Making peace is a marathon | May El-Khalil

Tłumaczenie: Dorota Konowrocka Korekta: Rysia Wand

Pochodzę z Libanu

I come from Lebanon,

and I believe that running can change the world.

i wierzę, że bieganie może zmienić świat.

I know what I have just said is simply not obvious.

To, co powiedziałam nie jest oczywiste.

You know, Lebanon as a country has been once destroyed

Liban został już raz zniszczony

by a long and bloody civil war.

przez długie i krwawe wojny domowe.

Honestly, I don't know why they call it civil war

Nie wiem, czemu nazywa się to wojną domową

when there is nothing civil about it.

gdy nie ma w tym nic domowego.

With Syria to the north, Israel and Palestine to the south,

Z Syrią na północy, Izraelem i Palestyną na południu,

and our government even up till this moment

nasz rząd do tej pory

is still fragmented and unstable.

jest podzielony i niestabilny.

Od lat kraj jest podzielony

For years, the country has been divided between politics and religion.

między politykę a religię.

However, for one day a year,

Mimo tego, na jeden dzień w roku,

we truly stand united,

stajemy się naprawdę zjednoczeni,

and that's when the marathon takes place.

i właśnie wtedy odbywa się maraton.

I used to be a marathon runner.

Kiedyś uprawiałam maraton.

Long distance running was not only good for my well-being

Biegi długodystansowe nie tylko poprawiały mi samopoczucie,

but it helped me meditate and dream big.

ale pomagały medytować i odważnie marzyć.

So the longer distances I ran,

Im dłuższy dystans przebiegłam,

tym odważniej marzyłam.

the bigger my dreams became.

Until one fateful morning,

Aż do pamiętnego poranka,

and while training, I was hit by a bus.

gdy podczas treningu potrącił mnie autobus.

I nearly died, was in a coma,

Prawie umarłam, byłam w śpiączce,

stayed at the hospital for two years,

przez dwa lata leżałam w szpitalu,

przeszłam 36 operacji, by móc chodzić.

and underwent 36 surgeries to be able to walk again.

As soon as I came out of my coma,

Po wybudzeniu zrozumiałam,

I realized that I was no longer the same runner I used to be,

że nie jestem już tą samą biegaczką.

so I decided, if I couldn't run myself,

Uznałam, że jeśli sama nie mogę biegać,

I wanted to make sure that others could.

to chcę, by inni mogli.

Ze szpitalnego łóżka

So out of my hospital bed,

I asked my husband to start taking notes,

poprosiłam męża o robienie notatek,

and a few months later, the marathon was born.

a kilka miesięcy później

zrodził się maraton.

Organizing a marathon as a reaction to an accident

Organizacja maratonu jako reakcja na wypadek

may sound strange,

może brzmieć dziwne,

but at that time, even during my most vulnerable condition,

ale wtedy, nawet w chwilach słabości,

I needed to dream big.

musiałam odważnie marzyć.

I needed something to take me out of my pain,

Potrzebowałam czegoś, co pozwoli zapomnieć o bólu,

an objective to look forward to.

celu, do którego można dążyć.

I didn't want to pity myself, nor to be pitied,

Nie chcę się żalić ani wzbudzać litości.

and I thought by organizing such a marathon,

Uznałam, że organizując maraton,

I'll be able to pay back to my community,

spłacę dług mojej wspólnocie,

build bridges with the outside world,

przerzucę most ku światu,

and invite runners to come to Lebanon

zaproszę biegaczy do Libanu,

and run under the umbrella of peace.

by pobiegli pod hasłem pokoju.

Organizing a marathon in Lebanon

Organizacja maratonu w Libanie

is definitely not like organizing one in New York.

różni się od tej w Nowym Jorku.

How do you introduce the concept of running

Jak zachęcić do biegania

to a nation that is constantly at the brink of war?

naród na krawędzi wojny?

How do you ask those who were once fighting

Jak prosić tych, którzy kiedyś walczyli

and killing each other

i zabijali się nawzajem,

to come together and run next to each other?

by pobiegli ramię w ramię?

