Making peace is a marathon | May El-Khalil

4,058,935 views ・ 2013-08-16

TED


Lütfən, videonu oynamaq üçün aşağıdakı ingiliscə altyazılara iki dəfə klikləyin.

Translator: Ramil Kazimov Reviewer: Gulchin Taghiyeva
00:13
I come from Lebanon,
0
13240
2890
Mən Livandan gəlirəm,
00:16
and I believe that running can change the world.
1
16140
3070
və inanıram ki, qaçış dünyanı dəyişə bilər.
00:20
I know what I have just said is simply not obvious.
2
20080
3990
Bilirəm ki, indi dediyim tam aydın deyil.
00:24
You know, Lebanon as a country has been once destroyed
3
24240
4860
Livanın bir dövlət kimi bir dəfə
00:29
by a long and bloody civil war.
4
29110
2120
uzun sürən və qanlı vətəndaş müharibəsi nəticəsində dağıdıldığını yaxşı bilirsiniz.
00:32
Honestly, I don't know why they call it civil war
5
32100
3090
Səmimi desəm bilmirəm niyə bu (sivil) vətəndaş müharibəsi adlanır.
00:35
when there is nothing civil about it.
6
35200
1990
Çünki, müharibədə sivil heç bir şey yoxdur.
00:38
With Syria to the north, Israel and Palestine to the south,
7
38180
4990
Şimaldan Suriya, cənubdan isə İzrail və Fələstin ilə sərhəddimiz var,
00:43
and our government even up till this moment
8
43180
3050
və bizim hökumət hətta bu günlərə kimi
00:46
is still fragmented and unstable.
9
46240
3000
qeyri-stabil və parçalanmış haldadır.
İllər boyunca Livan
00:50
For years, the country has been divided between politics and religion.
10
50140
5940
siyasət və din arasında bölünüb.
00:57
However, for one day a year,
11
57070
3020
Bununla belə, ildə bircə gün
01:00
we truly stand united,
12
60100
2130
biz həqiqətən də birləşirik,
01:02
and that's when the marathon takes place.
13
62240
3000
və bu gün marafon keçirildiyi gündür.
01:07
I used to be a marathon runner.
14
67050
2190
Mən əvvəllər marafon qaçışçısı olmuşam.
01:10
Long distance running was not only good for my well-being
15
70170
4870
Uzun məsafələrə qaçmaq təkcə sağlam olmağıma deyil,
01:15
but it helped me meditate and dream big.
16
75050
3990
həm də böyük arzular qurmağıma kömək edib.
01:19
So the longer distances I ran,
17
79210
2850
Başqa sözlə desək, nə qədər uzun məsafə qət edirdimsə
arzularım da bir o qədər böyüyürdü,
01:22
the bigger my dreams became.
18
82070
1970
01:25
Until one fateful morning,
19
85050
3030
ta ki bir sabah məşq edərkən
01:28
and while training, I was hit by a bus.
20
88090
4990
məni avtobus vurana qədər.
01:34
I nearly died, was in a coma,
21
94160
3070
Az qala ölmüşdüm, komaya düşdüm,
01:37
stayed at the hospital for two years,
22
97240
3780
iki il xəstəxanada qaldım,
yenidən yeriyə bilmək üçün 36 əməliyyat keçirdim.
01:41
and underwent 36 surgeries to be able to walk again.
23
101030
5040
01:47
As soon as I came out of my coma,
24
107240
2900
Komadan ayılan kimi dərhal başa düşdüm ki,
01:50
I realized that I was no longer the same runner I used to be,
25
110150
5030
bir daha əvvəlki kimi qaça bilməyəcəyəm.
01:55
so I decided, if I couldn't run myself,
26
115190
4040
Bundan sonra qərara gəldim ki, özüm qaça bilmirəmsə,
01:59
I wanted to make sure that others could.
27
119240
3830
başqalarının qaçmasına kömək edim.
Xəstəxanada olarkən
02:04
So out of my hospital bed,
28
124040
2040
02:06
I asked my husband to start taking notes,
29
126090
2990
həyat yoldaşımdan xahiş etdim ki, qeydlər götürsün
02:09
and a few months later, the marathon was born.
