Thoughts on humanity, fame and love | Shah Rukh Khan | TED

Translator: Châu Trần Reviewer: Nest Roén Bồ

Namaskar.

Xin chào! (tiếng Ấn Độ).

I'm a movie star, I'm 51 years of age,

Tôi là ngôi sao điện ảnh, hiện đã 51 tuổi,

and I don't use Botox as yet.

và tôi chưa hề tiêm Botox bao giờ.

(Laughter)

(Cười)

So I'm clean, but I do behave like you saw like a 21-year-old in my movies.

Vì vậy tôi trong sạch đó nhé. Nhưng tôi cư xừ như 21 tuổi ở trong phim.

Yeah, I do that.

Vâng, tôi như vậy đó.

I sell dreams, and I peddle love to millions of people back home in India

Tôi bán những giấc mơ, và mang tình yêu tới hàng triệu người Ấn Độ

who assume that I'm the best lover in the world.

người cho rằng tôi là người tình tuyệt nhất.

(Laughter)

(Cười)

If you don't tell anyone, I'm going to tell you I'm not,

Nếu bạn không kể cho ai thì tôi cũng sẽ không,

but I never let that assumption go away.

nhưng tôi không bao giờ để điều đó biến mất

(Laughter)

(Cười)

I've also been made to understand

Tôi cũng hiểu rõ rằng

there are lots of you here who haven't seen my work,

có nhiều người các bạn chưa thấy công việc của tôi

and I feel really sad for you.

và tôi cảm thấy tiếc cho bạn.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

That doesn't take away from the fact that I'm completely self-obsessed,

Và nó cũng chẳng thể giấu rằng tôi tự cuồng bản thân mình,

như một ngôi sao điện ảnh nên làm.

as a movie star should be.

(Laughter)

(cười)

That's when my friends, Chris and Juliet called me here

Khi đó bạn tôi, Chris và Juliet mời tôi tới đây

to speak about the future "you."

để nói về "bạn" trong tương lai.

Naturally, it follows I'm going to speak about the present me.

Nó dẫn tới việc tôi nói về chính bản thân mình hiện tại.

(Laughter)

(Cười)

Because I truly believe that humanity is a lot like me.

Bởi tôi hoàn toàn tin tưởng nhân loại rất giống tôi

(Laughter)

(Cười)

It is. It is.

Đúng như vậy đó.

It's an aging movie star,

Một ngôi sao điện ảnh gạo cội,

grappling with all the newness around itself,

chống lại tất cả sự mới mẻ xung quanh,

wondering whether it got it right in the first place,

tự hỏi liệu ngay tự đầu mình đã đi đúng hướng

and still trying to find a way

và vẫn cố gắng tìm kiếm con đường

to keep on shining regardless.

để bất chấp tiếp tục tỏa sáng.

I was born in a refugee colony in the capital city of India, New Delhi.

Tôi sinh ra tại nơi tị nạn trong lòng thủ đô nước Ấn, New Delhi.

And my father was a freedom fighter.

Bố tôi là một đấu sĩ tự do.

My mother was, well, just a fighter like mothers are.

Còn mẹ tôi thì cũng chiến đấu như bao người mẹ khác.

And much like the original homo sapiens,

Và cũng như "người tinh khôn" đầu tiên ,

we struggled to survive.

chúng tôi phải đấu tranh để tồn tại.

When I was in my early 20s,

Khi tôi khoảng 20,

I lost both my parents,

tôi mất cả bố lẫn mẹ,

which I must admit seems a bit careless of me now,

mà tôi phải thừa nhận là có một tí sơ suất trong tôi bây giờ đây,

but --

nhưng --

(Laughter)

(Cười)

I do remember the night my father died,

Tôi nhớ như in cái đêm mà bố tôi qua đời,

and I remember the driver of a neighbor who was driving us to the hospital.

cũng như người hàng xóm lái xe chở chúng tôi tới bệnh viện.