More than that, how do you convince people to run a distance of 26.2 miles

Jak przekonać ludzi,

aby przebiegli 42 km,

at a time they were not even familiar with the word "marathon"?

skoro nie znali nawet

słowa "maraton"?

So we had to start from scratch.

Zaczęliśmy od podstaw.

For almost two years, we went all over the country

Przez dwa lata jeździliśmy po kraju,

and even visited remote villages.

po najodleglejszych wsiach.

I personally met with people from all walks of life --

Spotkałam najróżniejszych ludzi:

mayors, NGOs, schoolchildren,

burmistrzów, organizacje pozarządowe, uczniów,

politicians, militiamen,

polityków, milicjantów, ludzi z meczetów, kościołów,

people from mosques, churches,

the president of the country, even housewives.

prezydenta kraju, gospodynie domowe.

I learned one thing:

Zrozumiałam jedno:

When you walk the talk, people believe you.

Jeśli robisz to, co mówisz, ludzie ci uwierzą.

Many were touched by my personal story,

Wielu poruszyła moja historia

and they shared their stories in return.

i opowiedzieli mi własną.

It was honesty and transparency that brought us together.

Połączyła nas uczciwość i jawność.

Mówiliśmy wspólnym językiem,

We spoke one common language to each other,

and that was from one human to another.

jak człowiek z człowiekiem.

Once that trust was built,

Kiedy zaufanie zostało zbudowane,

everybody wanted to be part of the marathon

każdy chciał pobiec w maratonie,

pokazać światu prawdziwe oblicze Libanu

to show the world the true colors of Lebanon and the Lebanese

i Libańczyków,

and their desire to live in peace and harmony.

ich chęć życia w pokoju i zgodzie.

In October 2003, over 6,000 runners

W październiku 2003 ponad 6 000 biegaczy

from 49 different nationalities

49 narodowości

came to the start line, all determined,

stanęło z determinacją na starcie

and when the gunfire went off,

i gdy rozległ się strzał,

this time it was a signal to run in harmony,

był to sygnał do zgodnego biegu

for a change.

dla odmiany.

The marathon grew.

Maraton rósł.

So did our political problems.

Tak jak nasze problemy polityczne.

But for every disaster we had,

Ale po każdej katastrofie

the marathon found ways to bring people together.

maraton ponownie łączył biegaczy.

In 2005, our prime minister was assassinated,

W 2005 zamordowano naszego premiera,

and the country came to a complete standstill,

kraj zastygł w bezruchu,

so we organized a five-kilometer United We Run campaign.

więc zorganizowaliśmy bieg na 5 km pod hasłem "Biegniemy razem".

Over 60,000 people came to the start line,

Ponad 60 000 osób przyszło na start.

all wearing white T-shirts with no political slogans.

wszyscy mieli białe koszulki bez politycznych haseł.

That was a turning point for the marathon,

To był punkt zwrotny maratonu,

where people started looking at it as a platform

ludzie dostrzegli w nim platformę

dla pokoju i jedności.

for peace and unity.

Between 2006 up to 2009, our country, Lebanon,

W latach 2006 - 2009

went through unstable years,

Libanem wstrząsały niepokoje,

invasions, and more assassinations

najazdy, kolejne zamachy,

that brought us close to a civil war.

prowadzące niemal do wojny domowej.

The country was divided again,

Kraj podzielił się ponownie,

so much that our parliament resigned,

parlament rozwiązał się,

Przez rok nie mieliśmy prezydenta ani premiera.

we had no president for a year, and no prime minister.

But we did have a marathon.

Ale mieliśmy maraton.

(Applause)

(Oklaski)

Maraton nauczył nas,

So through the marathon, we learned that political problems can be overcome.

że można rozwiązać problemy polityczne.

When the opposition party decided to shut down part of the city center,

Kiedy opozycyjna postanowiła

zamknąć centrum miasta,

we negotiated alternative routes.

uzgodniliśmy alternatywne trasy.

