوار)

It really did.

هەر بەڕاستی وایلێهات.

Like you notice, nobody could make any sense of what was happening except me,

وەک تێبینیتان کرد، جگە لەخۆم هیچ کەس سەری لەوە دەرنەدەکرد کە ڕووی دەدا، و

and I didn't give a damn, really,

بەڕاستی هیچ گرنگ نەبوو بەلامەوە،

because the whole world, and whole humanity,

چونکە هەموو جیهان، و هەموو مرۆڤایەتی،

seemed as confused and lost as I was.

لەوە دەچوو وەک من سەرلێشێواو و ون بێت.

I didn't give up then.

ئەوکاتە کۆڵم نەیا.

I even tried to reconstruct my identity on the social media

تەنانەت هەوڵیشم دا ناسنامەی خۆم درووست بکەمەوە لەسەر میدیاکان

like everyone else does.

وەک هەموو کەسێکی تر.

I thought if I put on philosophical tweets out there

وامزانی بە نوسینی شتی فەلسەفی لەسەر تویتەر

people will think I'm with it,

خەڵک وادەزانن لەگەڵیانم،

but some of the responses I got from those tweets

بەڵام هەندێک لە وەڵامەکانی پێمگەشت لەو بڵاوکردنەوانەوە

were extremely confusing acronyms which I didn't understand. You know?

چەند کورتەیەکی زۆر سەرلێشێوێنەربوون کە لێی تێنەگەشتم. دەزانن بۆچی؟

ROFL, LOL.

لۆل. رۆفڵ.

"Adidas," somebody wrote back to one of my more thought-provoking tweets

"ئەدیداس،" یەکێک ئەو وەڵامەی نوسیبوو بۆ یەکێک لە بڵاوکراوە سەرنج ڕاکێشەکانم و

and I was wondering why would you name a sneaker,

منیش ئەموت باشە بۆچی ناوی کالەیەک ئەهێنیت،

I mean, why would you write back the name of a sneaker to me?

مەبەستم ئەوەیە، بۆچی ناوی کالەیەکم بۆ دەنوسیتەوە؟

And I asked my 16-year-old daughter, and she enlightened me.

ئینجا لە کچە ١٦ ساڵەکەمم پرسی، و ئەویش پێی وتم.

"Adidas" now means "All day I dream about sex."

"ئەدیداس" ئێستا واتە "هەموو ڕۆژێک "خەون بە سێکسەوە دەبینم."

(Laughter)

(پێکەنین)

Really.

هەر بەڕاستی.

I didn't know if you know that.

نەمزانی ئەوە ئەزانن.

So I wrote back, "WTF" in bold to Mr. Adidas,

منیش بۆم نوسییەوە، بۆ بەڕێز ئەدیداس "WTF"

thanking secretly that some acronyms and things won't change at all.

بە نهێنی وا بیرم دەکردەوە هەندێک کورتە و شت هیچ ناگۆڕێن.

WTF.

WTF

But here we are.

بەڵام ئەوەتا لێرەین.

I am 51 years old, like I told you,

من ٥١ ساڵم، وەک پێم وتن، و

and mind-numbing acronyms notwithstanding,

کەچی ئەم کورتکراوە سەیرانە بەکاردەهێنم.

I just want to tell you

هەر ویستم پێتان بڵێم

if there has been a momentous time for humanity to exist,

ئەگەر ساتێکی باش هەبووبێت بۆ بوونی مرۆڤایەتی،

it is now,

ئەو ساتە ئێستایە،

because the present you is brave.

چونکە ئێوەی ئێستا ئازان.

The present you is hopeful.

ئێوەی ئێستا پڕ هیوان.

The present you is innovative and resourceful,

ئێوەی ئێستا داهێنەر و بە بەرهەمن، و

and of course, the present you is annoyingly indefinable.

بێگومان، ئێوەی ئێستا لە سەروو پێناسە کردنەوەن. و

And in this spell-binding,

بەهۆی ئەم سەرنجڕاکێشەرییەوە،

imperfect moment of existence,

ئەم ساتە پڕ کەم و کوڕییەی بوونە،

feeling a little brave just before I came here,

هەستکردن بە کەمێک ئازایەتی ڕێک پێش هاتنم بۆ ئێرە،

I decided to take a good, hard look at my face.

بڕیارم یا سەیرێکی جوانی دەم و چاوی خۆم بکەم. و

And I realized that I'm beginning to look more and more

بۆم دەرکەوت تا دێت زیاتر و زیاتر لێکچوونم دەبێت لەگەڵ

like the wax statue of me at Madame Tussaud's.

