Thoughts on humanity, fame and love | Shah Rukh Khan | TED

Tłumaczenie: Kinga Zinser Korekta: Marta Konieczna

Namaskar.

Dzień dobry.

I'm a movie star, I'm 51 years of age,

Jestem gwiazdą kina. Mam 51 lat

and I don't use Botox as yet.

i jak na razie nie używałem botoksu.

(Laughter)

(Śmiech)

So I'm clean, but I do behave like you saw like a 21-year-old in my movies.

Jestem czysty, ale jak widzieliście, zachowuję się w filmach jak 21-latek.

Yeah, I do that.

Serio.

I sell dreams, and I peddle love to millions of people back home in India

Handluję marzeniami i sprzedaję miłość milionom ludzi w Indiach,

who assume that I'm the best lover in the world.

którzy zakładają, że jestem najlepszym kochankiem na świecie.

(Laughter)

(Śmiech)

If you don't tell anyone, I'm going to tell you I'm not,

Jeżeli nikomu nie powiecie, to zdradzę wam, że wcale nie jestem,

but I never let that assumption go away.

ale nigdy nie neguję tego założenia.

(Laughter)

(Śmiech)

I've also been made to understand

Zrozumiałem także,

there are lots of you here who haven't seen my work,

że wielu z was nie widziało moich filmów

and I feel really sad for you.

i bardzo wam współczuję.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

That doesn't take away from the fact that I'm completely self-obsessed,

Nie zmienia to faktu, że jestem zapatrzony w siebie,

jak każda gwiazda filmowa.

as a movie star should be.

(Laughter)

(Śmiech)

That's when my friends, Chris and Juliet called me here

Właśnie wtedy moi przyjaciele, Chris i Juliet, zaprosili mnie tutaj,

żebym opowiedział o waszej przyszłości.

to speak about the future "you."

Naturally, it follows I'm going to speak about the present me.

Oczywiście będę mówił o swojej teraźniejszości.

(Laughter)

(Śmiech)

Because I truly believe that humanity is a lot like me.

Naprawdę wierzę w to, że ludzkość jest podobna do mnie.

(Laughter)

(Śmiech)

It is. It is.

Naprawdę.

It's an aging movie star,

Jest jak starzejąca się gwiazda filmowa.

grappling with all the newness around itself,

Boryka się ze zmieniającą się rzeczywistością,

wondering whether it got it right in the first place,

zastanawia, czy w ogóle obrała dobrą ścieżkę

and still trying to find a way

i próbuje znaleźć sposób,

to keep on shining regardless.

żeby mimo wszystko nadal świecić.

I was born in a refugee colony in the capital city of India, New Delhi.

Urodziłem się w kolonii dla uchodźców w Nowym Delhi, stolicy Indii.

And my father was a freedom fighter.

Mój ojciec walczył o wolność.

My mother was, well, just a fighter like mothers are.

Matka, jak to zazwyczaj bywa, po prostu walczyła.

And much like the original homo sapiens,

Podobnie jak pierwsi homo sapiens,

we struggled to survive.

walczyliśmy, żeby przetrwać.

When I was in my early 20s,

Kiedy miałem około 20 lat straciłem oboje rodziców.

I lost both my parents,

which I must admit seems a bit careless of me now,

Muszę przyznać, że teraz wydaje się to trochę nieodpowiedzialne z mojej strony.

but --

Ale... (Śmiech)

(Laughter)

I do remember the night my father died,

Pamiętam noc, kiedy zmarł mój ojciec.

and I remember the driver of a neighbor who was driving us to the hospital.

Pamiętam kierowcę sąsiada, który wiózł nas do szpitala.

He mumbled something about "dead people don't tip so well"

Mamrotał: "trupy nie dają dobrych napiwków"

and walked away into the dark.

i odszedł w ciemną noc.

And I was only 14 then,

Miałem wtedy tylko 14 lat.

and I put my father's dead body in the back seat of the car,

Wsadziłem ciało ojca na tylne siedzenie samochodu,

matkę posadziłem obok siebie

and my mother besides me,

I started driving back from the hospital to the house.

i jechałem ze szpitala z powrotem do domu.

Matka przerwała swój cichy płacz, spojrzała na mnie i powiedziała:

And in the middle of her quiet crying, my mother looked at me and she said,

"Son, when did you learn to drive?"

