Making peace is a marathon | May El-Khalil

Translator: Irakli Kvaratskhelia Reviewer: Levan Lashauri

I come from Lebanon,

მე ვარ ლიბანიდან

and I believe that running can change the world.

და მჯერა, რომ სირბილს შეუძლია შეცვალოს მსოფლიო.

I know what I have just said is simply not obvious.

ვიცი, რაც ახლა ვთქვი არც ისე ცხადია.

You know, Lebanon as a country has been once destroyed

როგორც მოგეხსენებათ, ლიბანი, როგორც ქვეყანა განადგურებული იქნა

by a long and bloody civil war.

ხანგრძლივი და სისხლიანი სამოქალაქო ომით.

Honestly, I don't know why they call it civil war

გულახდილად რომ ვთქვა, არ მესმის რატომ ეძახიან ამას სამოქალაქო ომს,

when there is nothing civil about it.

როცა მასში არაფერია მოქალაქეობრივი.

With Syria to the north, Israel and Palestine to the south,

სირია ჩრდილოეთით, ისრაელი და პალესტინა სამხრეთით

and our government even up till this moment

და ჩვენი მთავრობაც ამ წუთამდე,

is still fragmented and unstable.

ჯერ კიდევ არის დანაკუწებული და არამდგრადი.

წლების განმავლობაში ქვეყანა დაყოფილი იყო

For years, the country has been divided between politics and religion.

პოლიტიკურად და რელიგიურად.

However, for one day a year,

მიუხედავად ამისა, წელიწადში ერთი დღე

we truly stand united,

ჩვენ ნამდვილად ვდგებით ერთად

and that's when the marathon takes place.

და ეს ხდება როცა მარათონი იმართება.

I used to be a marathon runner.

მე ვიყავი მორბენალი.

Long distance running was not only good for my well-being

გრძელ დისტანციაზე სირბილი, მხოლოდ ჩემი ჯანმრთელობისთვის კი არ იყო კარგი,

but it helped me meditate and dream big.

არამედ ის მეხმარებოდა მედიტაციასა და ოცნებაში.

So the longer distances I ran,

რაც მეტ დისტანციაზე დავრბოდი,

ჩემი ოცნებებიც უფრო და უფრო იზრდებოდა,

the bigger my dreams became.

Until one fateful morning,

ერთ ფატალურ დილამდე,

and while training, I was hit by a bus.

როცა ვარჯიშისას დამეჯახა ავტობუსი.

I nearly died, was in a coma,

მე ვიყავი სიკვდილის პირას, კომაში.

stayed at the hospital for two years,

საავადმყოფოში გავატარე ორი წელი,

და დამჭირდა 36 ოპერაციის გაკეთება, რომ კვლავ შემძლებოდა სიარული.

and underwent 36 surgeries to be able to walk again.

As soon as I came out of my coma,

როგორც კი კომიდან გამოვედი,

I realized that I was no longer the same runner I used to be,

გავაცნობიერე, რომ ვერ ვიქნებოდი ისეთივე მორბენალი როგორიც ადრე.

so I decided, if I couldn't run myself,

ამიტომ გადავწყვიტე, თუ მე არ შემეძლო სირბილი,

I wanted to make sure that others could.

მინდოდა დავრწმუნებულიყავი, რომ სხვებს შეეძლოთ.

საავადმყოფოში მწოლიარემ,

So out of my hospital bed,

I asked my husband to start taking notes,

ვთხოვე ჩემს ქმარს დაეწყო ჩანაწერების გაკეთება

and a few months later, the marathon was born.

და რამოდენიმე თვეში

დაიბადა მარათონი.

Organizing a marathon as a reaction to an accident

მარათონის ორგანიზება, როგორც რეაქცია ინციდენტზე,

may sound strange,

შეიძლება უცნაურად ჟღერდეს,

but at that time, even during my most vulnerable condition,

მაგრამ ამ დროს, ჩემი ყველაზე დაუცველ მდგომარეობაში ყოფნისას,

I needed to dream big.

მე მჭირდებოდა მეოცნება მეტი.

I needed something to take me out of my pain,

მე მჭირდებოდა რაიმე რაც გამომიყვანდა ამ სატკივარიდან,

an objective to look forward to.