پەیکەرە مۆمەکەی خۆم لە مادام توسەید.

(Laughter)

(پێکەنین)

Yeah, and in that moment of realization,

بەڵێ، وە لەو ساتی درکپێکردنەدا،

I asked the most central and pertinent question to humanity and me:

گرنگترین و پەیوەنیدارترین پرسیارم کرد لە مرۆڤایەتی و لە خۆم:

Do I need to fix my face?

پێویست دەکات ڕووخسارم چاک بکەمەوە؟

Really. I'm an actor, like I told you,

بەڕاستی. من ئەکتەرم، وەک پێم وتن،

a modern expression of human creativity.

دەربڕینێکی سەردەمی داهێنەری مرۆڤ.

The land I come from

ئەو خاکەی لێوەی هاتووم

is the source of inexplicable but very simple spirituality.

سەرچاوەیە بۆ ڕۆحپەرستییەکی تەواو سادە و باسلێوەنەکراو.

In its immense generosity,

لە بەخشندەییە بێسنوورەکەیدا،

India decided somehow

هیندستان بەجۆرێک بڕیاریدا

that I, the Muslim son of a broke freedom fighter

کە من، کوڕە موسوڵمانێکی شەڕکەرێکی ئازادی

who accidentally ventured into the business of selling dreams,

کە بەڕێکەوت سەرکێشیم کردووە بۆناو کاری فرۆشتنی خەونەکان،

should become its king of romance,

دەبێت ببم بە پادشای ڕۆمانسیەت،

the "Badhshah of Bollywood,"

"پادشای بۆلیوود"

the greatest lover the country has ever seen ...

مەزنترین دڵدار وڵاتەکە بەخۆیەوە بینیبێت..

with this face.

بەم دەم و چاوەوە.

Yeah.

بەڵێ.

(Laughter)

(پێکەنین)

Which has alternately been described as ugly, unconventional,

کە زۆرجار وەک ناشرین و نەگونجاو و نامۆ و

and strangely, not chocolatey enough.

ئەسمەر نەبوو وەک پێویست باسکراوە.

(Laughter)

(پێکەنین)

The people of this ancient land

خەڵکی ئەم خاکە دێرینە

embraced me in their limitless love,

لەباوەشیان گرتم لە خۆشەویستییە بێسنوورەکەیان، و

and I've learned from these people

لەم خەڵکانەوە فێری ئەوەبووم

that neither power nor poverty

کە نە هێز و نە هەژاری

can make your life more magical

ناتوانن ژیان ئەفسووناوی تر بکەن

or less tortuous.

یان کەمتر خواروخێچی بکەن.

I've learned from the people of my country

لە خەڵکی وڵاتەکەی خۆمەوە فێری ئەوە بووم کە

that the dignity of a life,

شکۆداری ژیانێک،

a human being, a culture, a religion, a country

مرۆڤێک، کلتورێک، ئاینێک، وڵاتێک

actually resides in its ability

پشتی بەستووە بە توانای

for grace and compassion.

بۆ چاکەکاری و هاوسۆزی.

I've learned that whatever moves you,

فێری ئەوەبووم هەرچییەک بتجوڵێنێت،

whatever urges you to create, to build,

هەرچییەک هانت بدات بۆ درووستکردن، بۆ بنیاتنان،

whatever keeps you from failing,

هەرچییەک ڕێگری بکات لە کەوتنت،

whatever helps you survive,

هەرچییەک یارمەتیت بدات بۆ ڕزگاربوون،

is perhaps the oldest and the simplest emotion known to mankind,

لەوانەیە کۆنترین و سادەترین هەست بێت کە مرۆڤ ئاشنان پێی،

and that is love.

ئەویش خۆشەویستییە.

A mystic poet from my land famously wrote,

هۆنراوەنوسێکی دێرینی خاکەکەم هۆنراوەیەکی بەناوبانگی هەیە،

(Recites poem in Hindi)

وتنەوەی بە هیندی

(Poem ends)

(کۆتایی هۆنراوەکە)

Which loosely translates into that whatever --

کە ئەوەش واتای ئەوەیە هەر شتێک کە --

yeah, if you know Hindi, please clap, yeah.

بەڵێ، ئەگەر هیندی دەزانن، چەپڵە لێبەن.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

It's very difficult to remember.

بیرهاتنەوەی زۆر قوورسە.