He mumbled something about "dead people don't tip so well"

Ông ta lẩm bẩm cái gì đó về "người chết không bo nhiều lắm"

and walked away into the dark.

rồi đi khuất dần trong đêm tối

And I was only 14 then,

Lúc đó tôi mới chỉ 14 tuổi,

and I put my father's dead body in the back seat of the car,

tôi đặt thi thể bố tôi ở ghế sau của chiếc xe,

and my mother besides me,

và mẹ tôi ngồi bên cạnh,

I started driving back from the hospital to the house.

tôi lái xe trở về nhà từ bệnh viện.

And in the middle of her quiet crying, my mother looked at me and she said,

Và trong khi đang khóc, mẹ nhìn sang tôi và nói

"Son, when did you learn to drive?"

"Con học lái xe từ bao giờ đấy?"

And I thought about it and realized, and I said to my mom,

Tôi nghĩ về nó và nhận ra, rồi nói với mẹ,

"Just now, Mom."

"Từ lúc này đây thưa mẹ"

(Laughter)

(cười)

So from that night onwards,

Từ cái đêm đó trở đi,

much akin to humanity in its adolescence,

giống như nhân loại ở thời kì thanh thiếu niên của họ

I learned the crude tools of survival.

tôi đã học được những công cụ thô sơ để sinh tồn

And the framework of life was very, very simple then, to be honest.

Và cái khung của cuộc sống, nói thật, rất, rất là đơn giản

You know, you just ate what you got

Bạn biết đấy, bạn ăn những gì bạn có

and did whatever you were told to do.

và làm những gì được chỉ bảo.

I thought celiac was a vegetable,

Tôi tưởng bệnh celiac là một loại rau,

and vegan, of course, was Mr. Spock's lost comrade in "Star Trek."

và người ăn chay, dĩ nhiên, là đồng chí mất tích ngài Spock trong "Star Trek."

(Laughter)

(Cười)

You married the first girl that you dated,

Bạn cưới cô gái lần đầu tiên bạn hẹn hò,

and you were a techie if you could fix the carburetor in your car.

và bạn là một chuyên gia kĩ thuật giỏi nếu có thể sửa bộ chế hòa khí xe bạn.

I really thought that gay was a sophisticated English word for happy.

Tôi tưởng rằng gay là một từ tiếng anh phức tạp chỉ hạnh phúc

And Lesbian, of course, was the capital of Portugal, as you all know.

Và Lesbian, các bạn hẳn đều đã biết đó là thủ đô của Bồ Đào Nha.

(Laughter)

(Cười)

Where was I?

Tôi tới đâu rồi?

We relied on systems

Chúng tôi dựa vào những hệ thống

created through the toil and sacrifice of generations before

được tạo ra bởi sự vất vả và hy sinh của thế hệ trước

to protect us,

nhằm bảo vệ chúng tôi,

and we felt that governments actually worked for our betterment.

và chúng tôi cảm thấy rằng chính phủ thực sự làm vì lợi ích của cộng đồng.

Science was simple and logical,

Khoa học vốn đơn giản và logic,

Apple was still then just a fruit

Qủa táo từ trước vốn chỉ là một loại hoa quả

owned by Eve first and then Newton,

sở hữu bởi Eve và rồi đến Newton,

not by Steve Jobs, until then.

chứ không phải Steve Jobs, cho tới bây giờ.

And "Eureka!" was what you screamed

Và "Eureka!" là cái mà bạn kêu lên

when you wanted to run naked on the streets.

khi bạn muốn khỏa thân chạy khắp phố.

You went wherever life took you for work,

Bạn đến bất cứ nơi nào mà cuộc sống đưa bạn tới để làm việc

and people were mostly welcoming of you.

và mọi người hầu như chào đón bạn.

Migration was a term then

Di cư là một thuật ngữ mà

still reserved for Siberian cranes, not human beings.

chỉ dành cho người Siberia, chứ không phải toàn nhân loại

Most importantly, you were who you were

Quan trong hơn cả, bạn chính là bạn

and you said what you thought.

và bạn nói những gì bạn nghĩ.

Then in my late 20s,

Vào cuối tuổi đôi mươi,

I shifted to the sprawling metropolis of Mumbai,

tôi chuyển vào giáo khu tại Mumbai,

and my framework,

và cái khung của tôi,

like the newly industrialized aspirational humanity,

giống như nhân tính mới đầy khát vọng được công nghiệp hóa,

began to alter.

bắt đầu thay đổi.