"Synu, kiedy nauczyłeś się prowadzić?"

And I thought about it and realized, and I said to my mom,

Po zastanowieniu powiedziałem jej:

"Just now, Mom."

"Przed chwilą, mamo."

(Laughter)

(Śmiech)

So from that night onwards,

Od tamtej nocy

much akin to humanity in its adolescence,

podobnie jak ludzkość w okresie dojrzewania,

I learned the crude tools of survival.

nauczyłem się okrutnych zasad przetrwania.

And the framework of life was very, very simple then, to be honest.

Szczerze mówiąc, życie było wtedy bardzo proste.

You know, you just ate what you got

Po prostu jedliśmy to, co dostaliśmy

and did whatever you were told to do.

i robiliśmy, co nam kazano.

I thought celiac was a vegetable,

Myślałem, że celiakia to warzywo,

and vegan, of course, was Mr. Spock's lost comrade in "Star Trek."

a weganin to postać ze Star Treka.

(Laughter)

(Śmiech)

You married the first girl that you dated,

Żeniłeś się z pierwszą dziewczyną, z jaką się spotykałeś

and you were a techie if you could fix the carburetor in your car.

i uważali cię za eksperta technicznego,

jak umiałeś naprawić gaźnik w samochodzie.

I really thought that gay was a sophisticated English word for happy.

Naprawdę myślałem, że "gej"

to wyszukany sposób, żeby powiedzieć, że ktoś jest szczęśliwy,

And Lesbian, of course, was the capital of Portugal, as you all know.

a "lesbijka" to przecież stolica Portugalii.

(Laughter)

(Śmiech)

Where was I?

We relied on systems

Polegaliśmy na systemie

created through the toil and sacrifice of generations before

stworzonym z ciężkiej pracy i poświęceń poprzednich pokoleń,

to protect us,

żeby nas chronił.

and we felt that governments actually worked for our betterment.

Wierzyliśmy, że rząd naprawdę pracuje nad poprawą naszej sytuacji.

Science was simple and logical,

Nauka była prosta i logiczna.

Apple was still then just a fruit

Jabłko było wtedy tylko owocem,

owned by Eve first and then Newton,

który należał najpierw do Ewy, a potem Newtona,

not by Steve Jobs, until then.

a nie do Steve'a Jobsa.

And "Eureka!" was what you screamed

"Eureka" krzyczeliśmy, chcąc biegać nago po ulicy.

when you wanted to run naked on the streets.

You went wherever life took you for work,

Przenosiliśmy się wszędzie, gdzie nas życie zaniosło,

żeby znaleźć pracę

and people were mostly welcoming of you.

i ludzie witali nas z otwartymi ramionami.

Migration was a term then

"Migracja" była wtedy określeniem zarezerwowanym dla żurawi, nie ludzi.

still reserved for Siberian cranes, not human beings.

Most importantly, you were who you were

Jednak, co najważniejsze,

byliśmy sobą i mówiliśmy, co myśleliśmy.

and you said what you thought.

Then in my late 20s,

Potem, kiedy miałem prawie 30 lat,

I shifted to the sprawling metropolis of Mumbai,

przeniosłem się do rozległej metropolii, jaką jest Mumbaj

and my framework,

i moja perspektywa,

like the newly industrialized aspirational humanity,

jak nowo zindustrializowana, ambitna ludzkość,

began to alter.

zaczęła się zmieniać.

In the urban rush for a new, more embellished survival,

W miejskiej pogoni za nowym, atrakcyjniejszym przetrwaniem,

things started to look a little different.

wszystko zaczęło wyglądać inaczej.

I met people who had descended from all over the world,

Poznałem ludzi pochodzących z różnych zakątków świata,

faces, races, genders, money-lenders.

twarze, rasy, płcie, lichwiarze.

Definicje stały się bardziej płynne.

Definitions became more and more fluid.

Work began to define you at that time

Wtedy właśnie praca zaczynała dyktować, kim jesteś

in an overwhelmingly equalizing manner,

w przerażająco wyrównujący sposób,

and all the systems started to feel less reliable to me,

a systemy zaczęły wyglądać dla mnie coraz mniej wiarygodnie,

almost too thick to hold on

jakby były zbyt skostniałe, żeby utrzymać różnorodność ludzkości

to the diversity of mankind

and the human need to progress and grow.

i jej potrzebę ciągłego rozwoju.