Protestujący przeciwko rządowi

Government protesters became sideline cheerleaders.

kibicowali na trasie

They even hosted juice stations.

i podawali napoje.

(Laughter)

You know, the marathon has really become one of its kind.

Maraton stał się prawdziwym ewenementem.

Maraton stał się prawdziwym ewenementem.

It gained credibility

Został uznany

from both the Lebanese and the international community.

przez Libańczyków i obcokrajowców.

Last November 2012, over 33,000 runners from 85 different nationalities

W listopadzie 2012 ponad 33 000 biegaczy

85 narodowości

came to the start line,

stanęło na starcie,

but this time, they challenged a very stormy and rainy weather.

ale tym razem mierzyli się

z deszczem i burzą.

The streets were flooded, but people didn't want to miss out

Ulice były zalane, ale ludzie nie chcieli przegapić

on the opportunity of being part of such a national day.

możliwości udziału

w narodowym święcie.

Związek Maratończyków rozrósł się.

BMA has expanded.

We include everyone: the young, the elderly,

Zapraszamy młodzież, osoby starsze,

the disabled, the mentally challenged,

niepełnosprawnych, upośledzonych umysłowo,

the blind, the elite, the amateur runners,

niewidomych, zawodowych biegaczy i amatorów,

matki z niemowlętami też.

even moms with their babies.

Themes have included runs for the environment,

Biegaliśmy już dla środowiska,

breast cancer, for the love of Lebanon, for peace,

dla osób z rakiem piersi, dla Libanu, dla pokoju

or just simply to run.

i dla samego biegania.

Pierwszy doroczny bieg dla równouprawnienia kobiet,

The first annual all-women-and-girls race for empowerment,

which is one of its kind in the region,

jedyny w swoim rodzaju w regionie,

has just taken place only a few weeks ago,

odbył się kilka tygodni temu,

with 4,512 women, including the first lady,

biegło 4 512 kobiet, w tym pierwsza dama,

and this is only the beginning.

a to dopiero początek.

Thank you.

Dziękujemy.

(Applause)

(Oklaski)

Związek Maratończyków wspiera organizacje charytatywne i wolontariuszy,

BMA has supported charities and volunteers

who have helped reshape Lebanon,

którzy zmieniają Liban,

raising funds for their causes

gromadząc fundusze na swoje cele

and encouraging others to give.

i zachęcając innych do dawania.

The culture of giving and doing good has become contagious.

Kultura dawania i czynienia dobra

stał się zaraźliwa.

Stereotypes have been broken.

Stereotypy zostały przełamane.

Change-makers and future leaders have been created.

Twórcy zmian i przyszli liderzy

zostali stworzeni.

I believe these are the building blocks for future peace.

Wierzę, że będą fundamentem pokoju.

Maraton jest tak szanowany w regionie,

BMA has become such a respected event in the region

that government officials in the region,

że urzędnicy państwowi

like Iraq, Egypt and Syria,

z Iraku, Egiptu i Syrii

have asked the organization to help them structure a similar sporting event.

prosili organizację o pomoc w ukształtowaniu

podobnych wydarzeń sportowych.

Jesteśmy jednym z największych biegów

We are now one of the largest running events in the Middle East,

na Bliskim Wschodzie, ale najważniejsze,

but most importantly,

it is a platform for hope and cooperation

że jesteśmy platformą współpracy i nadziei

in an ever-fragile and unstable part of the world.

w coraz bardziej niestabilnym regionie.

From Boston to Beirut, we stand as one.

Od Bostonu do Bejrutu stoimy zjednoczeni.

(Oklaski)

(Applause)

After 10 years in Lebanon,

Po 10 latach w Libanie,

from national marathons or from national events

od krajowych maratonów i imprez

to smaller regional races,

do mniejszych, regionalnych wyścigów,

we've seen that people want to run for a better future.

widzieliśmy ludzi chcących biegać dla lepszego jutra.

After all, peacemaking is not a sprint.

Zaprowadzanie pokoju to przecież nie sprint.

It is more of a marathon.

To maraton.

Thank you.

Dziękujemy.

(Applause)

(Oklaski)