In the urban rush for a new, more embellished survival,

Trong đô thị vội vàng cho sự tồn tại mới, trang nghiêm hơn,

things started to look a little different.

mọi thứ trở nên khác biệt

I met people who had descended from all over the world,

Tôi gặp nhiều người đến từ khắp nơi trên thế giới,

faces, races, genders, money-lenders.

từ mặt mũi, chủng tộc, giới tính cho tới kẻ cho vay lãi.

Definitions became more and more fluid.

Những khái niệm ngày trở nên dễ thay đổi.

Work began to define you at that time

Công việc lúc đó có thể định nghĩa bạn

in an overwhelmingly equalizing manner,

Trong phương pháp cân bằng áp đảo,

and all the systems started to feel less reliable to me,

và tất cả hệ thống dần trở nên khó tin cậy với tôi,

almost too thick to hold on

gần như quá dày đặc để níu giữ

to the diversity of mankind

sự đa dạng của loài người

and the human need to progress and grow.

và con người cần phải phát triển.

Ideas were flowing with more freedom and speed.

Những ý tưởng được di chuyển tự do và nhanh hơn.

And I experienced the miracle of human innovation and cooperation,

Tôi đã trải nghiệm phép màu sự đổi mới và hợp tác của con người,

and my own creativity,

và sự sáng tạo của riêng tôi,

when supported by the resourcefulness of this collective endeavor,

khi được hỗ trợ bởi sự tháo vát của nỗ lực tập thể,

catapulted me into superstardom.

đưa tôi trở thành siêu sao.

I started to feel that I had arrived,

Tôi bắt đầu cảm thấy rằng tôi đã đến,

and generally, by the time I was 40, I was really, really flying.

và nói chung, khi tôi 40 tôi đã thật sự vui sướng.

I was all over the place.

Tôi xuất hiện ở mọi nơi.

You know? I'd done 50 films by then

Bạn biết không? Tôi đã hoàn thành 50 bộ phim sau đó

and 200 songs,

và 200 bài hát,

and I'd been knighted by the Malaysians.

và tôi đã được phong tước hiệp sĩ bởi người Malaysia.

I had been given the highest civil honor by the French government,

Tôi đã được trao danh dự dân quyền cao nhất bởi chính phủ Pháp,

the title of which for the life of me I can't pronounce even until now.

cái tiêu đề cho cuộc đời tôi mà tôi không thể phát âm tới tận bây giờ

(Laughter)

(Cười)

I'm sorry, France, and thank you, France, for doing that.

Xin lỗi nhé, nước Pháp, và cảm ơn vì đã làm như vậy.

But much bigger than that, I got to meet Angelina Jolie --

Nhưng tuyệt hơn thế là tôi có cơ hội gặp Angelina Jolie --

(Laughter)

(Cười)

for two and a half seconds.

trong 2 giây rưỡi.

(Laughter)

(Cười)

And I'm sure she also remembers that encounter somewhere.

Và tôi chắc hẳn cô ấy cũng nhớ cuộc gặp gỡ đó ở đâu đấy.

OK, maybe not.

Hoặc không.

And I sat next to Hannah Montana on a round dinner table

Và tôi ngồi kế Hannah Montana trên bàn ăn tối tròn,

with her back towards me most of the time.

hầu như lưng cô ấy quay về hướng tôi.

Like I said, I was flying, from Miley to Jolie,

Như tôi đã nói, tôi vui sướng, từ Miley đến Jolie,

and humanity was soaring with me.

và tính nhân loại tăng lên trong tôi.

We were both pretty much flying off the handle, actually.

Chúng tôi thật ra đều đang vui mừng hết mức.

And then you all know what happened.

Rồi các bạn đều biết cái gì xảy ra.

The internet happened.

Đó chính là Internet.