30
129090
5010
və bir neçə aydan sonra,
marafon ideyası dünyaya gəldi.
02:15
Organizing a marathon as a reaction to an accident
31
135240
3990
Marafonu başıma gəlmiş həmin hadisəyə reaksiya olaraq
02:19
may sound strange,
32
139240
2900
təşkil etməyim sizə qəribə səslənə bilər,
02:22
but at that time, even during my most vulnerable condition,
33
142150
4970
amma həmin o çətin anlarda, ən gücsüz vaxtlarımda belə
02:27
I needed to dream big.
34
147130
1990
böyük arzular qurmağa ehtiyacım var idi.
02:29
I needed something to take me out of my pain,
35
149130
2980
Mənə irəliyə baxıb ağrılarımı unutduracaq
02:32
an objective to look forward to.
36
152120
2050
bir iş, bir məqsəd lazım idi.
02:35
I didn't want to pity myself, nor to be pitied,
37
155180
4860
Özümün də, başqalarının da halıma acımaqlarını istəmirdim,
02:40
and I thought by organizing such a marathon,
38
160050
3110
sadəcə düşünürdüm ki, belə bir marafonu təşkil etməklə
02:43
I'll be able to pay back to my community,
39
163170
2990
öz yaşadığım cəmiyyətə borcumu geri vermiş olaram.
02:46
build bridges with the outside world,
40
166170
2890
Xarici dünya ilə körpülər salar,
02:49
and invite runners to come to Lebanon
41
169070
2160
qaçışçıları Livanda sülh çətiri altında
02:51
and run under the umbrella of peace.
42
171240
3890
yarışmağa dəvət edə bilərdim.
02:56
Organizing a marathon in Lebanon
43
176240
2850
Livanda marafonun təşkil edilməsi
02:59
is definitely not like organizing one in New York.
44
179100
4000
Nyu Yorkda təşkil olunanlarla eyni ola bilməz.
03:04
How do you introduce the concept of running
45
184180
2950
Daima müharibə astanasında olan bir
03:07
to a nation that is constantly at the brink of war?
46
187140
4880
millətə qaçmaq anlayışını necə təqdim etmək olar?
03:12
How do you ask those who were once fighting
47
192200
2960
Bir-birləri ilə savaşan və bir-birini öldürən insanlardan
03:15
and killing each other
48
195170
1990
necə xahiş edə bilərsən ki,
03:17
to come together and run next to each other?
49
197170
2980
bir yerdə toplaşsınlar və yan-yana qaçsınlar?
03:21
More than that, how do you convince people to run a distance of 26.2 miles
50
201150
6920
Bundan da çətini," marafon" sözü ilə belə tanış olmayan
insanlarə necə inandıra bilərsən ki,
03:28
at a time they were not even familiar with the word "marathon"?
51
208080
4070
26,2 mil məsafəni
qaçsınlar?
03:33
So we had to start from scratch.
52
213140
1990
Ona görə də sıfırdan başlamağa məcbur olduq.
03:35
For almost two years, we went all over the country
53
215240
3940
Demək olar ki iki il, bütün ölkəni gəzdik,
03:39
and even visited remote villages.
54
219190
3010
hətta əlçatmaz kəndlərə belə gedib çıxdıq.
03:43
I personally met with people from all walks of life --
55
223140
4070
Özüm şəxsən müxtəlif təbəqələrdən olan insanlarla tanış oldum-
03:47
mayors, NGOs, schoolchildren,
56
227220
3010
merlər, QHT-lər, şagirdlər,
03:50
politicians, militiamen,
57
230240
3760
siyasətçilər, hərbçilər, məsçidlərdə və kilsələrdə çalışan insanlar,
03:54
people from mosques, churches,
58
234010
2220
03:56
the president of the country, even housewives.
59
236240
3840
ölkənin prezidenti və hətta evdar qadınlarla da.
04:01
I learned one thing:
60
241130
2930
Onlarla görüşdən öyrəndiyim şey
04:04
When you walk the talk, people believe you.