მიზანი რისკენაც წავსულიყავი.

I didn't want to pity myself, nor to be pitied,

მე არ მინდოდა შემებრალებინა საკუთარი თავი და არც ვყოფილიყავი საბრალო.

and I thought by organizing such a marathon,

მე ვიფიქრე, რომ ასეთი მარათონის ორგანიზებით,

I'll be able to pay back to my community,

მე შევძლებდი მადლობის გადახდას საკუთარი საზოგადოებისთვის,

build bridges with the outside world,

ხიდის გადებას გარე სამყაროსთან

and invite runners to come to Lebanon

და მორბენალების მოწვევას ლიბანში,

and run under the umbrella of peace.

მშვიდობის დროშის ქვეშ სირბილისათვის.

Organizing a marathon in Lebanon

მარათონის ორგანიზება ლიბანში

is definitely not like organizing one in New York.

მნიშვნელივნად განსხვავდება მარათონის ორგანიზებისაგან ნიუ იორკში.

How do you introduce the concept of running

როგორ წარმოადგენთ სირბილის კონცეფციას ქვეყანაში,

to a nation that is constantly at the brink of war?

რომელიც გამუდმებით ომის ზღვარზე იმყოფება?

How do you ask those who were once fighting

როგორ ეტყვით მათ, ვინც ერთმანეთის წინააღმდეგ იბრძოდნენ

and killing each other

და კლავდნენ ერთმანეთს,

to come together and run next to each other?

მოვიდნენ და ირბინონ ერთად, ერთმანეთის გვერდიგვერდ?

More than that, how do you convince people to run a distance of 26.2 miles

უფრო მეტიც, როგორ გინდა დაარწმუნო ხალხი

ირბინონ 42.2 კილომეტრი

at a time they were not even familiar with the word "marathon"?

იმ დროს, როცა არც კი იციან

რას ნიშნავს სიტყვა ‘მარათონი’.

So we had to start from scratch.

ასე რომ, მოგვიწია ყველაფერი დაგვეწყო ნულიდან.

For almost two years, we went all over the country

თითქმის ორი წლის განმავლობაში, ჩვენ მოვიარეთ მთელი ქვეყანა

and even visited remote villages.

და ვესტუმრეთ შორეულ სოფლებსაც კი.

I personally met with people from all walks of life --

მე პირადად შევხვდი სხვადასხვა ცხოვრების სტილის ადამიანებს

mayors, NGOs, schoolchildren,

- მერებს, არასამთავრობო ორგანიზაციების წევრებს, მოსწავლეებს,

politicians, militiamen,

პოლიტიკოსებს, სამართალდამცავებს, ადამიანებს მეჩეთიდან, ეკლესიიდან,

people from mosques, churches,

the president of the country, even housewives.

ქვეყნის პრეზიდენტს, დიასახლისებსაც კი.

I learned one thing:

მე ვისწავლე ერთი რამ:

When you walk the talk, people believe you.

სანამ შენ საუბრობ, ხალხს სჯერა შენი.

Many were touched by my personal story,

ბევრმა მიიტანა გულთან ჩემი პირადი ისტორია

and they shared their stories in return.

და მათ გამიზიარეს თავიანთი.

It was honesty and transparency that brought us together.

პატიოსნება და გამჭვირვალობა იყო ჩვენი გამაერთიანებელი.

ჩვენ საერთო ენაზე ვსაუბრობდით ერთმანეთთან

We spoke one common language to each other,

and that was from one human to another.

და ეს გადადიოდა ერთი ადამიანიდან მეორეზე.

Once that trust was built,

როგორც კი ეს ნდობა შეიქმნა,

everybody wanted to be part of the marathon

ყველას უნდოდა მარათონის წევრი გამხდარიყო,

რომ ნამდვილ ფერებში ეჩვენებინათ ლიბანი,

to show the world the true colors of Lebanon and the Lebanese

ლიბანელები

and their desire to live in peace and harmony.

და მათი სურვილი იცხოვრონ მშვიდობით და ჰარმონიულად.