I was in my late 40s,

Khi tôi ở cuối tuổi tứ tuần,

and I started tweeting like a canary in a birdcage

tôi bắt đầu sử dụng tweet như con chim hoàng yến trong lồng

and assuming that, you know, people who peered into my world

và cho rằng những người nhìn vào thế giới của tôi

would admire it

sẽ ngưỡng mộ nó

for the miracle I believed it to be.

như một điều kì diệu mà tôi tin sẽ xảy ra.

But something else awaited me and humanity.

Nhưng thứ khác đã đợi tôi và nhân loại.

You know, we had expected an expansion of ideas and dreams

Bạn biết đấy, chúng tôi đã mong chờ sự phát triển những ý tưởng và mơ ước

with the enhanced connectivity of the world.

cùng đó là sự gia tăng kết nối của thế giới.

We had not bargained for the village-like enclosure of thought,

Chúng tôi không mặc cả cho một nơi như ngôi làng bao bọc bởi ý nghĩ

of judgment, of definition

bởi định kiến, bởi định nghĩa

that flowed from the same place

mà chảy từ cùng một nơi

that freedom and revolution was taking place in.

mà tự do và cách mạng đang diễn ra.

Everything I said took a new meaning.

Tất cả mọi thứ tôi nói mang ý nghĩa mới

Everything I did -- good, bad, ugly --

Tất cả mọi thứ tơi làm -- tốt, dở, xấu --

was there for the world to comment upon and judge.

đều ở đó cho thế giới bình luận và đánh giá.

As a matter of fact, everything I didn't say or do also

Sự thật là tất cả những gì tôi không nói hay làm

met with the same fate.

đều gặp số phận tương tự.

Four years ago,

4 năm trước,

my lovely wife Gauri and me decided to have a third child.

người vợ yêu quý của tôi Gauri và tôi quyết định sinh thêm đứa thứ 3.

It was claimed on the net

Nó được công khai trên mạng

that he was the love child

rằng thằng bé là đứa trẻ yêu quý

of our first child

của con cả chúng tôi,

who was 15 years old.

dù mới chỉ 15 tuổi.

Apparently, he had sown his wild oats with a girl

Dường như, nó đã chơi bời với một cô gái

while driving her car in Romania.

khi lái xe của cô ấy về Romania.

And yeah, there was a fake video to go with it.

Và, còn có cả một đoạn phim giả đi kèm.

And we were so disturbed as a family.

Và chúng tôi bị quấy rầy như một gia đình

My son, who is 19 now,

Đứa con trai 19 tuổi của tôi

even now when you say "hello" to him,

kể cả khi bạn nói "Xin chào" với nó,

he just turns around and says,

thằng bé sẽ quay lại rồi nói,

"But bro, I didn't even have a European driving license."

"Nhưng người anh em à, tôi thậm chí chưa có bằng lái xe châu Âu đâu."

(Laughter)

(Cười)

Yeah.

Phải đó.

In this new world,

Trong thế giới mới này,

slowly, reality became virtual and virtual became real,

dần dần, thực thành ảo, ảo thành thực,

and I started to feel

và tôi bắt đầu cảm thấy

that I could not be who I wanted to be or say what I actually thought,

rằng tôi không thể trở thành người tôi muốn hoặc nói những gì tôi nghĩ

and humanity at this time

và nhân loại vào thời điểm này

completely identified with me.

hoàn toàn được xác định với tôi.

I think both of us were going through our midlife crisis,

Tôi nghĩ chúng ta đều đã bước qua khủng hoảng tuổi trung niên,

and humanity, like me, was becoming an overexposed prima donna.

và nhân loại, như tôi vậy, trở thành một prima donna quá mức.

I started to sell everything,

Tôi bắt đầu bán đi mọi thứ,

from hair oil to diesel generators.

từ dầu tóc cho tới máy phát điện diesel.

Humanity was buying everything

Nhân loại mua tất cả,

from crude oil to nuclear reactors.

từ dầu thô cho tới lò phản ứng hạt nhân.

You know, I even tried to get into a skintight superhero suit

Thậm chí, tôi còn cố nhồi nhét mình vào bộ đồ siêu nhân bó sát

to reinvent myself.

để đổi mới chính mình

I must admit I failed miserably.