61
244070
3070
insanlarla ünsiyyətə girib söhbət etdikdə sizə inanmaqlarıdır.
04:08
Many were touched by my personal story,
62
248180
3990
Çoxları mənim şəxsi hekayəmdən təsirlənir
04:12
and they shared their stories in return.
63
252180
2850
və öz şəxsi hekayələrinİ mənimlə bölüşürdülər.
04:15
It was honesty and transparency that brought us together.
64
255240
4870
Bizi bir yerə toplayan səmimiyyət və şəffaflıq idi.
Bir-birimizlə bir ümumi dildə danışırdıq
04:21
We spoke one common language to each other,
65
261070
3160
04:24
and that was from one human to another.
66
264240
3970
və bu bir insanın digəri ilə danışması idi.
04:29
Once that trust was built,
67
269190
2850
İnsanlar arasında inam yaranandan sonra,
04:32
everybody wanted to be part of the marathon
68
272050
2960
hər kəs marafonun bir hissəsi olmaq istədi,
çünki onlar dünyaya Livanın və Livanlıların
04:35
to show the world the true colors of Lebanon and the Lebanese
69
275020
5120
sülh və harmoniya şəklində yaşamaq arzularını və
04:40
and their desire to live in peace and harmony.
70
280150
3850
əsil rənglərini göstərmək istəyirdilər.
04:45
In October 2003, over 6,000 runners
71
285150
4990
2003-cü ilin Oktyabır ayında 49 müxtəlif milliyətlərdən olan
04:50
from 49 different nationalities
72
290150
2880
6000-dən çox yarışçı
04:53
came to the start line, all determined,
73
293040
3970
start xəttinə gəldi. Və bu dəfə isə fərqli olaraq
04:57
and when the gunfire went off,
74
297020
2160
güllə səsi insanların
04:59
this time it was a signal to run in harmony,
75
299190
4990
harmoniya içində yarışmasına
05:04
for a change.
76
304190
1050
siqnal verdi.
05:06
The marathon grew.
77
306240
1810
Marafon daha da böyüdü.
05:08
So did our political problems.
78
308230
2830
Siyasi problemlərimiz də eyni ilə.
05:11
But for every disaster we had,
79
311240
2920
Amma qarşılaşdığımız bütün fəlakətlərə baxmayaraq
05:14
the marathon found ways to bring people together.
80
314170
4060
marafon insanları bir yerə toplaşmağın bir yolunu tapırdı.
05:20
In 2005, our prime minister was assassinated,
81
320110
4910
2005-ci ildə ölkəmizin Baş Nazirinə sui qəsd edildi,
05:25
and the country came to a complete standstill,
82
325030
4040
ölkə tam bir durğunluq içərisinə qərq oldu.
05:29
so we organized a five-kilometer United We Run campaign.
83
329080
4030
Biz də "Birlikdə Qaçaq" adlı kompaniya ilə 5 kilometrlik yarış təşkil etdik.
05:33
Over 60,000 people came to the start line,
84
333240
3920
6000-dən çox insan start xəttinə gəldi.
05:37
all wearing white T-shirts with no political slogans.
85
337170
4920
Onların hamısı siyasi şüarlar olmayan ağ köynəklər geyinmişdilər.
05:43
That was a turning point for the marathon,
86
343120
2970
Bu da marafon üçün bir dönüş nöqtəsi oldu,
05:46
where people started looking at it as a platform
87
346100
3900
çünki insanlara buna sülh və birlik üçün
platforma kimi yanaşmağa başladılar.
05:50
for peace and unity.
88
350010
2040
05:52
Between 2006 up to 2009, our country, Lebanon,
89
352190
5040
2006 və 2009-cu illər arasında, Livan
05:57
went through unstable years,
90
357240
2920
qeyri-sabit illərdən keçdi,
06:00
invasions, and more assassinations
91
360170
3020
işğallar və çoxlu sui-qəsdlər
06:03
that brought us close to a civil war.
92
363200
2890
bizi vətəndaş müharibəsinə bir addım da yaxınlaşdırdı.