In October 2003, over 6,000 runners

2003 წლის ოქტომბერში, 6 000 მორბენალზე მეტი

from 49 different nationalities

49 სხვადასხვა ეროვნების წარმომადგენელი

came to the start line, all determined,

მოვიდა სტარტის ხაზზე გაბედულად

and when the gunfire went off,

და გასროლის ხმა

this time it was a signal to run in harmony,

იყო სიგნალი ჰარმონიული სირბილისა

for a change.

ცვლილებისაკენ.

The marathon grew.

მარათონი იზრდებოდა.

So did our political problems.

ასევე იზრდებოდა ჩვენი პოლიტიკური პრობლემებიც.

But for every disaster we had,

მაგრამ ყოველი უბედურებისათვის რომელიც ჩვენ გვქონდა,

the marathon found ways to bring people together.

მარათონი პოულობდა გზას ხალხის გასაერთიანებლად.

In 2005, our prime minister was assassinated,

2005-ში მოკლული იქნა ჩვენი პრემიერ მინისტრი

and the country came to a complete standstill,

და ქვეყანა სრულიად გაჩერდა.

so we organized a five-kilometer United We Run campaign.

ჩვენ ორგანიზება გავუკეთეთ ხუთ-კილომეტრიან United We Run კამპანიას.

Over 60,000 people came to the start line,

60,000 ადამიანზე მეტი მოვიდა სტარტის ხაზთან,

all wearing white T-shirts with no political slogans.

ყველას ეცვა თეთრი მაისური პოლიტიკური სლოგანების გარეშე.

That was a turning point for the marathon,

ეს შემთხვევა იყო გარდამტეხი მომენტი მარათონისათვის,

where people started looking at it as a platform

ხალხმა მას შეხედა როგორც პლატფორმას

მშვიდობისა და ერთიანობისათვის.

for peace and unity.

Between 2006 up to 2009, our country, Lebanon,

2006 წლიდან 2009 წლამდე ჩვენმა ქვეყანამ, ლიბანმა

went through unstable years,

გაიარა ძალიან არასტაბილური წლები,

invasions, and more assassinations

შემოსევებისა და მომატებული მკვლელობების,

that brought us close to a civil war.

რამაც ჩვენ თითქმის მიგვიყვანა სამოქალაქო ომამდე.

The country was divided again,

ქვეყანა ისევ გაიყო,

so much that our parliament resigned,

ისე ძლიერ, რომ პარლამენტი გადადგა,

ჩვენ არ გვყავდა პრეზიდენტი მთელი წლის განმავლობაში, არც პრემიერ მინისტრი,

we had no president for a year, and no prime minister.

But we did have a marathon.

მაგრამ ჩვენ გვქონდა მარათონი.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

მარათონის საშუალებით ჩვენ ვისწავლეთ,

So through the marathon, we learned that political problems can be overcome.

რომ პოლიტიკური პრობლემები შეიძლება დაძლეულ იქნას.

When the opposition party decided to shut down part of the city center,

როცა ოპოზიციურმა პარტიამ გადაწყვიტა

გადაეკეტათ ქალაქის ცენტრალური ნაწილი,

we negotiated alternative routes.

ჩვენ შევთანხმდით ალტერნატიულ მარშრუტზე.

მთავრობის მომიტინგეები გახდნენ

Government protesters became sideline cheerleaders.

ჩვენი გულშემატკივრები.

They even hosted juice stations.

ისინი წვენების ჯიხურებითაც კი გაგვიმასპინძლდნენ.

(Laughter)

You know, the marathon has really become one of its kind.

მარათონი ნამდვილად გახდა უნიკალური.

It gained credibility

მან მოიხვეჭა ორივეს ნდობა

from both the Lebanese and the international community.

ლიბანელების და საერთაშორისო საზოგადოების.

Last November 2012, over 33,000 runners from 85 different nationalities

2012 წლის ნოემბერში, 33,000 მორბენალზე მეტი,

მსოფლიოს 85 ქვეყნიდან

came to the start line,

მოვიდა სტარტის ხაზთან,

but this time, they challenged a very stormy and rainy weather.

მაგრამ ამ დროს, მათ მოუწიათ გამკლავებოდნენ

ქარიშხალსა და წვიმას.

The streets were flooded, but people didn't want to miss out

ქუჩები იყო დატბორილი მაგრამ ხალხს არ სურდა

on the opportunity of being part of such a national day.