Tôi phải thừa nhận là thất bại thảm hại.

And just an aside I want to say on behalf of all the Batmen, Spider-Men

Và ngoài ra, thay mặt toàn thể người dơi, người nhện

and Supermen of the world,

và siêu nhân trên thế giới,

you have to commend them,

bạn phải khen ngợi họ,

because it really hurts in the crotch, that superhero suit.

bởi vì nó rất đau ở đũng quần, của bộ đồ siêu nhân đó.

(Laughter)

(Cười)

Yeah, I'm being honest. I need to tell you this here.

Vâng, tôi đang nói thật đấy. Tôi cần phải nói với bạn điều này.

Really.

Thật.

And accidentally, I happened to even invent a new dance form

Và tôi tình cờ tạo ra một điệu nhảy mới

which I didn't realize, and it became a rage.

mà tôi không nhận ra, và nó trở nên thịnh hành.

So if it's all right,

Vì vậy nếu mọi thứ ổn thỏa,

and you've seen a bit of me, so I'm quite shameless, I'll show you.

và bạn đã thấy một ít của tôi, nên tôi không xấu hổ, tôi sẽ cho bạn thấy.

It was called the Lungi dance.

Nó gọi là điệu nhảy Lungi.

So if it's all right, I'll just show you. I'm talented otherwise.

Nếu mọi người ổn, tôi sẽ cho bạn thấy. Tôi cũng giỏi nếu không thì.

(Cheers)

(Cổ vũ)

So it went something like this.

Nó giống như thế này.

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance.

Điệu Lungi. Điệu Lungi. Điệu Lungi. Điệu Lungi.

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance.

Điệu Lungi. Điệu Lungi. Điệu Lungi. Điệu Lungi.

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi.

Điệu Lungi. Điệu Lungi. Điệu Lungi. Điệu Lungi.

That's it. It became a rage.

Thế đó. Nó trở nên thịnh hành.

(Cheers)

(Cổ vũ)

It really did.

Nó thật sự như vậy đó.

Like you notice, nobody could make any sense of what was happening except me,

Như mọi người để ý, không ai có thể hiểu được chuyện gì đang diễn ra trừ tôi,

and I didn't give a damn, really,

Và tôi không thèm để ý, thật vậy,

because the whole world, and whole humanity,

Vì cả thế giới, và cả nhân loại,

seemed as confused and lost as I was.

gần như là bị bối rối và lạc như tôi đã từng.

I didn't give up then.

Tôi đã không bỏ cuộc lúc đó.

I even tried to reconstruct my identity on the social media

tôi còn thử tạo lại danh tính của mình trên mạng xã hội

like everyone else does.

như những người khác vậy.

I thought if I put on philosophical tweets out there

Tôi nghĩ nếu tôi đưa ra những tweet về triết học lên

people will think I'm with it,

mọi người sẽ nghĩ tôi thích nó,

but some of the responses I got from those tweets

nhưng vài phản ứng tôi nhận được từ những dòng tweet đó

were extremely confusing acronyms which I didn't understand. You know?

Là những từ viết tắt rất khó hiểu mà tôi không hiểu. Bạn hiểu không?

ROFL, LOL.

ROFL, LOL.

"Adidas," somebody wrote back to one of my more thought-provoking tweets

"Adidas," ai đó trả lời cho một trong những tweet kích thích tư duy hơn của tôi

and I was wondering why would you name a sneaker,

tôi thắc mắc tại sao bạn lại viết tên giày thể thao,

I mean, why would you write back the name of a sneaker to me?

ý là, tại sao bạn lại trả lời tên giày thể thao với tôi?

And I asked my 16-year-old daughter, and she enlightened me.

và tôi hỏi con gái 16 tuổi của tôi, và nó khơi sáng cho tôi.

"Adidas" now means "All day I dream about sex."

"Adidas" nghĩa là "Tôi mơ về tình dục mỗi ngày."

(Laughter)

(Cười)

Really.

Thật.

I didn't know if you know that.

Tôi không biết nếu bạn biết nó.

So I wrote back, "WTF" in bold to Mr. Adidas,

Rồi tôi trả lời lại, "WTF" in đậm cho ngài Adidas,

thanking secretly that some acronyms and things won't change at all.