Ideas were flowing with more freedom and speed.

Pomysły rodziły się coraz szybciej i uporczywiej,

And I experienced the miracle of human innovation and cooperation,

a ja sam doświadczyłem cudu ludzkiej pomysłowości i współpracy,

and my own creativity,

a także mojej własnej kreatywności,

when supported by the resourcefulness of this collective endeavor,

kiedy to właśnie uporczywe dążenie do wspólnego celu

catapulted me into superstardom.

poniosło mnie wprost do sławy.

I started to feel that I had arrived,

Poczułem wtedy, że coś osiągnąłem.

and generally, by the time I was 40, I was really, really flying.

Kiedy zacząłem zbliżać się do 40-stki, czułem się jakbym latał.

I was all over the place.

Wszyscy mnie znali.

You know? I'd done 50 films by then

Miałem już wtedy za sobą 50 filmów i 200 piosenek.

and 200 songs,

and I'd been knighted by the Malaysians.

Malezyjczycy nadali mi nawet tytuł szlachecki.

I had been given the highest civil honor by the French government,

Byłem też uhonorowany

najważniejszym cywilnym odznaczeniem przez rząd francuski,

the title of which for the life of me I can't pronounce even until now.

którego nazwy nie umiem wymówić do tej pory.

(Laughter)

(Śmiech)

I'm sorry, France, and thank you, France, for doing that.

Przepraszam za to Francuzów i dziękuję za wyróżnienie.

But much bigger than that, I got to meet Angelina Jolie --

Co najważniejsze, poznałem Angelinę Jolie...

(Laughter)

(Śmiech)

for two and a half seconds.

przez dwie i pół sekundy.

(Laughter)

(Śmiech)

And I'm sure she also remembers that encounter somewhere.

Jestem pewien, że ona też pamięta to spotkanie.

OK, maybe not.

Okej, może nie.

Siedziałem też obok Hanny Montany przy okrągłym stole,

And I sat next to Hannah Montana on a round dinner table

with her back towards me most of the time.

choć przez większość czasu była odwrócona do mnie plecami.

Like I said, I was flying, from Miley to Jolie,

Jak mówiłem, latałem,

od Miley do Jolie.

and humanity was soaring with me.

Cała ludzkość szybowała ze mną.

We were both pretty much flying off the handle, actually.

To nie mogło się skończyć dobrze.

And then you all know what happened.

Potem wszyscy wiemy, co się stało.

The internet happened.

Internet.

I was in my late 40s,

Zbliżałem się wtedy do 50-tki

and I started tweeting like a canary in a birdcage

i zacząłem śpiewać jak kanarek, którego Twitter ma w logo.

and assuming that, you know, people who peered into my world

Zakładając, że ludzie, którzy zajrzą do mojego świata,

would admire it

będą go podziwiać

for the miracle I believed it to be.

i traktować jak cud, tak jak ja.

But something else awaited me and humanity.

Coś zupełnie innego czekało na mnie i całą ludzkość.

You know, we had expected an expansion of ideas and dreams

Wraz z rozwojem tej nowej sieci łączącej cały świat

oczekiwaliśmy rozwoju myśli, marzeń.

with the enhanced connectivity of the world.

We had not bargained for the village-like enclosure of thought,

Nie godziliśmy się na ich ograniczenie,

ograniczenie myśli, opinii, definicji,

of judgment, of definition

that flowed from the same place

które płynęły z tego samego miejsca,

that freedom and revolution was taking place in.

w którym rodziła się wolność i rewolucja.

Everything I said took a new meaning.

Wszystko, co mówiłem, nabierało nowego znaczenia.

Everything I did -- good, bad, ugly --

Wszystko, co robiłem, dobre czy złe, było wystawione na talerzu.

was there for the world to comment upon and judge.

Cały świat mógł to komentować i oceniać.

As a matter of fact, everything I didn't say or do also

Właściwie wszystko, czego nie zrobiłem lub nie powiedziałem

met with the same fate.

spotykało się z taką samą reakcją.

Four years ago,

Cztery lata temu

my lovely wife Gauri and me decided to have a third child.

razem z żoną Gauri

zdecydowaliśmy, że chcemy mieć trzecie dziecko.