06:06
The country was divided again,
93
366100
2100
Ölkə yenidən parçalanmışdı,
06:08
so much that our parliament resigned,
94
368210
3840
o həddə idi ki, hətta bizim parlament buraxıldı,
bir il ərzində nə prezidentimiz və nə də baş nazirimiz oldu.
06:12
we had no president for a year, and no prime minister.
95
372060
4040
06:17
But we did have a marathon.
96
377060
3130
Amma marafon keçirildi.
06:20
(Applause)
97
380200
6850
(Alqışlar)
Marafon vasitəsilə öyrəndik ki,
06:27
So through the marathon, we learned that political problems can be overcome.
98
387060
5990
siyasi problemləri həll etmək olar.
06:34
When the opposition party decided to shut down part of the city center,
99
394020
4210
Müxalifətdən olan partiya şəhər mərkəzinin bir hissəsini
bağlamağa qərar verəndə
06:38
we negotiated alternative routes.
100
398240
2870
biz alternativ yollar axtardıq.
Hökumətə qarşı etirazlarda iştirak edən insanlar
06:42
Government protesters became sideline cheerleaders.
101
402150
4060
kənarlarda duran azarkeşlər oldular.
06:46
They even hosted juice stations.
102
406220
2880
Onlar hətta şirələr olan stansiyalar da əşkil edirdilər.
06:49
(Laughter)
103
409110
1000
06:51
You know, the marathon has really become one of its kind.
104
411230
5770
Həqiqətən də çox fərqli bir marafona
çevrildi.
06:57
It gained credibility
105
417010
1200
O həm Livanlılar və həm da
06:58
from both the Lebanese and the international community.
106
418220
5810
beynəlxalq ictimaiyyət arasında etibar və inam yaratdı.
07:04
Last November 2012, over 33,000 runners from 85 different nationalities
107
424040
6190
2012 ci ilin Noyabır ayında 85 müxtəlif milliyətlərdən
olan 33,000 yarışçı
07:10
came to the start line,
108
430240
1890
start xəttinə gəldi,
07:12
but this time, they challenged a very stormy and rainy weather.
109
432140
5030
amma bu dəfə onlar
tufanlə və yağışlı hava ilə üzləşdilər.
07:17
The streets were flooded, but people didn't want to miss out
110
437180
3990
Küçələri su basdı, amma insanlar
07:21
on the opportunity of being part of such a national day.
111
441180
4860
belə bir milli günü
buraxmaq istəmirdilər.
BMA genişləndi.
07:27
BMA has expanded.
112
447040
1140
07:28
We include everyone: the young, the elderly,
113
448190
3960
Bizə hər kəs qoşuldu: cavan, yaşlı,
07:32
the disabled, the mentally challenged,
114
452160
2990
fiziki qüsurlu insanlar, əqli cəhətdən qüsurlu olanlar,
07:35
the blind, the elite, the amateur runners,
115
455160
3860
gözdən əlillər, elit təbəqə, həvəskar qaçanlar,
və hətta körpə uşaqları ilə olan analar da.
07:39
even moms with their babies.
116
459030
2060
07:41
Themes have included runs for the environment,
117
461240
3840
Marafonun mövzüsunun ətraf mühit,
07:45
breast cancer, for the love of Lebanon, for peace,
118
465090
3150
döş xərçəngi, Livan sevgisi, sülh və ya sadəcə
07:49
or just simply to run.
119
469000
2000
qaçış olduğu olub.
Bir neçə həftə əvvəl isə qadınların hüquqlarının müdafisəsi mövzulu
07:52
The first annual all-women-and-girls race for empowerment,
120
472030
6100
07:58
which is one of its kind in the region,
121
478140
2090
regionda bir ilk olaraq yalnız qadınların iştirak etdiyi
08:00
has just taken place only a few weeks ago,
122
480240
3850
marafon təşkil edildi. Yalnız başlanğıc olan
08:04
with 4,512 women, including the first lady,
123
484100
5100
bu yarışda ölkənin birinci xanımı da
08:09
and this is only the beginning.
124
489210
3000
daxil olmaqla 4,512 qadın iştirak etdi.
08:13
Thank you.
125
493230
1990
Təşəkkürlər.