Thầm cảm ơn một vài từ viết tắt và những điều không bao giờ thay đổi.

WTF.

WTF.

But here we are.

Nhưng chúng ta vẫn ở đây.

I am 51 years old, like I told you,

Tôi 51 tuổi như tôi đã nói,

and mind-numbing acronyms notwithstanding,

và cho dù có những từ viết tắt,

I just want to tell you

tôi chỉ muốn nói với bạn

if there has been a momentous time for humanity to exist,

nếu có một thời điểm trọng đại để nhân loại tồn tại,

it is now,

đó là bây giờ,

because the present you is brave.

vì "bạn"trong hiện tại là dũng cảm.

"Bạn" trong hiện tại là hy vọng.

The present you is hopeful.

The present you is innovative and resourceful,

"Bạn" trong hiện tại là sáng tạo và tháo vát,

and of course, the present you is annoyingly indefinable.

và dĩ nhiên, "bạn" trong hiện tại là không thể xác định được một cách khó chịu.

And in this spell-binding,

Và trong cái bùa kết nối,

imperfect moment of existence,

khoảnh khắc không hoàn hảo của tồn tại,

feeling a little brave just before I came here,

cảm thấy chút dũng cảm ngay trước khi tôi đến đây,

I decided to take a good, hard look at my face.

tôi quyết định nhìn thẳng vào mặt mình.

And I realized that I'm beginning to look more and more

Và tôi nhận ra rằng tôi ngày càng giống

like the wax statue of me at Madame Tussaud's.

như tượng sáp của mình ở Madame Tussaud's.

(Laughter)

(Cười)

Yeah, and in that moment of realization,

Yeah, và trong lúc nhận ra,

I asked the most central and pertinent question to humanity and me:

tôi hỏi câu hỏi quan trọng và thích hợp nhất cho nhân loại và mình:

Do I need to fix my face?

Mình có cần đi chỉnh mặt không?

Really. I'm an actor, like I told you,

Thật đó. Tôi là diễn viên, như tôi nói với bạn,

a modern expression of human creativity.

một biểu hiện hiện đại của sự sáng tạo của nhân loại.

The land I come from

Quê hương của tôi

is the source of inexplicable but very simple spirituality.

là nơi không thể giải thích được nhưng rất tâm linh

In its immense generosity,

Với sự rộng lượng của nó,

India decided somehow

Ấn Độ quyết định bằng cách nào đó

that I, the Muslim son of a broke freedom fighter

tôi, con trai Hồi giáo của một đấu sĩ tự do nghèo

who accidentally ventured into the business of selling dreams,

người mà tình cờ dấn thân vào ngành kinh doanh bán giấc mơ,

should become its king of romance,

nên trở thành vua của sự lãng mạn,

the "Badhshah of Bollywood,"

là "Badhshah của Bollywood,"

the greatest lover the country has ever seen ...

người tình vĩ đại nhất của đất nước ...

with this face.

Với khuôn mặt này.

Yeah.

Vâng.

(Laughter)

(Cười)

Which has alternately been described as ugly, unconventional,

mà đã được thay miêu tả là xấu xí, không độc đáo,

and strangely, not chocolatey enough.

và kì lạ, không đủ đen.

(Laughter)

(Cười)

The people of this ancient land

Những người đến từ vùng đất cổ xưa này

embraced me in their limitless love,

tiếp đón tôi với tình yêu vô tận của họ,

and I've learned from these people

và tôi học được từ những người này

that neither power nor poverty

rằng không phải sức mạnh hay nghèo đói

có thể khiến cuộc sống nhiệm màu hơn

can make your life more magical

or less tortuous.

hay ít khổ đau hơn,

I've learned from the people of my country

tôi học được từ người dân ở quê hương tôi

that the dignity of a life,

rằng lòng tự trọng của cuộc sống,

a human being, a culture, a religion, a country

con người, văn hóa, tôn giáo, đất nước

actually resides in its ability

thật sự cư trú trong chính khả năng của nó

for grace and compassion.

cho duyên dáng và lòng trắc ẩn.