ხელიდან გაეშვა შესაძლებლობა

ასეთი ეროვნული დღის მონაწილე გამხდარიყო.

ბეირუთის მარათონის ასოციაცია გაფართოვდა.

BMA has expanded.

We include everyone: the young, the elderly,

ჩვენ მოვიცვით ყველა: ახალგაზრდა, უფროსი,

the disabled, the mentally challenged,

ხეიბარი, გონებრივად შეზღუდული,

the blind, the elite, the amateur runners,

უსინათლო, ელიტა, მოყვარული მორბენლები,

ბავშვიანი დედებიც კი.

even moms with their babies.

Themes have included runs for the environment,

სირბილის თემატიკა იყო გარემოს დაცვა,

ძუძუს კიბო, ლიბანის სიყვარული, მშვიდობა

breast cancer, for the love of Lebanon, for peace,

or just simply to run.

ან უბრალოდ სირბილი.

პირველი ყოველწლიური მარათონი ქალთა უფლებებისთვის,

The first annual all-women-and-girls race for empowerment,

which is one of its kind in the region,

რომელიც ერთადერთია რეგიონში,

has just taken place only a few weeks ago,

ჩატარდა მხოლოდ რამდენიმე კვირის წინ,

with 4,512 women, including the first lady,

4,512 მონაწილე ქალით, პირველი ლედის ჩათვლით

and this is only the beginning.

და ეს მხოლოდ დასაწყისია.

Thank you.

მადლობა.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

ბმა-ს მხარი დაუჭირეს ქველმოქმედებმა და მოხალისეებმა,

BMA has supported charities and volunteers

who have helped reshape Lebanon,

რომლებიც დაეხმარნენ ლიბანს შეცვლილიყო,

raising funds for their causes

ფონდების გაზრდით

and encouraging others to give.

და სხვების გამხნევებით გასცენ შემოწირულობები.

The culture of giving and doing good has become contagious.

კარგის კეთების და გაცემის კულტურა

გახდა გადამდები.

Stereotypes have been broken.

სტერეოტიპები დაიმსხვრა.

Change-makers and future leaders have been created.

გამოჩნდნენ ინოვატორები და მომავალი ლიდერები.

I believe these are the building blocks for future peace.

მე მწამს, რომ ეს არის სამშენებლო ბლოკები მომავალი მშვიდობისათვის.

ბმა ისეთი საპატიო ღონისძიება გახდა რეგიონში,

BMA has become such a respected event in the region

that government officials in the region,

რომ ერაყის, ეგვიპტის და სირიის

like Iraq, Egypt and Syria,

მთავრობების წარმომადგენლებმა

have asked the organization to help them structure a similar sporting event.

თხოვეს ორგანიზაციას დახმარება

მსგავსი სპორტული ღონისძიების მოწყობაში.

ჩვენი ღონისძიება ერთ-ერთი უდიდესია

We are now one of the largest running events in the Middle East,

ახლო აღმოსავლეთში, მაგრამ უფრო მნიშვნელოვანია,

but most importantly,

it is a platform for hope and cooperation

რომ ეს არის პლატფორმა იმედისა და თანამშრომლობისთვის

in an ever-fragile and unstable part of the world.

მსოფლიოს ამ მყიფე და დაუდგომელ ნაწილში.

From Boston to Beirut, we stand as one.

ბოსტონიდან ბეირუთამდე, ჩვენ ვდგავართ როგორც ერთი.

(აპლოდისმენტები)

(Applause)

After 10 years in Lebanon,

10 წლის შემდეგ, ლიბანში

from national marathons or from national events

ეროვნული მარათონიდან, ან სხვა ეროვნული ღონისძიებებიდან

to smaller regional races,

პატარა რეგიონალურ რბოლებამდე, ჩვენ ვხედავთ

we've seen that people want to run for a better future.

რომ ხალხს სურს სირბილი უკეთესი მომავლისთვის.

After all, peacemaking is not a sprint.

ამ ყველაფრის შემდეგ, მშვიდობისმყოფელობა არ არის სპრინტი.

It is more of a marathon.

ის უფრო მარათონია.

Thank you.

მადლობა.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)