It was claimed on the net

W internecie huczało od plotek,

that he was the love child

że było to dziecko naszego pierwszego syna,

of our first child

who was 15 years old.

który miał 15 lat.

Apparently, he had sown his wild oats with a girl

Najwyraźniej zaliczył wpadkę z dziewczyną,

while driving her car in Romania.

prowadząc jej samochód w Rumunii.

And yeah, there was a fake video to go with it.

Był nawet do tego fałszywy film.

And we were so disturbed as a family.

Wstrząsnęło to całą naszą rodziną.

My son, who is 19 now,

Mój syn, który ma teraz 19 lat,

even now when you say "hello" to him,

nawet teraz, kiedy ktoś powie mu cześć, odwraca się i mówi:

he just turns around and says,

"But bro, I didn't even have a European driving license."

"Ja przecież nawet nie miałem europejskiego prawa jazdy."

(Laughter)

(Śmiech)

Yeah.

In this new world,

Stopniowo, w tym nowym świecie

slowly, reality became virtual and virtual became real,

realne stało się wirtualne, a wirtualne stało się prawdziwe.

and I started to feel

Zacząłem czuć, że nie mogę być tym, kim chciałem być,

that I could not be who I wanted to be or say what I actually thought,

albo mówić tego, co naprawdę myślałem.

and humanity at this time

Mam wrażenie, że cała ludzkość czuła się tak jak ja.

completely identified with me.

I think both of us were going through our midlife crisis,

Myślę, że oboje przechodziliśmy kryzys wieku średniego,

and humanity, like me, was becoming an overexposed prima donna.

a ludzkość, tak jak ja,

stawała się obecną wszędzie primadonną.

I started to sell everything,

Zacząłem sprzedawać wszystko,

from hair oil to diesel generators.

od produktów do włosów, po generatory.

Humanity was buying everything

A ludzie wszystko kupowali,

from crude oil to nuclear reactors.

od ropy naftowej po reaktory jądrowe.

You know, I even tried to get into a skintight superhero suit

Próbowałem nawet wcisnąć się w kostium superbohatera,

to reinvent myself.

żeby odnaleźć siebie na nowo.

I must admit I failed miserably.

Muszę przyznać, że poległem na całej linii.

And just an aside I want to say on behalf of all the Batmen, Spider-Men

Tak na marginesie, chciałbym powiedzieć,

w imieniu wszystkich Batmanów, Spidermanów i Supermenów świata,

and Supermen of the world,

you have to commend them,

musicie ich docenić,

because it really hurts in the crotch, that superhero suit.

bo ten kostium superbohatera strasznie ciśnie w kroku.

(Laughter)

(Śmiech)

Yeah, I'm being honest. I need to tell you this here.

Mówię tu wszystko szczerze, więc muszę się przyznać.

Really.

Naprawdę.

Zupełnie przypadkowo wymyśliłem nawet nowy taniec.

And accidentally, I happened to even invent a new dance form

which I didn't realize, and it became a rage.

Nie zdawałem sobie z tego sprawy,

a ludzie zaczęli szaleć na jego punkcie.

So if it's all right,

and you've seen a bit of me, so I'm quite shameless, I'll show you.

Widzieliście już wcześniej, że nie mam wstydu,

Nazywa się Lungi dance.

It was called the Lungi dance.

więc jeśli pozwolicie, to wam go pokażę.

So if it's all right, I'll just show you. I'm talented otherwise.

Jestem utalentowany w innych dziedzinach.

(Cheers)

(Brawa)

So it went something like this.

Idzie to mniej więcej tak:

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance.

Lungi dance, Lungi dance.

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance.

Lungi dance, Lungi dance.

Lungi dance. Lungi dance. Lungi dance. Lungi.

Lungi dance, Lungi dance.

That's it. It became a rage.

I to tyle. Ludzie szaleli na jego punkcie.

(Cheers)

(Brawa)

It really did.

Naprawdę.

Like you notice, nobody could make any sense of what was happening except me,

Jak mogliście zauważyć,

nikt poza mną nie wiedział, co się dzieje,

and I didn't give a damn, really,

a ja tak naprawdę miałem to gdzieś,

because the whole world, and whole humanity,

ponieważ cały świat i wszyscy ludzie

seemed as confused and lost as I was.

zdawali się być tak samo zagubieni i zdezorientowani jak ja.