I've learned that whatever moves you,

Tôi học được những gì rung động bạn,

whatever urges you to create, to build,

những gì thúc giục bạn sáng tạo, xây nên,

whatever keeps you from failing,

những gì giữ bạn khỏi té ngã,

whatever helps you survive,

những gì giúp bạn tồn tại,

is perhaps the oldest and the simplest emotion known to mankind,

có lẽ là cảm xúc lâu và đơn giản nhất mà nhân loại biết đến,

and that is love.

và đó là tình yêu.

A mystic poet from my land famously wrote,

Một nhà thơ huyền bí ở đất nước nổi tiếng của tôi đã viết,

(Recites poem in Hindi)

(Đọc bằng tiếng Hindi)

(Poem ends)

(Kết thúc thơ)

Which loosely translates into that whatever --

Được dịch sơ thành thứ gì đó --

vâng, nếu bạn biết tiếng Hindi, xin hãy vỗ tay, vâng.

yeah, if you know Hindi, please clap, yeah.

(Applause)

(Vỗ tay)

It's very difficult to remember.

Nó rất khó nhớ.

Which loosely translates into actually saying

Nó được dịch sơ thành

that all the books of knowledge that you might read

tất cả cuốn sách hiểu biết mà bạn có thể đọc

and then go ahead and impart your knowledge

và hãy truyền đạt kiến thức của mình

through innovation, through creativity, through technology,

qua đổi mới, qua sáng tạo, qua công nghệ,

but mankind will never be the wiser about its future

nhưng nhân loại sẽ không bao giờ khôn ngoan hơn về tương lai

unless it is coupled with a sense of love and compassion for their fellow beings.

trừ khi nó bắt đôi với một ít tình yêu và lòng trắc ẩn cho những người bạn

The two and a half alphabets which form the word "प्रेम,"

với hai chữ rưỡi có thể tạo thành từ "प्रेम,"

which means "love,"

nghĩa là "tình yêu,"

if you are able to understand that

nếu bạn có thể hiểu

and practice it,

và sử dụng nó,

that itself is enough to enlighten mankind.

thì tự nó có thể khai sáng nhân loại.

So I truly believe the future "you"

Nên tôi thật lòng tin vào "bạn" trong tương lại

has to be a you that loves.

phải là bạn với tình yêu.

Otherwise it will cease to flourish.

Nếu không nó sẽ ngừng nở rộ.

It will perish in its own self-absorption.

Nó sẽ chết trong sự tự hấp thụ.

So you may use your power

Vì vậy bạn hãy sử dụng sức mạnh của mình

to build walls

để xây lên những bức tường

and keep people outside,

và ngăn mọi người ở bên ngoài,

or you may use it to break barriers and welcome them in.

hoặc bạn có thể phá vỡ hàng rào ấy và chào đón mọi người vào trong.

You may use your faith

Bạn có thể sử dụng sự tin tưởng lòng tin

to make people afraid

để khiến mọi người sợ hãi

and terrify them into submission,

và khiến họ sợ phải khuất phục,

or you can use it to give courage to people

hoặc bạn có thể dùng nó để động viên

so they rise to the greatest heights of enlightenment.

để họ tiến tới mức cao nhất của sự giác ngộ

You can use your energy

Bạn có thể dùng sức lực của mình

to build nuclear bombs and spread the darkness of destruction,

để tạo nên bom hạt nhân và rải rác bóng tối của sự hủy diệt,

or you can use it to spread the joy of light to millions.

hoặc bạn có thể truyền niềm vui cuộc sống đến hàng triệu người.

You may filthy up the oceans callously and cut down all the forests.

Bạn có thể tàn nhẫn xả rác xuống đại dương và đốn trụi các cánh rừng.

You can destroy the ecology,

Bạn có thể phá hủy sinh thái học,

or turn to them with love

hoặc biến đổi chúng với tình yêu

and regenerate life from the waters and trees.

và tái sinh cuộc sống từ những nguồn nước và cây

You may land on Mars

Bạn có thể đáp xuống sao Hỏa

and build armed citadels,

và xây nên những thành lũy với vũ trang,

or you may look for life-forms and species to learn from and respect.

hoặc bạn có thể tìm những sự sống và giống loài để học hỏi và tôn trọng.