Which loosely translates into actually saying

کە ئەگەر وەریبگێڕیت دەتوانیت بڵێیت

that all the books of knowledge that you might read

دەتوانی هەموو کتێبەکانی زانست کە لەوانەیە بیخوێنیتەوە و

and then go ahead and impart your knowledge

ئینجا بەردەوام بیت و ئەو زانستەی پێتە بەکاربێنیت

through innovation, through creativity, through technology,

لەڕێگەی داهێنانەوە، لە ڕێگەی نوێگەرییەوە، لەڕێگەی تەکنەلۆجیاوە

but mankind will never be the wiser about its future

بەڵام مرۆڤ قەت داناتر نابێت بۆ داهاتووی

unless it is coupled with a sense of love and compassion for their fellow beings.

ئەگەر تێکەڵ نەبێت لەگەڵ هەستێکی خۆشەویستی و هاوسۆزی بۆ بوونەوەرەکانی تر.

The two and a half alphabets which form the word "प्रेम,"

ئەو دوو پیت و نیوەی کە وشە هیندییەکە پێکدەهێنێت

which means "love,"

بە واتای خۆشەویستی

if you are able to understand that

ئەگەر بتوانیت لەوە تێبگەیت و

and practice it,

پەیڕەوی بکەیت

that itself is enough to enlighten mankind.

ئەوە بۆخۆی بەسە بۆ ڕووناکبیر کردنی مرۆڤایەتی.

So I truly believe the future "you"

بۆیە بەڕاستی لەو باوەڕەیام کە ئێوەی داهاتوو

has to be a you that loves.

پێویستە ئێوەیەک بن خۆشەویستیتان هەبێت.

Otherwise it will cease to flourish.

ئەگەرنا پێشکەوتنی نامێنێت.

It will perish in its own self-absorption.

لە خۆخواردنەوەی خۆیدا بوونی نامێنێت.

So you may use your power

بۆیە دەکرێت هێزی خۆتان بەکاربێنن

to build walls

بۆ بنیاتنانی دیوارەکان و

and keep people outside,

هێشتنەوەی خەڵک لە دەرەوە،

or you may use it to break barriers and welcome them in.

یان بەکاریبهێنن بۆ شکاندنی بەربەستەکان و باوەشکردنەوە بۆیان.

You may use your faith

لەوانەیە باوەری خۆتان بەکاربهێنن

to make people afraid

بۆ ئەوەی وا بکەن خەڵک بترسن و

and terrify them into submission,

وایان لێبکەن خۆیان بەدەستەوە بدەن،

or you can use it to give courage to people

یان دەتوانن بەکاری بهێنن بۆ ئەوەی ورە بییەن بە خەڵک

so they rise to the greatest heights of enlightenment.

بۆ ئەوەی بەرزبنەوە بۆ بەرزترین ئاستی ڕووناکبیری.

You can use your energy

دەتوانن هێزی خۆتان بەکاربهێنن

to build nuclear bombs and spread the darkness of destruction,

بۆ درووستکردنی بۆمبێکی ئەتۆمی و بلاوکردنەوەی تاریکی وێرانکاری،

or you can use it to spread the joy of light to millions.

یان بەکاریبهێنن بۆ بڵاوکردنەوەی ڕووناکی بەسەر ملیۆنان خەڵکدا.

You may filthy up the oceans callously and cut down all the forests.

دەتوانن هەموو زەریاکان پیس بکەن و هەموو دارستانەکان ببڕنەوە.

You can destroy the ecology,

دەتوانن سیستمی ژینگەیی لەناوبەرن،

or turn to them with love

یان بە خۆشەویستییەوە ڕوویان تێبکەن و

and regenerate life from the waters and trees.

لە ئاوەکان و درەختەکانەوە ژیان درووست بکەنەوە.

You may land on Mars

دەتوانن بچنە سەر مەریخ و

and build armed citadels,

قەڵای پڕچەک درووست بکەن.

or you may look for life-forms and species to learn from and respect.

یان دەتوانن بۆ شێوەکانی تری ژیان و بوونەوەرەکانی تر بگەڕێن و لێیانەوە فێربن.

And you can use all the moneys we all have earned

دەشتوانن هەموو ئەو پارەیەی دەستمان کەوتووە بەکاربێنن

to wage futile wars

بۆ هەڵگیرساندنی جەنگی بێسوود و

and give guns in the hands of little children

چەک بدەینە دەستی منداڵە بچووکەکان

to kill each other with,

بۆ ئەوەی یەکتری پێبکووژن،

or you can use it

یان دەتوانین بەکاریبێنین

to make more food

بۆ بەرهەمهێنانی خواردنی زیاتر

to fill their stomachs with.