I didn't give up then.

Nie poddałem się.

I even tried to reconstruct my identity on the social media

Próbowałem odbudować swój wizerunek w mediach społecznościowych,

like everyone else does.

tak jak wszyscy.

I thought if I put on philosophical tweets out there

Myślałem, że jeśli zacznę wrzucać filozoficzne posty,

people will think I'm with it,

ludzie pomyślą, że jestem na czasie.

but some of the responses I got from those tweets

Niektóre odpowiedzi były jednak dla mnie bardzo zagadkowe,

were extremely confusing acronyms which I didn't understand. You know?

akronimy, których zupełnie nie znałem.

ROFL, LOL.

ROFL, LOL.

"Adidas," somebody wrote back to one of my more thought-provoking tweets

Na jedno z moich głębokich przemyśleń ktoś odpisał "Adidas".

and I was wondering why would you name a sneaker,

Długo zastanawiałem się, co ma do tego nazwa buta,

I mean, why would you write back the name of a sneaker to me?

dlaczego ktoś odpowiadałby mi nazwą butów sportowych?

And I asked my 16-year-old daughter, and she enlightened me.

Oświeciła mnie moja 16-letnia córka.

"Adidas" now means "All day I dream about sex."

"Adidas" to skrót od angielskiego zdania, które znaczy "Cały dzień myślę o seksie".

(Laughter)

(Śmiech)

Really.

Naprawdę.

I didn't know if you know that.

Nie wiem, czy słyszeliście.

Odpisałem więc panu "Adidas"

So I wrote back, "WTF" in bold to Mr. Adidas,

słowami "WTF" pogrubioną czcionką,

thanking secretly that some acronyms and things won't change at all.

ciesząc się w duszy,

że niektóre akronimy i rzeczy nigdy się nie zmienią.

WTF.

WTF.

But here we are.

Jak już mówiłem, mam 51 lat,

I am 51 years old, like I told you,

and mind-numbing acronyms notwithstanding,

i pomijając skomplikowane akronimy,

I just want to tell you

chciałem wam tylko powiedzieć,

if there has been a momentous time for humanity to exist,

że nigdy nie było bardziej ważnego i wzniosłego czasu dla ludzkości

it is now,

niż teraz,

because the present you is brave.

ponieważ teraz jesteście odważni,

teraz jesteście pełni nadziei,

The present you is hopeful.

The present you is innovative and resourceful,

teraz jesteście pomysłowi,

and of course, the present you is annoyingly indefinable.

i nigdy nie było trudniej was zdefiniować

niż teraz.

And in this spell-binding,

I w tym czarującym, niedoskonałym momencie naszej egzystencji,

imperfect moment of existence,

feeling a little brave just before I came here,

poczułem trochę odwagi, zanim tutaj wyszedłem,

I decided to take a good, hard look at my face.

i postanowiłem przyjrzeć się swojej twarzy.

And I realized that I'm beginning to look more and more

Zorientowałem się,

że zaczynam wyglądać coraz bardziej jak moja figura woskowa

like the wax statue of me at Madame Tussaud's.

w muzeum Madame Tussaud's.

(Laughter)

(Śmiech)

Yeah, and in that moment of realization,

I w tym momencie olśnienia,

I asked the most central and pertinent question to humanity and me:

zadałem sobie najważniejsze dla mnie i dla całej ludzkości pytanie.

Do I need to fix my face?

"Czy muszę poprawić sobie twarz?"

Really. I'm an actor, like I told you,

Naprawdę.

Jak mówiłem, jestem aktorem,

a modern expression of human creativity.

współczesnym wyrazem ludzkiej kreatywności.

The land I come from

Kraj, z którego pochodzę,

is the source of inexplicable but very simple spirituality.

jest źródłem trudnej do wyjaśnienia, a jednocześnie bardzo prostej duchowości.

In its immense generosity,

W swojej ogromnej szczodrości,

India decided somehow

Indie w jakiś sposób zdecydowały, że ja,

that I, the Muslim son of a broke freedom fighter

muzułmanin, syn bojownika bez grosza,

who accidentally ventured into the business of selling dreams,

który przypadkiem trafił do fabryki snów,

should become its king of romance,

powinienem zostać królem romansu,

the "Badhshah of Bollywood,"

nazywanym "Badhshah" Bollywoodu,

the greatest lover the country has ever seen ...

najlepszym kochankiem, jakiego Indie widziały...

with this face.

z tą twarzą.