08:15
(Applause)
126
495230
3880
( Alqış)
BMA Livanın yenidən qurulması istiqamətində
08:19
BMA has supported charities and volunteers
127
499120
4900
08:24
who have helped reshape Lebanon,
128
504030
3010
xeyriyyəçilik fondları və könüllülər üçün
08:27
raising funds for their causes
129
507050
2110
vəsait toplamaq və insanları kömək etməyə
08:29
and encouraging others to give.
130
509170
2890
ruhlandırmaqla dəstək olur.
08:32
The culture of giving and doing good has become contagious.
131
512220
4880
Yardım etmək və yaxşı bir iş görmək
mədəniyyəti artıq yoluxucu olub.
08:37
Stereotypes have been broken.
132
517110
2000
Sterotiplər sındırılıb.
08:39
Change-makers and future leaders have been created.
133
519190
4810
Dəyişiklik-edənlər və gələcəyin liderləri
formalaşmağa başlayıb.
08:44
I believe these are the building blocks for future peace.
134
524130
5040
Əminəm ki, bütün bunlar gələcəkdə sülhə nail olmaq üçün fundament rolunu oynayır.
BMA rəğbət bəslənən elə bir tədbirə çevrilib ki,
08:51
BMA has become such a respected event in the region
135
531040
6140
08:57
that government officials in the region,
136
537190
2930
hətta regiondakı digər ölkələrdən, məsələn,
09:00
like Iraq, Egypt and Syria,
137
540130
2980
İraq, Misir və Suriyadan olan rəsmilər
09:03
have asked the organization to help them structure a similar sporting event.
138
543120
5970
onlar üçün də bu kimi oxşar tədbirlərin qurulmasına yardım
etməyimizi xahiş ediblər.
Biz hal hazırda Yaxın Şərqdə ən böyük və mötəbər
09:10
We are now one of the largest running events in the Middle East,
139
550030
4080
qaçış tədbiri təşkilatçısıyıq. Amma ən mühüm olan budur ki,
09:14
but most importantly,
140
554120
1990
09:16
it is a platform for hope and cooperation
141
556120
4110
bu tədbir dünyanın zərif və qeyri-sabit
09:20
in an ever-fragile and unstable part of the world.
142
560240
4920
bölgəsində ümid və korperasiya üçün platformadır.
09:26
From Boston to Beirut, we stand as one.
143
566210
4940
Bostondan Beyruta kimi biz hamımız birik.
( Alqışlar)
09:32
(Applause)
144
572050
5180
09:37
After 10 years in Lebanon,
145
577240
1980
Bu 10 il ərzində Livanda keçirilən
09:39
from national marathons or from national events
146
579230
3910
milli marafonlardan və milli tədbirlərdən tutmuş
09:43
to smaller regional races,
147
583150
2060
kiçik regional yarışlara kimi, biz şahid olduq ki,
09:45
we've seen that people want to run for a better future.
148
585220
4870
insanlar daha yaxşı gələcək üçün qaçmaq istəyirlər.
09:51
After all, peacemaking is not a sprint.
149
591110
5010
Son sözüm isə budur ki, sülhquruculuq yaxın məsafəli yarış deyil.
09:57
It is more of a marathon.
150
597070
2040
Bu bir marafondur.
09:59
Thank you.
151
599120
1000
Təşəkkürlər.
10:00
(Applause)
152
600130
3010
( Alqışlar)
Bu sayt haqqında

Bu sayt sizi ingilis dilini öyrənmək üçün faydalı olan YouTube videoları ilə tanış edəcək. Siz dünyanın hər yerindən yüksək səviyyəli müəllimlər tərəfindən tədris olunan ingilis dili dərslərini görəcəksiniz. Videonu oradan oynamaq üçün hər bir video səhifəsində göstərilən ingiliscə altyazılara iki dəfə klikləyin. Subtitrlər videonun oxudulması ilə sinxron şəkildə sürüşdürülür. Hər hansı bir şərhiniz və ya sorğunuz varsa, bu əlaqə formasından istifadə edərək bizimlə əlaqə saxlayın.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7