And you can use all the moneys we all have earned

Và bạn có thể xài tất cả tiền mà chúng ta có được

to wage futile wars

để phát nên những cuộc chiến vô bổ

and give guns in the hands of little children

và trao súng cho những trẻ nhỏ

to kill each other with,

để giết lẫn nhau,

or you can use it

hoặc bạn có thể dùng nó

to make more food

để mua thêm thức ăn

to fill their stomachs with.

để lấp đầy dạ dày chúng.

My country has taught me

Đất nước tôi đã dạy cho tôi rằng

the capacity for a human being to love is akin to godliness.

năng lực của một con người để yêu cũng giống như sự tin kính.

It shines forth in a world

Nó tỏa sáng trong một thế giới

which civilization, I think, already has tampered too much with.

mà nhân loại, theo tôi nghĩ là, đã thay đổi quá nhiều rồi.

In the last few days, the talks here, the wonderful people

Trong vài ngày nay, trò chuyện ở đây, những người tuyệt vời

coming and showing their talent,

tới và thể hiện tài năng của họ,

talking about individual achievements, the innovation, the technology,

nói về thành tựu của mình, sự đổi mới, công nghệ

the sciences, the knowledge we are gaining by being here

khoa học, kiến thức mà chúng ta có được nhờ có mặt ở đây

in the presence of TED Talks and all of you

trong sự hiện diện của TED Talks và tất cả mọi người

are reasons enough for us to celebrate the future "us."

là đủ lý do cho chúng tôi ăn mừng chúng tôi tương lai.

But within that celebration

Nhưng trong cái ăn mừng ấy

the quest to cultivate our capacity for love and compassion

các nhiệm vụ để nuôi dưỡng năng lực của chúng ta cho tình yêu và lòng từ bi

has to assert itself, has to assert itself,

phải khẳng định chính nó, phải khẳng định chính nó,

just as equally.

giống như nhau.

So I believe the future "you"

Nên tôi tin vào "bạn" trong tương lai

is an infinite you.

là bạn trong vô hạn.

It's called a chakra in India, like a circle.

Nó gọi là chakra ở Ấn Độ, như một vòng tròn.

It ends where it begins from to complete itself.

Nó kết thúc nơi nó bắt đầu để tự hoàn thành bản thân nó

A you that perceives time and space differently

Bạn mà nhận thấy thời gian và không gian khác nhau

understands both

hiểu cả hai

your unimaginable

sự không thể tưởng tượng

and fantastic importance

và tầm quan trọng tuyệt vời của bạn

and your complete unimportance in the larger context of the universe.

và sự không quan trọng của bạn trong phần lớn của vũ trụ.

A you that returns back

Người mà trở lại

to the original innocence of humanity,

với sự ngây thơ ban đầu của nhân loại,

which loves from the purity of heart,

nơi tình yêu đến từ sự thuần túy của trái tim,

which sees from the eyes of truth,

được nhìn thấy từ con mắt công lý,

which dreams from the clarity of an untampered mind.

nơi giấc mơ từ từ sự rõ ràng của một tâm trí không bị xáo trộn.

The future "you" has to be

"Bạn" trong tương lai hãy

like an aging movie star

giống như một ngôi sao gạo cội

who has been made to believe that there is a possibility

người mà đã tin rằng có một khả năng

of a world which is completely,

không hoàn chỉnh trong thế giới này,

wholly, self-obsessively

hoàn toàn, tự ám ảnh

in love with itself.

trong tình yêu với chính nó.

A world -- really, it has to be a you

Một thế giới -- thật ra, phải là bạn

to create a world

tạo nên một thế giới

which is its own best lover.

mà là người tình tốt nhất cho mình

That I believe, ladies and gentlemen,

Và tôi tin rằng, thưa quý bà và quý ông,

should be the future "you."

đó nên là "bạn" trong tương lai.

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều.

Shukriya.

Cảm ơn. (tiếng Hindi)

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)