(Śmiech)

Yeah.

(Laughter)

Twarzą, która opisywana była na zmianę jako brzydka, niekonwencjonalna

Which has alternately been described as ugly, unconventional,

and strangely, not chocolatey enough.

i, co dziwne, zbyt mało czekoladowa.

(Laughter)

(Śmiech)

The people of this ancient land

Ludzie zamieszkujący tą starożytną krainę

embraced me in their limitless love,

obdarzyli mnie swoją bezkresną miłością

and I've learned from these people

i nauczyłem się od nich, że ani władza ani bieda

that neither power nor poverty

can make your life more magical

nie dodadzą magii twojemu życiu,

or less tortuous.

ani nie odejmą zmartwień.

I've learned from the people of my country

Nauczyłem się od moich rodaków,

that the dignity of a life,

że wartość życia, człowieka, kultury, religii, kraju,

a human being, a culture, a religion, a country

actually resides in its ability

leży tak naprawdę w umiejętności dzielenia się szacunkiem i współczuciem.

for grace and compassion.

I've learned that whatever moves you,

Nauczyłem się, że to, co was porusza,

whatever urges you to create, to build,

inspiruje, by budować, tworzyć,

whatever keeps you from failing,

cokolwiek broni was przed upadkiem,

whatever helps you survive,

pomaga przetrwać,

is perhaps the oldest and the simplest emotion known to mankind,

to prawdopodobnie najstarsza i najprostsza emocja znana ludzkości,

and that is love.

którą jest miłość.

A mystic poet from my land famously wrote,

Mistyczny poeta z mojego kraju napisał kiedyś:

(Recites poem in Hindi)

(Recytuje wiersz w języku hindi)

(Poem ends)

Which loosely translates into that whatever --

Co można przetłumaczyć jako...

yeah, if you know Hindi, please clap, yeah.

jeśli znacie hindi możecie klaskać.

(Brawa)

(Applause)

It's very difficult to remember.

Bardzo trudno to zapamiętać.

Which loosely translates into actually saying

Co można przetłumaczyć mniej więcej tak:

that all the books of knowledge that you might read

możesz przeczytać wszystkie książki naukowe,

and then go ahead and impart your knowledge

a potem przekazać tę wiedzę

through innovation, through creativity, through technology,

poprzez wynalazki, kreatywność, technologię,

but mankind will never be the wiser about its future

ale ludzkość nigdy nie będzie wiedziała więcej o swojej przyszłości,

unless it is coupled with a sense of love and compassion for their fellow beings.

jeżeli nie będzie to połączone z miłością i współczuciem dla drugiego człowieka.

The two and a half alphabets which form the word "प्रेम,"

Dwie i pół głoski, które tworzą słowo प्रेम,

which means "love,"

czyli miłość.

if you are able to understand that

Jeżeli będziecie w stanie to zrozumieć i użyć tej wiedzy,

and practice it,

that itself is enough to enlighten mankind.

to wystarczy żeby oświecić całą ludzkość.

So I truly believe the future "you"

W związku z tym wierzę,

że wasza przyszłość musi być wypełniona miłością,

has to be a you that loves.

Otherwise it will cease to flourish.

inaczej nie będzie mogła się rozwijać

It will perish in its own self-absorption.

i stanie w miejscu, zapatrzona w siebie.

So you may use your power

Możecie użyć swojej siły, by budować ściany

to build walls

and keep people outside,

i trzymać ludzi na zewnątrz,

or you may use it to break barriers and welcome them in.

albo możecie użyć jej, by niszczyć bariery

i zaprosić ich do środka.

You may use your faith

Możecie użyć swojej wiary by zasiać w ludziach strach

to make people afraid

and terrify them into submission,

i użyć tego strachu by ich kontrolować,

or you can use it to give courage to people

albo możecie użyć swojej wiary, by dać ludziom odwagę,

so they rise to the greatest heights of enlightenment.

żeby mogli zdobywać szczyty oświecenia.