بتوانن سکیانی پێ تێرکەن.

My country has taught me

وڵاتەکەم فێری ئەوەی کردووم

the capacity for a human being to love is akin to godliness.

توانای مرۆڤ بۆ خۆشەویستی هاوشێوەی خووداپەرستییە.

It shines forth in a world

لە جیهانێکدا دەدرەوشێتەوە

which civilization, I think, already has tampered too much with.

کە پێموابێت تیایدا شارستانیەت، زۆر شتی کاول کردووە.

In the last few days, the talks here, the wonderful people

لەم چەند ڕۆژەی دواییدا، قسەکردنەکانی ئێرە، خەڵکە بێوێنەکە

coming and showing their talent,

کە یەن و بەهرەکانی خۆیان نیشان دەدەن،

talking about individual achievements, the innovation, the technology,

باسی دەستکەوتە کەسییەکان دەکەن، داهێنانەکان، تەکنەلۆجیا،

the sciences, the knowledge we are gaining by being here

زانست، زانیارییەکانی بەدەستی، دەهێنین بە بوونمان لێرە

in the presence of TED Talks and all of you

لە ئامادەبوونی تێد تۆڵک و هەمووتان

are reasons enough for us to celebrate the future "us."

هۆکارێکە بۆ ئەوەی هەموومان ئاهەنگ بگێڕین بە بۆنەی ئێمەی داهاتووەوە

But within that celebration

بەڵام لەنێو ئەو ئاهەنگ گێڕانەدا

the quest to cultivate our capacity for love and compassion

گەڕانەکەمان بۆ گەشەدان بە تواناکانمان بۆ خۆشەویستی و هاوسۆزی

has to assert itself, has to assert itself,

پێویستە سووربێت، پێویستە سووربێت،

just as equally.

بەشێوەیەکی هاوتا.

So I believe the future "you"

بۆیە لەو باوەڕەیام ئێوەی داهاتوو

is an infinite you.

ئێوەیەکی بێکۆتان.

It's called a chakra in India, like a circle.

لە هیندستان پێی دەوترێت چاکرا، هەر وەک بازنەیەک

It ends where it begins from to complete itself.

لە شوێنی دەستپێکردنییەوە تەواودەبێت بۆ تەواوکردنی خۆی.

A you that perceives time and space differently

ئێوەیەک بەشێوەیەکی جیاواز هەست بە کات و بۆشایی بکەن

understands both

لەهەردووکی تێبگەن

your unimaginable

ئێوەیەکی باوەڕپێنەکراو و

and fantastic importance

پڕ گرنگییەکی سەرسوڕهێنەر و

and your complete unimportance in the larger context of the universe.

ناگرنگییەکی تەواوتەیشتان لەسەر ئاستی گەردوونە گەورەترەکە.

A you that returns back

ئێوەیەک کە بگەڕێنەوە

to the original innocence of humanity,

بۆ بێتاوانییە بنەڕەتییەکەی مرۆڤایەتی،

which loves from the purity of heart,

کە لە پاکی دڵەوە خۆشەویستی دەکات،

which sees from the eyes of truth,

کە لە چاوەکانی ڕاستییەوە دەبینێت،

which dreams from the clarity of an untampered mind.

کە لە ڕوونی مێشکێکی کارلێنەکراوەوە خەون دەبینێت.

The future "you" has to be

ئێوەی داهاتوو پێویستە

like an aging movie star

وەک ئەستێرەیەکی بەتەمەنا چوو بن

who has been made to believe that there is a possibility

کە وایلێهاتووە باوەڕ بەوە بکات ئەگەرێک هەیە

of a world which is completely,

بۆ جیهانێک کە بە تەواوەتی،

wholly, self-obsessively

بە گشتی، و بەشێوەیەکی ئالوودەبوو

in love with itself.

لە خۆشەویستی خۆیایەتی.

A world -- really, it has to be a you

جیهانێک -- بەڕاستی، دەبێت تۆیەک بیت

to create a world

بۆ درووستکردنی جیهانێک

which is its own best lover.

کە باشترین دڵداری خۆی بێت.

That I believe, ladies and gentlemen,

کە باوەڕم وایە خانمان و بەڕێزان،

should be the future "you."

پێویستە ئێوەی داهاتوو بن.

Thank you very much.

زۆر سوپاس بۆ هەمووتان.

Shukriya.

زۆر سوپاس.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Thank you.

زۆر سوپاس

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Thank you.

زۆر سوپاس

(Applause)

(چەپڵەلێدان)