You can use your energy

Możecie użyć swojej energii do budowy bomb atomowych

to build nuclear bombs and spread the darkness of destruction,

i szerzyć destrukcję,

or you can use it to spread the joy of light to millions.

albo możecie użyć jej, by szerzyć radość wśród milionów ludzi.

You may filthy up the oceans callously and cut down all the forests.

Możecie zanieczyścić oceany i ściąć wszystkie lasy.

You can destroy the ecology,

Możecie zniszczyć środowisko.

or turn to them with love

Możecie też zwrócić się do nich z miłością

and regenerate life from the waters and trees.

i odbudowywać życie z wody i drzew.

You may land on Mars

Możecie polecieć na Marsa i budować twierdze,

and build armed citadels,

or you may look for life-forms and species to learn from and respect.

albo możecie szukać innych gatunków i form życia,

żeby się od nich uczyć i je szanować.

And you can use all the moneys we all have earned

Możecie użyć wszystkich swoich pieniędzy,

by prowadzić bezsensowne wojny

to wage futile wars

and give guns in the hands of little children

i wciskać karabiny w ręce małych dzieci, żeby się nawzajem zabijały,

to kill each other with,

or you can use it

albo możecie ich użyć,

to make more food

żeby wyprodukować więcej jedzenia

to fill their stomachs with.

i zapełnić tym dzieciom żołądki.

My country has taught me

Mój kraj nauczył mnie,

the capacity for a human being to love is akin to godliness.

że zdolność człowieka do miłości jest podobna do boskiej.

It shines forth in a world

Oświetla cały świat, który według mnie,

which civilization, I think, already has tampered too much with.

jest już wystarczająco zniszczony przez współczesne cywilizacje.

In the last few days, the talks here, the wonderful people

Przez ostatnie dni, przemawiali tu wspaniali ludzie,

coming and showing their talent,

wychodząc na scenę i prezentując swoje talenty,

talking about individual achievements, the innovation, the technology,

opowiadając o osobistych sukcesach, innowacji, technologii.

the sciences, the knowledge we are gaining by being here

Nauka, wiedza, zdobywamy tak wiele poprzez samo bycie tutaj,

in the presence of TED Talks and all of you

wśród prelekcji TED i was wszystkich.

are reasons enough for us to celebrate the future "us."

To wszystko jest wystarczającym powodem by świętować naszą przyszłość,

But within that celebration

ale w tym świętowaniu

the quest to cultivate our capacity for love and compassion

zadanie, które musimy rozwijać, nasza zdolność do miłości i współczucia,

has to assert itself, has to assert itself,

musi znaleźć swoje miejsce, tak samo jak radość.

just as equally.

So I believe the future "you"

Tak więc wierzę, że wasza przyszłość

is an infinite you.

jest nieskończona.

It's called a chakra in India, like a circle.

W Indiach nazywamy to czakrą,

jak koło, zaczyna się tam, gdzie się kończy,

It ends where it begins from to complete itself.

zamyka się.

A you that perceives time and space differently

Przyszli "wy" postrzegacie czas i przestrzeń inaczej,

understands both

rozumiecie zarówno

your unimaginable

waszą niewyobrażalną i ogromną wagę,

and fantastic importance

and your complete unimportance in the larger context of the universe.

a jednocześnie waszą nieistotność w kontekście wszechświata.

A you that returns back

Przyszli "wy" wracacie do pierwotnej niewinności ludzkości,

to the original innocence of humanity,

which loves from the purity of heart,

która kocha z czystego serca,

which sees from the eyes of truth,

która patrzy oczami prawdy,

which dreams from the clarity of an untampered mind.

która marzy czystym i jasnym umysłem.

The future "you" has to be

Przyszli "wy" muszą być jak starzejąca się gwiazda filmowa,

like an aging movie star

who has been made to believe that there is a possibility

której pozwolono wierzyć, że jest możliwy świat,

of a world which is completely,

który jest całkowicie i egoistyczne zakochany w sobie.

wholly, self-obsessively

in love with itself.

A world -- really, it has to be a you

Naprawdę,

musicie zbudować świat,

to create a world

which is its own best lover.

który jest swoim własnym najlepszym kochankiem.

That I believe, ladies and gentlemen,

Tak właśnie,

panie i panowie,

should be the future "you."

wyobrażam sobie waszą przyszłość.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

Shukriya.

(Applause)

Shukriya.

(Brawa)

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)